اخبار اقتصادی زیمبابوه، بوتسوانا و زامبیا

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی کشورهای زیمبابوه، بوتسوانا و زامبیا در هفتۀ چهارم فروردین 1404 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشورها به شرح زیر ارائه می‌گردد.

زیمبابوه

اقدام وزارت انرژی زیمبابوه برای توسعه ساخت باتری‌های لیتیومی‌ برای تأمین انرژی خورشیدی

ژولای مویو، وزیر توسعه انرژی و نیروی زیمبابوه، بیان کرد که برنامه‌هایی در دست اجراست تا تولید پنل‌های خورشیدی و باتری‌های لیتیومی را به منظور جلوگیری از قطعی برق و در عین حال پذیرفتن انرژی‌های تجدیدپذیر پاک آغاز کند. این طرح شامل همکاری بین دانشگاه‌های محلی و شرکت‌های بین‌المللی برای استفاده از تخصص و فناوری برای تولید تجاری است. مویو طی سخنانی در ششمین کنفرانس و نمایشگاه بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: «کابینه قبلاً چارچوب پروژه‌ای را برای اجرای این نوآوری تصویب کرده است و در حال حاضر پروژه‌ای را برای مشارکت با دانشگاه فناوری چینهویی در زمینه انرژی خورشیدی تصویب کرده که تمام جنبه‌های نوآوری خورشیدی، تحقیق، آموزش و تولید بالقوه پنل‌های خورشیدی و کاوش در گزینه‌های باتری را تحت پوشش قرار می‌دهد. ما به دنبال آن هستیم که انرژی‌های پاک را توسعه دهیم. کارآمدی انرژی فقط یک گزینه نیست بلکه یک ضرورت است. انرژی‌های پاک نه تنها هزینه را کاهش می‌دهند، آلودگی را نیز کاهش داده و تولید در همه بخش‌ها را افزایش خواهند داد».

همکاری زیمبابوه و بلاروس برای راه‌اندازی کارخانه مونتاژ تراکتور و اتوبوس

بلاروس قرار است تا دسامبر سال جاری یک کارخانه مونتاژ اتوبوس و تراکتور در زیمبابوه تأسیس کند. این خبر توسط پیرسون چیگیجی Pearson Chigiji مدیر ارشد امور سیاسی وزارت امور خارجه و تجارت بین‌الملل زیمبابوه و در دومین جلسه مقامات ارشد کمیسیون دائمی همکاری‌های مشترک دو کشور در حراره (14آوریل) اعلام شد. وی افزود: «اجرای پروژه‌های پیش‌بینی‌شده شامل مونتاژ اتوبوس، مونتاژ تراکتور و فرآوری مواد معدنی مانند لیتیوم تا دسامبر عملی و اجرایی خواهد شد». چیگیجی خاطرنشان کرد که با وجود مواجهه با تحریم‌های مختلف و سایر اقدامات محدودکننده‌ای که توسط غرب اعمال شده است، اقتصاد هر دو کشور همچنان مقاوم و قوی باقی مانده‌اند. لازم به ذکر است دولت زیمبابوه در حال خرید تراکتور از بلاروس از طریق Empower Bank است تا آنرا تحت شرایط مالی آسان و اعطای وام با دوره بازپرداخت سه ساله، بدون وثیقه و با نرخ بهره 7.5 درصد در اختیار کشاورزان قرار دهد. در سال جاری میلادی، زیمبابوه 800 دستگاه تجهیزات پیشرفته کشاورزی را از بلاروس تحویل خواهد گرفت که بیش از 700 دستگاه آن تراکتور می‌باشد.

افزایش فروش مواد معدنی زیمبابوه

بخش معدن زیمبابوه در سه‌ماهه‌ اول سال 2025، عملکردی متفاوتی داشت، به گونه‌ای که حجم فروش مواد معدنی افزایش یافت اما ارزش آن کاهش پیدا کرد. طبق گزارش اخیر شرکت بازاریابی مواد معدنی زیمبابوه (MMCZ)، در مجموع بیش از یک میلیون تن مواد معدنی در سه ماهه اول سال جاری به ارزش 555 میلیون دلار فروخته شد که نسبت به مدت مشابه سال 2024، افزایش 16 درصدی در حجم فروش داشته است، اما ارزش فروش 27 درصد کاهش را نشان می‌دهد. این افزایش در حجم فروش به افزایش صادرات زغال‌سنگ نسبت داده می‌شود که نسبت به سال قبل 63 درصد افزایش یافته است. کُک 58 درصد؛ سنگ کروم (لُمپی) 53 درصد و کنسانتره‌های مس 117 درصد با رشد مواجه شدند. اما کاهش ارزش عمدتاً به دلیل کاهش قیمت فلزات گروه پلاتین (PGM) بوده است. پیش‌بینی می‌شود که تولید پلاتین زیمبابوه در سال 2025 ثابت باقی بماند و تولید به طور جزئی از 514 هزار اونس در سال 2024 به 512 هزار اونس کاهش یابد. شورای سرمایه‌گذاری جهانی پلاتین (WPIC) گزارش ‌داد که بازار جهانی پلاتین برای سومین سال متوالی با کمبود عرضه مواجه خواهد شد و کمبود سال 2025 در حدود 848 هزار اونس برآورد ‌شده است.

افزایش ذخایر ارزی زیمبابوه

تلاش‌های زیمبابوه برای تثبیت ارز خود (ZiG) و تقویت ثبات قیمت‌ها در حال پیشرفت قابل توجهی است، به طوری که ذخایر ارز خارجی پشتوانه طلای زیمبابوه (ZiG) به بیش از 600 میلیون دلار رسیده است. طبق اطلاعات بانک مرکزی زیمبابوه (RBZ)، از پایان آوریل 2024 تا پایان مارس 2025، ذخایر ارزی این کشور در حدود 270 میلیون دلار آمریکا افزایش یافته است. ZiG به عنوان ارز ملی زیمبابوه در آوریل 2024 معرفی شد. موچا مکانگانوی رئیس کنفدراسیون صنایع زیمبابوه می‌گوید که این موضوع نشان می‌دهد که چگونه بانک مرکزی با انباشت ذخایر بیشتر برای تثبیت ارز محلی، موفق عمل کرده است و فعالان حوزه صنعت نیز به بهبود شرایط ارزی توجه دارند.

برداشت سهم زیمبابوه از سود 300 میلیون دلاری سهام Afreximbank

از سال 2023، زیمبابوه با 5.71 درصد سهم، پنجمین سهامدار بزرگ Afreximbank است و قرار است سهم خود را از سود سهام 300 میلیون دلاری سال گذشته که از سوی این بانک آفریقایی اعلام شده است، دریافت کند. در سال مالی منتهی به 31 دسامبر 2024، شرکت Afreximbank سودی معادل 973.53 میلیون دلار را اعلام کرد. در سال 2023 سود این بانک 756.1 میلیون دلار بوده است. این افزایش سود به دلیل افزایش 25.4 درصدی درآمد خالص بهره و 32.45 درصدی درآمد خالص کارمزد بوده است. هیئت مدیره در تعیین سطح سود سهام، عوامل مختلفی از جمله نیازهای تجاری بانک، حفظ رشد سود سهام، عملکرد سود، تورم، کفایت سرمایه و لزوم حفظ سود برای حمایت از توسعه مستمر کسب و کار را در نظر گرفت. مراکز تجارت آفریقایی Afreximbank در ابوجا، نیجریه و حراره فعال است .

اقدام شرکت Invictus درادغام قراردادهای نفتی با دولت

شرکت انرژی استرالیایی Invictus Energy Limit ed، موافقتنامه توسعه و تولید اکتشاف نفت (PEDPA) و توافقنامه اشتراک تولید نفت (PPSA) را با دولت تلفیق خواهد کرد. به گفته Invictus، ادغام این توافقنامه‌ها برای ساده‌سازی فرآیندهای اداری و تقویت حاکمیت با پیشرفت و توسعه پروژه کابورا باسا (Cabora Bassa Project) طراحی شده است. این تصمیم پس از بازدید هیئت مدیره Invictus از پروژه نفت و گاز کابورا باسا، در استان ماشونالند مرکزی، در ماه گذشته گرفته شد. Invictus در بیانیه‌ای گفت: در پایان ماه مارس، هیئت مدیره Invictus Energy با طیف گسترده‌ای از سهامداران کلیدی از جمله نمایندگان ارشد دولت، صندوق سرمایه‌گذاری Mutapa، رهبران سنتی، سرمایه‌گذاران محلی و شرکاء گفتگو نمود و از پروژه استراتژیک نفت و گاز کابورا باسا نیز بازدید نمود و پس از بررسی دقیق پیش‌نویس توافق‌نامه توسط Invictus، مشاور خارجی حقوقی جمهوری زیمبابوه و وزارتخانه‌های مربوطه، موافقت شد که موافقتنامه توسعه و تولید اکتشاف نفت (PEDPA) و توافقنامه اشتراک تولید نفت (PPSA) در یک توافقنامه واحد و کارآمد ادغام شوند. این شرکت گفت که این یکپارچه سازی نشان دهنده پیشرفت قابل توجهی در چارچوب نظارتی و تجاری پروژه کابورا باسا است. این تصمیم در زمانی اتخاذ شد که Invictus منبع گاز و نفت مهم دیگری در چاهMusuma-1 خود به عنوان دومین سایت در پروژه Cabora Bassa پس از Mukuyu را شناسایی کرد.

برگزاری نمایشگاه تنباکوی زیمبابوه در چین 

هیئت صنعت و بازاریابی دخانیات (TIMB) یک یادداشت تفاهم (MoU) با انجمن مشترک تجارت و تشویق سرمایه‌گذاری آسیا، اروپا و آفریقا (AEA) امضا کرده است که راه را برای اولین نمایشگاه دخانیات چین و زیمبابوه که در ماه سپتامبر در چین برگزار می‌شود، هموار می‌کند. این تفاهم نامه که در حراره امضا شد، یک مشارکت استراتژیک با هدف تقویت روابط دوجانبه بین زیمبابوه و چین در بخش تنباکو را رسمیت می‌بخشد. این نمایشگاه سهامداران کلیدی را از زیمبابوه، چین و سایر کشورهای آفریقایی گرد هم می‌آورد تا به تبادل ایده‌ها، نمایش فناوری‌ها و کشف راه‌حل‌هایی بپردازند که می‌تواند زنجیره ارزش تنباکوی زیمبابوه را از بستر بذر به سیگار تبدیل کند. زیمبابوه به دنبال افزایش ارزش افزوده این محصول و کاهش صادرات تنباکو خام می‌باشد.

بانک Stanbic برنده جایزه بهترین بانک پان آفریقایی

بانک Stanbic به عنوان بهترین بانک پان آفریقایی برای کسب و کارهای کوچک و متوسط (SMEs)‌ در سال 2024 شناخته شد. پاتسون ماهاتچی، رئیس بانکداری تجاری و بازرگانی گفت: ما به حمایت و استفاده از قدرت بخش SME‌ها در کشور متعهد هستیم و درک می‌کنیم که کارآفرینان فقط به یک بانک نیاز ندارند، بلکه به یک شریک مالی نیاز دارند که در کنار آنها تکامل یابند. جوایز مالی EMEA به مؤسساتی اعطا می‌شود که علیرغم شرایط چالش برانگیز اقتصاد کلان، با تمرکز ویژه بر نوآوری در خدمات دیجیتال و تعهد به حمایت از توسعه اقتصادی، خدمات برتری را ارائه می‌دهند. در اوایل سال جاری، Stanbic Bank با مشارکت بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB Global)، یک خط اعتباری 20 میلیون یورویی را برای ارائه وام‌های بلندمدت با شرایط مطلوب به شرکت‌های کوچک و متوسط در زیمبابوه اختصاص داد.

بوتسوانا

تثبیت نرخ بهره بانکی بوتسوانا برای چهارمین ماه متوالی

بانک مرکزی بوتسوانا نرخ اصلی وام خود را در 1.90 درصد نگه داشت و در عین حال به ریسک چشم‌انداز تورم علیرغم عدم اطمینان اقتصادی جهانی ناشی از تعرفه‌های ایالات متحده بر اکثر کشورها، اشاره کرد. بدین ترتیب بانک بوتسوانا نرخ سیاست پولی خود را برای چهارمین ماه پیاپی حفظ کرد که برخلاف رویه‌های قبلی نرخ بهره است. کورنلیوس دکوپ، رئیس بانک مرکزی در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار کرد که بانک انتظار دارد تورم در میان مدت پایین بماند و به طور متوسط 2.5 درصد در سال جاری و 4.9 درصد در سال 2026 باشد. این بانک در آخرین نشست خود در ماه فوریه تورم را به طور میانگین 3.9 درصد در سال 2025 و 5.0 درصد در سال بعد پیش‌بینی کرده بود. این کشور تورم بین 3 تا 6 درصد را در میان مدت ترجیح می‌دهد. دکوپ هشدار داد که «تعرفه‌های متقابل» ایالات متحده می‌تواند تورم‌زا باشد و نرخ تورم بوتسوانا ممکن است با افزایش قیمت‌های جهانی کالاها افزایش یابد.

زامبیا

آسیب وارده به اقتصاد زامبیا در نتیجه تعرفه‌های آمریکا

یک گروه حمایت از مصرف کنندگان اعلام کرد که اعمال تعرفه پایه 10 درصدی بر صادرات محصولات کشاورزی آفریقا و تعرفه پیشنهادی 25 درصدی بر واردات مس توسط ایالات متحده، تهدیدی جدی برای چشم‌انداز تجاری زامبیا است. جوبا ساکالا، مدیر اجرایی انجمن مصرف کنندگان زامبیا، هشدار داد که تعرفه‌ها احتمالاً رقابت پذیری صادرات زامبیا را در بازار ایالات متحده کاهش می‌دهد، باعث نوسانات در بازار جهانی مس می‌شود و کمبود ارز و فشار اقتصادی را تشدید می‌کند.

مصرف کنندگان در حال حاضر با این عواقب دست و پنجه نرم می‌کنند. ساکالا در بیانیه‌ای اظهار داشت: کواچا در برابر دلار آمریکا کاهش یافته است و باعث تورم و افزایش قیمت کالاهای اساسی شده است. وی افزود: علاوه بر این، تعرفه‌های برق برای مصرف‌کنندگان پرمصرف در واکنش به افزایش هزینه‌های واردات انرژی 115 درصد افزایش یافته است و بار سنگین‌تری را بر دوش خانوارها وارد می‌کند. او همچنین در مورد چالش‌های رو به رشدی که هم مصرف کنندگان و هم صادرکنندگان زامبیایی با آن مواجه هستند، ابراز نگرانی کرد که با اعمال تعرفه‌های جدید ایالات متحده بدتر خواهد شد.