اخبار اقتصادی زیمبابوه، بوتسوانا و زامبیا

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی کشورهای زیمبابوه، بوتسوانا و زامبیا در هفتۀ سوم اسفند ماه 1403 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشورها به شرح زیر ارائه می‌گردد.

زیمبابوه

کاهش تحویل طلا در ماه فوریه

در ماه فوریه میزان تحویل طلا به پالایشگاه طلای فیدلیتی FIDELITY Gold Refinery (FGR) با 18.06 درصد کاهش به 2568.2544 کیلوگرم رسید، در حالی که در ماه ژانویه، تحویل طلا 3134.3456 کیلوگرم ثبت شده بود. به نقل از NewsDay Business، معدنچیان در مقیاس کوچک در ماه گذشته 640.3149 کیلوگرم طلا و در مقیاس بزرگ 927.9395 کیلوگرم طلا به پالایشگاه طلای فیدلیتی تحویل دادند.

پین کاپفوا، مدیر اجرایی فدراسیون معدنچیان جوان در مصاحبه‌ای به NewsDay Business گفت: افزایش بارندگی موجب کاهش استخراج طلا در مقیاس کوچک می‌شود و بسیاری از معدنچیان در مقیاس کوچک، ذخایری برای خرید مواد مصرفی مورد نیاز برای افزایش کارایی و تولید بیشتر ندارند. با این حال، فراتر از الگوهای آب و هوایی فصلی، چالش‌های اقتصادی نیز بر تولید طلا تأثیر گذاشته است. در نتیجه، واردات تجهیزات ضروری، مواد شیمیایی و سایر مواد مصرفی معدن به دلیل هزینه‌های بالا و کمبود ارز دشوار شده است. طلا مهترین محصول صادراتی زیمبابوه و در نتیجه بیشترین درآمد ارزی این کشور است.

تسهیلات 50 میلیارد دلاری چین به آفریقا

 چین در یکی از بزرگترین رویدادهای دیپلماتیک در تقویم مجمع همکاری چین و آفریقا (FOCAC) که در سپتامبر سال گذشته در پکن برگزار شد، متعهد شد 50 میلیارد دلار تسهیلات با هدف حمایت از برنامه مدرن‌سازی و صنعتی‌سازی آفریقا اختصاص دهد. در این راستا زیمبابوه 12 پروژه کلیدی را شناسایی کرد تا بتواند از این تسهیلات اعطایی بهره ببرد. مهم‌ترین پروژه‌ها شامل سرمایه‌گذاری مجدد و ارتقاء راه آهن ملی زیمبابوه (NRZ)، پروژه دیجیتالی زیمبابوه فاز 1، خانه ایالتی جدید در شهر جدید در ماونت همپدن، پنج ساختمان جدید وزارتخانه در شهر جدید در Mt Hampden و ارتقاء فرودگاه چارلز پرینس در نزدیکی شهر جدید در Mt Hampden و Fegrades بودند. سایر پروژه‌ها ینز شامل دسترسی جهانی به انرژی از طریق پروژه تاسیسات الکترونیکی خورشیدی (پروژه تاسیسات الکترونیکی خورشیدی روستایی)، ساخت کارخانه‌های غیرمتمرکز فرآوری کشاورزی خورشیدی و تامین تجهیزات مکانیزاسیون مزرعه‌ای مختلف برای صنعتی‌سازی و توسعه روستایی، بازسازی استادیوم ورزشی ملی، تعمیر و نگهداری ساختمان پارلمان جدید، ساخت یک خط راه‌آهن که Schwioper Harareia و Eliminet را به هم متصل می‌کند، می‌باشد. قبل از اجلاس (FOCAC)، رئیس جمهور منانگاگوا به دعوت همتای چینی خود، به پکن سفر کرد و درخصوص توسعه روابط دوجانبه و پیگیری این پروژه‌ها با مقامات عالی چین گفتگو نمود.

افزایش مصرف LPG در زیمبابوه

درچند سال اخیر مصرف LPG در زیمبابوه رشد قابل توجهی داشت. سازمان تنظیم مقررات انرژی زیمبابوه (ZERA) به عنوان نهاد نظارتی انرژی این کشور اعلام کرد زیمبابوه در سه سال گذشته افزایش 17.14 درصدی در مصرف گاز مایع (LPG) را تجربه کرده است. بر اساس آخرین آمار ZERA، مصرف گاز از 66106 میلیون کیلوگرم در سال 2023 به 77437 میلیون کیلوگرم افزایش یافته است. در سال 2022، مصرف LPG در حدود 59989 میلیون کیلوگرم بود. آقای ادینگتون مزامبانی، مدیر اجرایی ZERA در مصاحبه‌ای گفت: در حالی که چالش‌های برق یکی از محرک‌های اصلی در افزایش مصرف LPG است، اما اطلاع رسانی و آگاهی بخشی از مصرف ایمن LPG و رفع نگرانی‌ها در استفاده از آن برای پخت و پز و گرمایش منازل و نیز کاهش 13 درصدی قیمت LPG و معافیت از مالیات بر ارزش افزوده نیز تاثیر زیادی در اقبال به این ماده حیاتی داشته است. دولت زیمبابوه اعلام کرده بود که از 1 ژانویه 2025 شاهد کاهش قیمت LPG از 1,86 دلار آمریکا به 1,61 دلار آمریکا در هر کیلوگرم خواهیم بود، اما در حال حاضر شهروندان در حراره گاز را به قیمت 1.80 دلار در هر کیلوگرم می‌خرند.

افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی

بانک مرکزی زیمبابوه (RBZ) تغییرات گسترده‌ای را در بخش بانکی اعلام و پرداخت سود سپرده‌ها را برای بانک‌ها الزامی نمود. این سیاست با هدف تشویق پس‌انداز و گردش مالی، بخشی از تلاش گسترده‌ برای بازگرداندن اعتماد به سیستم بانکی است. بانک مرکزی اعلام کرد: نرخ‌های بهره اجباری به این معنی است که سپرده‌گذاران اکنون می‌توانند طبق رویه استاندارد بانکی، سود سپرده‌های خود را دریافت کنند. طبق سیاست جدید، سپرده گذاران حداقل نرخ بهره زیر را دریافت خواهند کرد:

 پس‌انداز ZiG: از 3.5% به 5% در سال افزایش یافته است.

سپرده‌های مدت دار ZiG: از 5% به 7.5% در سال افزایش یافته است

 پس‌انداز دلار امریکا: از 1% به 2.5% در سال افزایش یافته است

 سپرده‌های مدت دار دلار امریکا : از 2.5٪ تا 4٪ در سال افزایش یافته است

انتقاد بانک مرکزی از بانک‌ها بدلیل بحران ساختگی نقدینگی

 علیرغم مازاد روزانه چند میلیاردی ZiG، به دلیل عدم تمایل بانک‌ها به مشارکت در وام بین بانکی، سیستم بانکی زیمبابوه با مشکل توزیع نقدینگی مواجه است. دکتر موشایاوانو رئیس بانک مرکزی در مصاحبه با ZTN Prime ادعاهای بازار در مورد کمبود نقدینگی را رد کرد و دسترسی محدود به نقدینگی را به فعالیت بازار بین بانکی نسبت داد، جایی که بانک‌های دارای مازاد ZIG، تمایلی به تجارت و تبادل با بانک‌های که دارای کمبود نقدینگی هستند، ندارند. بازار بین بانکی شبکه‌ای از موسسات مالی است که به بانک‌ها امکان می‌دهد به داد و ستد با یکدیگر بپردازند که برای مدیریت نقدینگی، ریسک‌های نرخ ارز و انجام معاملات مشتری بسیار مهم است.

دکتر موشایاوانو گفت: از اکتبر سال گذشته، بخش بانکی زیمبابوه روزانه به طور متوسط از 1.5 میلیارد ZiG مازاد برخوردار است که نشان دهنده نقدینگی کافی است و بانک مرکزی نقدینگی مازاد را از طریق گواهی سپرده بدون بهره جذب کرده است، اما مشکل این است که بانک‌ها با یکدیگر معامله نمی‌کنند. تسهیلات مالی هدفمند (TFF) مکانیزمی است که به موجب آن بانک مرکزی از این وجوه جذب شده برای اعطای وام به بانک‌هایی استفاده می‌کند که برای اعطای وام به مشتریان دچار کمبود هستند.

درخواست زیمبابوه برای عضویت در بریکس

آمون مورویرا، وزیر امورخارجه زیمبابوه در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد زیمبابوه درخواست خود برای عضویت در بریکس را ارسال کرده است. مورویرا در بازدید اخیر خود از روسیه این موضوع را پیگیری و اظهار داشت بریکس یکی از مهمترین سکوهای همکاری اقتصادی است که بر مبنای اصل احترام متقابل و حاکمیت برابر کشورها بنا نهاده شده است. بنابراین زیمبابوه می‌خواهد از مزایای هر سیستمی‌ که به این اصول کلیدی تعامل انسانی و پیشرفت احترام می‌گذارد بهره‌مند شود. وی افزود ما این فرآیند را آغاز کرده‌ایم و می‌خواهیم نشان دهیم که شرایط بریکس را دارا هستیم و آن شرایط در کشور خودمان اعمال می‌کنیم. منتظر پاسخ اجماعی سازمان برای عضویت ما در بریکس هستیم.

بوتسوانا

درخواست بوتسوانا برای توسعۀ تجارت منطقه‌ای

بوتال، وزیر روابط خارجی بوتسوانا در سخنرانی در دانشگاه شمال-غرب آفریقای جنوبی اظهار داشت، در حالی که بازار آفریقا نسبت به بازار جهانی تبدیل به یک بازار حاشیه‌ای شده است، کشورهای آفریقایی باید بیشتر از پیش با یکدیگر کار کنند و از یکدیگر حمایت کنند. دکتر بوتال با تاکید بر نیاز به روابط اقتصادی قوی‌تر میان کشورهای آفریقایی، این سوال را مطرح کرد که چرا کشورها به واردات کالاهای موجود در قاره ادامه می‌دهند. او بیان کرد: «ما باید از خود بپرسیم که چگونه تجارت درون آفریقا را به واقعیت تبدیل کنیم. چگونه اطمینان حاصل کنیم که کشورهای آفریقایی با یکدیگر تجارت می‌کنند؟ ما گوشت گاو باکیفیت در بوتسوانا و استان شمال غربی داریم، آن را به اتحادیه اروپا صادر می‌کنیم، با این حال آنگولا و جمهوری دموکراتیک کنگو گوشت گاو خود را از برزیل می‌خرند». اظهارات وی بر این نگرانی تاکید کرد که کشورهای آفریقایی با اولویت دادن به تجارت با اروپا و ایالات متحده بر بازارهای منطقه، رشد اقتصادی خود را تضعیف می‌کنند. برخی استدلال می‌کنند که این عمل به رکود اقتصادی کمک می‌کند.

لغو ممنوعیت واردات سبزیجات از آفریقای جنوبی

بوتسوانا لغو ممنوعیت واردات سبزیجات را آغاز کرده است، اقدامی‌ که به تدریج تجارت را از سر خواهد گرفت. کاهش محدودیت‌ها در دو مرحله انجام می‌شود. فاز 1 که در دسامبر 2024 آغاز شد، شامل سبزیجاتی مانند زردچوبه، کدو تنبل، سیب زمینی شیرین، نخود سبز، ذرت شیرین و کلم بروکلی است. فاز 2 که قرار است از 1 آوریل 2025 آغاز شود، واردات چغندر، پیاز، سیب زمینی، گوجه فرنگی، سیر، زنجبیل و سایر محصولات را شامل خواهد شد.

دکتر ایوان مایر، وزیر کشاورزی، توسعه اقتصادی و گردشگری کیپ غربی، از این توسعه استقبال کرد و گفت: این اقدام باعث افزایش تجارت بین اعضای اتحادیه گمرکات آفریقای جنوبی می‌شود که منطقه آزاد تجارت قاره آفریقا را ابزاری حیاتی برای توسعه زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای و افزایش صادرات می‌دانند. مایر بر نقش مهم استان در صادرات سبزیجات به بوتسوانا تاکید کرد و اظهار داشت که کیپ غربی 37 درصد (3.3 میلیون رن) از صادرات آفریقای جنوبی به این کشور در سه ماهه چهارم سال 2024 را به خود اختصاص داده است.

زامبیا

تفاهم‌نامه‌های همکاری زامبیا و زیمبابوه

زامبیا و زیمبابوه دو یادداشت تفاهم تاریخی در زمینه همکاری و آموزش نظامی و همچنین برنامه تبادل کارکنان مدیریت امضا کرده‌اند. تفاهم نامه همکاری و آموزش نظامی، نیروهای دفاعی زامبیا و زیمبابوه را در آموزش و تامین امنیت مرز مشترک خود با یکدیگر همکاری خواهند کرد. تفاهم نامه دوم همکاری گروه‌های مختلف نهادهای دفاعی و امنیتی دو کشور را برای انجام بازدیدهای معیار تسهیل می‌کند. داگلاس سیاکالیما سرپرست وزارت دفاع و اوپا موچینگوری کشیری وزیر دفاع زیمبابوه این دو تفاهم نامه را امضا کردند.

همکاری زامبیا با نیجریه برای تأمین سوخت مورد نیاز کشور

زامبیا برای تأمین نفت و سوخت خود با پالایشگاه دانگوته نیجریه وارد مذاکره شد. این پالایشگاه بزرگترین در آفریقا به شمار می‌رود و دامنه متنوعی از فرآورده‌های نفتی را تولید می‌کند. با توجه به تورم فزاینده در زامبیا و افزایش قیمت سوخت در کنار سایر محصولات، دولت زامبیا درصدد است سوخت مورد نیاز کشور را از نزدیک‌ترین منبع تامین نماید. با توجه به نزدیک بودن این پالایشگاه و نیز قیمت‌های مناسب آن، زامبیا به طور جدی این موضوع را دنبال می‌کند.