تداوم انتظار صربستان برای الحاق به نظام پرداخت یکپارچه یورو
صربستان موفق به عضویت در سیستم پرداخت یکپارچه یورو (SEPA) در ابتدای سالجاری میلادی نشد و همچنان مجبور است هزینه‌های گزافی را برای تراکنش‌های مالی با اتحادیه اروپا پرداخت کند.
این تصمیم اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که حتی در مسائل اقتصادی نیز عوامل سیاسی نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. چرا که صربستان اولین کشوری بود که برای پیوستن به SEPA اقدام کرد و آمادگی فنی لازم را نیز داشت. با وجود این، درخواست این کشور به تعویق افتاد. مسئولان اتحادیه اروپا پیش از این وعده داده بودند که صربستان به زودی به SEPA خواهد پیوست، اما این وعده عملی نشد. اتحادیه اروپا شرایط اضافه‌ای را برای صربستان در نظر گرفت که برای سایر کشورهای منطقه اعمال نشده بود.
توجیه ارائه شده از سوی کمیسیون اروپا مبنی بر کمبود ظرفیت برای تسریع روند بررسی، برای عموم مردم نیز قابل قبول نیست. به ویژه آنکه صربستان علاوه بر پیش‌نویس درخواست، مجبور شد متن تصویب شده قوانین مربوطه توسط پارلمان و بانک مرکزی خود را نیز ارائه کند، در حالی که چنین الزامی‌برای سایر کشورهای منطقه وجود نداشت. این امر نشان می‌دهد که تأخیر در بررسی درخواست صربستان عمدی بوده و هدف آن به تأخیر انداختن پیوستن این کشور به SEPA است. به عبارت دیگر، این اتفاقات تصادفی نبوده و نشان‌دهنده تلاش برای ایجاد مانع در مسیر پیشرفت صربستان است.
یورگووانکا تاباکوویچ، رئیس بانک مرکزی صربستان اعلام کرد که صربستان تمام اقدامات لازم برای پیوستن به SEPA را انجام داده است. وی اظهار داشت که بانک مرکزی صربستان به همراه سایر نهادها، پیش‌نویس درخواست را تهیه و در اواسط ماه اوت به کمیسیون اروپا و شورای پرداخت‌های اروپایی ارسال کرد. تاکنون پاسخی دریافت نشده است و مدت زمان انتظار صربستان به مراتب بیشتر از سایر کشورهای منطقه است. آن‌ها کمبود ظرفیت را دلیل این تأخیر عنوان می‌کنند. اگرچه اغلب گفته می‌شود که پیوستن به SEPA تحولی عظیم در روش انجام پرداخت‌های بین‌المللی ایجاد می‌کند، اما باید توجه داشت که این تنها مرحله اول است و پس از آن باید به مشارکت بانک‌ها و سایر ارائه دهندگان خدمات در سیستم‌های پرداخت پان اروپایی برای انجام پرداخت با سایر اعضای SEPA نیز پرداخته شود. صربستان تنها کشوری در منطقه هست که سیستم پرداخت آنی را پیاده‌سازی کرده‌است و این سیستم امکان اتصال به سیستم بانک مرکزی اروپا را فراهم می‌کند. و انتظار می‌رود که مونته‌نگرو و آلبانی تا اکتبر سال آینده به صورت عملی از SEPA استفاده کنند.
نیکولا فابریس، معاون بانک مرکزی مونته‌نگرو نیز اظهارات رئیس بانک مرکزی صربستان را تأیید کرد. وی گفت که با دریافت تأییدیه درخواست، مونته‌نگرو یک قدم به اتحادیه اروپا نزدیک‌تر خواهد شد. مونته‌نگرو رسماً به عضویت SEPA درآمد و از ماه آوریل بانک‌ها می‌توانند درخواست‌های خود را برای پرداخت به شورای پرداخت‌های اروپا ارائه دهند. پس از تأیید این درخواست‌ها، اولین تراکنش‌ها انجام خواهد شد. در حال حاضر نمی‌توان زمان دقیقی برای این اتفاق تعیین کرد، اما احتمالاً چند ماه پس از ارسال درخواست‌ها خواهد بود. این موضوع خارج از حوزه اختیارات بانک مرکزی مونته‌نگرو است و نمی‌توان بر آن تأثیرگذار باشد. گام بعدی بر عهده بانک‌ها است که باید مستقیماً به SEPA درخواست دهند. نکته مهم این است که اکنون برنامه استراتژیک مونته‌نگرو برای بسته شدن همه مذاکرات الحاق تا پایان سال 2026 و عضویت در اتحادیه اروپا تا پایان سال 2028 واقع‌بینانه‌تر شده است.
SEPA، منطقه پرداخت یکپارچه اروپا، با هدف ساده‌سازی و بهبود خدمات پرداخت در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و سایر کشورهای اروپایی ایجاد شده است. این سیستم امکان می‌دهد که انتقال‌های مالی داخلی و بین‌المللی به صورت یکسان و بدون هزینه‌های اضافی معمول در مرزها انجام شود. با پیوستن صربستان به SEPA، شهروندان و کسب‌وکارها می‌توانند تراکنش‌های خود با کشورهای عضو اتحادیه اروپا را مانند انتقال پول در داخل کشور انجام دهند. علاوه بر کاهش هزینه‌ها، SEPA پردازش تراکنش‌ها را نیز سرعت می‌بخشد. در حال حاضر، این فرآیند سه تا چهار روز کاری طول می‌کشد، اما با استفاده از این سیستم، به چند ثانیه کاهش می‌یابد.
منبع: پایگاه اینترنتی نین مورخ 25/12/2024
https://www.nin.rs/ekonomija/vesti/64732/sta-stoji-iza-negativne-odluke-brisela-politika-sprecila-srbiju-da-ude-u-sepa-sistem