تاثیر جنگ تجاری امریکا و چین بر اقتصاد صربستان

آمریکا در آستانه یک جنگ تجاری با کانادا، مکزیک و چین قرار دارد و برای حمایت از تولید داخلی و کاهش کسری تجاری خود، تعرفه‌های 25 درصدی بر واردات فولاد و آلومینیوم از همه کشورها وضع کرده است.پیامدهای این اقدام می‌تواند گسترده باشد و کارشناسان معتقدند که در این مناقشه تجاری جهانی، صربستان نیز با توجه به روابط تجاری خود با پکن، می‌تواند، آسیب جانبی ببیند.

تنها 15 روز پس از آغاز رسمی ریاست جمهوری ترامپ در 20 ژانویه، واشنگتن تعرفه 10 درصدی بر واردات چین وضع کرد. این اقدام، تهدیدهای ترامپ را مبنی بر اینکه "هر کشوری که مشاغل آمریکایی، ثبات اقتصادی و امنیت ملی را تهدید کند" با چنین اقدامات تنبیهی روبرو خواهد شد، محقق کرد. بسیاری از کارشناسان استدلال می‌کنند که این جنگ تجاری بین ایالات متحده آمریکا و چین در واقع از سال 2018، در طول دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، زمانی که تعرفه‌های مشابهی توسط هر دو طرف وضع شد، در جریان بوده است.

همچنین پاسخ چین سریع بود. تنها چند دقیقه پس از اجرایی شدن تعرفه‌های ایالات متحده آمریکا، مقامات چینی تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر کالاهای آمریکایی را اعلام کردند. تعرفه 15 درصدی بر واردات زغال سنگ و گاز طبیعی مایع ایالات متحده آمریکا و تعرفه 10 درصدی بر نفت خام، ماشین‌آلات کشاورزی و وسایل نقلیه با موتور بزرگ وضع شد.

پکن همچنین تحقیقات ضد انحصاری را در مورد گوگل، یکی از بزرگترین شرکت‌های فناوری ایالات متحده آمریکا، و چندین شرکت آمریکایی دیگر که به فهرست "نهادهای غیرقابل اعتماد" چین اضافه شدند، اعلام کرد. این فهرست اکنون شامل ده‌ها شرکت آمریکایی است. نهادهای موجود در این فهرست از فعالیت یا صادرات کالا به چین منع شده‌اند. علاوه بر این، چین کنترل صادرات 25 فلز کمیاب را اعمال کرد که برخی از آنها برای محصولات الکترونیکی کلیدی و تجهیزات نظامی حیاتی هستند.

با توجه به اینکه رئیس جمهور ترامپ کشورهای دیگر از جمله مکزیک، کانادا و اتحادیه اروپا را نیز تهدید کرده است، نگرانی فزاینده‌ای وجود دارد که جهان در آستانه یک جنگ تجاری جهانی جدید قرار دارد. به راحتی می‌توان نتیجه گرفت که هیچ‌کس از چنین مناقشه‌ای سود نخواهد برد. افزایش تعرفه‌ها از یک طرف ناگزیر منجر به تلافی از طرف دیگر می‌شود و در چنین نبردهایی بین ابرقدرت‌های جهانی، کشورهای کوچک و ضعیف‌تر از نظر اقتصادی مانند صربستان بیشتر از همه آسیب می‌بینند. به همین دلیل برای صربستان بسیار مهم است که از گرفتار شدن در میان جنگ تجاری بین ایالات متحده آمریکا و چین اجتناب کند، به‌ویژه از آنجایی که بلگراد روابط خوبی هم با واشنگتن و هم با پکن دارد.

پیامدهای اقتصادی برای صربستان

پروفسور پردراگ بلیچ از دانشکده اقتصاد بلگراد گفت که هرگونه اختلال در تجارت جهانی ناگزیر منجر به افزایش قیمت‌ها و افزایش تورم می‌شود. "اگر یک جنگ تجاری رخ دهد، تأثیر منفی بر روندهای اقتصادی در صربستان خواهد داشت و تورم را افزایش می‌دهد. این امر به ویژه مشکل‌ساز خواهد بود زیرا صربستان در حال حاضر از روابط اقتصادی قوی با همه بازیگران اصلی جهانی، از جمله ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و چین برخوردار است. اگر تعرفه‌ها افزایش یابد، حفظ سطح روابط یکسان با همه طرف‌ها دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود. بلوک‌های اقتصادی شکل می‌گیرند و صربستان باید خود را با یکی از طرف‌های مخالف هماهنگ کند. علاوه بر این، از آنجایی که بزرگترین شریک تجاری صربستان اتحادیه اروپا است، هرگونه تأثیر منفی بر اقتصاد اروپا به طور خودکار بر صربستان نیز تأثیر خواهد گذاشت." با این حال، بلیچ معتقد نیست که اختلالات بزرگ جهانی رخ خواهد داد، زیرا او تردید دارد که ترامپ تهدیدهای تعرفه‌ای خود را به طور کامل اجرا کند. ترامپ در نهایت مذاکره را به جای تشدید مناقشات تجاری انتخاب خواهد کرد، زیرا چنین جنگی به نفع ایالات متحده آمریکا نیز نخواهد بود. هدف اوکسب بهترین موقعیت ممکن در مذاکره است، به همین دلیل است که او در حال حاضر " در حال قدرت نمایی می‌باشد" تا عزم خود را نشان دهد. با این حال، از آنجا که یک جنگ تجاری جهانی به نفع هیچ‌کس نیست، وضعیت در نهایت از طریق مذاکره حل خواهد شد. برخی از کشورها ممکن است با تعرفه مواجه شوند، اما نه همه کسانی که ترامپ به آنها اشاره کرده است.

تاثیر بر بازارهای جهانی و صربستان

بازارهای مالی، که روی اجتناب از جنگ تجاری شرط بسته بودند، اکنون از یک رکود شدید اقتصادی جهانی، فشارهای تورمی تجدید شده و توقف کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو ایالات متحده آمریکا می‌ترسند. این عوامل به طور قابل توجهی بر اقتصاد جهانی، از جمله ثبات اقتصادی صربستان، تأثیر می‌گذارند.

دراگولیوب راییچ، هماهنگ‌کننده شبکه پشتیبانی کسب‌وکار،گفت که وقوع یک جنگ تجاری جهانی منجر به قیمت‌های بالاتر، افزایش تورم و افزایش مشکلات برای کسب‌وکارها می‌شود و عمدتاً کشورهای کوچک و فقیر را تحت تأثیر قرار می‌دهد که با چالش‌های اقتصادی شدیدی روبرو خواهند شد. "ترامپ نماینده منافع جناح سنتی حزب جمهوری‌خواه آمریکا و لابی کسب‌وکار داخلی است که هدف آن کاهش واردات از طریق اقدامات اداری است. اگر تعرفه‌ها بر کالاهای تعداد بیشتری از کشورها، عمدتاً کشورهای اروپایی، وضع شود، قیمت محصولات مختلف ناگزیر افزایش می‌یابد، تورم افزایش می‌یابد و هم قدرت خرید و هم سطح زندگی شهروندان آمریکایی کاهش می‌یابد. یک جنگ تجاری همچنین عملیات شرکت‌های پیشرو آمریکایی را مختل می‌کند، زیرا تعرفه‌های بالاتر هزینه‌های تولید آنها را افزایش می‌دهد". به گفته او، چنین مناقشه‌ای تأثیر بسیار منفی بر اقتصاد صربستان و تلاش‌ها برای حفظ تورم در سطح قابل قبولی که معیشت شهروندان را تهدید نکند، خواهد داشت. "در این صورت، قیمت‌ها و تورم افزایش می‌یابد و مشکل قابل توجهی برای فعالیت اقتصادی در صربستان ایجاد می‌کند. تعرفه‌های بالاتر همچنین باعث می‌شود برخی از سرمایه‌گذاران به دلیل کاهش گردش مالی و حجم تولید پایین‌تر از صربستان خارج شوند. شهروندان افزایش قیمت‌ها را از طریق افزایش هزینه‌های زندگی تجربه خواهند کرد و این موضوع را روشن می‌سازد که یک جنگ تجاری جهانی هیچ سودی نخواهد داشت، فقط مشکلات متعدد خواهد داشت." راییچ با این حال تأکید می‌کند که لازم است منتظر بمانیم و ببینیم که دولت ترامپ در واقع چه اقداماتی را در شش تا دوازده ماه آینده انجام خواهد داد. "در طول دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، تلاش‌های او را برای نشان دادن فوری اینکه وعده‌های اصلی کمپین خود را که بر حفاظت از مشاغل آمریکایی و تقویت نقش صنعت داخلی متمرکز بود، برآورده خواهد کرد، نشان داده شد. با این حال، به خوبی شناخته شده است که ترامپ قادر است از دستور کار اولیه خود صرف نظر کند و با گذشت زمان مسیری متفاوت را اتخاذ کند. بنابراین، باید منتظر شد که آیا او واقعاً استراتژی خود را در مورد روابط تجاری تغییر خواهد داد یا اینکه اظهارات فعلی او صرفاً یک بلوف است که در نهایت منجر به مذاکره با رقبای اصلی خواهد شد و در نتیجه تهدید جنگ تعرفه‌ای را از بین می‌برد".

ساشا جوگوویچ، اقتصاددان، نیز معتقد است که ورود به یک جنگ جهانی تجاری و تعرفه‌ای، مشکلات قابل توجهی نه تنها برای اقتصادهای کوچکتر و آسیب‌پذیرتر، بلکه برای خود ایالات متحده آمریکا نیز ایجاد خواهد کرد. او گفت که وضع تعرفه‌ها، که ترامپ به شدت در طول مبارزات انتخاباتی خود آن را تبلیغ می‌کرد، تقریباً به طور قطع کنترل تورم را دشوارتر می‌کند و مجموعه‌ای از مشکلات اقتصادی را در ایالات متحده آمریکا ایجاد می‌کند، که حتی می‌تواند منجر به رکود شود. "اگر ترامپ به آنچه در طول مبارزات ریاست جمهوری خود وعده داده بود، یعنی وضع تعرفه‌ها، که گمانه‌زنی شده است می‌تواند کشورهای اتحادیه اروپا را نیز تحت تأثیر قرار دهد، عمل کند، این امر بر روندهای تورمی در ایالات متحده آمریکا تأثیر منفی می‌گذارد و شرایط را برای افزایش تورم ایجاد می‌کند. قیمت‌های بالاتر مطمئناً کیفیت زندگی شهروندان را کاهش می‌دهد و تأثیر منفی بر اقتصاد آمریکا خواهد داشت. تعرفه‌ها همچنین باعث می‌شود برخی از شرکت‌ها، به ویژه در بخش صنعت، برای جلوگیری از عوارض واردات بالا، تولید را به کشورهای دیگر منتقل کنند. همچنین ترامپ غیرقابل پیش‌بینی است و اغلب مواضع خود را تغییر می‌دهد، بنابراین باید دید که آیا دولت او واقعاً آنچه را که در طول مبارزات انتخاباتی اعلام شده بود، اجرا خواهد کرد یا خیر.

لازم به ذکر است حجم تجارت صربستان با چین، آمریکا و اتحادیه اروپا به طور قابل توجهی متفاوت است. در حالی که اتحادیه اروپا شریک تجاری اصلی صربستان است، چین و ایالات متحده آمریکا نیز از اهمیت بالایی برخوردارند. بر اساس آخرین اطلاعات، سهم تجارت صربستان با کشورهای اتحادیه اروپا از کل تجارت خارجی این کشور در نه ماه نخست سال ۲۰۲۳ تقریبا ۶۰ درصد بوده است.

همچنین چین دومین شریک تجاری مهم صربستان است.  حجم تجارت بین دو کشور در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۶.۱ میلیارد دلار بوده است.  صادرات صربستان به چین در سال‌های اخیر چند برابر شده است. ایالات متحده آمریکا یکی از شرکای تجاری مهم صربستان است، اما حجم تجارت آن به اندازه اتحادیه اروپا و چین نیست. و صربستان بیشتر خدمات فناوری اطلاعات به ایالات متحده آمریکا صادر می‌کند. مبادلات تجاری صربستان و ایالات متحده امریکا در سال 2023 در حدود  یک میلیون و پنجاه و نه هزار و دویست و سی و هفت (1059237) بوده است.

https://www.nin.rs/ekonomija/vesti/68377