اخبار اقتصادی ژاپن

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی ژاپن در نیمه اول شهریور 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

تلاش پالایشگران ژاپنی برای افزایش تولید سوخت جدید موسوم بهSAF برای هواپیماها

     با افزایش تقاضا برای سوخت جدید موسوم به "SAF" برای هواپیماها که از روغن‌های مصرف شده و گیاهان تولید می‌شود، شرکت‌های پالایش ژاپن در تلاش هستند تا میزان تولید این نوع سوخت را افزایش دهند. گفته می‌شود این سوخت انتشار دی‌اکسید کربن را تا حدود ۶۰ درصد نسبت به سوخت معمولی کاهش می‌دهد و در حال حاضر توسط شرکت‌های هواپیمایی داخلی و خارجی استفاده می­شود. دولت ژاپن هدف گذاری کرده است که تا سال ۲۰۳۰، ۱۰ درصد از سوخت مورد استفاده شرکت‌های هواپیمایی داخلی، یعنی حدود ۱،۷ میلیون کیلولیتر، را از محل سوخت SAF  تامین کند. در این راستا، شرکت «ایده میتسوکوسان» در نظر دارد تا سال ۲۰۳۰، سالانه ۵۰۰ هزار کیلولیتر SAF در ژاپن تولید کند. در این میان، «مجتمع توکویاما» در استان یاماگوچی از سال مالی ۲۰۲۸، سالانه ۲۵۰ هزار کیلولیتر SAF تولید خواهد کرد. علاوه بر این، «هلدینگ اینِوس» قصد دارد از سال ۲۰۲۷ در «پالایشگاه واکایاما» سالانه ۴۰۰ کیلولیتر SAF تولید کند. هر دو شرکت، تصفیه نفت معمولی را متوقف کرده و با پیش‌بینی افزایش تقاضا در آینده، بر روی SAF متمرکز شده­اند. همچنین «هلدینگ انرژی کوزمو» نیز قصد دارد از سال جاری در «پالایشگاه ساکای» واقع در اوساکا سالانه ۳۰ هزار کیلولیتر SAF تولید کند (منبع: ان­اچ­کی).

 دولت ژاپن به دنبال بررسی مکانیسم جدید برای تسهیل بازگشت سرمایه در منابع انرژی کم کربن

     دولت ژاپن قصد دارد برای گسترش استفاده از منابع انرژی کم کربن مانند انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی هسته‌ای، مکانیسم جدیدی را برای تسهیل بازگشت سرمایه‌گذاری برای شرکت‌ها تدوین کند. با پیش‌بینی افزایش تقاضای برق در آینده به دلیل گسترش سریع هوش مصنوعی، دولت ژاپن تصمیم دارد استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی هسته‌ای را به عنوان "منابع انرژی کم کربن" که در زمان تولید برق دی‌اکسید کربن منتشر نمی‌کنند، گسترش دهد. با این حال، ساخت و بهره‌برداری از چنین تأسیسات تولید برق عظیمی نیازمند سرمایه‌گذاری کلان و مدت زمان طولانی است و ریسک عدم بازگشت سرمایه به دلیل نوسانات درآمد و هزینه‌ها، چالش بزرگی محسوب می‌شود. به همین دلیل، دولت ژاپن در نظر دارد مکانیسم جدیدی را برای تسهیل بازگشت سرمایه‌گذاری در منابع انرژی کم کربن حتی در صورت افزایش هزینه‌ها در آینده تدوین کند. دولت ژاپن قصد دارد با مراجعه به نمونه‌های خارجی از جمله استفاده از مکانیزمی‌که در آن مصرف‌کنندگان برق و دولت نیز در صورت افزایش هزینه‌ها در ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای جدید، بخشی از هزینه ­ها را به عهده می‌گیرند تا شرکت‌های برق راحت‌تر بتوانند سرمایه جذب کنند،  را برای تدوین چارچوب حمایتی بررسی کند. این مکانیسم در استراتژی ملی جدید ژاپن که تا پایان سال تدوین می‌شود، گنجانده خواهد شد(منبع: ان­اچ­کی).

 سرمایه ­گذاری نیپون استیل و جی‌اف‌ای در معدن زغال سنگ استرالیا

     نیپون استیل قصد دارد ۲۰ درصد سهام معدن زغال سنگ بلک‌واتر، واقع در ایالت شمال شرقی کوئینزلند، را به مبلغ حدود ۱۰۸ میلیارد ین خریداری کند، در حالی که جی‌اف‌ای (JFE) ۱۰ درصد سهام را به مبلغ حدود ۵۴ میلیارد ین تصاحب خواهد کرد. این اقدام در پی نیاز به زغال سنگ کک‌شو با کیفیت بالا برای فناوری پیشرفته‌ای است که به طور کارآمد از هیدروژن برای تولید آهن و با کاهش انتشار دی‌اکسید کربن استفاده می‌کند. این دو شرکت ژاپنی قراردادهای خرید بلندمدت را برای تضمین عرضه پایدار زغال سنگ کک‌شو با کیفیت بالا از این معدن منعقد خواهند کرد. نیپون استیل، جی‌اف‌ای در یک سرمایه‌گذاری مشترک که انتظار می‌رود بین ژانویه و مارس سال آینده برای توسعه معدن متعلق به شرکت استخراج زغال‌سنگ استرالیایی «وایت‌هیون کول» تأسیس شود، سرمایه‌گذاری خواهند کرد و در تصمیم‌گیری‌های مربوط به کسب‌وکار این سرمایه‌گذاری مشترک به همراه برخورداری از حق وتو بر تصمیمات مهم، مشارکت خواهند داشت(منبع: ان­اچ­کی).

 تپکو آزمایش برداشت آوار سوخت در نیروگاه هسته ­ای فوکوشیما را لغو کرد

     شرکت هلدینگ برق توکیو (تپکو) برداشت آزمایشی آوار سوخت هسته‌ای از راکتور شماره ۲ در نیروگاه هسته‌ای آسیب‌دیده فوکوشیما در شمال شرقی ژاپن را لغو کرد. تپکو هنوز تصمیم نگرفته است که چه زمانی کار را از سر بگیرد و در حال بررسی علت مشکل است. این اولین تلاش برای برداشت آوار از محفظه راکتور از زمان وقوع حادثه ذوب هسته‌ای در نیروگاه بود که توسط زلزله و سونامی عظیم مارس ۲۰۱۱ ایجاد شده بود. تپکو قصد داشت یک دستگاه تلسکوپی کنترل از راه دور را وارد محفظه نگهدارنده کند و قبل از برداشتن حدود ۳ گرم آوار از کف محفظه، حدود دو هفته وقت صرف کند که به مشکل فنی روبرو شد(منبع: ان­اچ­کی).

 پیشنهاد بهره برداری حداکثری از نیروگاه‌های هسته‌ای

     در حالی که بازنگری دستورالعمل سیاست انرژی میان و بلندمدت ژاپن موسوم به «طرح پایه انرژی»، در حال انجام است، گروه‌های اقتصادی منطقه چوبوژاپن به وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت (مِتی) پیشنهاد کردند که در بازبینی این طرح از نیروگاه‌های هسته‌ای از جمله راه‌اندازی مجدد و ساخت و گسترش نیروگاه‌های جدید به حداکثر میزان ممکن استفاده شود. آقای کاتسونو، معاون رئیس فدراسیون اقتصادی چوبو که ریاست شرکت برق چوبو را نیز بر عهده دارد، پیشنهادات مربوط به تدوین طرح پایه انرژی را به صورت حضوری به وزیر مِتی تحویل داده است. در این پیشنهادات، علاوه بر راه‌اندازی مجدد نیروگاه‌های موجود، بر ضرورت اقدامات برای ساخت و گسترش و جایگزینی نیروگاه‌های جدید تأکید شده و از دولت خواسته شده است تا با اتخاذ اقداماتی از جمله حمایت‌های مالی، از نیروگاه‌های هسته‌ای به حداکثر میزان ممکن استفاده کند. وزیر مِتی در واکنش به این درخواست اظهار داشته است: «وضعیت به گونه‌ای است که وجود یا عدم وجود منابع انرژی کم کربن می‌تواند قدرت ملی یک کشور را تعیین کند. انرژی هسته‌ای همراه با انرژی‌های تجدیدپذیر، منبع مهم انرژی کم کربن است». دولت ژاپن قصد دارد طرح پایه انرژی را در سال مالی جاری بازنگری کند و جایگاه نیروگاه‌های هسته‌ای در این طرح یکی از نکات کلیدی خواهد بود(منبع: ان­اچ­کی).

 آژانس فضایی ژاپن مأموریت کاوشگر SLIM را خاتمه داد

     آژانس فضایی ژاپن اعلام کرد که مأموریت SLIM کاوشگر بدون سرنشین که اوایل سالجاری میلادی به اولین فضاپیمای این کشور برای فرود بر سطح ماه تبدیل شد، را خاتمه داده است. SLIM ژاپن را به پنجمین کشوری تبدیل کرد که اقدام به کاوشگری در سطح کره ماه کرده است. در ابتدا قرار بود این کاوشگر پس از چند روز جمع‌آوری داده­ ها در سطح ماه، مأموریت خود را به پایان برساند، زیرا برای تحمل دمای پائین در شب تا منفی ۱۷۰ درجه سانتیگراد کاهش می‌یابد، طراحی نشده بود. اما جاکسا توانست تا اواخر آوریل، پس از اینکه کاوشگر سه شب را روی ماه بود، با آن در تماس باشد. داده‌هایی که SLIM از سطح ماه جمع آوری کرده وجود ماده معدنی به نام الیوین را در ماه تأیید کرده‌ است که گفته می‌شود می‌تواند سرنخ‌هایی درباره منشأ کره ماه را ارائه دهد(منبع: ان­اچ­کی).

 ثبت رکورد جدید فرودگاه ناریتا ژاپن

     تعداد مسافران خارجی که از پروازهای بین‌المللی فرودگاه ناریتا در شش ماه اول سال تا ژوئن استفاده کردند، به دلیل کاهش بی‌سابقه ارزش ین، برای اولین بار از مرز ۱۰ میلیون نفر فراتر رفت و رکورد جدیدی برای این بازه زمانی ثبت کرد. طبق اعلام شرکت فرودگاه ناریتا، تعداد مسافران خارجی که از پروازهای بین‌المللی در شش ماهه نخست سالجاری استفاده کردند، بیش از ۱۰،۶۴ میلیون نفر بود. این رقم ۴۷ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته و ۱۶ درصد فراتر از سال ۲۰۱۹ قبل از همه‌گیری کووید 19 است. این آمار برای نخستین بار در بازه زمانی شش ماهه از ۱۰ میلیون نفر فراتر رفت و بالاترین رقم از زمان افتتاح فرودگاه در سال ۱۹۷۸ بود. دلیل اصلی این افزایش، عملکرد خوب پروازهای آسیایی به مقاصد نسبتاً نزدیک مانند کره جنوبی و تایوان به دلیل کاهش بی‌سابقه ارزش ین ارزیابی شده است. از سوی دیگر، تعداد مسافران ژاپنی در پروازهای بین‌المللی به دلیل کاهش ارزش ین و قیمت بالای بلیت هواپیما، به حدود ۳،۵۵ میلیون نفر رسید که کمی‌بیش از نیمی از رقم سال ۲۰۱۹ است. در مجموع، تعداد کل مسافران ۱۵،۴۷ میلیون نفر بود که هنوز به سطح قبل از همه‌گیری نرسیده است(منبع: ان­اچ­کی).