معرفی خطوط هواپیمایی ویتنام

ویتنام از زمان پیوستن به اتحادیه آ سه آن در سال 1995، گام های مثبتی در جهت تقویت صنعت هواپیمایی و آزادسازی بازار سفرهای هوایی خود برداشته است و تلاش های خوبی برای تقویت اتصال و یکپارچگی اقتصادی صورت داده است.

یکی از تحولات بخش هوانوردی ویتنام ظهور شرکت‌های هواپیمایی ارزان‌قیمتی مانند Vietjet Air و Bamboo Airways است که این مقرون به صرفه بودن و خطوط پروازی زیاد موجب جذب بیشتر مسافران هوایی شد. این روندی صعودی با پیدایش ابر چالش کرونا متوقف گردید و شرکت‌های هواپیمایی یکی از اولین بخش‌های اقتصادی بودند که با تاثیرات منفی کرونا مواجه گردیدند. با پایان همه گیری کرونا و شروع دوباره فعالیت‌های شرکت‌های هوایی در جهان، صنعت هوانوردی ویتنام نیز در مسیر بهبودی قرار گرفتند، اما همچنان در بحبوحه رکود اقتصادی و سایر مسائل جدید با چالش‌هایی مواجه است.

طبق گزارش انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA) از زمان پایان محدودیت‌های کرونایی سفر، بخش هوانوردی ویتنام با سرعت زیادی در مسیر بهبودی قرار گرفت و با این سرعت در احیای صنعت هوایی انتظار می‌رود تا سال 2035 به ظرفیت جابجایی 150 میلیون مسافر هوایی برسد و در این راستا سرمایه‌گذاری قابل توجهی در ساخت و ارتقاء فرودگاه، بهبود خدمات ترافیک هوایی، تعمیر و نگهداری هواپیما، ظرفیت تعمیرات اساسی و توسعه حمل و نقل بار انجام داده است. طبق گزارش سازمان هواپیمایی کشوری ویتنام (آژانس زیر نظر وزارت حمل و نقل ویتنام که مسئولیت تنظیم مقررات حمل و نقل هوایی را بر عهده دارد)، در سال 2023، فرودگاه‌های ویتنام بیش از 100 میلیون مسافر دریافت کردند که 20 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است. طبق گزارش سازمان هواپیمایی کشوری ویتنام، این کشور در نیمه اول سال 2024 در مجموع بیش از 38 میلیون مسافر استقبال کرده که 6.7 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشت. از مجموع این تعداد، گردشگران بین المللی به 21 میلیون نفر رسید که 44 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است. با این حال، گردشگران داخلی به 17 میلیون نفر رسید که بیش از 19 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است.

توسعه ناوگان هوایی

شش شرکت هواپیمایی اصلی، هواپیمایی ملی ویتنام[1]، پسیفیک ایرلاینز[2]، ویت جت ایر[3]، بامبو ایرویز[4]، ویت تراول ایرلاینز[5]، و شرکت خدمات هوایی ویتنام[6] در حال حاضر دارای 225 هواپیما هستند. طبق پیش‌بینی ناوگان هوانوردی تجاری، ناوگان ویتنام تا سال 2030 به 521 فروند هواپیما خواهد رسید.

هواپیمایی ملی ویتنام: این شرکت هواپیمایی در سال 1993 تاسیس شده، ملی است و 40 درصد از سهم بازار داخلی را در اختیار دارد. این شرکت در حال حاضر 94 هواپیما با میانگین سنی 7.8 سال دارد و قصد دارد تا سال 2030 بین 166 تا 186 هواپیما افزایش دهد. براساس اطلاعات موجود در وبسایت این شرکت، در حال حاضر این شرکت به 18 مقصد خارجی پرواز مستقیم دارد.

ویت جت: این شرکت هواپیمایی در دسته پروازهای ارزان قیمت قرار میگیرد که با مالکیت خصوصی اداره می‌شود و ۳۴ درصد سهم بازار داخلی را نیز در اختیار دارد. این شرکت 77 هواپیما با میانگین سنی 6.2 سال را اداره می‌کند. در جولای 2022، ویت جت و بوئینگ به توافق رسیدند تا سفارش قبلی 200 هواپیمای 737 MAX  را که در نمایشگاه بین‌المللی هوایی فارنبرو 2022 در بریتانیا اعلام شده بود، تأیید کنند. ارزش این سفارش حدود 35 میلیارد دلار است که شامل خدمات مهندسی موتور نیز می‌شود. این شرکت در حال حاضر به 15 کشور در مجموع بیش از 100 مقصد پرواز خارجی دارد که بیشترین آن مربوط به چین با بیش از 40 مقصد می‌شود.

پسفیک ایرلاینز: یکی از زیرمجموعه‌های ارزان قیمت خطوط هوایی ویتنام است که پس از تصاحب شرکت سرمایه گذاری کوانتاس آسیا، حدود 98 درصد سهام را در اختیار گرفت. این شرکت در سال‌های 2020 و 2021 زیان‌های سنگینی داشت و در حال حاضر از نظر سرمایه به شدت منفی است. این ناوگان در حال حاضر متشکل از شانزده A320-200 با میانگین سنی 8.8 سال و با 4 درصد سهم بازار داخلی است. در سال 2022 این شرکت 11 مقصد خارجی داشت.

شرکت خدمات هوایی ویتنام: این شرکت متعلق به خطوط هوایی ویتنام است و در سال 1987 با پروازهای عکاسی هوایی و بررسی زمین شناسی شروع به فعالیت کرد. این خط هوایی در سال 2004 به ارائه خدمات مسافری گسترش یافت و 9 مسیر داخلی دارد. در حال حاضر تنها 5 هواپیمای ATR72 با میانگین سنی 13 سال و با سهم 3 درصدی از بازار داخلی فعالیت دارد. این شرکت پرواز خارجی نداشته و تنها در برخی از شهرهای ویتنام خطوط پروازی را پوشش می دهد.

بمبو ایرویز: این شرکت 18 درصد از سهم بازار داخلی را در اختیار داشته و پیش از این متعلق به گروه سازنده املاک ویتنامی FLC بود. در مارس 2022، رئیس و همچنین بسیاری از افراد کلیدی FLC به اتهام دستکاری بازار سهام، کلاهبرداری و تصاحب اموال نامشروع دستگیر شدند. با بروز این بحران، سازمان هواپیمایی کشوری ویتنام اعلام کرد که بر فعالیت شرکت بمبو ایرویز در یک دوره زمانی مشخص نظارت خواهد کرد. در آگوست 2022، شرکت مذکور توسط یک سرمایه گذار جدید خریداری شد و برای حفظ رشد خود تحت یک فرآیند بازسازی قرار دارد. بمبو ایرویز در حال حاضر 30 هواپیما با میانگین سنی 7.9 سال دارد و به دلیل مشکلات مالی و مدیریتی تقریبا تمامی مقاصد پروازهای خارجی شرکت معلق شده و مدیران شرکت امیدوارند بتوانند رفته رفته به وضعیت خود سروسامانی بدهند.

هواپیمایی Vietravel: این شرکت هواپیمایی 3 ایرباس A321S با میانگین سنی 6.2 سال دارد.

توسعه فرودگاه

ویتنام دارای 22 فرودگاه است که 10 فرودگاه آن بین المللی و 12 فرودگاه دیگر داخلی است. شرکت فرودگاه‌های ویتنام (ACV)، بزرگترین اپراتور فرودگاه در ویتنام با 95.4 درصد سهام دولتی، در حال حاضر شبکه ای از 21 فرودگاه را در سراسر این کشور مدیریت و اداره می‌کند. فرودگاه وان دون[7] اولین فرودگاه خصوصی در این کشور است که توسط گروه Sun ساخته و اداره می‌شود.

مجموع ظرفیت طراحی شده فرودگاه‌ها در ویتنام سالانه 91 میلیون مسافر بود، در حالی که حجم مسافران از طریق فرودگاه‌ها پیش از کرونا (در سال 2019) 116 میلیون نفر بود که باعث فشار زیادی بر مدیریت، مسائل ایمنی و تاخیر پرواز در مراکز اصلی فرودگاه مانند هوشی مین و هانوی شد. بر اساس پیش نویس طرح توسعه شبکه فرودگاه‌های ملی ویتنام در دوره 2021-2030، در سپتامبر 2022، وزارت حمل و نقل این کشور پیشنهاد کرد که تا سال 2030، ویتنام 28 فرودگاه دیگر را توسعه دهد که قادر به پذیرش حدود 278 میلیون مسافر باشد.

چالش‌های پیش روی هوانوردی ویتنام

به رغم ظرفیت‌هایی که وجود دارد، شرکت‌های هواپیمایی ویتنامی‌با برخی مشکلات نیز مواجه هستند. به دلیل فراخوان فنی برخی شرکت‌های هواپیماسازی از جمله بوئینگ آمریکا، و نیز فروش یا واگذاری ناوگان هوایی توسط برخی از شرکت های هواپیمایی ویتنام به جهت بدهی‌ها، کمبودهایی در تامین هواپیمای مورد نیاز برای فعالیت در خطوط هوایی بوجود آورده است. در نتیجه خطوط هوایی ویتنام مجبور به بازتنظیم و کاهش پروازها در مسیرهای داخلی یا حتی خارجی خود شدند.

افزایش قیمت سوخت، کمبود هواپیما و تفاوت نرخ ارز برای شرکت‌های هواپیمایی در ویتنام از موانع پیش روی این بخش اقتصادی ویتنام است. تلاش های اخیر شرکت های هواپیمایی ویتنام برای خرید هواپیماهای جدید و اضافه نمودن آنها به ناوگان حمل و نقل هوایی یکی از راه‌های جبران این معضل است.

[1] Vietnam Airlines

[2] Pacific Airlines

[3] VietJet Air

[4] Bamboo Airways

[5] Vietravel Airlines

[6] Vietnam Air Services Company

[7] Van Don Airport