سرمایهگذاری اتحادیه اروپا در صربستان
طبق دادههای اولیه بانک مرکزی صربستان، طی سال 2023، سرمایهگذاری مستقیم خارجی در صربستان بالغ بر 4.5 میلیارد یورو بوده است که نشان دهنده رشد 2 درصدی نسبت به سال 2022 است. همچنین بیشترین ورود سرمایهگذاری مستقیم خارجی به صربستان از کشورهای اروپایی (68.1 درصد) و آسیایی (30.2 درصد) میباشد.
اتحادیه اروپا بزرگترین حمایت کننده مالی صربستان است که در ده سال گذشته، بیش از چهار میلیارد یورو کمک بلاعوض به این کشور نموده است. این اتحادیه در بیش از 1500 پروژه و در تقریبا همه شهرهای صربستان سرمایهگذاری کرده است، در حالی که صربستان بیش از هفت میلیارد یورو وامهای مناسب نیز از این اتحادیه دریافت کرده است. این سرمایهگذاری برای همه شهروندان صربستان ملموس است، زیرا برای بهبود زیرساختها، جادهها، راهآهن، تقویت حاکمیت قانون، اصلاحات مدیریت عمومی، حفاظت از محیطزیست، کشاورزی، انرژی، عدالت، فرهنگ، مدیریت عمومی، مدیریت مهاجران، حفاظت از سلامت و مواردی از این قبیل مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین این گزارشات تایید میکند که سرمایهگذاریهایی هم در زمینه دموکراسی، حقوق بشر، آموزش، علم و نوآوری، جوانان و ورزش، توسعه اقتصادی و حفاظت مدنی و صلح نیز انجام شده است.
در 15 سال گذشته، اتحادیه اروپا از ساخت و بازسازی بیش از 1500 کیلومتر بزرگراه و راهآهن در صربستان از طریق کمکهای بلاعوض و وامهای اتحادیه اروپا توسط بانک سرمایهگذاری اروپا، حمایت کرده است. همچنین سال 2014 از کشاورزی و توسعه روستایی در صربستان حمایت شده است. بیش از 400 میلیون یورو نیز در حفاظت از محیطزیست سرمایهگذاری شده است. ساخت یک نیروگاه تصفیه هوا و کاهش انتشار گازهای سمی در نیروگاه حرارتی نیکولا تسلا، ساخت خط لوله گاز صربستان و بلغارستان، تصفیه خانههای فاضلاب و سیستم فاضلاب در بسیاری از شهرهای صربستان و همچنین ساختوساز یک پایانه چندوجهی حملونقل در بلگراد نیز تامین مالی شده است. از نظر فرهنگی نیز بازسازی قلعه گولوباس، شهر پیروت، ساخت موزه در لپنسکی ویر، بازسازی باغ گیاهشناسی در بلگراد، بازسازی تئاتر ملی در بلگراد و برخی دیگر از پروژههای مشابه توسط اتحادیه اروپا تامین اعتبار شده است.
یکی دیگر از پروژههای زیربنایی کلیدی، نوسازی و بازسازی کریدور راهآهن بلگراد-نیش-پرشوو است که توسط کمکهای مالی اتحادیه اروپا و همچنین وامهای مناسب بانک سرمایهگذاری اروپا و بانک اروپایی بازسازی و توسعه اروپا تامین میشود. در بخش انرژی، اتحادیه اروپا از سال 2000 بیش از یک میلیارد یورو در صربستان سرمایهگذاری کرده است. تنها در سال 2022، حمایت اتحادیه اروپا از بخش انرژی صربستان 100 میلیون یورو برآورد شده است و اهداف اصلی آن، متنوعسازی منابع انرژی، ارتقای امنیت عرضه، افزایش بهرهوری انرژی و کربنزدایی است. برای نمونه، در نتیجه بهبود بهرهوری انرژی، هزینه قبض برق برای بیش از 4500 خانوار کاهش یافت.
از سوی دیگر، اتحادیه اروپا در صربستان از طریق اجرای پروژههای متعدد تحقیقاتی به بالا بردن کیفیت علم نیز کمک میکند که در این بخش، حمایت اتحادیه اروپا از نوآوری و رقابت در صربستان از سال 2001 تا کنون به بیش از 250 میلیون یورو میرسد. تقویت بخش خصوصی و به ویژه شرکتهای کوچک و متوسط، ایجاد مشاغل جدید و بهبود چارچوب قانونی در صربستان نیز در دستور کار اتحادیه اروپا قرار دارد که در آن کمک مستقیم به 99 شهرداری صربستان، کارآفرینان، شرکتها و سازمانها جهت افزایش پایداری و رقابتپذیری صورت گرفته است. حمایت اتحادیه اروپا از بخشهای مدنی نیز، که شامل مبارزه با آتشسوزی، پیشگیری از سیل و تعمیر خسارت و همچنین مبارزه با ویروس کرونا میشود، بیش از 250 میلیون یورو برای دوره 2014 تا امروز ارزش دارد. علاوه بر این، از طریق برنامه اراسموس، دانشجویان صربستان برای تحصیل در خارج از کشور و محققان برای دریافت کمکهای مالی از برنامه افق اتحادیه اروپا حمایت میشوند. همچنین، اتحادیه اروپا هزینه مسکن برخی از پناهندگانی که در جنگهای دهه 1990 خانههای خود را ترک کردند را تامین میکند. این موارد تنها بخشی از پروژههای اتحادیه اروپا هستند که بیش از دو دهه در صربستان در حال توسعه بودهاند.
لازم به ذکر است طبق دادههای اولیه بانک مرکزی صربستان، طی سال 2023، سرمایهگذاری مستقیم خارجی در صربستان بالغ بر 4.5 میلیارد یورو بوده است که نشان دهنده رشد 2 درصدی نسبت به سال 2022 است. بیشترین ورود سرمایهگذاری مستقیم خارجی به صربستان از کشورهای اروپایی (68.1 درصد) و آسیایی (30.2 درصد) میباشد و بر اساس تقسیم کشوری، بیشترین سرمایهگذاری مستقیم خارجی در صربستان توسط کشورهای چین (818.4 میلیون یورو)، هلند (622.5 میلیون یورو)، بریتانیا (217.4 میلیون یورو)، اتریش (215.9 میلیون یورو) و آلمان (158.6 میلیون یورو) بوده است.