تحرک بخشی به نیروی کار بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای آفریقایی

بخش اول: آغاز گفتگوهای تاریخی بین کشورهای آفریقایی و حوزه خلیج فارس

گفتگوی دوحه در مورد "تحرک نیروی کار بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای آفریقایی" آغاز شد. در روزهای 21 و 22 می 2024 در دوحه پایتخت قطر، گفتگوی مهمی‌بین وزرای کار کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، اردن، لبنان و 25 کشور عضو اتحادیه آفریقایی برگزار شد تا در مورد مسائل مربوط به مهاجرت نیروی کار آفریقایی به این کشورها گفتگو کنند. این گفتگوی دوجانبه که از سوی قطر و اتحادیه آفریقایی میزبانی می‌شد، به عنوان یک فرصت بی‌نظیر برای مقابله با چالش‌های مربوط به مهاجرت نیروی کار آفریقایی و بهبود حاکمیت بر آن محسوب می‌شد. انجلا مارتینز، مدیر موقت اداره توسعه اجتماعی، فرهنگ و ورزش کمیسیون اتحادیه آفریقا، در افتتاحیه این گفتگوها تاکید کرد که حاکمیت موثر بر مهاجرت نیروی کار یکی از اولویت‌های اصلی اتحادیه آفریقاست. وی گفت: "اتحادیه آفریقا از مدتها پیش از حقوق کارگران مهاجر دفاع می‌کند و سندهای مختلفی را از جمله سند چشم‌انداز 2063، چارچوب سیاست مهاجرت برای آفریقا، موضع مشترک آفریقا در مورد مهاجرت و توسعه و سایر پروتکل‌ها را تصویب کرده است. ما متعهد به تقویت همکاری و مشارکت با کشورهای عضو و مناطقی مانند کشورهای حوزه خلیج فارس برای اجرای موثر این چارچوب‌ها و بهره‌گیری از پتانسیل توسعه‌ای مهاجرت نیروی کار هستیم."

 

بخش دوم: اهداف و شرکت‌کنندگان اصلی

خانم نجوه بنت عبدالرحمن آل ثانی، معاون وزیر امور کارگران خارجی قطر نیز اطمینان داد که کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به دنبال توسعه پایدار نیروی کار یکپارچه هستند. وی گفت: "امیدواریم این گفتگو فرصت واقعی برای مقابله با چالش‌های مربوط به مهاجرت نیروی کار آفریقایی به کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و فراتر از آن شود و به ادغام این نیروی کار در توسعه پایدار کمک کند." در این گفتگوها وزرای دولتی و نمایندگان 25 کشور عضو اتحادیه آفریقا بر اساس میزان اعزام نیروی کار به خارج، به همراه 8 کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس به اضافه اردن و لبنان حضور داشتند. کشورهای آفریقایی شرکت کننده عبارت بودند از: الجزایر، بوروندی، کامرون، چاد، کنگو، ساحل عاج، جمهوری دموکراتیک کنگو، جیبوتی، مصر، اریتره، اتیوپی، غنا، کنیا، لیبی، مراکش، نیجریه، سنگال، سیرالئون، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان جنوبی، تانزانیا، تونس، اوگاندا و زامبیا.

بخش سوم: محورهای اصلی گفتگوها

کارشناسان فنی در این گفتگوی تاریخی در دوحه به بررسی حوزه‌های کلیدی برای بهبود تحرک نیروی کار و حمایت از کارگران مهاجر پرداختند. آنها همچنین زمینه را برای گفتگوهای آینده فراهم کردند. وزرا رسماً این گفتگو را آغاز کردند و "اعلامیه دوحه" را برای اتخاذ تعهد مشترک در جهت استخدام اخلاقی و تضمین حقوق کارگران مهاجر رونمایی کردند. طیف گسترده‌ای از ذینفعان از جمله اتحادیه‌های اقتصادی منطقه‌ای، آژانس‌های سازمان ملل مانند سازمان بین‌المللی مهاجرت و سازمان بین‌المللی کار، شرکای اجتماعی، دانشگاهیان، جامعه مدنی و دیگران نیز در این نشست حضور داشتند.

بخش چهارم: حضور نمایندگان جمهوری دموکراتیک کنگو

خانم والری کابیا، سفیر جمهوری دموکراتیک کنگو در دوحه و مدیر اداره حفاظت مدنی و امنیت وزارت کشور این کشور نیز در این گفتگوها شرکت داشتند.

بخش پنجم: موضوعات و توصیه‌های کلیدی

گفتگوهای دوجانبه گسترده‌ای در مورد چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی کارگران مهاجر آفریقایی به ویژه در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از جمله مباحث اصلی مطرح شده در این اجلاس بود. محورهای اصلی بحث‌ها شامل استخدام منصفانه، ایمنی مهاجران و بهره‌گیری از مهاجرت در راستای توسعه بود. وزرای کار حاضر در اجلاس، به نقش موثر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در راه‌اندازی "گفتگوی ابوظبی" با هدف ایجاد یک بستر مشترک و پایدار برای گفتگو و تبادل تجربیات با کشورهای آسیایی اشاره کردند. این گفتگو به بحث پیرامون چالش‌ها و ارائه راهکارهای عملی برای برطرف کردن آنها، پیشنهاداتی برای به رسمیت شناختن متقابل مهارت‌ها، فرایند جذب و استخدام نیروی کار، نقش فناوری و سایر موضوعات مشترک کمک کرد. آنها همچنین میزبانی قطر برای این گفتگو در همکاری با اتحادیه آفریقایی را نشانه تاکید این کشور بر اهمیت گفتگو با طرف آفریقایی دانستند. این امر با توجه به رشد روزافزون مهاجرت نیروی کار آفریقایی و نیاز فوری به یافتن راه‌حل‌های عملی و موثر که به نفع همه طرف‌ها باشد و حقوق و کرامت کارگران مهاجر را حفظ کند، ضروری به نظر می‌رسد. وزرای کار کشورهای شرکت کننده توصیه کردند که گفتگوی دوحه فرصت‌هایی را برای تبادل تجربیات، درس‌های آموخته شده و شناسایی بهترین شیوه‌ها در زمینه استخدام قراردادی و استنباط راه‌حل‌های عملی فراهم کند. همچنین بر تقویت داده‌ها و تحقیقات برای رفع مسائل ناشی از تحرک نیروی کار مهاجر بین آفریقا و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، اردن و لبنان تاکید شد. توصیه‌های اعلامیه دوحه بر تقویت همکاری‌های مشترک در زمینه نیروی کار مهاجر برای مقابله با رویه‌های غیرقانونی و تضمین کار شایسته و ارتقای مشارکت نیروی کار آفریقایی در پیشبرد توسعه پایدار در کشورهای مبدا و مقصد تاکید داشت. از جمله از طریق ارتقای دانش در زمینه روندهای بازار کار و مهارت‌های موردنیاز آینده، به‌ویژه در پرتو چالش‌های ناشی از پیشرفت‌های فناوری و تغییرات اقلیمی، و نیز تجهیز نیروی کار با مهارت‌ها و صلاحیت‌های لازم برای آینده. شایان ذکر است که حضور نمایندگان جمهوری دموکراتیک کنگو در این گفتگوی مهم، نشان از اهمیت آن برای این کشور آفریقایی و تمایل به همکاری در ارتباط با مسائل مهاجرت نیروی کار به کشورهای حوزه خلیج فارس دارد.

بخش ششم: پیشرفت روابط میان جمهوری دموکراتیک کنگو و قطر

حضور نمایندگان جمهوری دموکراتیک کنگو در "گفتگوی دوحه" می‌تواند گامی مهم در پیشرفت روابط این کشور آفریقایی با قطر محسوب شود. قطر و جمهوری دموکراتیک کنگو روابط دیپلماتیک نزدیکی دارند و دوحه از ثبات و امنیت در این کشور آفریقایی حمایت می‌کند.  در همین راستا، دولت قطر اخیراً تلاش برای کودتا در جمهوری دموکراتیک کنگو را به شدت محکوم کرد و بر لزوم حفظ مشروعیت قانون اساسی و احترام به اراده مردم کنگو تأکید نمود. وزارت امور خارجه قطر از تمامی‌گروه‌های کنگویی خواست تا از خشونت دوری کنند و اختلافات را از طریق گفتگو و راه‌های مسالمت‌آمیز حل‌وفصل نمایند تا امنیت و ثبات را تقویت کرده و به آرزوهای مردم  کنگو برای توسعه و آبادانی دست یابند. بنابراین انتظار می‌رود که "گفتگوی دوحه" فرصتی برای گسترش همکاری‌ها و پیشرفت روابط میان دو کشور در حوزه مدیریت جریان نیروی کار را فراهم آورد.

منابع

https://www.qna.org.qa/en/newsbulletins/2024-05/22/0098-doha-dialogue-on-labour-mobility-between-gcc-and-african-countries-launched

https://x.com/DRCinQATAR/status/1793321404428853522

https://x.com/acprdcongo/status/1793026008271995064/photo/1

https://x.com/QatarEmb_Tirana/status/1793156871622385669?t=bsXHlwGf8aa3-elC3nI42Q&s=08

https://mofa.gov.qa/en/statements/qatar-strongly-condemns-attempted-coup-in-democratic-republic-of-congo

https://thepeninsulaqatar.com/article/22/05/2024/doha-dialogue-to-support-protect-expatriate-labour-force-in-region

https://au.int/en/pressreleases/20240523/au-calls-effective-governance-labour-migration-inaugural-africa-gulf

https://au.int/sites/default/files/pressreleases/43803-pr-AFRICA_-_GCC_Dialogue.pdf

https://www.qna.org.qa/fr-FR/News-Area/News/2024-05/21/le-qatar-condamne-fermement-la-tentative-de-coup-d'%C3%A9tat-en-r%C3%A9publique-d%C3%A9mocratique-du-congo

https://drcinqatar.org/

https://x.com/valeriekabeya

https://www.journaldebrazza.com/tag/mme-valerie-lusamba-kabeya/

https://www.adiac-congo.com/content/valerie-kabeya-je-souhaite-mettre-mon-expertise-au-service-de-la-rdc-101992