اخبار اقتصادی صربستان

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفتۀ دوم بهمن 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

پیش‌بینی رشد اقتصادی صربستان در سال جاری

بر اساس نظرسنجی انجام شده توسط موسسه آلمانی IFO و موسسه سیاست اقتصادی سوئیس، کارشناسان اقتصادی از سراسر جهان انتظار دارند متوسط رشد تولید ناخالص داخلی جهانی در سال 2024 به 2.6 درصد برسد. بر همین اساس پیش‌بینی‌ می‌شود که صربستان رشدی بین 2.5 تا 3 درصد در سال جاری داشته باشد، درحالی که در این پیش‌بینی‌ها انتظار می‌رود که مونته‌نگرو و ایسلند بیشترین رشد را داشته باشند. نرخ رشد پایین به ویژه در سوئد (0.4 درصد)، فنلاند (0.4 درصد)، بریتانیا (0.5 درصد) و آلمان (0.6 درصد) پیش‌بینی می‌شود. همچنین رشد نسبتا آهسته‌ای در سایر شرکای تجاری کلیدی صربستان نیز پیش‌بینی می‌شود؛ یعنی منفی 0.9 درصد در اتریش و 1.5 درصد در ایتالیا و فرانسه. پیش‌بینی‌ها برای اسپانیا (2 درصد)، لهستان و ایرلند (2.8 درصد) و ایسلند (3.3 درصد) تا حدودی بهتر است. وقتی نوبت به منطقه بالکان می‌رسد، مونته نگرو تنها کشوری است که اقتصاددانان رشد تولید ناخالص داخلی آن را تا 3.5 درصد پیش‌بینی کرده‌اند.

https://biznis.rs/vesti/srbija/ekonomisti-privredni-rast-u-srbiji-kao-u-albaniji-rumuniji-i-poljskoj

سرمایه‌گذاری بانک بازسازی و توسعه اروپا در صربستان

بانک بازسازی و توسعه اروپا (EBRD) در سال گذشته 846 میلیون یورو در صربستان سرمایه‌گذاری کرد که در مقایسه با سال 2022 نزدیک به 200 میلیون یورو افزایش داشته است و بسیار بالاتر از بالاترین رکورد قبلی یعنی 679 میلیون یورو در سال 2020 است. صربستان برای اولین بار در میان پنج بازار بزرگ بانک بازسازی و توسعه اروپا (EBRD) قرار دارد که با توجه به اندازه اقتصاد صربستان قابل توجه است. این بانک پروژه‌های تاثیرگذار در بخش‌های مختلف ازجمله انرژی، زیرساخت‌ها، نوآوری، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط را تامین مالی می‌کند. در سال 2023، بانک بازسازی و توسعه اروپا 28 پروژه را در صربستان با تمرکز بیشتر بر روی گذار سبز، پیشرفت دیجیتال و رشد اقتصادی، تامین مالی کرده ‌است. همچنین در سال2023 استراتژی جدید بانک بازسازی و توسعه اروپا برای صربستان تا سال 2028 تصویب شد که دارای سه اولویت کلیدی است؛ تسریع انتقال انرژی سبز در صربستان، افزایش رقابت بخش خصوصی، بهره‌وری و دسترسی به منابع مالی و همچنین تامین مالی زیرساخت‌های پایدار و تقویت ارتباط منطقه‌ای.

https://www.ebrd.com/news/2024/ebrd-invests-record-846-million-in-serbia-in-2023-.html

ثبات نرخ بهره شاخص بانک مرکزی اتحادیه اروپا

بانک مرکزی اروپا در اولین نشست خود در سال 2024 نرخ بهره را بدون تغییر نگه داشت. پیش از این، در اوایل ژانویه، بانک مرکزی صربستان (NBS)، تصمیم گرفت برای ششمین ماه متوالی، نرخ بهره معیار را تغییر ندهد. آخرین افزایش 0.25 واحدی در جولای 2023 بود و از آن زمان تا کنون نرخ بهره معیار 6.5 درصد تعیین شده ‌است. این در حالی است که نرخ بهره شاخص بانک مرکزی اتحادیه اروپا Euribor سه ماهه (3M) حدود 4 درصد بوده و در حال حاضر 3.887 درصد تعیین شده است و نرخ بهره شاخص بانک مرکزی اتحادیه اروپا Euribor شش ماهه (6M) به حداکثر 4.14 درصد رسیده و در 26 ژانویه نیز 3.873 درصد بوده است.

https://biznis.rs/novac/banke/euribor-bez-velikih-oscilacija-kamate-na-stambene-kredite-ogranicene-do-kraja-2024/

 نیروی کار و تورم؛ بزرگترین چالش شرکت‌های صربستان

نیمی از شرکت‌های صربستانی انتظار رشد سرمایه‌گذاری در سال جاری را دارند، در حالی که بزرگترین چالش برای آنها در پیدا کردن نیروی کار و تورم است. شرکت‌ها همچنین اشاره می‌کنند که قوانین مربوط به کار و اشتغال، مالیات بر دستمزد، انرژی، ساخت‌وساز و محیط‌زیست باید در اولویت‌های دولت جدید صربستان باشد. البته سیاست پولی اعمال شده توسط بانک ملی صربستان منجر به کاهش تورم شده است و در اواخر سال 2024، تورم ممکن است به حدود پنج درصد کاهش یابد.

https://bif.rs/2024/01/privreda-oprezna-potreban-veci-ekonomski-rast-kako-bismo-stigli-zemlje-eu/

میانگین حقوق در صربستان در ماه نوامبر

اداره آمار صربستان (RZS) اعلام کرد که متوسط حقوق خالص در صربستان در نوامبر 2023 بالغ بر 89،956 دینار یا 760 یورو بوده است، در حالی که 50 درصد کارمندان تا 69،088 دینار، که میانۀ حقوق خالص است، حقوق دریافت کرده‌اند. همچنین متوسط حقوق ناخالص نوامبر 123971 دینار بوده است. البته در مقایسه با نوامبر سال گذشته، متوسط حقوق ناخالص و خالص در نوامبر 2023 به صورت اسمی 14.8 درصد و به صورت واقعی 6.3 درصد افزایش یافته است. افزایش ناخالص و خالص حقوق و دستمزد در بازه زمانی ژانویه تا نوامبر 2023 نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل به صورت اسمی 15 درصد و به صورت واقعی دو درصد بوده است. بالاترین میانگین حقوق در منطقه استاری‌گراد شهر بلگراد (174172 دینار)، وراچار (161946) و ساوسکی وناس (152686) ثبت شده است.

https://novaekonomija.rs/vesti-iz-zemlje/prosecna-novembarska-plata-90-000-dinara-medijalna-180-evra-manje

تولید انرژی از زباله در صربستان

شرکت Comef ایتالیا می‌خواهد از زباله در صربستان انرژی تولید کند. این شرکت ایتالیایی امکاناتی با فناوری پیچیده برای تبدیل زباله به انرژی به مسئولان محلی در ورنیاچکا بانیا، کرالیوو و ترستنیک ارائه کرده است. این فناوری می‌تواند در تاسیسات منطقه‌ای تصفیه زباله در این سه شهر مورد استفاده قرار گیرد. این شرکت ایتالیایی سیستم‌هایی را برای تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر، طراحی، ساخت و مونتاژ می‌کند که هدف آن کاهش مصرف و انتشار گازهای مضر و محدود کردن اثرات منفی زیست‌محیطی و در عین حال حفظ سطح بالای بهره‌وری انرژی است. این تاسیسات، زباله‌ها را به انرژی گرمایشی و الکتریکی تبدیل می‌کند و اجرای این پروژه در این منطقه می‌تواند به طور دائم مشکل دفع زباله‌های شهری را حل کند. لازم به ذکر است ساخت این تاسیسات دو سال به طول خواهد انجامید.

https://www.ekapija.com/circular-economy/4535950/italijani-zainteresovani-da-pretvaraju-otpad-u-energiju-u-tri-lokalne-samouprave-u

امضای قراردادهای بازار کار مشترک در بالکان باز

دو پروتکل که امکان ایجاد بازار کار آزاد در کشورهای عضو بالکان باز (صربستان، مقدونیه شمالی و آلبانی) را فراهم می‌کند، در اسکوپیه امضا شد. از طرف صربستان، یک پروتکل در مورد اجرای توافقنامه در مورد شرایط دسترسی آزاد به بازار کار بالکان غربی و یک پروتکل در مورد اتصال یک طرح شناسایی الکترونیکی برای شهروندان این منطقه توسط قائم‌مقام وزیر دارایی امضا شد.

https://biznis.rs/vesti/dva-vazna-sporazuma-potpisana-u-skoplju-o-zajednickom-trzistu-radne-snage/

تعهدات قانونی جدید برای شرکت‌ها در صربستان

از اول فوریه، طبق دستورالعمل اتحادیه اروپا، شرکت‌ها در صربستان باید در مورد داده‌های غیرمالی گزارش دهند. این گزارش‌ها به مسئولیت اجتماعی، حاکمیت شرکتی و حفاظت از محیط‌زیست اشاره دارد. از سال 2026، همچنین جریمه‌هایی را برای انتشار کنترل نشده گازهای مضر باید پرداخت شود. در گذشته کافی بود یک شرکت راهنما و وسایل ضد حریق در محل داشته باشد، اما در حال حاضر، شرکت‌ها باید استانداردهای به اصطلاح ESG را رعایت کنند؛ به طور دقیق‌تر، مدیریت شفاف داشته باشند، به برابری جنسیتی احترام بگذارند، در بازیافت شرکت کنند و منشا مواد خام و انرژی را ثابت کنند. استانداردهای ESG (زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی) چارچوبی است که برای ارزیابی شیوه‌های تجاری و عملکرد سازمان در مورد مسائل مختلف استفاده می‌شود. همچنین راهی برای اندازه‌گیری ریسک‌ها و فرصت‌های تجاری در آن حوزه‌ها را فراهم می‌کند. در بازارهای سرمایه، برخی از سرمایه‌گذاران از معیارهای ESG برای ارزیابی شرکت‌ها و کمک به تعیین برنامه‌های سرمایه‌گذاری آنها استفاده می‌کنند. البته این بیشتر در مورد شرکت‌هایی است که در سطح جهانی تجارت می‌کنند. البته آموزش به کارگیری استانداردهای ESG در صربستان نیز آغاز شده است و تامین‌کنندگان نیز شامل این استانداردها می‌شوند.

https://bif.rs/2024/01/nove-obaveze-za-preduzeca-u-srbiji