اخبار اقتصادی قرقیزستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی قرقیزستان در هفته دوم دی ماه 1402مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

روسیه حامی  قرقیزستان در مسیر توسعه پایدار

سایت خبری وچرنی بیشکک در شماره 30 دسامبر 2023 خود، طی مطلبی تحت عنوان « روسیه حامی قرقیزستان در مسیر توسعه پایدار» اینگونه آورده است:

 سال 2023 برای قرقیزستان بدون شک سال دستاوردهای تاریخی است. مواردی همچون رشد تولید ناخالص داخلی، افزایش درآمدهای بودجه ای، آغاز تحولات انرژی و حرکت به سمت تقویت زیرساختهای نیروگاهی با ساخت نیروگاههای متعدد کوچک در مناطق مختلف کشور و غیره است. صادیر جاپاروف رئیس جمهور این کشور تکلیف کرده است که کشور بایست  به 30 کشور برتر در اجرای اهداف توسعه پایدار تبدیل شود. این آرمان بلند پروازانه اما دست یافتنی است، بر اساس گزارش سازمان ملل درباره توسعه پایدار، در میان 166 کشور عضو سازمان، قرقیزستان رتبه  45 را دارد.

 قرقیزستان تعدادی از حوزه‌های اولویت دار را برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار شناسایی کرده است: ترویج اقتصاد سبز، استفاده پایدار از منابع طبیعی و حفاظت از تنوع زیستی، تضمین دسترسی به آموزش، مراقبت های بهداشتی و سایر خدمات اجتماعی برای همه اقشار مردم، ترویج نوآوری، توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط و تقویت ثبات اقتصادی.

اما در مسیر دستیابی به این اهداف، چالش های خاصی مانند وابستگی اقتصادی به بازارهای خارجی و نیاز به نوسازی زیرساخت ها نیز پیش می آید.  در این مسیر روسیه، یار و شریک اصلی قرقیزستان در یک فضای اقتصادی واحد بنام اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. روسیه مقصد 24.3 درصد از صادرات قرقیزستان و مبداء 16.4 درصد از واردات کشور است. مجموع حجم مبادلات تجاری بین دو کشور از ژانویه تا اکتبر سال جاری به 2.2 میلیارد دلار رسید که تقریباً 600 میلیون دلار آن اختصاص به صادرات قرقیزستان به روسیه و 6،1 میلیارد دلار اختصاص به صادرات روسیه به قرقیزستان دارد.

بنابراین، دو کشور در حال تجربه افزایش بی سابقه ای در روابط تجاری هستند. و هر چقدر هم که کارشناسان غرب گرا می‌گویند تجارت صرفا بر اساس عرضه کالاهای تحریمی است، زمان نشان می دهد که اینطور نیست. قرقیزستان حجم تجارت قابل توجهی در محصولات صنایع سبک و مواد غذایی دارد. دو کشور همیشه از نظر گردش تجاری برای یکدیگر جالب بوده اند، اما در حال حاضر که بسیاری از بخش ها که قبلاً توسط شرکت های غربی اشغال شده بود در بازار روسیه خالی شده اند، قرقیزستان این فرصت را دارد که تولیدات خود را افزایش دهد. بازار فروش و تامین مالی، روسیه همه اینها را برای قرقیزستان فراهم کرده است.

سرمایه گذاری مستقیم خارجی از روسیه در  قرقیزستان در سال 2023 (به مدت 9 ماه) بالغ بر 131.8 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه در سال 2022، 1.2 میلیون دلار بیشتر است. این دومین شاخص پس از چین از نظر حجم سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور است.

علاوه بر این،  روسیه در حال اجرای حدودا 40 پروژه در زمینه‌های صنعتی به ارزش 2 میلیارد دلار در قرقیزستان است. بسیاری از این پروژه‌ها در مشاغل کوچک و متوسط توسط صندوق توسعه روسیه و قرقیزستان تامین مالی می‌شوند. وجوه آن در سال 2023 به 500 میلیون دلار رسید. در سال های آینده، این صندوق قصد دارد حداقل 630 میلیون دلار را برای تأمین مالی پروژه‌های جدید اختصاص دهد.

پروژه‌هایی که امروز قرقیزستان با حمایت روسیه اجرا می‌کند، کشور را به دستیابی به اهداف توسعه پایدار نزدیک می‌کند. بسیاری از آنها در بخش انرژی پاک متمرکز هستند. اینها شامل ساخت یک نیروگاه هسته‌ای کوچک که روس اتم قصد دارد در سال‌های آینده بر اساس نیروگاه راکتور RITM-200 N بسازد است.

از نظر مبارزه با گرسنگی و فقر، روسیه نیز سلاح اصلی قرقیزستان است. روسیه علاوه بر کمک مستقیم به قرقیز‌های آسیب‌پذیر از طریق ارائه کمک‌های بشردوستانه از طریق برنامه جهانی غذا، که بر اساس آن شهروندان آرد و روغن گیاهی غنی‌شده را از دولت روسیه دریافت می‌کنند، برای بیش از یک میلیون شهروند شغل فراهم می‌کند. این مؤلفه بسیار مهمی از ثبات اجتماعی جمهوری قرقیزستان و رفاه شهروندان است. مهاجران کار به روسیه در طی ده ماه یک میلیارد و 464.1 میلیون دلار به کشور فرستادند که یک خانواده از سه خانواده در کشور با این پول زندگی می‌کنند.

منبع: وچرنی بیشکک – 30 دسامبر 2023  

امکان بازگشت برند های غربی به بازار روسیه از طریق فروشندگان خودرو در قرقیزستان

به گزارش آژانس pravda.ru، برند های کشورهای غربی که قبلاً بازار خودرو روسیه را ترک کردند، اکنون امکان بازگشت به روسیه را بررسی می‌کنند. انگیزه اصلی چنین رفتاری از سوی خودروسازان غربی، مسئله درآمد است. کارشناسان توضیح می دهند که این شرکت ها بیش از 30 درصد از بازار روسیه را از دست داده اند که قبلاً سود قابل توجهی برای آنها به همراه داشت.  همچنین تاکید می‌شود که مواردی وجود دارد که برخی خودروسازان غربی از طریق شرکای خود در قرقیزستان که چندین مرکز نمایندگی در این کشور دارند، سعی در بازگشت به بازار خودروی روسیه دارند.  خاطرنشان می‌شود که اگرچه واضح است که در خود کشور قرقیزستان نیاز زیادی به این تعداد خودرو وجود ندارد. به همین دلیل می‌توان گفت که شرکت های خودروسازی غربی می خواهند از طریق نمایندگی‌های خود در قرقیزستان به بازار روسیه بازگردند.

منبع: خبرگزاری اکونومیست ، 3 ژانویه 202

قرقیزستان در سال 2023 از کجا و چه مقدار برق وارد کرده است  

بر اساس داده‌های کمیته ملی آمار در ده ماه سال 2023 قرقیزستان 2 میلیارد و 907 میلیون کیلووات ساعت  برق با پرداخت هزینه ای معادل 80.8 میلیون دلار وارد کرده است.  عمده برق وارداتی قرقیزستان از طریق کشورهای زیر تامین شده است:

ترکمنستان – یک میلیارد و 602 میلیون کیلووات ساعت، 48.1 میلیون دلار؛

قزاقستان- 833 میلیون کیلووات ساعت، 25.6 میلیون دلار؛

روسیه- 326 میلیون کیلووات ساعت، 7.1 میلیون دلار؛

ازبکستان- 146 میلیون کیلووات ساعت، بر اساس تبادل متقابل.

منبع: تازابک – 31 دسامبر 2023

 افزایش قابل توجه درآمدهای گمرکی قرقیزستان

صادیر جاپاروف رییس جمهوری قرقیزستان در مراسم روز خدمات گمرک شرکت و از ساختمان دفتر مرکزی گمرک قرقیزستان بازدید کرد. جاپاروف در سخنان خود از تغییرات اساسی صحبت کرد و اظهار داشت در حال حاضر گمرک یکی از نهادهای پیشرو در ایجاد شرایط مساعد در زمینه فعالیت های اقتصادی خارجی است و به بهبود فضای سرمایه گذاری و افزایش رقابت پذیری اقتصاد ملی کمک می‌کند. وی تاکید کرد که بر اساس نتایج 11 ماه سال جاری، میزان درآمدهای‌های گمرکی بیش از 100 میلیارد و 755.3 میلیون صوم بوده است  و پیش بینی می‌شود تا پایان سال میزان درآمدهای گمرکی به 111 میلیارد صوم برسد که رکوردی برای تمام این سال ها خواهد بود یعنی 10 میلیارد بیشتر از برنامه ریزی‌های انجام شده.  وی به فعالیت موثر بخش های خدمات گمرکی در مبارزه با قاچاق کالا اشاره کرد که در نتیجه آن طی 11 ماه سال 2023 بیش از 657.6 میلیون صوم به عنوان خسارت ناشی از تخلف و جریمه در حوزه قوانین گمرکی در بیش از 5 هزار مورد تخلف دریافت و ضبط شده است. همچنین رییس جمهور اظهار داشت گمرک باید به اجرای اقدامات برنامه ریزی شده با هدف تسهیل و خودکار شدن کلیه فرآیندهای تجاری و بهبود زیر ساخت های پست های بازرسی ادامه دهد.

منبع: خبر کی جی – 28 دسامبر 2023

قرقیزستان اصلی ترین مقصد  سرمایه گذاری‌های متقابل درون منطقه ای در آسیای مرکزی

به گزارش بانک توسعه اوراسیا، حجم سرمایه گذاری‌های مستقیم  انجام شده  درون منطقه ای در آسیای مرکزی در نیمه اول سال 2023 میلادی 1،1 میلیارد دلار بوده است. این در مقایسه با سال های گذشته 1،8 برابر بیشتر می‌باشد.

زمینه‌های اصلی سرمایه گذاری‌های متقابل- حوزه‌های صنایع اولیه (31،7 درصد)، صنعت فراوری (25 درصد) و خدمات مالی (21،9 درصد) می‌باشد.

کشورهای عمده سرمایه گذار در منطقه شامل: قزاقستان (حدود 87 درصد کل سرمایه گذاری) و ازبکستان (13 درصد) می‌باشند. اصلی ترین مقصد  سرمایه گذاری‌های متقابل در منطقه آسیای مرکزی، قرقیزستان است. بیش از 63 درصد از کل سرمایه گذاری درون منطقه ای در قرقیزستان انجام شده است. ازبکستان مقصد 24 درصد از سرمایه گذاری‌ها بوده و 11 درصد از سرمایه گذاریها نیز در قزاقستان صورت گرفته است.

منبع: وچرنی بیشکک – 28 دسامبر 2023

سرمایه گذاری 4.1 میلیارد صومی در منطقه آزاد اقتصادی "بیشکک"

بنا به گزارش معاون رئیس منطقه آزاد اقتصادی "بیشکک" ،  طی ۱۱ ماه سال ۲۰۲۳ بیش از 55 قرارداد تجاری با حجم کل سرمایه گذاری معادل 1 میلیارد و 434 میلیون صوم ( معادل 16 میلیون دلار) در منطقه آزاد اقتصادی بیشکک به امضاء رسید. در حال حاضر تعداد  ۳۳۶ شرکت و موسسه تجاری در منطقه آزاد اقتصادی بیشکک ثبت شده اند که از این تعداد ۶۴ شرکت بر پایه سرمایه گذاری مشترک، ۱۶۸ شرکت با ۱۰۰ درصد سرمایه داخلی ( شرکت قرقیزی) و ۱۰۴ مورد با ۱۰۰ درصد سرمایه خارجی از ۳۲ کشور جهان به ثبت رسیده است. همچنین طی ۱۱ ماهه سال 2023 ازمجموع  ۲۱۰۵ نفر شاغل در منطقه آزاد اقتصادی مذکور، تعداد 267 نفر(12 درصد ) شهروندان خارجی و تعداد ۱۸۳۸ نفر(۸۸ درصد) شهروندان جمهوری قرقیزستان می‌باشند.

منبع: خبرگزاری خبر- ۲۸ دسامبر ۲۰۲۳

توافقنامه ایجاد منطقه آزاد تجاری میان مصر و اتحادیه اقتصادی اوراسیا ( EAEU )

 الکسی تونیان، نماینده تجاری روسیه در مصر در مصاحبه با خبرگزاری ریانووستی گفت: مذاکرات بر سر ایجاد منطقه آزاد تجاری بین مصر و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) در مراحل نهایی است. با امضای این توافقنامه، دسترسی کالاهای ما به بازار مصر تسهیل خواهد شد. اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک انجمن اقتصادی یکپارچه بین المللی است که از اول ژانویه 2015 فعالیت می‌کند. اعضای این اتحادیه روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان هستند. در سال 2020، در نشست سران کشورهای EAEU، تصمیم گرفته شد که وضعیت ناظر به کشورهای کوبا و ازبکستان اعطا شود.

منبع: اسپوتنیک، 31 دسامبر 2023

درآمد 700 میلیون دلاری قرقیزستان از معدن طلای کومتار در سالهای 2023 - 2022

به گفته رئیس دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری قرقیزستان، طی 28 سالی که یک شرکت خارجی کانادایی در میدان طلای کومتار قرقیزستان، کار می‌کرد، جمهوری قرقیزستان تنها 100 میلیون دلار سود سهام دریافت کرد. اما با انتقال مالکیت این معدن به قرقیزستان در سال 2021،  و طی دو سال گذشته، درآمد قرقیزستان از محل استخراج طلای معدن مذکور به حدود 700 میلیون دلار رسید. به گفته دییربک اورونبکوف، قرقیزستان اکنون بیش از 50 تن طلا  در انبارهای معدن کومتور دارد.

به گفته این مقام دولتی، طی 28 سال فعالیت کومتار که توسط شرکت کانادایی اداره می‌شد، مجموعا 410 تن طلا استخراج شد، اما حتی یک گرم به قرقیزستان نرسید. در آن سال ها جمهوری قرقیزستان فقط 100 میلیون دلار سود سهام دریافت کرد.

منبع: اسپوتنیک، 31 دسامبر 2023

حجم و شرکای عمده تجارت خارجی قرقیزستان در سال 2023

بر اساس گزارش کمیته ملی آمار، حجم تجارت خارجی و متقابل کالاهای قرقیزستان در ژانویه تا اکتبر 2023 بالغ بر 12.3 میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 24.9 ٪ افزایش داشته است.

عرضه صادرات بالغ بر 2.4 میلیارد دلار بوده و به دلیل افزایش سه برابری صادرات کالاها، عمدتاً به کشورهای غیر مشترک المنافع، 29.6 ٪ رشد داشته است. به دلیل افزایش 1.5 برابری دریافتی از کشورهای غیر مشترک المنافع ، درآمدهای وارداتی بالغ بر 9.8 میلیارد دلار بوده و نسبت به سال گذشته 23.8 ٪ افزایش یافته است. بدین ترتیب، در ساختار گردش تجاری، سهم صادرات 19.9 ٪، واردات 80.1 ٪ بوده است. تراز تجاری منفی در ژانویه تا اکتبر 2023 به 7.4 میلیارد دلار رسید.  

در کل حجم مبادلات تجاری کشور، تجارت متقابل با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا 27.6 ٪ بوده که 40.7 ٪ در صادرات و 24.4 ٪ در واردات بوده است. در میان کشورهای مشترک المنافع، سهم قابل توجهی از صادرات به روسیه (24.3 ٪)، قزاقستان (15.7 ٪) و ازبکستان (9.5 ٪) بوده است. بیشترین حجم واردات از روسیه (16.4 ٪)، قزاقستان (7.4 ٪) و ازبکستان (3.1 ٪) بوده است.

تجارت خارجی با کشورهای ثالث در کل حجم گردش تجاری جمهوری 72.4 ٪ بوده که 59.3 ٪ صادرات و 75.6 ٪ واردات بوده است. شرکای اصلی صادرات در میان کشورهای غیر مشترک المنافع، سوئیس (27.2٪)، امارات متحده عربی (7.2٪)، ترکیه (5.3 ٪)، چین (2.5٪) و ایران (0.8٪) بودند. حجم قابل توجه واردات از چین (43.1 ٪)، ژاپن (2.1 ٪)، جمهوری کره (4.5 ٪)، ترکیه (3.9 ٪)، ایالات متحده آمریکا (3.6 ٪) و آلمان (3.4 ٪) بوده است. 

اکونومیست قرقیزستان، 31 دسامبر 2023

افزایش خرید زغال سنگ قرقیزستان

به گزارش کمیته ملی آمار حجم واردات زغال سنگ به قرقیزستان 2.5 برابر شده است.

از ژانویه تا اکتبر سال گذشته 981 تن سنگ زغال سنگ و زغال سنگ قهوه ای وارد شده است، تقریبا تمامی این حجم از قزاقستان وارد شده است و 11.2 تن از روسیه و میزان ناچیزی به ارزش 700 دلار نیز از آلمان بوده است.

در ده ماهه سال 2022 حجم واردات 404 هزار تن بوده است.