برخی فرصت ها و مزیت های فعالیت اقتصادی و سرمایه گذاری در قرقیزستان

قرقیزستان، به دلیل اقلیم مناسب، منابع طبیعی و آب فراوان و نیز تسهیلات دولت برای جذب سرمایه گذاری خارجی و عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، فرصت های همکاری اقتصادی و سرمایه گذاری متنوعی را داراست.

 برخی حوزه‌های مهم در این ارتباط

• کشاورزی و تولید محصولات باغی

زمین‌های حاصلخیز و منابع آبی فراوان، دامپروری و کشت محصولات ارگانیک، میوه‌ها و سبزیجات در این منطقه را توجیه می‌کند. روشهای سنتی کشت و بکارگیری کودهای طبیعی و استفاده کمتر از آفت کش های شیمیایی، موجب شده  میوه‌های با کیفیت و ارگانیک در قرقیزستان تولید و راهی بازارهای داخلی و منطقه ای شود.

 

فرصت هادر حوزه کشت

• کشاورزی ارگانیک و صادرات محصولات کشاورزی ممتاز به کشورهای همسایه و خاورمیانه
• سرمایه گذاری در احداث تاسیسات فرآوری مواد غذایی و واحدهای سردخانه ای جهت نگهداری تولیدات کشاورزی
• احداث مجتمع های مکانیزه کشت و صنعت و دامپروری
• نوسازی سیستم های آبیاری و فناوری‌های کشاورزی
• مونتاژ ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی همچون تراکتور و غیره

احداث مجتمع های دامپروری و کشت و صنعت و تولید گوشت

شرایط اقلیمی مناسب، مراتع و چراگاههای سرسبز بستر مناسبی را برای رشد و گسترش دامهای سبک و سنگین در این کشور فراهم آورده است. بر اساس آخرین آمار رسمی ارائه شده مجموعا حدود 2 میلیون گاو، شش و نیم میلیون گوسفند و بز، و حدود 550 هزار راس اسب تا پایان سال 2023 در این کشور گزارش شده است. این ویژگی، امکان بالقوه بالایی را برای تولید گوشت ارگانیک و با کیفیت گاو و گوسفند میسر نموده است. در عین حال عمده اقتصاد دامپروری این کشور بر پایه روشهای سنتی و چرای گله‌های پراکنده در مراتع استوار است و تعداد اندکی مجتمعهای کشاورزی و پرورش دام یا همان کشت و صنعت وجود دارد و بخش زیادی از ظرفیتهای بکر و خدادادی این کشور در این حوزه بلااستفاده مانده است.

تقاضای منطقه ای: کشورهای همسایه مانند قزاقستان، ازبکستان و چین تقاضای فزاینده ای برای محصولات گوشت حلال با کیفیت بالا دارند که قرقیزستان موقعیت خوبی برای عرضه آن دارد.

ظرفیت صادراتی: قرقیزستان از اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) است و از امکان صادرات محصولات گوشتی و دام به کشورهای عضو با تعرفه‌های صفر و یا بسیار پایین برخوردار است.

 

فرصت ها در حوزه دامی

• احداث مجتمع های متمرکز کشت و صنعت و دامپروری
• مشارکت یا احداث واحدهای کشتارگاهی، و تأسیسات فرآوری گوشت.
• تولید گوشت حلال صادرات محور.
• سرمایه گذاری در ساخت سردخانه و مراکز خدمات لجستیک برای بهبود زنجیره تامین.

 

تامین قیر

قرقیزستان در سایه رشد قابل توجه اقتصادی حدود 7 تا 9 درصدی در طی دو سه سال اخیر و افزایش قابل توجه درآمدهای ملی، طرحهای توسعه ای  بسیاری را با هدف جبران عقب ماندگی در زمینه  زیرساخت های حمل و نقلی و مسیرهای مواصلاتی و احداث بزرگراه‌های بین شهری در دستور کار و یا در دست اجرا دارد. در تابستان 1403، چندین دور نشست مجازی میان مرجع ذیربط قرقیزی و تعدادی از شرکتهای عرضه کننده قیر کشورمان جهت تامین قیر مورد نیاز قرقیزستان برگزار شد که به علت تفاوت قیمت حدود 35 دلار در هر تن قیر ( گرانتر ) نسبت به قیر روسیه، به سرانجام نرسید.

نزدیکی به بازارها: موقعیت قرقیزستان در نزدیکی کشورهای آسیای مرکزی و چین دسترسی استراتژیک به بازارهای رو به رشد قیر و مصالح ساختمانی را فراهم می‌کند.

 

فرصت ها:

• تامین نیاز قابل توجه قرقیزستان به قیر بعنوان یک محصول پتروشیمی راهبردی در توسعه زیرساختهای حمل و نقل شهری و ترانزیت بین المللی توسط شرکتهای عرضه و تولید کننده قیر کشورمان بعنوان یکی از تولید کنندگان برتر قیر در جهان
• ایجاد واحدهای پتروشیمی و کارخانه‌های تولید قیر که مواد اولیه آن  با استفاده از نفت خام وارداتی از کشورمان قابل تامین باشد، همزمان چند مزیت دارد:
• مسیرجدیدی را جهت صادرات نفت خام کشورمان به آسیای میانه ایجاد می‌کند.
• قیر تولیدی در منطقه می‌تواند در خود قرقیزستان بفروش برسد و مازاد آن به کشورهای همسایه از جمله چین، تاجیکستان و ازبکستان صادر شود.
• بستری برای مشارکت شرکتهای داخلی کشورمان جهت اجرای طرحهای توسعه ای در زمینه ساخت و ساز و توسعه جاده‌ها و بزرگراهها ( با مزیت امکان تامین قیر توسط شرکت ایرانی در محل) را در قرقیزستان فراهم آورد.

 

تولید میوه‌های خشک و خشکبار

آب و هوای مناسب: آب و هوای قرقیزستان، با تابستان‌های گرم و خاک حاصلخیز، برای کشت میوه‌هایی مانند زردآلو، سیب، آلو و انواع توت‌ها که معمولاً برای تولید میوه‌های خشک و خشکبار استفاده می‌شوند، مطلوب است.

محصولات با کیفیت بالا: میوه‌های خشک قرقیزستان به دلیل طعم طبیعی و ارزش غذایی بالا به دلیل روش های سنتی خشک کردن در آفتاب و حداقل استفاده از مواد شیمیایی شناخته شده است.

ظرفیت بالای صادرات: تقاضای فزاینده ای برای میوه‌های خشک قرقیزستان در بازارهایی مانند اتحادیه اروپا، خاورمیانه و چین، به ویژه برای محصولات ارگانیک این کشور وجود دارد.

سیاست‌های حمایتی دولت: دولت قرقیزستان پروژه‌های صادرات کشاورزی را تشویق می‌کند، از جمله مشوق‌های مالیاتی و کاهش موانع صادراتی برای محصولات کشاورزی با ارزش افزوده.

 

فرصت ها:

• ساخت تاسیسات میوه خشک کنی و واحدهای بسته بندی پیشرفته برای بهبود کیفیت و ماندگاری محصول.
• ایجاد کانال های صادراتی برای صادرات میوه‌های خشک و خشکبار ارگانیک و درجه یک به کشورهای همسایه از جمله، چین، قزاقستان و روسیه و نیز کشورهای اتحادیه اروپا
• برندسازی و بازاریابی میوه‌های خشک قرقیزستان به عنوان محصولات ارگانیک با کیفیت بالا.

 

 کشت فراسرزمینی

قرقیزستان دارای منابع بسیار آب، هوای مطلوب در فصول کشاورزی و مناطق وسیعی از زمین‌های بسیار حاصلخیز کم استفاده است که برای کشت محصولاتی مانند غلات، سبزیجات و محصولات صنعتی مناسب است.

همچنین نیروی کار روستایی و با تجربه کشاورزی با سطح دستمزد نسبتا پایین در دسترس است. مضافا اینکه نزدیکی به بازارهای اصلی مانند چین، روسیه و خاورمیانه، مزیتی راهبردی در جهت صادرات محصولات کشت شده به بازارهای مصرف منطقه ای و بین المللی محسوب می‌شود. شایان ذکر است که دولت قرقیزستان از ایجاد واحدهای کشت و صنعت و دامپروری توسط سرمایه گذاران داخلی و خارجی استقبال نموده و زمینهای وسیع و مناسب در اختیار آنان با اجاره طولانی مدت قرار می دهد. این امر بستر مناسبی را برای پیشبرد طرح کشت فراسرزمینی در قرقیزستان با نظر داشت مزیتهای بالا فراهم می آورد.

 

فرصت ها:

• سرمایه گذاری در ساخت تاسیسات زیرساختی جهت آبیاری و کشت محصولات کشاورزی مکانیزه
• ساخت واحدهای انبارداری و سردخانه جهت مدیریت و ماندگاری محصولات تولیدی
• ایجاد واحدهای لجستیک و خدمات بسته بندی پیشرفته جهت صادرات محصولات تولیدی به بازارهای منطقه ای و بازار مصرف کشورمان

 

• دارو و تجهیزات پزشکی:

نظر به اینکه بیش از 90 درصد دارو و تجهیزات درمانی این کشور از خارج وارد می‌شود لذا تولید مشترک دارو، واکسن‌های انسانی و دامی، می‌تواند هم برای تامین بازار داخلی و هم صادرات به اتحادیه اقتصادی اوراسیا ( با استفاده از مزایای تعرفه ای بین اعضای اتحادیه) توجیه پذیر باشد.

 

مشوق های عمومی سرمایه گذاری در قرقیزستان

• مناطق آزاد اقتصادی (FEZ): سرمایه گذاران در مناطق خاص از مزایایی مانند معافیت های مالیاتی و کاهش تعرفه بهره مند می‌شوند. در حال حاضر پنج منطقه عمده آزاد اقتصادی در قرقیزستان وجود دارد بنامهای بیشکک، نارین، کاراکول، مایمک و باتکن
• دولت قرقیزستان، نگاه ویژه ای به حمایت از سرمایه گذاران خارجی در زمینه‌های توسعه و نوسازی صنایع مرتبط با کشاورزی و زیرساختهای عمرانی دارد و از آنان حمایت بعمل می آورد.

 

• قرقیزستان سکویی برای صادرات محصولات تولیدی به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اتحادیه اروپا

• قرقیزستان عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) است که امکان صادرات محصولات این کشور به روسیه، قزاقستان، ارمنستان و بلاروس را با تعرفه صفر و در خصوص گروههایی از کالاها با تعرفه بسیار پایین را میسر می سازد.
• قرقیزستان از طرح ترجیحات عمومی اتحادیه اروپا (GSP+) بهره می‌برد که به این کشور اجازه می دهد 6200 محصول خود را با تعرفه صفر به اتحادیه اروپا صادر کند. همچنین بموجب توافقنامه مشارکت و همکاری توسعه یافته ( EPCA ) میان این کشور و اتحادیه اروپا که در ژوئن 2024، به امضاء رسید، اتحادیه اروپا در چارچوبی وسیع از روابط تجاری با قرقیزستان حمایت می‌کند. ترتیبات تجاری فوق، می‌تواند از منظر  احداث واحدهای تولیدی در قرقیزستان که محصولاتشان با شرایطی نسبتا سهل از امکان صادرات به اتحادیه اروپا برخوردار شوند، مورد توجه قرار گیرد.

نتیجه گیری:

شرایط اقلیمی، موقعیت استراتژیک و نیازهای قرقیزستان جهت اجرای طرحهای توسعه ای اش، به همراه مشارکت این کشور در ترتیبات اقتصادی منطقه ای و بین المللی،  فرصت های قابل توجه سرمایه گذاری در بسیای از حوزه‌ها از جمله در تولید گوشت، عرضه و تولید قیر، فرآوری میوه‌های خشک و کشت فراسرزمینی و سایر بخشها ایجاد می نماید. منابع طبیعی، زمین حاصلخیز، موقعیت استراتژیک و حمایت دولت این کشور، آن را به مقصدی جذاب برای سرمایه گذاری در بسیاری از بخش ها تبدیل نموده است.