اخبار اقتصادی صربستان

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفتۀ دوم دی ماه 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

نرخ بهره وام در سال 2024

پس از چندین سال تداوم بی‌سابقۀ نرخ بهره پایین در سطح جهان و نیز صربستان که نتیجۀ آن، سود کم برای بانک‌ها بود، سال گذشته اتفاق دیگری رخ داد و بانک‌های صربستان در 9 ماه اول سال 2023 حدود 865 میلیون یورو سوددهی داشتند که بیشتر از کل سال 2022 بود. به دلیل سودآوری بالای بانک‌ها، برخی دولت‌های کشورهای مختلف تصمیم گرفتند مالیات‌های اضافی بر سود را به اشکال مختلف بر آنها وضع کنند، اما بانک مرکزی صربستان (NBS) و دولت صربستان به جای این کار، نرخ بهره وام‌های مسکن یورویی را محدود کرد و به همین دلیل بانک‌ها حدود 10 درصد سود تخمینی خود را از دست خواهند داد.

اقتصاددان‌ها سود بالای بانک‌ها را این گونه توضیح می‌دهند که در سال گذشته، افزایش نرخ بهره وام به میزان قابل توجهی بالاتر از افزایش نرخ بهره پس‌انداز بود که نتیجه آن افزایش سود بانکی است و اگر سیاست نرخ‌های بهره بالا بانک مرکزی اروپا ادامه یابد، سال 2024 نیز می‌تواند سال خوبی برای بانکداران باشد. همچنین اگر نرخ بهره دوباره از ماه مارس رشد کند، سود بانکی حتی بالاتر خواهد رفت. بانک‌های اروپای مرکزی و شرقی بیش از 12 درصد بازدهی سرمایه ایجاد کرده‌اند که در بزرگترین کشورهای عضو اتحادیه اروپا غیرقابل تصور است.

میزان نرخ بهرۀ سیاست‌گذاری، به طور مستقیم به نرخ تورم بستگی دارد و هر چه تورم بیشتر باشد، بانک مرکزی مجبور است نرخ‌های بهره را افزایش داده و برای مدت طولانی‌تری آن را بالا نگه دارد. بر اساس پیش‌بینی‌های بانک مرکزی اروپا از آخرین نشست دسامبر سال گذشته، میانگین تورم در سال 2023 در حدود 5.4 درصد بوده است و پیش‌بینی می‌شود در سال 2024 به 2.7 درصد کاهش یابد و در سال 2025 به 2.1 درصد و در سال 2026 به 1.9 درصد کاهش یابد.

https://www.danas.rs/vesti/ekonomija/pad-kamatnih-stopa-krediti

بحران نیروی کار در صربستان

موسسه لرزه‌نگاری صربستان به تازگی تنها کارشناس ژئوفیزیک خود را از دست داده و این موسسه که متولی تشخیص زلزله است، برای یافتن پرسنل کافی با مشکلات زیادی مواجه شده است. این موضوع بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های صربستان داشت شد و نشان داد که صربستان فاقد نیروی کار کافی (چه کم‌مهارت و چه با مهارت بالا) است و تقریبا تمامی‌شاخه‌های صنعتی صربستان دچار این مشکل هستند. از یک سو کمبود شدید پرسنل تحصیل کرده مانند مهندسان عمران، مهندسان برق، مهندسان مکانیک و متخصصان IT در صربستان مشهود است واز سوی دیگر کارگران انبار، پیشخدمت، آشپز، قصاب، کادر درمانی، کارگران ساختمانی، رانندگان و کارگران پذیرایی نیز به تعداد کافی وجود ندارد.

تجزیه و تحلیل اخیر اتاق بازرگانی صربستان (PKS) نشان می‌دهد که دو سوم مشاغل به کارکنانی با تحصیلات دبیرستانی نیاز دارند. کمبود نیروی کار در صربستان دلایل مختلفی دارد که مهم‌ترین آن، روندهای جمعیتی است؛ یعنی شهروندان صربستان برای کار در خارج از کشور این کشور را ترک می‌کنند. همچنین عدم علاقه شهروندان صربستانی به انجام انواع خاصی از مشاغل دلیل مهم دیگری برای این بحران است. دولت صربستان نیز راه‌حل بحران نیروی کار را در دیجیتالی کردن و استفاده گسترده‌تر از هوش مصنوعی می‌داند.

https://forbes.n1info.rs/biznis/srbiji-nedostaju-i-niskokvalifikovani-i-visokokvalifikovani-radnici-sta-cemo-teze-podneti/

دولت صربستان در حال آماده شدن برای اکسپو 2027

یکی از برنامه‌های مربوط به برگزاری EXPO 2027 در صربستان، تخریب نمایشگاه بین‌المللی بلگراد و انتقال آن به حومه شهر است. مجموع هزینه‌های برآورد شده برای EXPO 2027، در حال حاضر، حدود یک میلیارد یورو می‌باشد که 578 میلیون یورو برای EXPO 2027 و 418 میلیون یورو برای ساخت یک استادیوم ملی جدید که برای اهداف EXPO استفاده خواهد شد، می‌باشد. البته به این مبلغ باید هزینه‌های مربوط به احداث خط قطاری که مسافران را به محل جدید نمایشگاه بلگراد منتقل می‌کند را نیز اضافه کرد.

کل پروژه همان طور که رئیس جمهور صربستان گفته است 15 میلیارد یورو هزینه دارد. ده روز پیش نیز عربستان سعودی میزبان EXPO 2030 شد که مقامات سعودی گفتند که این پروژه بین هفت تا هشت میلیارد یورو هزینه خواهد داشت. البته یک مشکل اساسی این است که هزینه‌های پروژه‌های دولتی اغلب در طول اجرا چندین برابر افزایش می‌یابد، بنابراین بازرسی دقیق از آنها ضروری است.

https://n1info.rs/biznis/expo-2027-prilika-svih-prilika-ili-paravan-za-rusenje-beogradskog-sajma