اخبار اقتصادی ترکیه - استانبول

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی ترکیه در هفته چهارم مرداد ماه 1401 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

 افزایش صادرات ترکیه:

بر اساس داده‌های مجمع صادرکنندگان ترکیه (TIM)، صادرات ترکیه در ماه جولای نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۳.۴ درصد افزایش یافته و به ۱۸.۵ میلیارد دلار رسیده است.

صادرات در ژانویه تا جولای ۲۰۲۲ میلادی با ۱۹.۱ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۱۴۴.۴ میلیارد دلار رسیده و  ارزش صادرات سالانه کشور از ۲۴۸ میلیارد دلار گذشت.

 بخش نساجی و مواد اولیه نیز که در جولای ۲۰۲۱ میلادی بیش از ۷۲۳ میلیون دلار صادرات داشت، در مدت مشابه سال جاری با  هفت درصد افزایش به ۷۲۸ میلیون دلار رسید.

 صادرات این بخش در ژانویه تا جولای سال جاری با ۹.۵ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶میلیارد و ۱۱۹ میلیون دلار شد. بنابراین، بخش نساجی و مواد خام به بالاترین میزان صادرات ژانویه تا جولای در تمام دوران خود رسید.

 در ماه جولای سال جاری ۳۱۷ میلیون دلار از صادرات بخش نساجی از استانبول انجام شده است. پس از استانبول، شهرهای غازی‌آن‌تپ با ۱۲۱ میلیون دلار و بورسا با ۸۳ میلیون دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

در ژانویه تا جولای ۲۰۲۲ میلادی ، از مجموع ۶.۱ میلیارد دلار صادرات بخش نساجی کشور، ۲ میلیارد و ۴۶۰ میلیون دلار  از کلان شهر استانبول، ۱ میلیارد دلار از غازی آنتپ و ۷۳۶ میلیون دلار از شهر بورسا انجام شده است.

ایتالیا اولین کشور هدف صادراتی بخش نساجی ترکیه در ماه جولای سال جاری میلادی بود.

در این مدت، میزان صادرات بخش نساجی و مواد اولیه به ترتیب به کشورهای ایتالیا با ۶۷ میلیون، روسیه با ۴۳.۸میلیون دلار و بلاروس با ۳۹.۷ میلیون دلار بود.

 این بخش در ۷ماه نخست سال جاری  ۶۳۵ میلیون دلار به ایتالیا، ۳۴۰ میلیون دلار به آمریکا و ۳۲۳ میلیون دلار به اسپانیا صادرات داشت.

 با نگاهی به گروه‌های کشوری که در ماه گذشته بیشترین صادرات به آنها صورت گرفته است، کشورهای اتحادیه اروپا با ۲۸۷ میلیون دلار رتبه اول، کشورهای مشترک‌المنافع با ۱۳۹میلیون دلار رتبه دوم و کشورهای آفریقایی با ۸۶ میلیون دلار رتبه سوم را به خود اختصاص دادند.

نگاهی به صادرات انجام شده به گروههای فوق در ۷ ماه نخست سال جاری نشان می‌دهد میزان صادرات بخش نساجی و مواد خام به کشورهای اتحادیه اروپا ۲ میلیارد و ۵۸۵ میلیون دلار، کشورهای مشترک‌المنافع ۸۰۵ میلیون دلار و کشورهای آفریقایی ۷۹۸ میلیون دلار بوده است.

 بخش نساجی و مواد خام ترکیه در ماه جولای سال جاری میلادی با صادرات خود به بیش از ۱۶۳ کشور مختلف، ۳.۹ درصد از کل صادرات کشور در مدت مشابه را به خود اختصاص داده است. در ژانویه تا جولای ۲۰۲۲ میلادی این بخش موفق شد محصولات خود را به بیش از190  کشور و منطقه مختلف صادر کند و سهم خود را در این مدت در کل صادرات کشور به ۴.۲ درصد برساند.

 آمار پروژه‌های پیمانکاری

بخش پیمانکاری  ترکیه در ۷ ماه نخست سال جاری میلادی حجم پروژه‌های انجام‌شده خود را در خارج از کشور  به ارزش تقریبی ۶ میلیارد دلار رساند.

بر اساس گزارش وزارت تجارت این کشور، پیمانکاران  ترک موفق شدند از سال ۱۹۷۲ میلادی تاکنون با دریافت بیش از ۱۱۲۹۳ پروژه در بیش از ۱۳۱ کشور مختلف ارزش پروژه‌های برون مرزی خود را به  ۴۵۹.۶ میلیارد دلار برسانند.

این بخش توانست علیرغم مشکلات منطقه‌ای، بی‌ثباتی سیاسی در برخی کشورهای هدف و پاندمی‌کرونا در سال ۲۰۲۰ میلادی ۳۵۴ پروژه به ارزش ۱۵.۹ میلیارد دلار در کشورهای خارج اخذ و اجرا نماید.

 سال گذشته به موازات کاهش تاثیر منفی پاندمی‌بر اقتصاد جهان، کل هزینه پروژه‌های انجام‌شده توسط شرکتهای ساخت و ساز ترکیه در خارج از کشور به ۳۰.۸ میلیارد دلار رسید. در سال ۲۰۲۱ میلادی، میانگین هزینه هر پروژه  72 میلیون دلار بود که این خود رکورد جدیدی در بخش پیمانکاری محسوب می‌گردد.

تعداد پروژه‌های انجام‌شده توسط این بخش در دوره  ۷ ماهه  امسال ۱۵۶ پروژه و هزینه کل پروژه‌ها تقریباً ۵ میلیارد و ۹۳۵ میلیون دلار بوده است. میانگین هزینه پروژه‌های انجام‌شده در سال جاری ۳۸ میلیون و ۴۴ هزار دلار بوده است.

در توزیع پروژه‌های انجام‌شده در خارج از کشور توسط شرکتهای پیمانکاری ترک از سال 1972 میلادی تاکنون، روسیه با ۲۰.۸ درصد اولین کشور هدف پیمانکاران ترک است  و تاکنون ۹۵.۴ میلیارد دلار پروژه در این کشور انجام شده است.

 ترکمنستان پس از روسیه با سهم ۱۰.۹ درصدی دومین کشور شرکتهای پیمانکاری ترکیه است. حجم پروژه‌های انجام‌شده در این کشور به ۵۰ میلیارد دلار نزدیک شده است. عراق با ۶.۹درصد سهم و ۳۱.۷ میلیارد دلار پروژه در رتبه سوم جای دارد و پس از آن کشورها لیبی، قزاقستان و عربستان سعودی در رتبه‌های بعدی جای دارند.

 پروژه‌های مسکن با سهم ۱۳.۷ درصدی در توزیع بخشهایی که بیشترین پروژه‌ها تا به امروز در آنها انجام شده است، رتبه اول را به خود اختصاص داده‌اند. ارزش پروژه‌های مسکن ۶۳میلیارد دلار بوده است.

 پروژه‌های ساخت انواع رزیدانس و مجتمعهای مسکونی ارزان قیمت توسط دولت (مشابه مسکن مهر) با سهم ۱۳.۳ درصدی به ارزش ۶۳ میلیارد دلار در صدر پروژه‌ها جای داشته و پس از آن، پروژه‌های ساخت بزرگراه، تونل و پل به ارزش ۶۱میلیارد و ۶ میلیون دلار در رتبه بعدی قرار دارند.

 پیمانکاری در بخش  انرژی با سهم ۸.۵ درصدی در رتبه سوم در کارهای انجام‌شده در خارج از کشور قرار گرفت. میزان پروژه‌های انجام‌شده توسط این بخش تاکنون به ۳۹.۱ میلیارد دلار رسیده است.

 تا به امروز، پیمانکاران ترک در ساخت پروژه‌های مراکز تجاری به ارزش ۳۳.۸ میلیارد دلار و پروژه‌های فرودگاهی به ارزش۳۰.۲ میلیارد دلار در خارج از کشور شرکت داشته‌اند . (منبع خبر: وزارت تجارت ترکیه)

 آمار فروش مسکن:

 آخرین گزارش سازمان آمار ترکیه (TUIK) در خصوص فروش مسکن در کشور حاکی از آن است که در ماه جولای سال جاری میلادی فروش مسکن با ۱۲.۹ درصد کاهش نسبت به ماه مشابه سال قبل به ۹۳ هزار و ۹۰۲ واحد رسید. قیمت مسکن در این ماه ۱۶۰ درصد افزایش یافت.

 بیشترین افزایش قیمت مسکن در کشور، مربوط به کلان شهر استانبول  با ۱۴ هزار و ۳۵۰ واحد و ۱۵.۳ درصد از کل حجم فروش می‌باشد.

پس از استانبول، بیشترین فروش مسکن در ترکیه با ۷ هزار و ۴۱۷ واحد و با ۷.۹درصد از کل حجم فروش در آنکارا و  ۴ هزار و ۸۶۸ واحد و ۵.۲ درصد از کل حجم فروش در ازمیر بوده است.

نگاهی به فروش مسکن به اتباع خارجی نشان می‌دهد که اتباع روسیه در ماه جولای سال جاری میلادی با خرید ۳ هزار و ۹۳۹ واحد در صدر اتباع کشورهای خارجی از نظر خرید ملک در ترکیه قرار گرفتند و این در حالیست که در این ماه فروش مسکن در کشور۱۲.۴ درصد کاهش داشته است.

سهم فروش مسکن به اتباع خارجی از کل فروش مسکن در کشور ۴.۲ درصد بوده است.

بیشترین فروش مسکن به اتباع خارجی در شهر آنتالیا با ۱۴۲۱ واحد بوده است و پس از این شهر استانبول با فروش ۱۱۵۴ واحد مسکونی و شهر مرسین نیز با فروش ۲۸۹ واحد به اتباع خارجی در رتبه‌های بعدی جای گرفتند.

 در ماه جولای، شهروندان روسیه ۱۰۲۸ واحد مسکونی از ترکیه خریداری کردند. پس از اتباع روسیه، اتباع ایران با ۴۳۱ واحد مسکونی و اتباع عراق با ۳۸۰ واحد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. فروش مسکن رهنی (رهن بانکی) در ماه جولای سال جاری میلادی ۱۹۱۴۶ واحد بوده که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶.۸ درصد کاهش داشته است.

سهم فروش واحدهای مسکونی رهنی از کل فروش مسکن ۲۰.۴ درصد بوده است.

 فروش مسکن رهنی در بازه زمانی ژانویه تا جولای سال جاری میلادی با ۵۱.۹ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۱۸۹ هزار و ۴۶۳ واحد رسید.

در ماه جولای سال جاری تعداد ۵۵۸۰ واحد مسکونی رهنی و در ۷ ماه نخست سال ۴ هزارو ۶۹۴ واحد مسکن رهنی فروخته شده واحدهای نوساز بوده‌اند.

شاخص قیمت مسکن در ماه ژوئن سال جاری میلادی نسبت به ماه قبل از آن با ۹ درصد افزایش به ۴۶۹.۸ واحد رسید.

 شاخص قیمت مسکن در ژوئن سال جاری نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۶۰.۶ درصد افزایش داشته است.

 با بررسی تحولات شاخص‌های قیمت مسکن، استانبول، آنکارا و ازمیر، شهرهایی هستند که افزایش قیمت مسکن  در ژوئن ۲۰۲۲ میلادی نسبت به ماه قبل از آن به ترتیب 9.7، 9.3 و 8.1 درصد افزایش یافت.

افزایش قیمت مسکن در ژوئن سال جاری در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته به ترتیب در شهرهای استانبول ۱۸۴.۹ درصد، آنکارا ۱۶۵.4 درصد و ازمیر ۱۵۰.۹ درصد بوده است. منبع گزارش: سازمان آمار ترکیه (Tüik)

 فروش ملک به اتباع بیگانه:

در ماه جولای، 3939 خانه در سراسر ترکیه به خارجی‌ها فروخته شد. آنتالیا با فروش 1421 دستگاه به خارجیها مقام اول را به خود اختصاص داد و به طرز چشمگیری از استانبول پیشی گرفت. در حالی که سهم فروش خانه به خارجی‌ها در ترکیه در ماه ژوئیه از کل فروش خانه 4.2 درصد بود، این میزان در آنتالیا به 30.6 درصد رسید. فروش به اتباع خارجی در آنتالیا در هفت‌ماهه اول نسبت به مدت مشابه سال قبل 129 درصد افزایش داشته است. خریدهای پس از جنگ به ویژه توسط روسها و اوکراینی‌ها در این افزایش تاثیرگذار بود. در حالی که روسها سال گذشته 5 هزار و 379 خانه در ترکیه خریدند، این خرید در هفت‌ماهه نخست امسال به شش هزار و 877 خانه رسید. اگرچه پنج ماه تا پایان سال باقی مانده است، اما در حال حاضر قطعاً در سال 2022 رکورد فروش خانه به روسها شکسته شده است.

 فروش مسکن به اتباع خارجی در تیرماه با 12.4 درصد کاهش نسبت به ماه مشابه سال قبل به 3939 واحد رسید.

 سهم فروش به اتباع خارجی از کل فروش خانه در تیرماه 4.2 درصد بوده است. در ترکیه، سهم فروش به خارجی‌ها در ژوئن با 5.7 درصد به اوج تاریخی خود رسیده بود.

براساس اطلاعات منتشر شده توسط TUIK، آنتالیا در ماه جولای از استانبول در فروش به خارجیها پیشی گرفت. در آنتالیا، در ماه مورد بحث، در مجموع 1421 واحد مسکونی به خارجیها فروخته شد، در حالی که فروش در استانبول 1154 واحد باقی ماند.

در هفت ماهه اول، استانبول با 16049 فروش به خارجی‌ها جایگاه اول خود را حفظ کرد، آنتالیا با 11257 فروش در رتبه دوم و مرسین با 1944 فروش در رتبه سوم قرار گرفتند. در مجموع 39322 خانه در هفت ماه اول در سراسر ترکیه به خارجیها فروخته شده است. فروش به اتباع خارجی نسبت به مدت مشابه سال قبل 57.3 درصد افزایش داشته است.

در مجموع 12384 اقامتگاه در آنتالیا در سال 2021 به خارجی‌ها فروخته شد. فروش در هفت ماهه اول سال 2021 در عدد 4921 دستگاه باقی ماند. به عبارت دیگر، افزایش دوره‌ای نسبت به سال قبل 128.7 درصد بوده است.

  وام‌های بانکی:

در ماه ژوئن سالجاری، بانکهای ترکیه ۶ تریلیون و ۳۴۷ میلیارد لیر وام نقدی، شرکتهای لیزینگ ۱۰۱ میلیارد لیر، شرکتهای تامین مالی و فاینانس ۵۳ میلیارد لیر و شرکتهای فاکتورینگ ۵۵میلیارد لیر ترک وام به مشتریان پرداختند. به این ترتیب کل موجودی وام ارائه شده در کشور در ژوئن ۲۰۲۲ میلادی با ۶۰ درصد افزایش سالانه به ۶ تریلیون و ۵۵۶ میلیارد لیر رسید.

 در این مدت، مطالبات قابل نقد ۱۹۸ میلیارد لیر بود. از مطالبات قابل تصفیه، ۱۸۷ میلیارد لیر متعلق به بانک ها، ۷.۶ میلیارد لیر به شرکت های لیزینگ مالی، ۲ میلیارد لیر به شرکت های فاکتورینگ و ۱.۳ میلیارد لیر متعلق به شرکت های تامین مالی بوده است.

 نسبت مطالبات قابل تسویه به کل وامها در ماه ژوئن با ۱.۲ درصد کاهش نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲.۹ درصد محقق شد.

 وام های تجاری بیش از ۵ تریلیون لیر ترک بوده است.

وامهای تجاری در ماه ژوئن سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۶ درصد افزایش یافت و به ۵ تریلیون و ۲۸۳ میلیارد لیر رسید. سهم وامهای تجاری در کل به ۸۱ درصد رسید.

 در حالی که صنعت تولید با ۳۱ درصد بیشترین سهم را در وام به خود اختصاص داده است، سهم عمده‌فروشی و خرده‌فروشی و بخش ساختمانی بالای ۱۰ درصد بوده است.

در این دوره، بخش‌هایی که بیشترین میزان مطالبات قابل نقد را داشتند، بخش‌های ساختمانی با ۶.۶ درصد، انرژی با ۵.۶ درصد و گردشگری با ۴.۶ درصد بودند.  میزان وامهای انفرادی بیش از ۱.۳ تریلیون لیرترک بوده است.

 وامهای انفرادی اعطایی شده توسط بانکها و مؤسسات مالی غیربانکی با ۳۷ درصد افزایش در ژوئن به یک تریلیون و ۲۷۴ میلیارد لیر رسید. حجم وامهای مصرفی ۴۴ درصد، وام مسکن ۲۸ درصد، کارتهای اعتباری ۲۲ درصد و وام خودرو ۶ درصد بوده است.

 در همین مدت نسبت مطالبات قابل‌نقد در وامهای خرد با ۰.۱ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۲.۴ درصد رسید. تعداد افرادی که از وامهای شخصی استفاده می‌کنند در سال گذشته با ۱.۸ میلیون نفر افزایش به ۳۶.۳ میلیون نفر رسیده است.

 نسبت مطالبات قابل تسویه به کل وامها در ژوئن سال جاری با ۱.۲ درصد کاهش نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲.۹ درصد محقق شد.

 وامهای تجاری بیش از ۵ تریلیون لیر ترک است؛ وامهای تجاری در ژوئن نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۶ درصد افزایش یافت و به ۵ تریلیون و ۲۸۳ میلیارد لیر رسید. سهم وامهای تجاری در کل وامهای ارائه شده به ۸۱ درصد رسید. منبع: اتحادیه بانکداری ترکیه (TBB)