تاثیرات منفی بحران اوکراین بر اقتصاد سنگال

بحران اوکراین در دراز مدت پیامدهای زیادی را بر روابط اقتصادی روسیه با کشورهای آفریقایی خصوصا در حوزه انرژی و امنیت که روسیه در آن پروژه‌های مهمی را در قاره آفریقا دنبال می‌کند، خواهد گذاشت.

اتحادیه آفریقا که ریاست دوره ای آنرا در حال حاضر مکی سال برعهده دارد در بیانیه ای که در تاریخ 24 فوریه 2022 در ارتباط با جنگ روسیه – اوکراین صادر کرد، اعلام داشت: اتحادیه آفریقا از روسیه و تمام طرف های دخیل در منازعه روسیه و اوکراین می خواهد که به حقوق بین الملل، تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی اوکراین احترام گذارند. مکی سال و موسی فکی محمد رئیس کمیسیون اتحادیه، از روسای جمهور روسیه و اوکراین خواستند تا فورا نسبت به برقراری آتش بس اقدام نمایند و بدون وقفه به مذاکرات سیاسی زیر نظر سازمان ملل روی آورند. در بخش دیگری از اعلامیه نیز آمده بود: اتحادیه آفریقا معتقد است که باید جهان را از پیامدهای یک منازعه جهانی محفوظ نگه داشت.

بحران اوکراین در دراز مدت پیامدهای زیادی را بر روابط اقتصادی روسیه با کشورهای آفریقایی خصوصا در حوزه انرژی و امنیت که روسیه در آن پروژه‌های مهمی را در قاره آفریقا دنبال می‌کند، خواهد گذاشت.  البته بیشترین پیامد آن مربوط به حوزه انرژی می‌شود. آنجا که قیمت نفت به  حدود  100 دلار رسیده و انتظار آن می رود با طولانی شدن جنگ در اوکراین قیمت فرآورده‌های نفتی همچون بنزین و گازوئیل که اکثر کشورهای آفریقایی وارد کننده آن هستند افزایش یافته و حتی در تامین آن با مشکل روبرو شوند. در این بین برای کشوری مانند سنگال که  برای تامین سوخت به خارج وابسته است، بحران اوکراین می‌تواند تبعات وخیمی را به همراه داشته باشد. این نکته وقتی برجسته تر می‌شود که بدانیم روسیه دومین تولید کننده نفت و اولین تولید کننده گاز در جهان است. آنگاه خواهیم دید چگونه بحران اوکراین بازار های جهانی را آشفته خواهد کرد. زیرا روسیه عرضه خود را به بازارهای جهانی کاهش خواهد داد و این امر موجب افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی شده که در نهایت بر قیمت تمام شده اجناس تاثیر مستقیم خواهد گذاشت. ذکر این نکته ضروری است که روسیه یکی از سه کشور عمده تامین کننده نفت سنگال در کنار کشورهای فرانسه و چین است.

عواقب جنگ در اوکراین به ‌ویژه با تنش بر سر هیدروکربن‌ها باعث شده تا در سنگال، بخش هوانوردی اولین جایی باشد که تحت تأثیر در دسترس نبودن نفت سفید قرار گیرد. شرکت جابجایی سوخت هوانوردی (اسمکادی)، در یادداشتی خطاب به مدیرکل فرودگاه بین‌المللی بلز جیانی داکار در تاریخ 15 آوریل 2022 به اطلاع رساند که «به دلیل دردسترس نبودن سوخت هوانوردی (نفت‌سفید)، عملیات سوخت‌رسانی هواپیما متوقف شده است و تامین سوخت هواپیما تنها می‌تواند از چهارشنبه 20 آوریل 2022 برای یک دوره موقت دو هفته ای ادامه یابد. با در دسترس نبودن بنزین هواپیما، هواپیماهایی که از داکار عبور می‌کنند، مطمئناً باید عملیات سوخت گیری خود را در کشورهای زیرمنطقه که هنوز تحت تأثیر این مشکل قرار نگرفته اند، انجام دهند. این احتمالاً پیامدهایی بر میزان حضور در فرودگاه بین‌المللی بلز جیانی، یک مرکز هوایی زیرمنطقه‌ای خواهد داشت".

همچنین روسیه یکی از پنج کشور تولید کننده گندم جهان است که به عنوان دومین تامین کننده گندم سنگال بعد از فرانسه به شمار می رود؛ اوکراین هم پنجمین تامین کننده گندم در سنگال است. بنابراین بحران اوکراین می‌تواند باعث کاهش صادرات نفت و گندم به سنگال شده و از سویی افزایش قیمت این کالاهای استراتژیک در بازار این کشور را به دنبال داشته باشد؛ که در این صورت شاهد افزایش بهای محصولات اولیه غذایی و تورم در سنگال خواهیم بود.

در این شرایط بانک تامین مالی واردات و صادرات آفریقا، تأسیس یک صندوق ۴میلیارد دلاری به نام "برنامه تامین مالی تجارت و کاهش اثرات بحران اوکراین درآفریقا" را تصویب کرد. هدف این بانک این است که کشورهای آفریقایی واردکننده غلات و فرآورده‌های نفتی را قادر سازد تا شوک قیمتی ناشی از درگیری بین روسیه و اوکراین به دلیل اختلالات در عرضه این محصولات را کاهش دهند.

با وجود تمهیدات کشورهای افریقایی به ویژه سنگال برای ارتقای تاب آوری اقتصادی، بحران اوکراین تبعات اقتصادی منفی بر اقتصاد کشورها از جمله سنگال خواهد گذاشت و اثرات تورمی در پی خواهد داشت.