اخبار اقتصادی کشورهای سنگال، گامبیا و دماغۀ سبز
گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی کشورهای سنگال، گامبیا و دماغۀ سبز در هفتۀ دوم تیر ماه 1404 مندرج در رسانههای این کشورها به شرح زیر ارائه میگردد.
سنگال
اجرای توافقات اخیر امضا شده با مقامات چینی
رئیسجمهور سنگال از نخستوزیر خواست تا اجرای سریع تمام توافقات، تعهدات و پروژههایی را که در جریان سفر عثمان سونکو به جمهوری خلق چین به امضا رسیدهاند، تضمین کند. طبق بیانیه هیئت وزیران، رئیسجمهور بر ضرورت تدوین یک سند چارچوب برای همکاری و شراکت بینالمللی تأکید کرد تا مدیریت بینوزارتی همکاریهای بینالمللی بهبود یافته و اجرای هماهنگ، منطقی و عملگرایانه مشارکتهای دولتی-خصوصی در هر بخش تضمین گردد. از وزیر عبدالرحمن سار، خواسته شده است که در تهیه این سند، بُعد ناحیهای پروژهها، بهویژه آنهایی که ظرفیت بالایی برای ایجاد اشتغال دارند، در قطبهای منطقهای کشور را نیز لحاظ کند.
خبرگزاری سنگال (APS) 3 جولای 2025
درخواست سنگال برای بازنگری در معیارهای ارزیابی اعتباری آژانسهای رتبهبندی
سنگال خواستار بازنگری در معیارهای مورد استفاده توسط آژانسهای رتبهبندی اعتباری شد؛ معیارهایی که به گفته مقامات این کشور، با روشها و عملکردهای ناعادلانه، هزینههای دسترسی به اعتبارات و بازپرداخت آنها را بهشدت افزایش میدهند. این درخواست را بسیرو جمای فای، رئیسجمهور سنگال، در سخنرانی خود طی آیین افتتاحیه چهارمین کنفرانس بینالمللی تأمین مالی برای توسعه در سویا مطرح کرد. وی تأکید کرد که مسأله بدهی باید مورد توجه ویژه قرار گیرد، چرا که به دلیل بار سنگین آن بر اقتصاد کشورها، یک اولویت راهبردی تلقی میشود.
رئیسجمهور سنگال اظهار داشت: «سنگال خواهان بازنگری در معیارهای رتبهبندی آژانسهای اعتباری است؛ زیرا روشها و رویههای آنها دسترسی به منابع مالی و شرایط بازپرداخت را بهشدت دشوار میسازد. ما باید به سازوکارهایی عادلانهتر، بهموقعتر و قابل پیشبینیتر برای بازسازی بدهیها از جمله بندهای تعلیق خودکار در صورت وقوع شوکهای اقتصادی دست یابیم». وی خاطرنشان کرد که این خواسته، که در اعلامیه سویا نیز درج شده، «پیامی مثبت» برای جهان ارسال میکند و باید فوراً اجرایی شود تا بتوان منابع بیشتری را برای توسعه بسیج نمود. رئیسجمهور در ادامه افزود: «برنامههای تأمین مالی باید متناسب با نیازهای خاص کشورهایی باشد که در برابر آسیبپذیریهای اقتصادی و اقلیمی قرار دارند؛ بهویژه کشورهای آفریقایی، کشورهای کمتر توسعهیافته (LDCs)، کشورهای در حال توسعه جزیرهای کوچک، و کشورهای با درآمد متوسط».
بسیرو جمای فای اعلام کرد که سنگال از فراخوان جهانی برای تقویت سازوکارهای تأمین مالی خصوصی از طریق ابزارهای نوآورانه حمایت میکند، اما مشروط بر آنکه نظارت مؤثری نیز بر آنها اعمال شود. به گفته او، هدف این است که از «سبزشویی (greenwashing)» جلوگیری شده و سرمایهگذاریها تأثیر واقعی بر اهداف توسعه پایدار (SDGs) داشته باشند. او همچنین تأکید کرد: «کشورهای آفریقایی نیاز فوری به دسترسی به منابع مالی قابلتوجه، با شرایط ترجیحی یا ترکیبی دارند، تا بتوانند بخشهای حیاتی توسعه خود را تأمین مالی کنند. در این زمینه، باید در تخصیص حق برداشت ویژه (SDRs) تجدیدنظر شود تا عدالت بیشتری در توزیع آن حاصل گردد».
لوسولی (Le soleil) 30 ژوئن 2025
کاهش نرخ بیکاری سنگال در سهماهه اول سال 2025
در سهماهه اول سال 2025، نرخ بیکاری گسترده به 21.7 درصد رسید که نسبت به مدت مشابه در سال 2024 (با رقم 23.2 درصد) کاهش 1.5 درصدی را نشان میدهد. براساس تعریف دقیق سازمان بینالمللی کار (ILO)، «نرخ بیکاری در این بازه زمانی 4.9 درصد بوده است». نرخ بیکاری گسترده در میان جوانان بهطور قابلتوجهی بالاتر است و به 27 درصد میرسد، در حالی که این رقم برای بزرگسالان 16 درصد است. افزون بر این، فارغ از گروه سنی زنان بیش از مردان از بیکاری رنج میبرند. این آمار بر اساس نتایج «بررسی ملی اشتغال در سنگال برای سهماهه نخست 2025» توسط آژانس ملی آمار و جمعیت (ANSD) اعلام شده است.
در این دوره، ANSD همچنین کاهش نرخ مشارکت در بازار کار را نشان میدهد. در مقایسه با سهماهه اول سال 2024، «نرخ مشارکت در بازار کار 2.5 درصد کاهش یافته است. 56 درصد از افراد در سن کار (15 سال به بالا) در بازار کار مشارکت داشتهاند». سطح فعالیت در میان جوانان پایینتر از بزرگسالان است (47.7 درصد در مقابل 68.6 درصد). مردان در همه مناطق و گروههای سنی نرخ مشارکت بیشتری نسبت به زنان دارند: در مناطق شهری 65.5 درصد مردان در مقابل 48.7 درصد زنان و در مناطق روستایی 62.8 درصد مردان در مقابل 47.1 درصد زنان مشارکت دارند.
افزون بر این، سطح مشارکت بهطور کلی در مناطق شهری بالاتر است: 57 درصد در برابر 54.4 درصد در مناطق روستایی. نرخ اشتغال، که نسبت افراد شاغل به کل جمعیت در سن کار را نشان میدهد، 40.4 درصد بوده که نسبت به سهماهه اول 2024 (با 40 درصد) افزایش 0.4 درصدی داشته است. بهطور کلی، سطح اشتغال در مناطق شهری بیشتر از مناطق روستایی است: به ترتیب 45.6 درصد و 32.5 درصد. همچنین، نرخ اشتغال در میان بزرگسالان (56 درصد) بالاتر از جوانان (30.4 درصد) و در میان مردان بیشتر از زنان است.
در مورد جوانان 15 تا 24 ساله، که تحت عنوان "Neet" (یعنی نه شاغل، نه دانشآموز، و نه در حال آموزش) شناخته میشوند، یکسوم (33.5 درصد) در هیچکدام از این وضعیتها قرار ندارند. طبق اعلام ANSD، «این نرخ در مناطق روستایی بالاتر از مناطق شهری است: در مناطق روستایی 44.2 درصد و در مناطق شهری 25.9 درصد». از نظر جنسیت، درصد Neet در میان زنان بالاتر از مردان است: 43.5 درصد در مقابل 23.9 درصد. بهصورت سالانه، نرخ Neet نسبت به مدت مشابه در سال 2024، زمانی که 34.4 درصد بود، 0.9 واحد درصد کاهش یافته است. در مورد بخشهای فعالیت اقتصادی، آژانس ملی آمار گزارش میدهد که «بخش خدمات (ثالث) 57.2 درصد از شاغلان را به خود اختصاص داده است. پس از آن، بخش صنعت (ثانویه) با 22 درصد و بخش کشاورزی (اولیه) با 20.8 درصد قرار دارند».
لوکوتیدین (lequotidien) 3 جولای 2025
راه اندازی رقابت نوآوری توسط سازمان Heifer
مراسمی با حضور پرشمار شرکتکنندگان به همت سازمان بینالمللی Heifer برگزار شد که طی آن، رقابت نوآورانهی Ayute Africa Challenge (مخفف کشاورزی – جوانان – فناوری) رسماً راهاندازی شد. این رقابت با هدف برجستهسازی کارآفرینان جوان در حوزه کشاورزی فناورانه طراحی شده است؛ جوانانی که راهکارهای فناورانهی انقلابی برای کشاورزان خردهپا ارائه میدهند.
چهارمین دوره این رقابت در سنگال از فوریه 2025 آغاز شده و از کارآفرینی جوانان با پروژههای نوآورانه در راستای کشاورزی و ایجاد اشتغال حمایت میکند. این برنامه با همکاری وزارت کشاورزی، حاکمیت غذایی و دامپروری (MASAE) برگزار میشود و در آن سرمایهگذاران، جوانان فعال در زیستبوم کارآفرینی، شرکتهای عمومی و خصوصی، مراکز رشد دانشگاهی، تعاونیهای تولیدی و نمایندگان سازمانهای ملی و بینالمللی شرکت کردهاند. به گفته برگزارکنندگان، هدف اصلی این پروژه، ریشهکنی فقر و گرسنگی در جهان از طریق توسعه پایدار و فراگیر جوامع بر پایه ارزشهای اخلاقی است. در همین راستا، خط اعتباری به ارزش 16 میلیون فرانک سیفا برای تأمین مالی 5 برنده نهایی اختصاص یافته است. نفر اول 8 میلیون فرانک دریافت کرد و پروژهای درباره کشاورزی ارائه داد که با یک اپلیکیشن مبتنی بر انرژی خورشیدی و دوربین کار میکند. این پروژه نوآورانه میتواند کمک زیادی به کشاورزان کند، چون اغلب آنها یا حتی صاحبان دامداریها، بهطور مستقیم در محل حضور ندارند. وجود یک اپلیکیشن که امکان نظارت از راه دور بر مرغداری را فراهم میکند، برای مدیریت بسیار مفید است».
برنده دوم نیز جوانان مبتکر و دانشجویی بودند که پروژهای درباره گیاه تیفا ارائه دادند. در حالیکه معمولاً این گیاه بیارزش تلقی میشود، این پروژه موفق شد تیفا را به انرژی و خوراک دام تبدیل کند. اینها پروژههایی بسیار نوآورانه هستند که باید از آنها حمایت کرد تا خردهکشاورزان بهرهمند شوند». آقای انداو همچنین اعلام کرد که در مجموع 300 پروژه برای این رقابت دریافت کردهاند.
لوکوتیدین (lequotidien) 3 جولای 2025
گامبیا
نگرانی گامبیا از منابع هیدروکربنی مشترک
عثمان اف. امبای نامههای رسمیای را به وزارت نفت و انرژی و وزارت امور خارجه جمهوری سنگال ارسال کرد تا مسائل فوری و حلنشده مربوط به مدیریت منابع نفتی فراساحلی در حوضه MSGBC را مطرح کند. در این نامهها، به بازترسیم یک جانبه و پنهانی مرزهای بلوک A2 گامبیا در مقررات تحدید حدود 2023 اشاره شده است؛ اقدامیکه حاصلخیزترین بخش این بلوک، از جمله محل چاه بامبو-1 را حذف کرده است. این تغییر همزمان با اعلام اخیر سنگال برای اصلاح کد دریایی (از جمله قوانین کشتیرانی) رخ داده و نگرانیهای جدیای را در خصوص توافقات پنهان ارضی و فرسایش خاموش حاکمیت گامبیا بر مخازن بالقوه مشترک به وجود آورده است.
fatunetwork.net یکم جولای 2025
دماغه سبز
هشدار بانک جهانی نسبت به ایجاد نهادهای جدید دولتی در دماغه سبز
بانک جهانی در گزارش جدید خود تحت عنوان «بهروزرسانی اقتصادی دماغه سبز تا سال 2025» بر لزوم تسریع در بهبود عملکرد شرکتهای دولتی، احتیاط در ایجاد نهادهای جدید و حفظ انضباط بودجهای دولت تأکید کرده است. با این حال، این گزارش از روند «باثبات» بهبود اقتصادی کشور نیز تمجید میکند.
این گزارش که توسط یکی از شرکای کلیدی توسعه اقتصادی دماغه سبز تهیه شده، نشان میدهد تولید ناخالص داخلی واقعی این کشور در سال 2024، به میزان 7.3 درصد رشد داشته است؛ رشدی که عمدتاً به دلیل فعالیت قوی گردشگری و بهبود ملایم در بخش کشاورزی حاصل شده، هرچند که بخش کشاورزی با انتقادهای جدی اجتماعی روبرو بوده است، چرا که به گفته کشاورزان با کمبود نیروی کار ناشی از مهاجرت مواجه شدهاند.
با این حال، بانک جهانی معتقد است که اقتصاد دماغه سبز همچنان در مسیر «احیای باثبات» قرار دارد. علیرغم «پیشرفت چشمگیر» بهویژه در حوزه مدیریت اقتصاد کلان، کاهش نسبت بدهی و کاهش فقر، این نهاد هشدار میدهد که همچنان آسیبپذیریهای مهمی، از جمله وابستگی بالا به گردشگری، قرار گرفتن در معرض شوکهای خارجی و فشارهای مالی ناشی از عملکرد شرکتهای دولتی وجود دارند.
در این گزارش آمده است که نرخ تورم در سال 2024 به 1 درصد کاهش یافته که پایینترین میزان در سالهای اخیر است و همین کاهش تورم، در کاهش فقر به 14.4 درصد (بر مبنای خط فقر 3.65 دلار در روز با برابری قدرت خرید سال 2017) نقش داشته است. نشانه مثبت دیگر این است که سرمایهگذاری عمومی افزایش یافته، سطح بدهیها کاهش یافته و برای نخستین بار در چهار سال گذشته، حساب جاری کشور مازاد داشته است.
برای سال 2025، بانک جهانی رشد تولید ناخالص داخلی حقیقی 5.9 درصدی را پیشبینی میکند که با تداوم کاهش فقر همراه خواهد بود. با این حال، همانند سالهای گذشته، هشدار داده میشود که عدم قطعیتهای جهانی، شوکهای قیمتی کالاها و خطرات اقلیمی میتوانند بر سرعت رشد و اصلاحات در حال اجرا تأثیر بگذارند.
در میان توصیههای اصلی، این گزارش برخی دیگر از موارد تاکید شده عبارتند از: تسریع اصلاحات برای بهبود عملکرد شرکتهای دولتی، پرهیز از شتابزدگی در ایجاد نهادهای دولتی جدید، حفظ انضباط بودجهای دولت و سرمایهگذاری در ابتکارات با اثرگذاری بالا. همچنین بر لزوم اجرای فوری سیاستهایی برای رشد فراگیر تأکید شده است. بهرغم پیشرفت در آموزش و بهداشت، زنان دماغه سبزی همچنان با موانعی در بازار کار مواجه هستند. در این راستا، از بین بردن نابرابریهای جنسیتی در اشتغال و درآمد میتواند تولید ناخالص داخلی کشور را در بلندمدت تا 12.2 درصد افزایش دهد.
Anacao یکم جولای 2025