اخبار اقتصادی کشورهای سنگال، گامبیا و دماغۀ سبز

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی کشورهای سنگال، گامبیا و دماغۀ سبز در هفتۀ دوم مرداد ماه ۱۴۰۴ مندرج در رسانه‌های این کشورها به شرح زیر ارائه می‌گردد:

الف) سنگال:

• راه‌اندازی خط دریایی آگادیر–داکار تا پایان سال 2025

ایجاد یک خط کشتیرانی تجاری میان آگادیر و داکار تا پایان سال ۲۰۲۵، هدف اعلام‌شده سنگال و مراکش است. به گفته «ایوب علوی» فعال اقتصادی و «الحدجی موسی دیان» مشاور همکاری‌های موازی و لابی‌گری، این پروژه می‌تواند تجارت دوجانبه را تقویت کرده و حتی محرکی برای جریان مبادلات تجاری در سراسر قاره شود.

در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۴، یک یادداشت تفاهم بین شرکت بریتانیایی «اطلس مارین» و مقامات منطقه سوس-ماسه مراکش برای ایجاد این خط دریایی امضا شد. هدف این است که با ارائه یک جایگزین کارآمد به جای حمل‌ونقل زمینی – که اغلب پرهزینه و پرریسک است – تجارت بین مراکش و غرب آفریقا تقویت شود. خط آتی، که آگادیر را به داکار متصل خواهد کرد، توسط کشتی‌های RoRo-Passenger (ROPAX) اداره می‌شود و انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۵ عملیاتی گردد. این خط به دنبال کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، روان‌سازی جریان کالا و کامیون‌ها و تشویق سرمایه‌گذاری میان دو کشور است. این پروژه در مراکش با استقبال خوبی مواجه شده است.

ایوب علوی این اقدام را به‌موقع می‌داند: «به‌عنوان فعالان دیپلماسی اقتصادی و موازی، تنها می‌توانیم از این ابتکار استقبال کنیم. روابط برادرانه میان دو ملت ما مستحکم است، اما اکنون باید آن را بر محور اقتصاد متمرکز کنیم». او همچنین این خط را جایگزینی امن‌تر برای حمل‌ونقل جاده‌ای می‌داند: «جاده بین آگادیر و داکار خطرناک است، با حوادث مرگباری که هزینه‌های سنگینی از نظر تلفات انسانی، خسارات مادی و هزینه‌های بهداشت عمومی‌بر آفریقا تحمیل می‌کند. بنابراین این اتصال دریایی کاملاً منطقی است». به گفته او، این ارتباط جدید می‌تواند تجارت درون‌قاره‌ای آفریقا را تقویت کند: «امضای این پروتکل می‌تواند ارزش افزوده واقعی برای تجارت فرامرزی آفریقا ایجاد کند. امیدواریم همکاری بین این دو شهر اقیانوس اطلس تنها به حوزه لجستیک محدود نشود، بلکه به یک رابطه برادرانه میان دو ملت گسترش یابد.» علوی همچنین این پروژه را ابزاری برای همکاری پان‌آفریقایی می‌بیند که بر بندر «طنجه مد» – دروازه آفریقا به جهان – تکیه دارد: «این می‌تواند گسترش به شرق آفریقا، ساحل و مرکز قاره، به‌ویژه کشورهای آفریقای مرکزی و جنوبی را تسهیل کند».

لوسولی (Le soleil) 10 آگوست 2025

• سنگال به مدت ۱۰ سال کشتی تحقیقاتی نداشته است

ابراهیما مار، هماهنگ‌کننده شبکه ملی کمیته‌های محلی شیلات سنتی (CLPA)، بر کمبود تجهیزات علمی‌برای ارزیابی ذخایر ماهی تأکید کرد. او این اظهارات را در مراسم اختتامیه «گفت‌وگوی سیاستی درباره حکمرانی شیلات در غرب آفریقا» بیان کرد. مار گفت: «کشورهای بسیار کمی در منطقه دارای کشتی تحقیقاتی هستند. سنگال، برای مثال، به مدت یک دهه هیچ کشتی عملیاتی نداشته است. وقتی ساحل عاج قصد داشت یک کمپین تحقیقاتی انجام دهد، به سنگال مراجعه کرد، اما بی‌نتیجه بود. در نهایت مجبور شد یک کشتی مراکشی را به مدت سه ماه، با هزینه ماهانه ۹۰ میلیون فرانک CFA، اجاره کند».

لوسولی (Le soleil) 9 آگوست 2025

• نشست نکستن ۲۰۲۵: غلبه بر مشکلات اقتصادی

نکستن، یک جنبش عملی متشکل از ائتلافی از کارآفرینان، نوآوران، سرمایه‌گذاران و سازندگان است که هدف آن کمک به حل چالش‌های اقتصادی پیش‌روی سنگال از طریق نشستی است که قرار است از ۳ تا ۵ دسامبر ۲۰۲۵ در داکار برگزار شود.

سنگال در حال آماده‌سازی برای میزبانی نخستین دوره «نشست نکستن» است؛ رویدادی مهم که بیش از ۵۰۰۰ شرکت‌کننده، از جمله نمایندگان دولت، غول‌های فناوری، سرمایه‌گذاران، رهبران جامعه مدنی و اعضای دیاسپورا را گرد هم خواهد آورد. این نشست که از ۳ تا ۵ دسامبر ۲۰۲۵ در داکار برگزار می‌شود، با هدف یافتن راه‌حل‌های عملی برای چالش‌های اقتصادی سنگال طراحی شده است.

«در حال حاضر، سنگال دوره بسیار دشواری را پشت سر می‌گذارد که با محدودیت‌های ساختاری بسیار عمیق همراه است. نرخ رسمی‌بیکاری حدود ۲۲ درصد است، اما در واقع ۵۰ درصد از جمعیت فعال یا بیکارند یا اشتغال ناقص دارند. نزدیک به ۷۵ درصد مشاغل در سنگال غیررسمی‌اند، بدون بیمه اجتماعی یا ثبات. نرخ فقر چندبعدی به حدود ۳۸ درصد رسیده است. صادرات سنگال تقریباً ناچیز است». اینها را «مدو سیلا»، برگزارکننده این نشست و مدیر شرکت «پرایم دش»، بیان کرده است. او اضافه می‌کند: «سنگال یک کشور عمدتاً مصرف‌کننده است که تولید چندانی ندارد و بیش از ۸۰ درصد درآمدهای مالیاتی‌اش برای تأمین نیازهای محلی صرف می‌شود. به این معنا که ۸۰ درصد از کالاها و خدمات مصرفی ما از خارج وارد می‌شود. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ناچیز است؛ در سال ۲۰۲۲، سنگال تنها حدود یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کرده که بسیار اندک است. میانگین پس‌انداز سرانه تقریباً صفر است و اکثریت قاطع مردم روزبه‌روز زندگی می‌کنند».

در مواجهه با این شرایط، نکستن یک رویکرد تحول‌آفرین را پیشنهاد می‌دهد. روز نخست نشست به هوش مصنوعی، داده و فناوری اختصاص خواهد یافت تا بررسی شود که چگونه می‌توان دولت را در خدمت بهتر به شهروندان توانمند ساخت. روز دوم بر کسب‌وکار و فناوری متمرکز خواهد بود و نقش بلاکچین، توکنیزاسیون و ابزارهای دیجیتال در تسهیل دسترسی به تأمین مالی بررسی خواهد شد. روز سوم به پیوند دیاسپورا با نیازهای داخلی از طریق یک پلتفرم ارائه ایده‌های استارتاپی همراه با برنامه‌های مربیگری و جذب سرمایه اختصاص می‌یابد.

مدو سیلا تأکید می‌کند: «نکستن یک ابتکار جهانی با چشم‌انداز ده‌ساله است که هدف آن دگرگونی شهر به شهر است. این فقط یک کنفرانس نیست؛ بلکه آزمایشگاهی است پر از راه‌حل‌های عملی، پروژه‌های تأمین مالی‌شده، محصولات راه‌اندازی‌شده و اتحادهای شکل‌گرفته. نکستن برای هر شهر میزبان، یک برنامه تحول استراتژیک، جریان سرمایه، و تعامل با جوانان، نهادها و بخش خصوصی به همراه می‌آورد».

این نشست فرصتی خواهد بود برای رونمایی از محصولات فناورانه برای آفریقا و نیز حضور سرمایه‌گذارانی که آماده‌اند پروژه‌های سنگالی را تأمین مالی کنند. به گفته سیلا، «یک پلتفرم توکنیزاسیون منحصربه‌فرد، به پروژه‌های سنگالی این امکان را می‌دهد که از طریق شبکه‌ای با بیش از ۳۰۰ هزار سرمایه‌گذار کوچک بین‌المللی تأمین مالی شوند، هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد شود و مشارکت‌های راهبردی میان دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های دولتی و خصوصی شکل گیرد».

لوکوتیدین (lequotidien) 12 آگوست 2025

• مراسم بزرگ توبا: سبزیجات، کالایی لوکس علیرغم تامین خوب

وزیر سیرین گوی جوپ اعلام کرد که بازار توبا پیش از مراسم بزرگ توبا (گرند ماگال) به خوبی با مایحتاج اولیه پر شده است. علیرغم اینکه محصولات به اندازه کافی موجود است و سبزیجاتی مانند کلم، هویج و شلغم سفید به وضوح در غرفه‌های بازار توبا به نمایش گذاشته شده‌اند، فروشندگان سبزیجات افزایش قیمت‌ها را گزارش کرده‌اند.

تاجران توضیح می‌دهند که قیمت‌ها به دلیل واردات برخی محصولات و هزینه بالای حمل‌ونقل افزایش یافته است. همانطور که عبدو تیام، یکی از فروشندگان، اشاره می‌کند اغلب سبزیجات از کشورهای همسایه مانند مالی یا مراکش وارد می‌شوند. او توضیح داد که قیمت‌ها بالا است و مشتریان چاره‌ای جز خرید ندارند. او مثال زد که یک کیسه کلم توسط عمده‌فروشان با قیمت ۱۷۵۰۰ فرانک سیفا فروخته شده و به قیمت ۱۰۰۰ فرانک سیفا به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسد. مشتریانی مانند سخنا آستو اذعان دارند که قیمت سبزیجات بالا است، اما می‌گویند در تهیه غذا برای زائران انتخاب دیگری ندارند. فروشندگانی مانند آستو فال توضیح می‌دهند که به دلیل سیل و هزینه بالای حمل‌ونقل در فصل بارندگی قیمت‌ها افزایش یافته است. با وجود قیمت‌های بالا، بازارها به خوبی تامین شده‌اند، اما به گفته برخی فروشندگان مانند آستو جوپ، هنوز مشتریان کمی وجود دارد. تاجران نهایت تلاش خود را می‌کنند تا محصولاتشان را بفروشند، حتی اگر گاهی مجبور به فروش با ضرر شوند.

لوسولی (Le soleil) 11 آگوست 2025

• ارزیابی قواعد نفت، گاز و معدن: بیریم سولئیه دیوپ خواستار بررسی ژرف قوانین شد

برای اجتناب از افتادن در همان تله‌ای که برخی کشورهای تولیدکننده نفت گرفتار شدند، سنگال تصمیم گرفته است تا قوانین معدن، نفت و گاز خود را بازنگری کند تا مدیریت منابع طبیعی‌اش را به‌صراحت و سخت‌گیرانه‌تری انجام دهد. به‌عنوان پیش‌درآمد این طرح، دولت روز سه‌شنبه کارگاهی برای ارزیابی این قواعد برگزار کرد.

به‌گفته بیریم سولئیه جوپ، وزیر انرژی، این کارگاه «نمادی از پروژه سنگالِ برخوردار، مقتدر و عادلانه از منظر انرژی است». او توضیح داد که این رویکرد «با هدف استقرار حاکمیت دولت بر منابع نفت، گاز و معدنی، بهینه‌سازی و تقسیم عادلانه عواید حاصل از بهره‌برداری از منابع طبیعی، حفاظت مؤثر از جوامع محلی متأثر، و همچنین تحکیم یک بخش استخراجی پایدار که در خدمت صنعتی‌سازی و ایجاد اشتغال محلی از طریق بومی‌سازی قوی باشد» دنبال می‌شود.

سهامداران، جامعه مدنی، اپراتورها و شرکای فنی و مالی شرکت‌کننده در این نشست بر تامل و بازنگری در ابزارهای حقوقی اصلی حاکم بر بهره‌برداری از منابع استخراجی و نیز چالش‌های مهمی‌که بر آینده عملیات نفت، گاز و معدن تأثیر می‌گذارد متمرکز خواهند شد. بیریم سولئیه جوپ گفت: «این چشم‌اندازی از توسعه ما، حاکمیت اقتصادی‌مان و آینده جمعی ماست. سیاست محتوای داخلی (Local content) در تمامی‌بخش‌های اقتصاد ملی اجرایی خواهد شد، زیرا تصور بهره‌برداری از منابع طبیعی بدون مشارکت نهادهای محلی غیرقابل قبول است».

وی افزود: «چالش‌ها برای دولت و مقامات محلی متعدد است؛ از جمله افزایش سودآوری دولت، ادغام بنگاه‌های محلی در زنجیره تأمین شرکت‌های استخراجی، توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط و صنایع کوچک و متوسط، و انتقال فناوری به نفع کسب‌وکارها و کارگران محلی». او همچنین بر این باور است که با بروز این چالش‌های اقتصادی، «توسعه محتوای داخلی فضای اجتماعی آرام‌تری را در مناطق عملیات و بهره‌برداری منابع معدنی، نفت و گاز از طریق ایجاد و تأمین اشتغال فراهم می‌آورد و به توسعه پایدار اقتصادی-اجتماعی برای مقامات محلی کمک می‌کند.» و از همین رو وزیر انرژی از ذینفعان‌ خواست «فراتر از تشخیص‌های معمول» حرکت کنند تا به هدف موردنظر دست یابند. وی تأکید کرد که باید از یقین‌های قدیمی خود فراتر رویم. در حال حاضر درصدد بازسازی چارچوب قانونی و مقرراتی هستیم. لازم است از حباب‌ها و یقین‌های خود بیرون بیاییم، همه چیز را بازتنظیم و مجدداً بحث کنیم. بنابراین ضروری است از تشخیص‌های مرسوم فراتر رویم، از مشاهدات تکراری عبور کنیم و توصیه‌های عملی و مشخصی ارائه دهیم.

پیشنهادات مندرج در این طرح اصلاحی از جمله شامل این موارد است: تدوین یک نقشه‌راه قانونی شفاف و متنوع؛ تقویت ظرفیت‌های حقوقی دستگاه‌های متولی بخش استخراج؛ ایجاد مکانیزم‌های پایش حقوقی و پیگیری‌های مقرراتی؛ و نهادینه‌سازی حاکمیت در چارچوب حقوق استخراجی رقابتی و پایدار.

لوکوتیدین (lequotidien) 8 آگوست 2025

 

• تلف شدن سی‌ دلفین در ساحل دیِمبرینگ

دلفین‌هایی به گل نشسته در خط ساحلی دیِمبرینگ مشاهده شده‌اند؛ پدیده‌ای بسیار نادر که علت آن، به گفته اداره منطقه‌ای شیلات زیگینشور، هنوز مشخص نشده است.

صحنه‌ای غیرمعمول در ساحل دیِمبرینگ: یک دلفین مرده اینجاروی ساحل، دیگری نه‌چندان دورتر. «سومی آنجاست». آنجا به تازگی درختان کازوارینا را دوباره در ساحل کاشته‌اند تا با فرسایش ساحلی مقابله کنند. اینجا مدتی است که دلفین‌های مرده و به گل نشسته در ساحل شمارش می‌شوند. به گفته افرادی که به طور منظم به این ساحل می‌آیند، این پدیده هر سال در همین زمان دیده می‌شود. در حالیکه مردم با تعجب به دلفینی در حال پوسیدن روی ساحل نزدیک می‌شوند، برخی کودکان که در اطراف بازی می‌کنند با لحنی شوخ‌طبعانه می‌گویند: «مواظب باش، گازت می‌گیرد».

 یکی از مأموران رصدخانه ملی ساحلی که در ساحل حضور داشت گفت: «از ژوئن به این طرف، دلفین‌هایی را می‌بینیم که این‌جا به گل می‌نشینند. اگر شناگری در محل باشد، به آن‌ها کمک می‌کند تا به اقیانوس برگردند. اما اگر زمانی که کسی نیست به ساحل برسند، می‌میرند. متأسفانه اغلب همین اتفاق می‌افتد». به گفته او، حدود ۳۰ دلفین مرده و به گل نشسته در طول خط ساحلی دیِمبرینگ شمارش شده است. «ما این موضوع را مشاهده و به مراجع ذی‌صلاح گزارش کرده‌ایم. این هر سال در همین زمان رخ می‌دهد. نمی‌دانم علت آن چیست؛ شاید به دلیل حضور قایق‌هایی باشد که اینجا می‌بینیم. دلفین‌ها اغلب قایق‌ها را همراهی می‌کنند. همچنین در این فصل، مقدار زیادی جلبک دریایی در ساحل دیده می‌شود».

یکی از مأموران حفاظت حیات‌وحش که نخواست نامش فاش شود نیز گفت: «ممکن است یک بیماری همه‌گیر باشد، اما تأیید نشده چون نه نمونه‌برداری شده و نه تحقیقات عمیق انجام گرفته. با این حال، این گونه‌ها اینجا در ساحل نمرده‌اند، بلکه در آب‌های آزاد جان باخته و امواج آنها را به ساحل آورده است». او تأکید کرد که تصمیم‌گیری و توضیح علمی‌پدیده بر عهده اداره شیلات است. اداره منطقه‌ای شیلات زیگینشور از ماجرا مطلع است و رئیس آن نیز شخصاً درگیر بوده: «من آنجا بودم و حتی در دفن یکی از دلفین‌ها شرکت کردم. دلفین‌ها پستاندارانی هستند که گاهی گرایش به خودکشی دارند».

لوکوتیدین (lequotidien) 12 آگوست 2025

• تایید قدرت اقتصادی سنگال با جمع‌آوری ۴۰ میلیارد فرانک سیفا در بازارهای مالی

سنگال در تاریخ ۸ اوت ۲۰۲۵ با موفقیت توانست ۴۰ میلیارد فرانک سیفا را در بازار مالی اتحادیه اقتصادی و پولی غرب آفریقا (UEMOA) جذب کند و بدین ترتیب قدرت امضای حاکمیتی خود را بار دیگر به نمایش گذاشت. این عملیات از طریق حراج همزمان اوراق خزانه ۳۶۴ روزه و اوراق قرضه ۳ و ۵ ساله انجام شد.

با نرخ پوشش 18درصد این ابتکار با استقبال بالای سرمایه‌گذاران منطقه‌ای روبه‌رو شد. بازدهی پیشنهادی، بین ۶٫۹۷٪ تا ۷٫۶۴٪، تعادلی مناسب میان سودآوری و مدیریت ریسک را فراهم کرد. به گفته مقامات، در شرایطی که انضباط بودجه‌ای و مدیریت صحیح منابع عمومی همچنان از اولویت‌ها به شمار می‌روند هدف اصلی از این تأمین مالی، تضمین بودجه ملی است. فراتر از عملکرد مالی، این موفقیت بازتابی از اعتماد دوباره بازارها به مسیر اقتصادی کشور است که بر پایه یک چارچوب باثبات اقتصاد کلان و سیاست مالی محتاطانه شکل گرفته است. در محیط منطقه‌ای که گاه دچار بی‌ثباتی می‌شود، سنگال بار دیگر نشان داد که قصد دارد به‌عنوان یک بازیگر مالی قابل اعتماد و ستون ثبات در اتحادیه اقتصادی و پولی غرب آفریقا مطرح شود. چالش پیش رو این خواهد بود که چگونه این اعتماد را به پروژه‌های واقعی تبدیل کند که بتوانند اقتصاد واقعی را تحریک کرده و به‌طور پایدار شرایط زندگی شهروندان را بهبود بخشند.

Rts.sn 11 آگوست 2025

ب) گامبیا:

• وزیر اطلاع‌رسانی گامبیا: آمریکا «MCA» را در گامبیا متوقف کرده، نه «MCC» را

آمریکا «MCA» را در گامبیا متوقف کرده، نه «MCC» را. وزیر اطلاع‌رسانی، دکتر «اسماعیل سِیسِی»، در تماسی با روزنامه The Standard توضیح داد که در خبر منتشرشده با عنوان «پایان برنامه شرکت چالش هزاره (MCC) با تأمین مالی آمریکا در گامبیا» اشتباهی رخ داده است. به گفته آقای سیسی، آنچه او در واقع بیان کرده بود این است که «برنامه آستانه ۲۵ میلیون دلاری حساب چالش هزاره (MCA) پایان یافته و نه همکاری کلی با گامبیا در قالب MCC». روزنامه The Standard تأکید کرده است که هیچ قصدی برای گمراه کردن یا انتشار خبر نادرست نداشته و این اشتباه در تمایز میان MCC و MCA یک خطای ناخواسته بوده که از آن ابراز تأسف می‌شود.

standard.gm 12آگوست 2025

ج) دماغه سبز:

• شرکت «اِناپور» اعلامیه مناقصه عمومی‌بین‌المللی برای توسعه بنادر پورتو گراند و پورتو نوو منتشر کرد؛

شرکت Enapor اطلاعیه‌ای برای برگزاری مناقصه عمومی‌بین‌المللی خدمات مشاوره‌ای به‌منظور انجام مطالعات مقدماتی جهت گسترش بندر «پورتو گراند» و بندر «پورتو نوو» منتشر کرده است. براساس این سند، مهلت ارسال پیشنهادها ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۵ تعیین شده و ارسال مدارک به صورت الکترونیکی امکان‌پذیر خواهد بود. مدیریت این شرکت بندری این مرحله را «بسیار مهم» برای آغاز و اجرای پروژه‌های توسعه و رشد زیرساختی در جزایر سائو ویسنته و سانتو آنتائو می‌داند.

این پروژه‌ها که تحت ابتکار «دروازه جهانی» اتحادیه اروپا تأمین مالی می‌شوند، با هدف افزایش ظرفیت و کارایی این بنادر برای پاسخگویی بهتر به رشد ترافیک دریایی در مسیر سائو ویسنته – سانتو آنتائو، چه در بخش مسافری و چه باری، طراحی شده‌اند. در مورد بندر پورتو گراند، مساحت محل پهلوگیری سه برابر خواهد شد، تجهیزات بندر بهبود می‌یابد و ساختار بندر تقویت می‌شود تا رقابت‌پذیری آن در میانه اقیانوس اطلس ارتقا یابد.

mindelinsite.com 3 آگوست 2025