توریوم ، امید ترکیه برای رهایی از وابستگی به انرژی

ترکیه با اعمال سیاستها و برداشتن گامهای جدید در تلاش است تا بتواند منابع انرژی خود را تنوع بخشیده و امنیت بخش تولید را بیش از پیش افزایش دهد. این کشور تحقیقات و مطالعات خود را در مورد منابع جایگزین احتمالی در بخش انرژی بیش از پیش نموده که یکی از آنها استفاده از ذخیره‌های زیر زمینی توریوم می‌باشد.

توریوم تمیزترین سوخت هسته ای در جهان تلقی میشود و به همین دلیل نیز در آینده جایگاه مهمی در بخش انرژی کسب خواهد کرد. ترکیه در حال آماده شدن برای برداشتن گامهای لازم جهت استفاده از توریوم ( Th )  است . این کشور دارای دومین ذخایر بزرگ توریوم در جهان بوده و ذخایر موجود از نظر تولید انرژی معادل 120 تریلیون دلار نفت است.

توریوم یکی از دو عنصر رادیواکتیو در جهان است که در طبیعت به وفور یافت می‌شود. توریوم نیز مانند اورانیوم یک ماده خام هسته ای است و می‌تواند به عنوان سوخت هسته ای مورد استفاده قرار گیرد. این عنصر رادیو اکتیو در طبیعت به عنوان یک ایزوتوپ یافت می‌شود و به دلیل توانایی آن در تبدیل شدن به اورانیوم گاهی اوقات به عنوان یک ماده خام رادیواکتیو از اهمیت زیادی برخوردار است.

برزیل دارای بیشترین ذخایر توریوم در جهان است و ترکیه با حدود 880 هزار تن ذخایر در رتبه دوم قرار دارد و پس از آن کشورهایی مانند هند، استرالیا، آمریکا، نروژ و ونزوئلا به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

کل ذخایر توریوم کشف شده در جهان تاکنون 7 میلیون و 590 تن می‌باشد. ذخایر توریوم در ترکیه بیشتر در شهراسکی شهیر، منطقه کیزیلکائورن است. و مناطقی نظیر مالاتیا کولونجاک، منطقه کایسری فلاحیه، سیواس کاراچایر و داولالان از جمله مناطقی هستند که می‌توان در آن  به ذخایر توریوم دست یافت.

نکته مهم این که توریوم، به عنوان یک ماده خام رادیواکتیو بیشتر در بخش انرژی استفاده می‌شود. این عنصر در سرامیک های مقاوم در برابر دمای بالا و مطالعات تحقیقاتی نیز کاربرد دارد.

استفاده از توریوم که به طور طبیعی رادیواکتیو می‌باشد محدود است،اگرچه این ماده خام مورد استفاده در بخش انرژی است، اما در زمینه‌های مختلف نیز استفاده می‌شود.

پاندمی‌کرونا، جنگ اوکراین و روسیه، افزایش قیمت نفت و قیمت سوخت های هیدروکربنی سبب شد تا هزینه و قیمت انرژی در ترکیه به تدریج بیش از پیش افزایش یابد. ترکیه در این اواخر با اجرای سیاستهای جدید در تلاش است که با جایگزینی منابع جدید انرژی از پرداخت هزینه‌های سنگین در تامین انرژی کشور بکاهد.

وجود ذخایر توریوم در این کشور و استفاده از ماده خام کمتر و کسب انرژی بیشتر، فعالان و مسئولان بخش انرژی را متوجه ذخایر توریوم و بهره برداری از آن در تامین انرژی کشور کرده است.

نیروگاه هسته ای آک کویوی ترکیه که با همکاری و پیشگامی روسیه در منطقه ای به همین نام در حال ساخت است در گسترش تولید انرژی حاصل از مواد رادیواکتیو از اهمیت خاصی برخوردار بوده و اتمام آن گام مهمی در تامین انرژی آینده ترکیه خواهد بود.

توسعه تولید توریوم همراه با اورانیوم در نیروگاه مذکور از نظر سودی که این عنصر برای ترکیه خواهد داشت بسیار ارزشمند بوده و به همین دلیل است که وجود ذخایر غنی توریوم در کشور، ترکیه را وادار کرده است تا از این فرصت استفاده کند.

میزان انرژی موجود در ذخایر توریوم ترکیه معادل 120 تریلیون دلار نفت است و هنوز معلوم نیست که آیا ترکیه تا چه حدی از این بازدهی را می‌تواند به خود اختصاص دهد . اما نکته مسلم این که بهره برداری از منابع توریوم حتی در ابعادی ناچیز و کم میتواند منبع جدید تامین انرژی برای ترکیه بوده و تا حدودی این کشور را از پرداخت هزینه‌های قابل توجه در تامین انرژی رهایی بخشد.

توضیح :

توریوم (Th): این عنصر رادیواکتیو با عدد اتمی 90، وزن اتمی تقریبی 232 گرم در مول، چگالی 11.7 گرم در میلی لیتر، نقطه ذوب 1755 درجه سانتیگراد، دارای رنگ سربی ، غیر قابل اکسید در هوا است و به عنوان منبع انرژی اتمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

توریوم قادر به شکافت خود به خود نیست. بنابراین نمی‌توان مستقیماً به عنوان سوخت هسته ای از آن استفاده کرد و برای استفاده از آن بایستی با یک نوترون کم انرژی آنرا تبدیل به یک ایزوتوپ شکافت پذیر کرد .

توریوم در چرخه سوخت خود دارای مقدار اورانیوم کمتری است و بدین دلیل پاک ترین سوخت برای نیروگاه‌های هسته ای به شمار می آید و با توجه به اهمیت مسائل زیست محیطی در دنیای کنونی پیش بینی میشود که در آینده به جای اورانیوم در راکتورهای هسته ای مورد استفاده قرار گیرد تا آسیب کمتری به محیط زیست وارد شود.