ابتکار منطقه‌ای سه کشور صربستان ، آلبانی و مقدونیه شمالی تحت عنوان بالکان باز
مطلب پیش رو برگردان گزارش منتشر شده در ماهنامه دیپلماتیک کرد (CORD) تحت عنوان "ابتکار منطقه‌ای بالکان باز، تجارت داخلی و بازار کار واحد" در خصوص برگزاری نشست تخصصی بالکان باز در صربستان است که در تاریخ 15 نوامبر 2021 منتشر گردیده است.
طی نشستی پیرامون ابتکار منطقه‌ای بالکان باز «Open Balkan» که در شهر نیش صربستان برگزار گردید، نمایندگانی از گروه‌ها و بخش‌های گوناگون شامل نمایندگان نهادهای ذیصلاح در هر سه کشور صربستان، آلبانی و مقدونیه‌شمالی پیرامون مزایای واردات، صادرات و جابجایی کالا، تردد آزاد محصولات کشاورزی، غذایی و صنعتی، بازار کار، هویت الکترونیکی منحصربه‌فرد برای شهروندان، و همچنین در مورد سیستم اطلاعات واحد در این طرح به بحث و گفتگو پرداختند.
در این نشست که با حضور بیش از 160 نفر از نمایندگان دولت‌ها، ادارات دولتی، مؤسسات و اتاق‌های بازرگانی و صنعت آلبانی، مقدونیه‌شمالی و صربستان برگزار گردید، مارکو چادژ رئیس اتاق بازرگانی و صنایع صربستان در سخنرانی افتتاحیه خود گفت: "در چارچوب ابتکار منطقه‌ای بالکان باز، ما می‌خواهیم کامیون‌های‌مان در گذرگاه‌های مرزی بین صربستان، آلبانی و مقدونیه‌شمالی توقف نکنند، تمام کارهای اداری در کوتاه‌ترین زمان ممکن تکمیل شود، به یکدیگر اعتماد کنیم و آن را به رسمیت بشناسیم. گواهی‌های صادر شده در موسسات هر یک از این سه کشور و همچنین داشتن مجوز کار واحد، توسط هر سه کشور مورد پذیرش واقع گردد. این راهی است که نه تنها به جریان کالاها سرعت می‌دهیم، بلکه همه هزینه‌ها را برای شرکت‌هایمان کاهش می‌دهیم. این چیزی است که ما می‌خواهیم تا اجلاس سران در تیرانا در پایان دسامبر و شروع اجرای آن در ژانویه 2022 به دست آوریم. از سوی دیگر، مجوزهای کار واحد، به همه شهروندان صربستان، آلبانی و مقدونیه شمالی این امکان را می‌دهد که پس از درخواست ساده در سه کشور بدون مشکل کار کنند و از نظر بازار کار، ما با یکدیگر مانند خارج از کشور رفتار نمی‌کنیم. بلکه به عنوان بخشی از یک مجموعه اقدام می‌کنیم"
به گفته رئیس اتاق بازرگانی و صنایع صربستان[1]، سومین هدف بزرگ، زیرساخت اطلاعاتی و ایجاد یک شماره شناسه منحصربه‌فرد است، که نه‌تنها برای سرعت بخشیدن به تجارت مهم است، بلکه برای فراهم‌کردن امکانات رفاهی برای کلیه شرکت‌ها و شهروندان حائز اهمیت میباشد. این شماره شناسه تحت عنوان« Open Balkans ID Number» به معنای بلیط هواپیمای ارزان‌تر، عوارض جاده‌ای، مزایای ترافیک راه‌آهن و سایر امتیازات است. آقای چادژ همچنین یادآور شده است که تشکیل شورای اجرایی در حال انجام است.
وی همچنین گفت که هدف، حذف موانع موجود در مسیر عملیات تجاری و امورات شهروندان است و هر سه کشور به عنوان یک واحد عمل خواهند کرد: "همه ما هدف یکسانی برای افزایش همکاری اقتصادی، نه‌تنها میان سه کشورمان، بلکه با کشورهای منطقه داریم. هدف نمایندگان سه دولت، تدوین برنامه‌ای برای بهبود جریان کالاها، خدمات و مردم و رفع موانع توسعه و پیشرفت عملیات تجاری برای هر سه کشور است".
آقای مالی وزیر دارایی صربستان نیز گفت اراده سیاسی در این سه کشور برای یکپارچه عمل نمودن با رعایت رویه‌های بهداشت گیاهی و گمرکی به منظور تسهیل جریان تبادل کالا وجود دارد هدف حذف موانع است تا سه بازار به صورت یکپارچه عمل کنند."
ندیموویچ وزیر کشاورزی، جنگلداری و مدیریت آب صربستان در سخنان افتتاحیه خود اظهار داشت اعضای وزارتخانه او تمام تلاش خود را به کار خواهند گرفت تا مشکلات گذرگاه مرزی « Preshevo-Tabanovce» در اسرع وقت مرتفع گردد. وی افزود که آن‌ها یک سری پیشنهادات را آماده کرده‌اند که به همکاران خود در مقدونیه‌شمالی و آلبانی ارائه می‌شود و آنان آماده پذیرش همه ایده‌ها هستند. وی افزود: "ما به سوی گذرگاه مرزی می‌رویم که دیگر کنترل مواد غذایی وجود ندارد. یعنی در هفت روز گذشته چندین محموله گوشت از مقدونیه‌شمالی بدون هیچ کنترلی وارد کشورمان شده است. دستور داده‌ایم که کنترلی وجود نداشته باشد. ما تصمیم گرفته‌ایم اولین طرفی باشیم که به این سمت گام برداریم و امیدواریم شما هم همین را بخواهید."
در ادامه، ماتیچ وزیر تجارت، گردشگری و ارتباطات صربستان در این نشست اظهار داشت: " ایده بالکان باز بهترین ایده در چند دهه اخیر در منطقه است و ارزش هر تلاشی را دارد. من اطمینان دارم که می‌توانیم ابتکار بالکان باز را اجرا نمائیم، زیرا قبلاً اقدامات فراوانی در چارچوب قرارداد تجارت آزاد اروپای مرکزی معروف به سفتا (CEFTA)[2] انجام داده‌ایم. ما شاهد بوده‌ایم که همگی می‌توانیم از این نوع توافق بهره ببریم.» وی همچنین افزود: "بالکان باز برای تردد شهروندان هر سه کشور حیاتی است، و ابتکار موفق برای لغو رومینگ نشان می‌دهد که چنین توافقی در زمینه‌های دیگر نیز امکان‌پذیر است."
در بخش دیگری از این نشست، خانم کیسیچ وزیر کار و امور اجتماعی صربستان خاطرنشان نمود که مفهوم طرح بالکان باز برای هر سه کشور، دستیابی به توسعه اقتصادی و افزایش تعداد سرمایه‌گذاری‌ها و کسب‌وکار است. وی با اشاره به اینکه وزرای کار، پیش‌نویس تفاهم‌نامه‌ای را تنظیم کرده‌اند که به دسترسی آزاد به بازار کار اشاره دارد، معتقد است که این توافقنامه به زودی نهایی می‌شود تا از سال آینده درخواست موفقیت‌آمیز مجوزهای کار واحد آغاز گردد.
دلینا ابراهیمای وزیر دارایی و اقتصاد آلبانی نیز با ابراز خوشحالی از وجود اراده سیاسی رهبران سه کشور گفت در اینجا هستیم تا کلیه منافع را برای جامعه تجاری خود فراهم نموده و برای منطقه خود رونق به ارمغان بیاوریم.وی همچنین خاطرنشان کرد که در این نشست، وزرا و نمایندگان گروه‌ها در زمینه ساماندهی بازرسی‌های گمرکی، تسهیل در ترخیص کالا از گمرک، کاهش هزینه‌های اجرایی و کارمزد، هماهنگ‌سازی پارامترهای اقتصادی، هماهنگی اسناد گیاهی، مجوزها و سایر موضوعات مرتبط فعالیت خواهند کرد.
فریدا کریفکا وزیر کشاورزی آلبانی، در سخنرانی خود تاکید نمود که همه کشاورزان در منطقه طالب رفع موانع و بوروکراسی هستند و برخی از پیشنهادات وزارت متبوعش مربوط به یکسان‌سازی مقررات به منظور شناخت متقابل گواهینامه‌ها و استانداردها خواهد بود.
در راستای بحث و بررسی پیرامون این ابتکار منطقه‌ای، در پایان مراسم افتتاحیه ترایان دیمکووسکی معاون وزیر کشاورزی، جنگلداری و مدیریت آب مقدونیه‌شمالی نیز خاطرنشان کرد که تحقق طرح بالکان باز آسان نخواهد بود، اما هر سه دولت با هم برای موفقیت این طرح تلاش خواهند کرد. آقای دیمکوسکی گفت: "ما قصد داریم در مورد چگونگی اجرای این ابتکار، چگونگی افزایش تولید و تجارت بین سه کشور و چگونگی کاهش رویه‌های بوروکراتیک تا زمانی که همه موانع را از بین ببریم، بحث و گفتگو نمائیم."
* اجلاس سران ابتکار بالکان باز متشکل از کشورهای صربستان، آلبانی و مقدونیه شمالی در ابتدای ماه نوامبر سال جاری در بلگراد برگزار شد. در این اجلاس آلکساندار ووچیچ رئیس جمهور صربستان، ادی راما نخست‌وزیر آلبانی و نیکلا دیمیتروف معاون نخست‌وزیر مقدونیه شمالی حضور داشتند.
[1] Chamber of Commerce and Industry of Serbia (CCIS)
[2] Central European Free Trade Agreement