دستور کار موسسه مالی بین المللی در مرکز و جنوب شرق اروپا
مطلب پیش رو برگردان مصاحبه مجله دیپلماسی و تجارت صربستان با مدیر منطقه‌ای موسسه مالی بین‌المللی (IFC) برای اروپای مرکزی و جنوب شرقی است که تحت عنوان "تمرکز بر توسعه بخش خصوصی"در تاریخ 10 نوامبر 2021 منتشر شده است.
"تمرکز اصلی بر توسعه بخش خصوصی میباشد"
«آری نعیم» (Ary Naïm) بیش از یک سال است که مسئولیت بخش اروپای مرکزی و جنوب شرقی موسسه مالی بین‌المللی (IFC) را عهده‌دار میباشد. موسسه مالی بین‌المللی (IFC)[1]، برای پیشبرد سرمایه‌گذاری پایدار در بخش خصوصی در کشورهای در حال توسعه تأسیس شده است. این موسسه که در سال ۱۹۵۶ بنیان نهاده شده، امروزه بزرگ‌ترین منبع چندجانبه اعطای وام و سهام برای تأمین مالی پروژه‌های بخش خصوصی در کشورهای رو به توسعه به‌شمار می‌آید. این موسسه یکی از اعضای گروه بانک جهانی است و مقر آن در واشنگتن دی‌سی قرار دارد. وی در گفتگویی با مجله دیپلماسی و تجارت صربستان به بیان نقطه‌نظرات خویش درخصوص دستور کار این نهاد در مرکز و جنوب شرق اروپا می‌پردازد.
در بخش نخست این گفتگو، فرصت‌های پیش روی این مرکز در بالکان غربی را بسیار حائز اهمیت دانسته و اظهار می‌دارد: "ما دفاتر و تیم‌های قابل‌توجهی در بلگراد، بخارست، سارایوو، تیرانا و پریشتینا داریم؛ با تجربه عمیق و دانشی که همکاران من در 20 سال گذشته انباشته‌اند، تأثیری قوی بر مشتریان بخش خصوصی و شرکای دولتی ما در زمان گذار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی گذاشته است. ما با تمرکز منحصر به فرد خود بر توسعه بخش خصوصی، به ایجاد زیرساخت‌ها، بهبود محیط کسب و کار، جذب سرمایه‌گذاری خصوصی و ایجاد فرصت‌ها و کسب‌وکارها در منطقه کمک کرده‌ایم. جدیدترین نمونه‌ها در صربستان شامل: تامین مالی نیمی از ظرفیت فعلی تولید انرژی بادی کشور، تامین مالی امتیاز فرودگاه نیکولا تسلا، تامین مالی محل جدید دفن زباله و کارخانه تبدیل زباله به انرژی در منطقه وینچای صربستان، و همچنین کمک‌های فنی متعدد، وام‌دهی، و ابتکارات سیاستی برای کاهش زمان پردازش مجوزهای ساخت‌و‌ساز، دیجیتالی کردن فرآیندهای تجاری، افزایش دسترسی به منابع مالی برا SMEها و تسهیل لجستیک تجاری در سراسر مرزها میباشد".
او تاکید می‌کند که موسسه مالی بین‌المللی، به ایجاد زیرساخت‌ها، بهبود فضای کسب و کار، جذب سرمایه‌گذاری خصوصی و ایجاد فرصت‌ها و کسب‌وکارها در منطقه کمک فراوانی نموده و معتقد است کارهای فراوانی باقی مانده که باید انجام پذیرد. در این راستا معتقد است که کشورهای اروپای مرکزی و جنوب شرقی به طور منحصربه‌فردی در موقعیتی قرار دارند که می‌توانند با بهره‌گیری از سه روند اصلی، موجب بهبود وضعیت شوند:
1 - اقتصاد دیجیتال، که جمعیت جوان منطقه برای آن مهارت‌های قابل توجهی دارند که همواره می‌تواند هرچه بیشتر توسعه یابد.
2- اقتصاد پایدار، که در این زمینه سرمایه‌گذاری‌های عمده‌ای لازم است که فرصت‌های شغلی با درآمد خوبی ایجاد نماید.
3- منطقه‌ای‌نمودن زنجیره‌های تولیدی و کشاورزی، که در حال حاضر به دنبال توسعه قابلیت‌های تولید جدید در اروپا و اطراف آن هستند.
وی در پاسخ به سوالی درخصوص اهداف استراتژیک موسسه مالی بین‌المللی (IFC) در منطقه بالکان غربی خاطرنشان می‌سازد که استراتژی ما حول سه محور ارتباط، رقابت و آب و هوا ساخته شده است. اهمیت ارتباط از این جهت است که کشورهای منطقه نیاز به ایجاد یک محیط بزرگ‌تر و مشترک، و تضمین بازده اقتصادی خوب برای سرمایه گذاران دارند. مردم به حقوق و استانداردهای زندگی بهتر نیاز دارند؛ رقابت‌پذیری باید مبنایی برای جذب سرمایه گذاری‌های جدید باشد. مسئله آب و هوا نیز دارای اهمیت خاصی است زیرا آینده در دنیایی با منابع کاهش یافته و بحران آب‌وهوایی شدید، تیره و تار است، و به همین دلیل است که هم‌اکنون سرمایه‌گذاری در گذار به اقتصاد سبز، کلید ایجاد مهارت‌ها و کسب و کارها در آینده است.
"موسسه مالی بین‌المللی در گزارشی با عنوان «Ctrl-Alt-Delete» در سال میلادی گذشته، 21 اقتصاد در بازارهای در حال توسعه را مورد بررسی قرار داد و حدود 10.2 تریلیون دلار در فرصت‌های سرمایه‌گذاری آب و هوایی تا سال 2030 شناسایی نمود که پتانسیل ایجاد 213 میلیون شغل و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به میزان 4 میلیارد تن را دارد. این فرصت‌های سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و همچنین در ساختمان‌های سبز، حمل و نقل، کشاورزی هوشمند، مدیریت پسماند و آب، و بهره‌وری انرژی صنعتی است."
او همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا IFC بیشتر یک بانک سرمایه‌گذاری است و یا یک ارائه دهنده کمک‌های فنی، یا یک مشاور سیاستی، معتقد است که چالش‌های چندوجهی توسعه جهانی مانند افزایش نابرابری‌ها، روندهای جدید جمعیتی، تخریب محیط‌زیست و غیره را نمی‌توان با یک دریچه مورد بررسی قرار داد. و در این راستا می‌افزاید:
"ما در چهار بخش اصلی صنعت حضور داریم: مؤسسات و بازارهای مالی؛ زیرساخت؛ تولید، کشاورزی و خدمات؛ و تأمین مالی فناوری و سرمایه خصوصی. در اروپای مرکزی و جنوب شرقی، که برای ما شامل کشورهای بالکان غربی، لهستان، رومانی، بلغارستان است، سبد سرمایه‌گذاری ما بالغ بر 2.2 میلیارد دلار است که با بانک‌ها و موسسات مالی، تامین مالی خرد، انرژی‌های تجدیدپذیر، ساخت‌و‌ساز ساختمان‌های سبز، خدمات حمل و نقل، زباله و تصفیه آب، بهداشت و آموزش خصوصی، تولید، تجارت کشاورزی و توزیع خرده فروشی را با حمایت شرکای گوناگون، و همچنین برنامه‌های مشاوره هدفمند در سراسر منطقه اجرا می‌کنیم."
یکی از مسائل پیچیده، کمک به منطقه برای اجرای یک گذار عادلانه از اقتصاد مبتنی بر زغال سنگ به اقتصاد کم کربن است؛ وی در این زمینه معتقد است: "وقتی موانع خاصی را برای ایجاد بازارهای جدید یا سرمایه‌گذاری‌های جدید شناسایی می‌کنیم، با بازیگران دولتی و خصوصی برای رفع این موانع کار می‌کنیم، در صورت لزوم در مورد تغییر سیاست‌ها مشاوره می‌دهیم، ابزارهای کاهش ریسک را برای تقویت سرمایه‌گذاری طراحی می‌کنیم." وی با نگاهی به آینده، و بخش‌های اولویت‌داری که IFC می‌تواند در آن حوزه‌ها اثرگذار باشد خاطرنشان می‌سازد:
"ما در تلاش هستیم تا با برخی از چالش برانگیزترین مسائل منطقه، به طور مشترک همراه با سایر شرکاء مقابله نمائیم. یکی از این مسائل پیچیده، کمک به منطقه برای اجرای یک گذار عادلانه از یک اقتصاد مبتنی بر زغال سنگ به یک اقتصاد کم‌کربن است. این امر مستلزم مداخلات متعدد برای کربن‌زدایی از اقتصاد و در عین‌حال ارائه فرصت‌های شغلی جدید برای افراد آسیب دیده و محافظت از آسیب‌پذیرترین افراد است. سهم ما در این تلاش می‌تواند گسترده باشد؛ از همکاری با بخش مالی بومی و ارتقاء تامین مالی برای سرمایه‌گذاری‌های سبز گرفته تا سرمایه‌گذاری در اقتصاد، زیرساخت‌های بهتر شهری، خدمات بهداشتی و آموزشی خصوصی، و همچنین جذب سرمایه‌گذاری خصوصی که موجب ایجاد شغل در آینده می‌شود."
در بخش پایانی گفتگو، بر چشم انداز منحصر به فرد موسسه مالی بین‌المللی (IFC) به عنوان بخشی از گروه بانک جهانی و یک موسسه پیشرو در جهان یاد می‌کند که تنها بر بخش خصوصی به عنوان کانال اصلی برای دستیابی به اهداف توسعه تمرکز دارد. معتقد است این امر به ما چشم‌انداز منحصربه‌فردی می‌دهد: "از یک سو، ما می‌توانیم به حداکثر کردن سرمایه‌گذاری خصوصی کمک نمائیم، در زمانی که دولت‌ها نیاز به بازسازی فضای مالی، ادامه سرمایه‌گذاری در مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و حمایت اجتماعی دارند و همچنان زیرساخت‌هایی را ایجاد کنند که بهبود را حفظ کند. از سوی دیگر در بلندمدت، زمانی که با چالش توسعه دشواری روبه‌رو می‌شویم، می‌توانیم از تجربه و شبکه خود برای شناسایی و ترکیب بهترین شیوه‌های جهانی از آسیا تا آمریکای لاتین و از شمال تا جنوب استفاده نمائیم. از آنجایی که منطقه وارد مرحله جدیدی از توسعه سبز، مقاوم و فراگیر می‌شود، من واقعاً معتقدم که IFC می‌تواند در کنار سایر شرکای توسعه، تأثیر بی نظیری در منطقه داشته باشد."
[1] The International Finance Corporation (IFC)