اخبار اقتصادی قرقیزستان

گزیده اخبار اقتصادی قرقیزستان در هفته سوم شهریور 1400 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد.

تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری کشورهای ترک

وچرنی بیشکک، 13 سپتامبر 2021

در دهمین نشست وزرای اقتصاد شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان در باکو، ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری کشورهای ترکی مورد بررسی قرار گرفت.عاقلبیک جاپاروف وزیر اقتصاد و دارایی قرقیزستان که در این نشست حضور داشت از این طرح حمایت نمود. نامبرده اعلام داشت این صندوق برای حمایت از پروژه‌هایی در زمینه کارآفرینی، نوآوری، توسعه منطقه‌ای، تجارت الکترونیک و فناوری‌های دیجیتالی کشورهای شورای ترک‌زبان موردنیاز است.در حاشیه این نشست همایش تجاری برگزار شد که در آن نمایندگان تجاری کشورهای این سازمان در مورد موضوعات مهم همکاری چندجانبه و همچنین جلسات حضوری در زمینه‌های ساخت و ساز، کشاورزی و غذا، انرژی تجدیدپذیر، صنایع سبک، معدن، گردشگری و تجارت الکترونیک بحث و گفتگو کردند.

کاهش تولید ناخالص داخلی قرقیزستان در هشت ماه نخست سال جاری

خبرگزاری ک نیوس، 13 سپتامبر 2021

بر اساس اعلام کمیته ملی آمار قرقیزستان، طبق برآوردهای اولیه تولید ناخالص داخلی در هشت ماه سال جاری (ژانویه تا  آگوست) بالغ بر ۴۰۵ میلیارد صوم بوده و در مقایسه سال گذشته حدود ۰.۷ درصد کاهش یافته است.بدون احتساب شرکت‌های استخراج معدن کومتور، حجم تولید ناخالص داخلی در دوره ژانویه تا آگوست امسال بالغ بر ۳۶۸ میلیارد صوم بوده و ۳.۶ درصد افزایش یافته است.حجم تولیدات صنعتی از ژانویه تا آگوست ۲۰۲۱ حدود ۲۰۶ میلیارد صوم بود و در مقایسه با ژانویه تا آگوست سال گذشته به دلیل کاهش تولید محصولات دارویی ۳۹.۵ درصد، محصولات شیمیایی تا ۳۵.۶ درصد و همچنین فلزات اساسی و محصولات فلزی نهایی به جز ماشین‌آلات و تجهیزات ۲۷.۲ درصد است. در ساخت و ساز ۹.۱ درصد کاهش، در کشاورزی ۴.۹ درصد کاهش، در حالی که در عمده‌فروشی و خرده‌فروشی  ۱۰.۹ درصد افزایش یافت.

در ماه‌های ژانویه تا آگوست امسال نسبت به دسامبر سال قبل افزایش قیمت برای مصرف‌کننده در کل کشور ۶.۲ درصد بوده است. در همین زمان قیمت محصولات غذایی و نوشیدنی‌های غیرالکلی ۷.۶ درصد، مشروبات الکلی و محصولات دخانی ۹.۳ درصد، محصولات غیرغذایی ۵.۳ درصد، تعرفه خدمات ارائه شده به مردم ۲.۳ درصد افزایش یافت. در این مدت بیشترین افزایش قیمت برای گندم سیاه ۳۲.۴ درصد، لیمو ۳۰.۷ درصد، روغن‌های گیاهی خوراکی ۲۰.۸ درصد، گوشت خوک ۲۰.۴ درصد، گوشت گوسفندی ۱۹.۷ درصد، شکر ۱۹.۵ درصد، ماهی ۱۰.۸ درصد، گوشت گاو ۱۰ درصد و شیرینی ۷ درصد داشته است.

افزایش قیمت و تعرفه‌های مصرف‌کننده در ژانویه تا آگوست امسال نسبت به دسامبر سال قبل در همه مناطق مشاهده شد. در همان زمان حداکثر افزایش قیمت ۹.۵ درصد در منطقه جلال‌آباد ثبت شد به طوری که قیمت مشروبات الکلی و محصولات دخانی ۱۱.۱ درصد و محصولات غیرغذایی ۱۰.۹ درصد افزایش یافت.

حجم تجارت خارجی کالاهای جمهوری قرقیزستان در ژانویه تا جولای ۲۰۲۱ بالغ بر ۳.۸ میلیارد دلار بوده که نسبت به ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۰، حدود ۱۹.۶ درصد افزایش یافته است، در حالی که میزان صادرات ۱۶.۵ درصد کاهش یافته است. واردات ۴۰.۳ درصد افزایش یافته است.

حجم تجارت جمهوری قرقیزستان با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۱ بالغ بر ۱.۸ میلیارد دلار بوده که ۲۶ درصد در مقایسه با ژانویه تا جولای ۲۰۲۰ افزایش یافته است. در همین زمان میزان صادرات ۴۰.۸ درصد و واردات ۲۱.۷ درصد افزایش یافت.

بیشترین سهم تجارت قرقیزستان با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در دوره ژانویه تا ژوئیه مربوط به روسیه ۶۴.۸ درصد و قزاقستان ۳۲.۸ درصد است.

کمک بانک توسعه و بازسازی اروپا برای بازسازی سایت‌های اورانیوم در آسیای مرکزی

خبرگزاری خبر، 14 سپتامبر 2021

بر اساس اعلام سرویس مطبوعاتی دفتر بانک توسعه و بازسازی اروپا در تاشکند؛ قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان همراه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اتحادیه اروپا، بانک بازسازی و توسعه اروپا و شرکت اتمی روسیه (روس آتم) شرکت دولتی انرژی اتمی روسیه قصد دارند تعهدات خود را در قبال هماهنگی فعالیت‌ها برای تأمین بازسازی محیطی تأسیسات اورانیوم در آسیای مرکزی تأیید و تجدید نمایند.

به گفته این بانک، تلاش‌هایی برای رفع عواقب استخراج اورانیوم در دوران شوروی در آسیای مرکزی که منجر به آلودگی رادیواکتیو شد، با امضای یک طرح جامع کاربردی برای یک پروژه نوآورانه اصلاح محیط‌زیست از تحرک جدید برخوردار خواهد شد.

برنامه بازسازی شامل 7 سایت متروکه استخراج اورانیوم در قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان، در دره پرجمعیت فرغانه، مرکز کشاورزی منطقه می‌باشد. ورود مواد رادیواکتیو و فلزات سنگین به سیستم رودخانه‌های فرامرزی تهدیدی جدی و مملو از فاجعه زیست‌محیطی است.

در بیانیه این بانک آمده است: دو پروژه آزمایشی در جمهوری قرقیزستان در سایت‌های مینکوش و شاهکفتر امسال در قالب بودجه تعیین شده و زودتر از موعد مقرر به پایان می‌رسد.

افزایش دو برابری ورود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به جمهوری قرقیزستان

روزنامه وچرنی بیشکک، 14 سپتامبر 2021

ورود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ژانویه تا ژوئن 2021 در مقایسه با مدت مشابه سال 2020 دو برابر شده و به بیش از 321 میلیون دلار آمریکا رسیده است.

بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (بیش از 97 %) به اکتشاف و تولید معادن، واسطه‌گری مالی و بیمه، اطلاعات و ارتباطات و همچنین تجارت عمده و خرده اختصاص دارد. حجم سرمایه‌گذاری جهت اکتشافات زمین‌شناسی 3.9 برابر، برای شرکت‌های تولیدی 1.5 برابر، معدن 5 برابر، اطلاعات و ارتباطات 27.8%، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی 30% افزایش یافته است. اما در حوزه واسطه‌گری مالی و بیمه، سرمایه‌گذاری‌ها 12.6% کاهش یافته است.

حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از کشورهای غیر مشترک‌المنافع در مقایسه با ژانویه تا ژوئن 2020 دو برابر شد که عمدتا از کشورهای آلمان، قبرس، انگلیس، ترکیه، چین، سوئیس و هلند بوده‌اند.

در حجم کل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، بیشترین سهم مربوط به چین (31.8 %)، ترکیه (19.3 %)، هلند (11.4%) و انگلیس (10.1 %) است.

حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از کشورهای مشترک‌المنافع در مقایسه با ژانویه تا ژوئن سال گذشته 1.8 برابر افزایش یافته است که عمدتا به دلیل رشد آنها از آذربایجان، روسیه و قزاقستان است.

در مقایسه با نیمه اول سال 2020 حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در شرکت‌های استان‌های تالاس، اوشا، جلال آباد، ایسیکول، چوی و شهر بیشکک افزایش یافته است.

خروج سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ژانویه تا ژوئن 2021 نسبت به ژانویه تا ژوئن سال گذشته 9.2 درصد کاهش یافته و به 548.2 میلیون دلار رسیده است. تا کنون خروجی از سطح ورودی 227 میلیون دلار فراتر رفته است.

خروج اصلی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (حدود 93 %) از شرکت‌های تولیدی، اکتشافات زمین‌شناسی و معادن بوده است. برای نیمه اول امسال در مجموع خروج سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بیشترین سهم متعلق به شرکت‌های استان‌های ایسیکول حدود 50%، چوی بیش از 19%، جلال آباد بیش از 12% و بیشکک حدود 18% بود.

تصمیم مقامات قرقیزستان برای صدور مجوز برای استخراج اورانیوم و توریم

خبرگزاری وستی کی جی، 14 سپتامبر 2021

مقامات قرقیزستان در نظر دارند مجوز استخراج اورانیوم و توریم در قرقیزستان را مجددا صادر کنند. شایان یادآوری است دو سال پیش قانون ممنوعیت استخراج اورانیوم و توریم در سال 2019 توسط سورونبای جئینبکوف، رئیس جمهور سابق این کشور امضا شد.

اخیرا وزارت انرژی و صنایع قرقیزستان پیشنهاد نمود دولت اجازه استخراج اورانیوم و توریم را بدهد، اما با شرایط خاص. همچنین وزارت انرژی و صنایع پیش‌نویس قانون "درباره مسائل مربوط به استفاده از معادن جمهوری قرقیزستان" را برای بحث بررسی عمومی منتشر کرد.

در این سند آمده است که فعالیت‌های مربوط به مطالعه زمین‌شناسی و استخراج اورانیوم و توریم توسط اشخاص حقیقی و حقوقی و همچنین دفن زباله‌های رادیواکتیو، زباله‌های معدنی در خاک قرقیزستان به استثنای چنین فعالیت‌هایی توسط نهادهای اقتصادی و شرکت‌های دولتی با 100 درصد سهام دولتی ممنوع است.

لازم به ذکر است که نهادهای اقتصادی یا شرکت‌های دولتی با سهم 100٪ دولتی مشمول انجام چنین فعالیت‌هایی با ایجاد سرمایه‌گذاری مشترک با سرمایه‌گذار هستند. همچنین واردات مواد اولیه و ضایعات حاوی اورانیوم و توریم به خاک قرقیزستان مجاز نیست.

گفتنی است، در سال 2019 استخراج اورانیوم و توریم به علت اعتراضات شدید شهروندان به ویژه در استان ایسیکول قرقیزستان ممنوع شد. آن زمان سورونبای جئینبکوف، رئیس جمهور وقت وادار شد که قانون ممنوعیت را امضا کند.

علاقمندی شرکت‌های خارجی برای احداث نیروگاه حرارتی و نیروگاه برق آبی در قرقیزستان

 اسپوتنیک کی جی، اکی پرس

تالایبیک ایبرایف معاون وزیر انرژی و صنایع کشور در نشست پارلمانی گفت که سه شرکت خارجی بریتانیایی، ترکی و چینی علاقمندی خود را به احداث نیروگاه حرارتی شماره 2 در شهر بیشکک ابراز کردند.

به گفته معاون وزیر در حال حاضر مطالعات امکان‌سنجی این پروژه مراحل آخر خود را طی می‌کند. نامبرده از اعلام قیمت این پروژه امتناع نمود. وی گفت 62.2 هکتار زمین متعلق به نیروگاه است و ما دنبال سرمایه‌گذارانی هستیم که بتوانند در این منطقه نیروگاه بسازند. سه شرکت خارجی- بریتانیایی، ترکی و چینی علاقه‌مند به ساخت این نیروگاه هستند. پس از دریافت مطالعات امکان‌سنجی یک یادداشت تفاهمی منعقد می‌نماییم و کار را شروع می‌کنیم.

شایان ذکر است که اخیرا دفتر ریاست جمهوری اعلام کرده بود که ساخت و ساز نیروگاه حرارتی شماره 2 برنامه‌ریزی می‌گردد و قصد احداث آن طی 2 الی 5 سال آینده را دارد و ظرفیت آن را می‌خواهد تا 460 مگاوات برساند.