شرایط کشورهای آفریقایی در آخرین پیش بینی تغییرات آب و هوایی

در گزارش جدید هیئت بین دولتی تغییرات آب و هوا (IPCC)، زیر مجموعه سازمان ملل متحد که وظیفه ارائه اطلاعات علمی در مورد تغییرات آب و هوا را بر عهده دارد، نکات ذیل در مورد تغییرات اقلیمی آفریقا برجسته شده است.

این گزارش افزایش دمای متوسط در مناطق گرمسیری را در سراسر قاره آفریقا را پیش بینی کرده است. این قاره به استثنای صحرای آفریقا و شرق آفریقا شرایط خشک تری را تجربه خواهد کرد. نگران کننده است که میزان افزایش دما در سراسر قاره از متوسط جهانی بیشتر است. علاوه بر این، با گرم شدن هوا ، دفعات و شدت رویدادهای بارندگی شدید، تقریباً در همه جا در آفریقا افزایش می یابد. هم چنین پیش بینی می‌شود موج گرمای دریایی و افزایش سطح دریا در امتداد سواحل قاره افزایش یابد. با نگاهی به آینده ، گرم شدن کره زمین می‌تواند منجر به افزایش شدید گرما ، از جمله موج گرما و کاهش شدید سرما شود. شرایط خشک و گرم پیش بینی شده تأثیر مخربی بر این قاره خواهد داشت که اقتصاد اکثر کشورها و معیشت اکثر مردم به کشاورزی دیم وابسته است. در حقیقت ، تغییرات آب و هوایی تقریباً همه بخش های زندگی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

تاثیرات منطقه ای

در سناریویی که گرم شدن کره زمین تا اواسط قرن 21 به حداقل 2 درجه سانتی گراد می رسد. همان طور که در گزارش پیش بینی شده است، جنوب آفریقا به احتمال زیاد با کاهش متوسط بارندگی مواجه خواهد شد که این امر بر کشاورزی تأثیر منفی خواهد گذاشت. به طور خاص، این منطقه احتمالاً شاهد افزایش خشکی و خشکسالی است. در حال حاضر این امر در ماداگاسکار و آفریقای جنوبی مشاهده می‌شود. این موضوع پیامدهای جدی برای همه بخش ها از جمله کشاورزی، آب و بهداشت دارد. خشکسالی هم چنین احتمالاً پتانسیل تولید برق آبی را کاهش می دهد و بر بخش های وابسته به انرژی تأثیر منفی می‌گذارد. در حال حاضر این امر در سد کاریبا که بین زیمبابوه و زامبیا قرار دارد، مشاهده می‌شود. علاوه بر این، طوفان‌های گرمسیری بیشتری در این منطقه رخ خواهد داد. در بخش جنوبی آفریقا، وقوع طوفان‌های گرمسیری به سمت جنوب تغییر کرده است. این به دلیل افزایش دمای دریا در نتیجه گرم شدن کره زمین است. نگرانی این است که این رویدادها به ویژه در ماداگاسکار و موزامبیک مخرب خواهند بود. در رابطه با شرق آفریقا، این گزارش افزایش متوسط بارندگی را پیش بینی کرده که به نفع کشاورزی است. با این حال، افزایش دفعات و شدت بارش های شدید و جاری شدن سیل ممکن است در برخی مناطق، مانند زمین‌های خشک و نیمه خشک اثر متقابل ایجاد کند. برخی اطلاعات متناقض در مورد بارندگی در شرق آفریقا وجود دارد. این به دنبال مشاهدات است که مدل های گردش عمومی‌که در تهیه گزارشات IPCC استفاده می‌شود، بارش مشاهده شده را به خوبی در منطقه شبیه سازی نمی‌کند. اکثرا مدل افزایش بارندگی را پیش بینی می‌کنند در حالی که مشاهدات خلاف این را گزارش می‌کنند. این را "پارادوکس آب و هوای شرق آفریقا" نامیده اند. این کوتاه شدن فصل بارندگی که توسط مدل ها ثبت نشده است، پارادوکس را توضیح می دهد. علاوه بر بارندگی، دمای ثبت شده و پیش بینی شده که انتظار می رود افزایش یابد، برف و یخچال های طبیعی منطقه را کاهش می دهد. افزایش دما منجر به افزایش موارد مالاریا به ویژه در مناطق مرتفع در منطقه می‌شود. شمال آفریقا یکی از نقاط مهم تغییر اقلیم است. این گزارش با اطمینان بالا افزایش دما را در منطقه پیش بینی می‌کند که باعث ایجاد موج گرمای شدید می‌شود. گرمای پیش بینی شده، خشکی موجود در منطقه را افزایش داده و کمبود آب را شدیدتر می‌کند. این وضعیت خطر آتش سوزی جنگل ها را افزایش می دهد که تهدیدی برای اکوسیستم قاره است. همان طور که در حال حاضر در الجزایر مشاهده می‌شود، جایی که امسال تا کنون بیش از 100 مورد آتش سوزی در 17 استان با بیش از 40 نفر کشته گزارش شده است.

این گزارش هم چنین پیش بینی می‌کند که سرعت متوسط باد در شمال آفریقا کاهش یابد. سرعت باد بستگی به دما و در نتیجه تغییرات فشار جوی دارد. این امر پتانسیل نیروی باد منطقه را محدود می‌کند، با این حال - در یک نکته مثبت - طوفان‌های گرد و غبار را که باعث آسیب های بهداشتی مانند ایجاد و تشدید آسم و برونشیت می‌شود، به همان اندازه کاهش می دهد. به طور مشابه، در غرب و مرکز آفریقا پیش بینی می‌شود که میزان بارندگی کاهش یافته و خشکسالی‌های کشاورزی و اکولوژیکی بیشتری را تجربه کنند. همه این‌ها یک ابر تیره بر کشاورزی و آب منطقه ایجاد می‌کند. در امتداد خطوط ساحلی آفریقا، افزایش نسبی سطح دریا به احتمال زیاد باعث افزایش دفعات و شدت سیلاب های ساحلی در مناطق کم ارتفاع می‌شود، مانند موارد اخیر در لاگوس، نیجریه. این باعث تخریب گسترده اکوسیستم های حساس ساحلی می‌شود و جوامع ساکن در شهرهای ساحلی را جابجا می‌کند. افزایش سطح دریا به همان اندازه باعث نفوذ آب شور شده و دسترسی به آب شیرین را محدود می‌کند.

درمجموع 5 نکته کلیدی گزارش (IPCC) در خصوص تغییرات آب و هوا عبارتند از: 

- تأثیر انسان بر آب و هوا یک واقعیت ثابت شده و مسلم است. این گزارش، گزارش های قبلی را تأیید می‌کند. این فعالیت های انسانی است که باعث گرم شدن جهانی جو، اقیانوس ها و زمین می‌شود.

- تغییرات آب و هوایی بی سابقه و سریعتر از چیزی است که تصور می‌شد. از زمان گزارش ارزیابی 2014 ، کره زمین گرم شدن بی سابقه ای را تجربه کرده است. 5 سال گذشته گرمترین سال ثبت شده از حداقل 1850 بوده است. تغییرات آب و هوایی مشاهده شده در تاریخ بشر بی سابقه است. افزایش سطح دریا به طور قابل توجهی شتاب گرفته است ، هم چنین ذوب شدن یخ ها.

- نقاط احتمالی با پیامدهای غیرقابل پیش بینی ممکن است به دست آید. تغییرات عمیق و بلندمدت برگشت ناپذیر در حال شکل گرفتن هستند: ذوب یخ ، افزایش دما و سطح دریا ، اسیدی شدن اقیانوس ها ... مقیاس و سرعت آنها بستگی مستقیم به انتشار   2 CO دارد. با افزایش مداوم این انتشارات و دما، عواقبی که تا کنون بعید تلقی می‌شد را نمی‌توان منتفی کرد.

- هم چنان می‌توان دمای هوا را زیر 1.5 درجه سانتی گراد نگه داشت. مطالعات اخیر نشان می دهد که اگر بخواهیم حداقل 50 درصد شانس محدود کردن گرمایش به 1.5 درجه سانتی گراد را داشته باشیم ، ضرب الاجل ها محدودتر می‌شود. محدود کردن افزایش دما به 1.5 درجه سانتی گراد تا دهه 2030 به پایان می رسد. از نظر فنی ، هدف + 1.5 درجه سانتی گراد هم چنان امکان پذیر است.

- در دمای 1.5 درجه سانتی گراد، پدیده‌های شدید و بی سابقه هواشناسی به احتمال زیاد بیشتر و شدیدتر رخ می دهد. در شرایط کنونی سیاست های آب و هوایی ، ما به سمت سناریوی فاجعه در دمای 2.9 درجه سانتی گراد حرکت می‌کنیم. در پایان، بسیار مهم است که دولت ها خود را با هدف 1.5 درجه سانتی گراد هماهنگ کرده و برنامه‌های خود را بررسی کنند، به ویژه به مناسبت26 COP که در نوامبر آینده در گلاسکو اسکاتلند برگزار می‌شود.

 

منابع گزارش:

https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/#SPM

https://rmets.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/joc.7207

https://journals.ametsoc.org/view/journals/clim/28/24/jcli-d-15-0140.1.xml

https://www.nature.com/articles/s41612-019-0091-7

https://www.bbc.com/news/world-africa-58165169

https://edition.cnn.com/2021/08/01/africa/lagos-sinking-floods-climate-change-intl-cmd/index.html

https://theconversation.com/whats-driving-africas-population-growth-and-what-can-change-it-126362

https://theconversation.com/insights-for-african-countries-from-the-latest-climate-change-projections-165944