برگزاری وبینار "آیا دوره کسب و کار مجدد با ایران فرارسیده است؟"
دفتر حقوقی لکسیا (LEXIA ) با همکاری سفارت جمهوری اسلامی ایران در رم وبیناری را با عنوان: « آیا دوره کسب و کار مجدد با ایران فرارسیده است؟» در تاریخ 31 فروردین ماه سال جاری برگزار نمود. در این وبینار با حضور بیش از 240 نفر از طرف شرکتهای ایتالیایی علاقه‌مند به موضوع همکاری با ایران برگزار شد. در سخنان افتتاحیه این نشست دو و نیم ساعته که در بستر نرم افزار زوم برگزار شد سخنرانان متعددی از ایران و ایتالیا حضور داشتند. در این وبینار موضوعات متنوعی با هدف علاقه مند سازی طرفهای ایتالیایی به بازگشت به بازار ایران و همچنین شناسایی برخی موانع پیش رو و فرصتهای آتی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
آقای فرانچسکو دانینو رئیس و بنیانگذار دفتر حقوقی لکسیا در آغاز نشست به فراز و فرودهای تجارت ایران قبل و بعد از برجام و پس از خروج آمریکا از توافق هسته ای تا زمان حاضر اشاره کرد و مهمترین عامل کاهش شدید حجم روابط تجاری از 5.1 میلیارد یورو در سالهای 2017 و 2018 به رقم 650 میلیون یورو در سال 2020 را ناشی از عدم همراهی نهادهای مالی و پولی ایتالیا و توقف تامین مالی تجارت دوجانبه دانست. از دیدگاه وی تحریم با ایجاد تهدید در نهادهای مالی توانسته بیشترین ضربه را به اقتصاد دوجانبه بزند. وی همچنین ابزارهای معرفی شده از سوی اتحادیه اروپایی تحت عنوان میز ارزیابی شرکتها Due Diligence Helpdesk و ابزار تحریم ها برای کمک به شرکتهای اروپایی علاقه مند به همکاری با ایران را مهم ارزیابی کرد. با این حال تاکید نمود اقدام بانکها و نهادهای مالی ایتالیا هیچ محمل حقوقی نداشته است و ناشی از تبعیت از فشارهای نهادهای مالی آمریکا بوده است.
خانم Francesca Maria Zanasi معاون انجمن وکلای ایتالیا در میلان بر اهمیت روابط دو کشور تاکید کرد و زمان را برای آماده سازی شرکت های ایتالیایی بسیار مناسب دانست. وی همکاری وکلای دو طرف برای توسعه روابط را بسیار مهم دانست. وی ایران را بسیار جذاب برای کار دانست. با توجه به روابط دوستانه این دو تمدن ابراز امیدواری کرد این رخدادها بتوانند زمینه را برای توسعه روابط میان طرفین ایجاد کند.
در ادامه نیز جناب آقای بیات سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا به عنوان سخنران اصلی افتتاحیه این نشست در خصوص روند تغییرات در روابط تجاری دو کشور در چند سال اخیر پرداختند. ایشان تاکید کردند که در سه ماهه گذشته شاهد تغییرات عمده ای در عرصه بین المللی بوده ایم و با پایان کار دولت ترامپ و روی کار آمدن آقای بایدن به نظر می رسد چندجانبه گرایی مجددا در دستور کار بین المللی قرار گرفته است. برجام به عنوان یک دستاورد بزرگ چند جانبه گرایی نشان داد که ظرفیت های بالایی در بهبود فضای همکاریهای اقتصادی داشته و بر همین اساس شاهد رشد شتابان روابط تجاری ایران و ایتالیا در کمتر از دو سال بعد از اجرای برجام بودیم. اقدامات یکجانبه گرایانه آمریکا نه تنها اقتصاد ایران را متضرر کرد بلکه همزمان طرفهای تجاری ایران از جمله تجار و صادر کنندگان ایتالیایی را به شدت متضرر کرد. هرچند ایران بخشی از خلاء ناشی از خروج شرکتهای غربی را با سایر شرکتها پر کرد اما شرکتهای غربی عملا بازار ایران را از دست دادند.
همزمان آسیب های جدی ناشی از همه گیری کرونا، اقتصاد همه کشورها از جلمه ایران و ایتالیا را به شدت متاثر نموده است. فائق آمدن بر این تاثیرات مخرب صرفا از طریق همکاری کشورها ممکن خواهد بود و هیچ کشوری به تنهایی قادر به حل مشکلات پیش آمده نمی‌باشد.
حال با پیشرفت مذاکرات ایران و 4+1 و حضور آمریکا در وین پیش بینی می‌شود بسیاری از موانع تحریمی‌به زودی برداشته شوند. به نظر می رسد مذاکرات در مسیر درستی قرار گرفته و همه طرفها بر این نکته تاکید دارند. با پیشرفت این مذاکرات و توسعه واکسن کرونا به نظر می رسد فرصت های جدیدی در پیش رو قرار دارد. در همین راستا شاهد امضای سند نقشه راه 25 ساله میان ایران و چین بودیم و در روزهای گذشته نیز نخست وزیر کره جنوبی در شرایطی که روابط دو کشور در سردترین وضعیت قرار دارد به ایران سفر نموده تا فرصت بازار ایران بعد از تحریم ها را برای شرکتهای کره ای احیا نماید. در چنین شرایطی که رقابت اقتصادی با شدت بالایی در حال شکل گیری در بازارهای جهانی و بازارهای بکر همچون بازار ایران میباشد باید شرکتهای علاقه مند از هم اکنون خود را آماده نمایند.
شرایط اقتصادی در ایران به نسبت دوره قبل از تحریم ها تغییر شگرفی کرده و بسیاری از شرکتهای ایرانی به توسعه دانش فنی و بومی سازی روی آورده اند. بر همین اساس در شرایط فعلی با توجه به وضعیت عوامل تولید و نیروی متخصص و انرژی ارزان در ایران و نرخ تسعیر، تولید کالای صنعتی بسیار مقرون به صرفه شده است. لذا توصیه ما به شرکتهای علاقه مند ایتالیایی تولید مشترک در ایران با هدف صادرات از ایران به سایر کشورها و همچنین فروش در بازار ایران میباشد. هرچند بازار ایران از اهمیت بالایی برخوردار میباشد اما مهمترین تغییر در سالهای اخیر توان تولید صاداراتی در ایران میباشد که می‌تواند ارزش افزوده بسیاری برای هر نوع فعالیت تولیدی و صادارتی باشد.
سال جاری دو کشور یکصد و شصتمین سالگرد روابطشان را جشن می‌گیرند. این فرصت نمادین در کنار شرایط حاکم بر عرصه بین المللی فرصتی را پیش آورده تا مجددا شاهد افزاش همکاریهای اقتصادی دو کشور باشیم. در این دوره هر شرکتی که می خواهد سود خود را افزایش دهد باید به سه [1]R در برنامه آتی خود توجه جدی داشته باشد. دو R نخست به زمان مناسب و مکان مناسب باز می‌گردد و R سوم به شریک قابل اعتماد. پاسخ به دو R اول بر اساس شناخت و آگاهی شرکتها بوده و در خصوص R سوم ما آمادگی داریم ارتباط شما با طرفهای قابل اعتماد در ایران را فراهم آوریم.
آقای Alessandro Minuto Rizzo به عنوان یکی از سفرای پیشین ایتالیا و رئیس فعلی بنیاد دانشگاهی ناتو در خصوص تحولات ژئوپلتیک منطقه سخنرانی کرد. وی آینده روابط را بسیار مناسب خواند. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که پراز تنش و پر از همکاری میباشد. باید دنیا را بسیار متنوع دید و پیچیده. هرچند ایران و ایتالیا و مشخصه‌هایشان متقاوت است اما به راحتی می‌توانند همکاری کنند. همین تفاوتها می‌تواند زمینه همکاری باشد. روند مثبت توافقات در وین می‌توان موجب کاهش تحریم ها باشد که غیر قابل توجیه می‌باشند. آینده بسیار امید بخش است. نکته قابل توجه دیگر این است که ایران در میانه منطقه ای بسیار پرتلاطم و بی ثبات قرار دارد. به وضعیت افغانستان نگاه کنید. به عراق نگاه کنید که چه وضعیتی دارد و هنوز به ثبات نرسیده است. وضعیت سوریه و سایر کشورها را ببینید. نتیجه این است که علی رغم همه تفاوتها باید با هم همکاری کنیم تا این وضعیت تغییر کند. همین افزایش روابط موجب همکاریهای فرهنگی می‌شود که برای این شرایط بسیار مهم است.
آقای سفیر مارکو کارلنو ( سفیر سابق ایتالیا در سومالی، سازمان ملل و عراق و عضو ISPI) در خصوص اهمیت روابط ایران و چین و جایگاه استراتژیک ایران و فرصتهای ناشی از سرمایه گذاری چین در ابتکار یک کمربند ویک جاده در ایران برای شرکتهای ایتالیایی بحث نمود. به اعتقاد وی در چارچوب کلان توافقات چین با کشورهای مسیر یک کمربند یک جاده فرصتهای طلایی برای شرکتهای ایتالیایی وجود دارد که ایران بواسطه نوع رابطه با چین و جایگاه استراتژیک از اولویت بالایی برخوردار است. وی در دیدگاههای خود در خصوص بازار ایران وضعیت سرمایه گذاری‌های آتی چین در ایران را فرصتی برای ایتالیا دانست. وی این طرح چین را با طرح مارشال آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم مقایسه کرد که قرار است چین در این پروژه‌ها در حدود یک تریلیون دلار سرمایه گذاری کند. همچنین به اهمیت بانک توسعه آسیایی به رهبری چین و تامین مالی پروژه‌ها در این ابتکار چینی اشاره داشت. از دیدگاه وی مشکل اساسی تجارت میان ایتالیا و ایران خزانه داری آمریکا میباشد. ترس بنگاههای اقتصادی ایتالیا از جرایم خزانه داری آمریکا این کاهش سطح تجاری را موجب شده است. بر همین اساس فاکتور آمریکا مهم است. اگر مذاکرات به خوبی پیش برود برخی از تحریم ها برداشته خواهند شد. اما نهایتا منطقه نیاز به ثبات دارد. نمی‌شود ایران را متهم کرد که چون موشک داردمنطقه را بی ثبات کرده است. مقدار موشک بسیاری از کشورها در منطقه بیشتر از ایران و نقش بی ثبات کننده آنها نیز بیشتر است. به گوشه رینگ بردن ایران هیچ نتیجه ای نداشته و ندارد. هرگونه پیشرفت در مذاکرات سیاسی می‌تواند فرصتهای اقتصادی در پی داشته است.
سخنران بعدی آقای میرالیا، مدیر کل منطقه ای موسسه مطالعاتی و مشاوره اقتصادی آمبروزتی بود که به آخرین تحولات در سند استراتژی صادرات ایران پرداخت و عرصه‌های مطالعه شده توسط نهادهای بین المللی اشاره داشت و جزییات آن و مزیت های تولیدی ایران را بر شمرد. در این پنل خانم شهبازی از وکلای دفتر حقوق لکسیا نیز ابزارهای اتحادیه اروپا برای حمایت از شرکت های کوچک و متوسط را بررسی نمود. از آن جمله میز تحریم ها و ابزار ارزیابی شرکتهای ایرانی طرف معامله با شرکت های اروپایی. در ادامه سخنرانی ایشان آقای سایمون چیتهام از میز کمک اتحادیه اروپایی جزئیات و مکانیسم کمکهای رایگان اتحادیه به شرکتهای علاقه مند برای همکاری با ایران را تشریح نمود و فعالیت های این مجموعه را تبیین کرد. بخش عمده کمک های این میز مرتبط با Due Diligence شرکتهای ایرانی می‌شود.
آقای راضی، وابسته بازرگانی پیشین کشورمان در ایتالیا و مسئول فعلی میز اروپا در سازمان توسعه تجارت در خصوص زمینه‌های تجارت و سرمایه گذاری در بازار ایران و فرصتهای پیش رو با توجه به رفع احتمالی تحریم ها سخنرانی نمود . وی تاکید نمود با توجه به فاکتورهای تولید ایران یکی از بهترین فرصت ها برای سرمایه گذاری و صادرات به خارج از کشورمان میباشد.
آقای دیوید بلونی مسئول بخش اقتصادی سفارت ایتالیا در ایران نیز تاکید نمود حتی در شرایط فعلی و ادامه تحریم ها نیز امکان فعالیت با طرفهای ایرانی فراهم است. با رفع تحریم ها رقابت در بازار ایران افزایش خواهد یافت. بر همین اساس با توجه به همه فاکتورهای بازار ایران در بخش تولید و توان خرید و نرخ تسعیر وی تاکید کرد تنها شرکتهایی می‌توانند در بازار ایران موفق شوند که بخشی از تولید خود را به ایران منتقل نمایند و یا همکاری طرفهای ایرانی تولید کنند. در غیر این صورت امکات صادرات کالای تولید در ایتالیا به ایران در کوتاه مدت و حتی با برداشته شدن تحریم ها نیز هموار نخواهد شد. بهترین گزینه ایجاد JV میان شرکتهای ایتالیایی و ایرانی میباشد. مضاف بر این که ایران توافقات تجارت آزاد و ترجیحی با کشورهای منطقه دارد و بازار بزرگی را پوشش می دهد که برای صادرات تولیداتش بسیار مهم است. تولید کنندگان ایتالیایی می‌توانند از این ظرفیت ایران برای صادرات تولیدات مشترک خود به کشورهای حوزه آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه و کشورهای منطقه خاور میانه بهره برند. با سناریوهای قبلی نمی‌توان وارد بازار ایران شد. شرکتها باید سناریو های خود را تغییر دهند.
آقای دکتر محسن محبی رئیس مرکز داوری اتاق بازرگانی و صنایع ایران نیز در سخنان خود بر لزوم همکاری وکلای دو کشور برای هدایت درست تجارت یاد کرد و به امکانات و تجربه آن اتاق برای همکاری با تجار دو کشور و رفع اختلافات تجاری اشاره داشت.
آقای ماتارانگا مدیر عامل شعبه میلان بانک پرشیا اینترنشنال بر اهمیت بازار ایتالیا برای آن بانک و همچنین تجربه آن بانک برای تامین مالی تجارت و سرمایه گذاری میان دو کشور تاکید داشت. همچنین به اقدامات این بانک برای نهایی شدن امور اداری در ایتالیا و آغاز رسمی فعالیت هایش در آینده نزدیک خبر داد.
در سخنرانی پایانی نیز آقای الساندرو دانینو دیگر بنیانگذار دفتر حقوقی لکسیا ضمن قدرداری از همه سخنرانان و شرکت کنندگان بر لزوم تصویب توافقنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف در مجلس ایتالیا تاکید کرد. به گفته وی این سند 16 سال پیش در ایران به امضا رسیده و عدم تصویب آن در ایتالیا هزینه‌های مضاعفی را بر دوش شرکتهای ایتالیایی علاقه مند به همکاری با ایران ایجاد کرده است. این مانع خودساخته بوده و باید هرچه سریعتر توسط ایتالیا به تصویب رسیده و اجرایی شود. در حال حاضر شرکتهای ایتالیایی برای فرار از مالیات مضاعف از طرف کشورهایی همچون اسپانیا و سوئیس و یا آلمان اقدام به همکاری با ایران می‌کنند تا مشمول مالیات اضافی نشوند.
در این نشست بیش از 240 شرکت ایتالیایی حضور داشتند. بر اساس دریافت بازخوردها از برخی شرکتها، مباحث مطرح شده در این نشست برای آنها کاربردی بود و بسیار مورد توجه قرار گرفت.
[1] Right Time, Right Place and Right Partner