چشم‌انداز 2023 ترکیه

سیاست‌گذاری توسعه در ترکیه از سال 1963 با ماهیت الزامی ‌برای بخش عمومی، و با ماهیت ارشادی برای بخش خصوصی شروع شده و تا سال 2018 جمعا یازده برنامه پنج ساله ملی و یک برنامه چشم‌انداز 20 ساله برای سال 2023 تنظیم شده است. وظیفه تهیه برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت برعهده وزارت توسعه بود که از سال 2018 با انحلال این وزارت، بر عهده "ریاست بودجه و استراتژی" تحت نظر مستقیم ریاست جمهوری قرار گرفت. وزارت توسعه ترکیه برنامه دهم توسعه این کشور را در تاریخ ۲ جولای ۲۰۱۳ با همکاری تمام نهادهای دولتی مربوطه تهیه و تدوین کرد. برنامه یازدهم توسعه (2019 الی 2023) مطابق مقررات در یکصد و پنجمین جلسه مجمع عمومی مجلس ملی اعلای ترکیه در تاریخ هجدهم جولای 2019 تصویب شد.

بر اساس چشم انداز برنامه پنج ساله یازدهم توسعه (2019 الی 2023) جمهوری ترکیه ، شاخص های زیر تا سال 2023 در این کشور هدف گذاری شده اند :

ترکیه در سال 2023

• یکی از 10 اقتصاد برتر جهان
• تولید ناخالص داخلی: حدود 2 تریلیون دلار
• جمعیت: 82 میلیون نفر
• صادرات: 500 میلیارد دلار
• نرخ تورم و نرخ بهره تک رقمی

سیاست مالی عمومی

• افزایش شفافیت مالی و پاسخگویی (مسئولیت پذیری)
• تقویت قاطعانه نقش پیشگام بخش خصوصی 
• کاهش نقش دولت در تولید برق، مخابرات، مدیریت بنادر، بزرگراه‌ها و پل‌ها
• مدل جدید حکمرانی برای شرکت‌های دولتی
• گسترش پایگاه سرمایه‌گذاران برای اوراق قرضه دولتی داخلی با معرفی ابزارهای جدید و روش‌های فروش

  اقتصاد

  •  نرخ مالیات پایین‌تر
  • سیستم مالیاتی جدید قابل پیش‌بینی و فعال
  • حمایت موثر از سرمایه‌گذاران متعهد به استفاده از منابع خود برای تولید بیشتر
  • پرداخت مالیات به طور منظم
  • ایجاد مشاغل بیشتر و گسترش اقتصاد

سیاست درآمد

        اصلاح سیاست مالیاتی برای حمایت از رشد اقتصادی، سرمایه‌گذاری و اشتغال

• تغییر منابع مالیات به نفع مالیات غیر مستقیم
• حمایت از سیاست‌های مالیاتی با هدف افزایش ورودی‌های مستقیم خارجی
• سرمایه‌گذاری و تحقیق و توسعه، اشتغال را افزایش و اختلاف منطقه‌ای را کاهش می‌دهد
• یک سیستم مالیاتی ساده و موثر
• مقررات جدید برای افزایش منابع درآمد محلی مسئولین
• هزینه عمومی و سرمایه‌گذاری که طی آن اولویت با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها خواهد بود
• پشتیبانی از بهره‌وری اقتصادی در میان‌مدت و طولانی‌مدت (بزرگراه، راه‌آهن، فرودگاه‌ها، سدها، آبیاری، ICT)
• تمرکز سرمایه‌گذاری‌های عمومی ‌بر اقتصاد، اجتماع و زیرساخت‌هایی که توسط بخش خصوصی قابل تحقق نیست
• مشارکت های عمومی-خصوصی-به طور فزاینده ای در حوزه سرمایه گذاری‌ها ادامه خواهد یافت 
• تمرکز هزینه‌های عمومی در زمینه‌های اجتماعی و زیربنایی و پروژه‌هایی که پتانسیل توسعه ای دارند 

سیاست‌های پولی

• سیاست‌های پولی از رشد دولت پشتیبانی می‌کند
• توسعه سیاست‌های اشتغال به شرطی که در آنها تناقض با ثبات مالی و قیمتها نباشد
• هدف‌گذاری تورم همچنان سیاست اصلی خواهد بود
• اهداف تورم برای مدت 3 سال توسط بانک مرکزی و دولت تعیین می‌شود
• ادامه رژیم نرخ ارز شناور
• بانک مرکزی همچنان مرجع اصلی تصمیم گیر در سیاست های پولی خواهد بود

خدمات مالی

•  استانبول یکی از 10 مرکز مالی برتر در جهان خواهد بود؛ برای این منظور، اقدامات منابع انسانی، فیزیکی، فنی، قانونی و مالیاتی در این کلان شهر انجام خواهد شد
• شهرهای دیگر، استانبول را به عنوان یک مرکز مالی حمایت خواهند کرد
• تعداد شرکت‌های ترک موجود در بورس اوراق بهادار استانبول (ISE) حداقل 1000 شرکت خواهد بود.
• شرکت‌های خارجی در ISE بیشتر از شرکت‌های ترک خواهند بود و حداقل 10 کشور را نمایندگی خواهد کرد

تعادل پرداخت

• به منظور کاهش وابستگی تولید و  کاهش وابستگیصادرات به واردات، سیاست‌ها و مشوق‌ها برای افزایش ظرفیت تولید محلی به ویژه کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای در نظر گرفته خواهد شد
• بالا بردن مهارت‌های فن‌آوری محلی در بخش‌های با وابستگی خارجی زیاد
• پشتتیبانی از رقابت جهانی در صادرات، تولید و بازاریابی محصولات و خدمات مبتنی بر نوآوری، تحقیق و توسعه، ارزش افزوده بالا و برندهای تجاری

اشتغال

• نرخ بیکاری 5٪ 
• آموزش سالانه 400.000 بیکار برای دستیابی به مهارت
• تجزیه و تحلیل نیروی کار استان‌ها به منظور تأمین نیروی کار
• تقاضای نیرو برای مهارت های مورد نیاز، 
• توجه به استانداردهای بین‌المللی در  اعطای صلاحیت های حرفه‌ای

تحقیق و توسعه و نوآوری

• هزینه‌های تحقیق و توسعه: 3٪ از تولید ناخالص داخلی
• پرداخت دو سوم هزینه‌های تحقیق و توسعه توسط بخش خصوصی
• تعداد محقق تمام وقت معادل 300.000 نفر
• کار بر روی موشک سرنشین‌دار برای پرتاب به فضا و  ساخت ماهواره ملی
• توسعه مراکز ملی نخبگان
• توسعه نهادهای مربوط به حمایت از سرمایه‌های خطرپذیر و استارتاپ ها بمنظور تجاری سازی فنآوری‌ها 

 اقتصاد خرد، کارآفرینی و سیاست‌های صنعتی

• ایجاد پایه تولید محصولات واسطه ای با تکنولوژی پیشرفته
• پشتیبانی از توسعه فناوری شرکت‌ها
• ساخت، تولید و تحقیق و توسعه در خودرو ملی
• توسعه کارخانه هواپیماسازی برای هواپیماهای تجاری
• حمایت از تولید هواپیماهای بدون سرنشین
• بهبود زیرساخت در مراکز صنعتی سازمان یافتهموسوم به  OIZ) Organized Industrial Zone) 
• اعطای زمین رایگان برای سرمایه‌گذاران در OIZ
• ایجاد مراکز آزمایشگاهی و آزمایشی با استانداردهای بین‌المللی
• پایان دادن به تولید محصولات بی کیفیت و غیر استاندارد
• تأسیس آنلاین شرکت در 5 دقیقه
• پشتیبانی از بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط 
• پشتیبانی تحقیق و توسعه و نوآوری برای بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط تا 1 میلیون لیرترک
• کمک هزینه 27 هزار لیری و وام 70 هزار لیری برای کارآفرینان جدید
• ایجاد 15مرکز توسعه تجارت جدید

صنایع دفاعی

• تولید سلاح انفرادی ملی
• توپ ملی
• تانک ملی
• هلی‌کوپتر ملی
• هواپیماهای جنگنده ملی

صادرات کالا و خدمات

• دستیابی به 500 میلیارد دلار حجم صادرات
• تولید مبتنی بر صادرات، رسیدن به حد نصاب 100.000 شرکت صادرکننده (از سطح  50.000 شرکت موجود)
• ایجاد حداقل 10 مارک ملی شناخته شده در سراسر جهان
• متنوع‌سازی بازارهای صادراتی و محصولات
• پشتیبانی از محصولات با ارزش افزوده، متوسط و پیشرفته
• پشتیبانی از بخش‌های اصلی ماشین‌آلات، آهن و فولاد، خودرو، نساجی، الکترونیک، مواد شیمیایی

جهانگردی

• سالانه 50 میلیون گردشگر با 50 میلیارد دلار درآمد
• افزایش ظرفیت موجود از 1 میلیون ظرفیت هتل ها  به 1.5 میلیون
• افزایش تعداد تفرجگاه‌های دریایی از 25 به 65 مورد
• ارتقا گردشگری سلامت، مذهبی و آیینی ، نمایشگاهی، فرهنگی و ورزش گلف 

کشاورزی

• رسیدن به رقم 150 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی کشاورزی
• رسیدن به رقم 40 میلیارد دلار صادرات کشاورزی
• یکی از 5 کشور برتر از نظر تولیدات متنوع کشاورزی
• توسعه سطح زمین‌های قابل آبیاری به 8،5 میلیون هکتار  (از  سطح 5،4 میلیون هکتاری فعلی )
• نیل به رتبه 1 شیلات در اتحادیه اروپا

انرژی

• ایجاد 125000 مگاوات ظرفیت نصب شده (بالاتر از 54.423 مگاوات فعلی)
• افزایش سهم انرژی‌های تجدید پذیر به 30%
• احداث717 کیلومتر خط انتقال (از 49.104 کیلومتر)
• افزایش ظرفیت واحد توزیع نیروی برق به 158.460MVA / از 98.996MVA فعلی
• کاهش تلفات-سرقت برق به 5٪ و  ایجاد شبکه‌های هوشمند توزیع
• 5 میلیارد متر مکعب ظرفیت ذخیره گاز طبیعی (از 2.6 میلیارد متر مکعب)
• ایجاد بورس سهام انرژی
• ساخت راکتور هسته‌ای 8 پوندی ( تحقیقاتی ) با 10.00 مگاوات ظرفیت 
• ساخت 4 راکتور هسته‌ای با 5.000 مگاوات ظرفیت
• احداث نیروگاه‌هایی با ظرفیت 18.500 مگاوات در حوزه‌های زغال سنگ
• استفاده کامل از انرژی برق آبی
• افزایش برق بادی به 20.000 مگاوات (از 1.694 مگاوات فعلی)
• احداث نیروگاه‌هایی با ظرفیت 600 مگاوات از انرژی حرارتی و 3000 مگاواتی انرژی خورشیدی

معدن

• 20 میلیارد دلار صادرات معدن (از 10 میلیارد دلار موجود)
• 5 میلیون تن تولید، 2.5 میلیارد دلار صادرات ماده معدنی ( عنصر ) بور
• تأمین تقاضای ذغال کک توسط تولیدات داخلی

حمل و نقل / بزرگراه‌ها

• ایجاد 16 مرکز جدید لجستیکی در مقیاس بزرگ
• احداث 500 کیلومتر بزرگراه، 36.500 کیلومتر بزرگراه دوبانده
• احداث 3 پل در بسفر
• احداث یک پل در داردانل

حمل و نقل / راه آهن

• احداث 1000 کیلومتر راه آهن سریع السیر و 4.000 کیلومتر راه آهن جدید
• سالانه 500 کیلومتر خطوط راه آهن نوسازی می‌شود
• واگذاری راه آهن  به بخش خصوصی 
• نوسازی ترمینال‌ها و ایستگاه‌ها و ساخت ایستگاه‌های جدید
• احداث ترمینال‌های جدید برای قطارهای سریع
• پشتیبانی از پروژه‌های راه‌آهن برای اتصال ترکیه با قفقاز، خاورمیانه، شمال آفریقا

حمل و نقل / هواپیمایی

• تولید هواپیمای تجاری تولید داخل 
• ایجاد فرودگاه‌های جدید با ظرفیت 400 میلیون مسافر (165 میلیون)
• احداث 3 ترمینال دیگر در فرودگاه جدید در استانبول
• احداث حداقل 2 مرکز نگهداری و آموزش هواپیمایی

حمل و نقل / دریایی

• اتصال بنادر اصلی کشور به راه آهن
• داشتن حداقل یکی از 10 بندر برتر جهان تا سال 2019
• رسیدن به ظرفیت حمل 32 میلیون TEU برای حمل کانتینر
• رسیدن به  ظرفیت جابجائی 500 میلیون تن بار جامد و 350 میلیون بار مایع
• نیل به 10 میلیون پوند ظرفیت کشتی‌سازی DWT 
• ایجاد 100 لنگرگاه با ظرفیت 50.000 قایق بادبانی

حمل و نقل/  ICT

• نیل به هدف 30 میلیون نفر زیر پوشش پهنای باند برای دسترسی  به اینترنت سریع 
• 50% بخش ICT توسط محصولات و خدمات داخلی است
• 8% سهم بخش ICT از تولید ناخالص داخلی
• نیل به رتبه یکی از 10 کشور برتر تحول الکترونیکی دیجیتال
• ارائه کلیه خدمات عمومی تا سال 2019 به صورت الکترونیکی
• آشنایی 80% از جمعیت کشور با کامپیوتر
• آزادسازی خدمات پستی تا سال 2019