وضعیت نابسامان صنعت گاز طبیعی مایع اندونزی

شرکت Badak LNG بزرگترین شرکت تولید کننده گاز طبیعی مایع (LNG) در اندونزی، روزهای بسیار بحرانی را سپری می‌کند. این شرکت در بخش ذخایر گاز و همچنین خریدار گاز LNG با مشکلات بسیار جدی روبرو می‌باشد. کاهش گاز دریافتی توسط این شرکت بویژه توسط پیمانکاران صنعت گاز اندونزی در منطقه شرق کالیمانتان سبب شده است که تنها 2 خط تولید از مجموع 8 خط تولید شرکت Badak LNG فعالیت داشته باشد. از طرف دیگر شنیده می‌شود کنسرسیوم ژاپنی خریدار LNG اندونزی (شرکت WBX – Western Buyer Extention) دیگر قرارداد خرید گاز از اندونزی را تمدید نخواهد کرد. این موضوع موجب بوجود آمدن شرایط بسیار بحرانی گشته زیرا گاز را نمی‌توان به راحتی نفت در بازارهای بین المللی به فروش رساند و از طرف دیگر قراردادهای بلند مدت خرید تنها راه ادامه حیات صنعت گاز LNG اندونزی محسوب می‌شود.

مشکل کاهش منابع و ذخایر گاز اندونزی مسئله ای می‌باشد که این کشور از 5 سال گذشته با آن روبرو بوده است. بسیاری از میدان‌های گازی که در آن شرکت های خارجی فعال بودند اینک قراردادشان به پایان رسیده و این منابع در اختیار شرکت نفت اندونزی موسوم به پرتامینا قرار گرفته است ولی متاسفانه پرتامینا در سال های گذشته نتوانسته سرمایه و فناوری جدیدی را از خارج کشور برای احیاء این میدان‌ها جذب کند که در نهایت موجب کاهش تولید گاز کشور شده است. پرتامینا تنها از تجهیزات باقی مانده از دوران فعالیت شرکت های خارجی استفاده می‌کند تا میدان‌های نفتی به فرسودگی کامل رسیده و دیگر گازی برای تولید نداشته باشند.

شرکت پرتامینا حتی در میدان‌های بزرگ گازی اندونزی مانند Blok Mahakam، Blok Sanga-Sanga و Blok Kalimantan Timur که به ترتیب قرارداد شرکت های Total، VICO و Chevron در آنها به پایان رسیده است نه تنها توانایی افزایش تولید و احیاء میدان‌های گازی را ندارد بلکه در نگه داری میزان تولید فعلی نیز با مشکلات عدیده ای مواجه می‌باشد.

میدان Blok Mahakam در دست شرکت پرتامینا تنها 580 میلیون استاندارد فوت مکعب در روز (MMCFD) تولید گاز دارد. میدان‌های دیگر تحت مدیریت این شرکت منجمله میدان Blok Sanga-Sanga در حدود 75 میلیون استاندارد فوت مکعب در روز و میدان Kalimantan Timur تنها 5 میلیون استاندارد فوت مکعب در روز تولید دارند.

مشکل دیگر پرتامینا هزینه غیراقتصادی تولید گاز در میدان‌های فوق می‌باشد که موضوع با کاهش قیمت جهانی گاز دو چندان در کشور اندونزی سنگینی می‌کند. گاز در ماه‌های اخیر پایین ترین قیمت خود در طول یک دهه گذشته را تجربه می نماید.

البته حضور شرکت ENI در میدان گاز Jangkrik با تولید 470 میلیون استاندارد فوت مکعب در روز و شرکت Chevron در میدان گاز Bangka با تولید 35 میلیون استاندارد فوت مکعب در روز کمک شایانی به اندونزی کرده است که اگر میزان 450 میلیون استاندارد فوت مکعب در روز را بعنوان میزان مصرف داخلی از آن کم کنیم، شرکت Badak LNG همچنان قادر به تامین بخشی از گاز مورد نیاز خود توسط این پیمانکاران می‌باشد.

شرکت Badak LNG با دریافت 710 میلیون استاندارد فوت مکعب در روز گاز تنها قادر به فعال نگاه داشتن 2 خط تولید LNG (از مجموع 8 خط تولید) خود می‌باشد. اگر این شرکت نتواند گاز مورد نیاز خود را تامین کند سال آینده این 2 خط تولید تنها به یک خط تولید خواهد رسید و سرانجام در اینده نزدیک Badak LNG نیز به سرنوشت دیگر شرکت های اندونزیایی فعال در این زمینه بویژه Arun LNG دچار خواهد شد که مجبور شدند در سال 2014 کل خط تولید خود را متوقف کنند.

متاسفانه اندونزی در بحث تمدید قرارداد فروش LNG خود به کشورهای سنتی خریدار مانند ژاپن، کره جنوبی و تایوان با سرعت عمل بسیار کمی اقدام کرد و نتوانسته قبل از پایان یافتن قراردادهای آنان اقدام به تمدید همکاری طرفین نماید. 7 سال گذشته و زمانی که قیمت LNG بسیار بالا بود دولت اندونزی در تصمیمی اعلام نمود که دیگر حاضر نیست LNG تولیدی Badak LNG را صادر کند و تنها درپی تامین نیاز بازار داخلی خود است. همین رویکرد سبب شد خریداران LNG اندونزی بسمت تولیدکنندگان دیگری بویژه قطر، استرالیا و تعدادی از کشورهای قاره آفریقا بروند. در آن سال ها اندونزی تخمین می زد که بدلیل نیازهای داخلی خود به گاز خصوصا در حوزه صنایع و برق با کمبود گاز در داخل روبرو خواهد شد. بر اساس مطالعات آن روزها اندونزی در سال 2013 با کمبود سالانه 1.5 میلیون تن گاز LNG مواجه بود. این مطالعات همچنین اعلام می‌کرد که در سال های 2019 الی 2020 اندونزی باید به واردات گاز از کشورهای خارجی روی آورد.

با گذشت زمان شرایط آنطور که اندونزی در نظر داشت پیش نرفت. در سال 2014 قیمت نفت و گاز در بازارهای بین المللی کاهش چشمگیری داشت و بازیگران جدیدی در عرصه تولید گاز LNG بویژه از قاره آفریقا ظهور یافتند. در ادامه اندونزی بعنوان کشوری که بخشی از اقتصاد آن به فروش نفت و گاز وابسته است دچار بحران اقتصادی شد و نتوانست زیرساخت های خود در حوزه نفت را بسازد.

امروز نیز در شرایطی که قیمت نفت به میزان قابل قبولی در حال بازگشت بود جهان با همه گیری کووید_19 روبرو شد که حتی قیمت نفت را به میزان منفی نیز رساند. این اتفاق دقیقا در حوزه گاز  LPG و LNG نیز رخ داد و موجب شد تولید بیشتر از نیاز بازار باشد.

پایان قرارداد خرید گاز LNG اندونزی توسط خریداران سنتی خصوصا از ژاپن بمانند زلزله ای است که صنعت LNG در کشور را زیر و رو خواهد کرد. اندونزی در 7 سال گذشته سیاست اشتباهی را پیش گرفت و بسمت ساخت زیرساخت های لازم برای استفاده از گاز LNG جهت تامین نیاز داخلی به گاز، پیش نرفت. همین موضوع سبب شد که امروز اندونزی وابسته خریداران LNG از کشورهای خارجی باشد.

در حالت عادی اگر قرارداد فروش بلند مدتی وجود نداشته باشد، معاملات LNG بصورت محموله به محموله بسته خواهد شد ولی واقعیت بازار که همان تولید بیشتر از نیاز باشد موجب کاهش چشمگیر قیمت LNG در بازارهای دنیا گشته است.

دولت اندونزی برای عبور از این وضعیت می‌بایست رویکردی جدی و همه جانبه را در نظر بگیرد زیرا تحولات امروز کشور صنایع نفت و گاز اندونزی را نشانه رفته است. با قیمت LNG در روزهای اخیر با اطمینان می‌توان گفت که تولید گاز از میدان Kalimantan Timur اصلا اقتصادی نیست. از طرف دیگر نبود قراردادهای بلند مدت نیز موجب کاهش قدرت چانه زنی اندونزی در عرضه محصول LNG خود شده است که ادامه این روند می‌تواند تولید در دیگر میدان‌های گازی اندونزی را نیز غیر اقتصادی کند.

لذا بنظر می رسد دولت راهی جز کمک مالی به تولیدکنندگان گاز در اندونزی ندارد تا بتواند گاز مورد نیاز سایت های تولید LNG در کشور را تامین نماید. این کمک ها باید در اسرع وقت به میدان‌های گازی که تولید آن رو به کاهش است، اختصاص یابد. اگر کمک مالی به آنان نشود، بیم آن می رود که آنان فعالیت میدانی خود را در آینده نه چندان متوقف خواهند کرد.

شرکت پرتامینا بعنوان بخشی از صنایع دولتی در اندونزی صاحب امتیاز حداکثری در میدان‌های گاز و صنایع LNG کشور است و می‌بایست نقش خود در نجات این صنعت را ایفا نماید. درخواست کمک پرتامینا از دولت برای کمک به صنعت گاز کشور می‌تواند در شرایط فعلی راهکاری کاملا منطقی باشد. دولت نیز برای موافقت با اهداء کمک باید تبعات چند لایه توقف فعالیت صنعت گاز کشور را در نظر بگیرد.

ادامه فعالیت صنعت گاز اندونزی به معنای ادامه حیات صنایع پایین دستی وابسته به گاز در کشور است لذا دولت برای نجات این صنعت می‌بایست نگاه ملی به صنعت گاز کشور داشته باشد.

منبع