پروژه‌های بزرگ گازی اندونزی و چالش های پیش رو

چهار طرح راهبردی بالادستی گاز اندونزی با محدودیت های مربوط به شیوع ویروس کرونا مانند خارج شدن نیروی انسانی و کارگران از طرح های مذکور و عدم تمایل شرکت های سرمایه گذار مجری آنها برای ادامه فعالیت، با چالش مواجه شده و در حال خروج از چرخه اجرا و یا کاهش پیشرفت فیزیکی می‌باشند . چنین روندی چالش هایی را برای جاه طلبی اندونزی برای تبدیل شدن به یک صادرکننده عمده گاز در آسیا و اقیانوسیه تا سال 2030 بوجود خواهد آورد .

بر اساس داده‌های کارگروه ویژه تنظیم مقررات فوق العاده نفت وگاز (SKK Migas) پیش بینی شده است که از 4 پروژه راهبردی مذکور روزانه 65 هزار بشکه نفت و میلیون‌ها فوت مکعب گاز استخراج شود. این 4 پروژه شامل :

پروژه Abadiدر بلوک Masela Block که غنی از ذخایر گازی می‌باشد،

پروژه  Indonesia (IDD) Deepwater Development درآبهای عمیق اندونزی ،

پروژه Tanggut Train 3در غرب پاپوآ

و  چهارمین پروژه JTB ) Jambaran Tiung Biru) در شرق استان جاوه ، می‌باشند .

ارزش ترکیبی این چهار پروژه 37.21 میلیارد دلار برآورد شده است. با این حال دو پروژه بزرگ Abadi  و IDD  در آستانه از دست دادن یک ذینفع اصلی قرار دارند و این امر آینده پروژه‌ها را با عدم اطمینان روبرو ساخته است. پروژه‌هایی که تولید گاز آنها 9.5 برابر تولید نفت آنها است .

میدان گازی  Abadi بزرگترین میدان میان این چهار پروژه است که شرکت آمریکایی Shell و شرکت  ژاپنی Japan Inpex Corp  مشترکا در این پروژه فعال می‌باشند و هر کدام بترتیب 35% و 65% سهام آن  را در دست دارند. شرکت آمریکایی SHELL  دو ماه قبل ( جولای 2020 ) اعلام نمود قصد دارد از ادامه کار در پروژه خارج شود. قرار است یک مرکز تولید گاز طبیعی مایع (LNG) را در این حوزه که تخمین زده شده 10.7 تریلیون فوت مکعب ذخیره گازی اثبات شده را در خود جای داده است با هزینه چند میلیارد دلاری ساخته شود . این منبع گازی عظیم 19.7 میلیارد دلاری واقع در جنوب شرقی دریای آرافورا قرار دارد و با هدف تولید 1600 میلیون فوت مکعب گاز مایع طبیعی (LNG)، صد و پنجاه میلیون فوت مکعب گاز مصرفی خانگی و 35 هزار بشکه میعانات گازی تا سال 2027 به بهره برداری می رسد . این پروژه از نظر تولید و ارزش سرمایه گذاری بزرگترین پروژه در بین این چهار تا می‌باشد که بدلیل اختلافات موجود بین دولت اندونزی و مجریان آن در مورد برنامه توسعه با تاخیر طولانی مواجه شده است.

 در این خصوص رئیس کارگروه SKK گفت که هدف این است که حوزه مذکور در تاریخ مقرر ( 2027 ) به اتمام برسد   با مجریان طرح  نیز توافق شده است که در آن سال عملیاتی و بهره برداری از آن آغاز شود. بگفته معاون کارگروه خروج شل از این پروژه بدلیل شرایط اقتصادی کلان نامناسب در میان بحران کووید -19 می‌باشد. بگفته وی پیشرفت پروژه‌ها روند خود را طی می‌کردند که با شیوع کووید -19 و قیمت های پایین جهانی نفت با کندی پیشرفت مواجه شدند. وی اضافه کرد که باید صبر کنیم و محاسبات مجددی داشته باشیم .   

شرکت آمریکایی از اظهار نظر بیشتر در این خصوص خودداری کرده است . در حالیکه شرکت ژاپنی اعلام نموده است که تمرکز خود را بر توسعه حوزه Abadi ادامه خواهد داد. مدیر ارتباطات شرکت ژاپنی در این خصوص اظهار داشت که ما بعنوان مجری پروژه و با حمایت دولت اندونزی، اطمینان داریم که این پروژه به پیشرفت خود ادامه خواهد داد.

دومین پروژه IDD) Indonesia Deepwater Development)  می‌باشد که در مناطق آب های فراساحلی و عمیق اندونزی واقع شده است و دومین پروژه بزرگ از نظر ذخایر گازی بعد از پروژه Abadi  محسوب می‌شود. مجری آن شرکت آمریکایی شورون می‌باشد که این شرکت نیز در اوایل ماه قبل میلادی ( اگوست ) اعلام نمود که قصد خروج از ادامه کار این  پروژه را دارد. سخنگوی شورون در این مورد گفت که این پروژه به اندازه کافی برای شرکت جذابیت ندارد تا بتواند سرمایه سهام را تامین نماید. وی خاطر نشان کرد که این شرکت هنوز مذاکره نهایی خود را با طرف اندونزیایی برقرار نکرده است و اعتقاد دارد این پروژه برای مجری دیگری ارزش خواهد داشت.

بر اساس اظهارات مدیر کل بخش منابع معدنی وزارت انرژی و منابع معدنی اندونزی دولت این پروژه را به شرکت ایتالیایی ENI  پیشنهاد داده است. پیش بینی شده است که این پروژه با سرمایه گذاری 6.98 میلیارد دلاری و با تولید روزانه 884 میلیون فوت مکعب گاز و 27000 بشکه نفت خام در سال 2025 به بهره برداری برسد . این حوزه یکی از بزرگترین ذخایر گازی در جنوب شرق آسیا می‌باشد که علیرغم کم هزینه بودن آن و با حواشی کم، بعلت ناپایداری قیمت های جهانی سوخت های فسیلی ، توسعه آن برای چندین سال متوقف شده است.

سومین پروژه Temgguh Train 3 می‌باشد که در خلیج Bintuni  و در غرب پاپوا واقع شده است . این پروژه توسط شرکت نفت انگلیس (British Petrolum ( BP  در حال اجرا است. پیش بینی می‌شود از این پروژه 8.9 میلیارد دلاری روزانه 700 میلیون فوت مکعب گاز و 3 هزار بشکه نفت تولید شود و بهره برداری از آن در سال 2021 خواهد بود. طبق آخرین داده‌های SKK پیشرفت پروژه در منطقه خشکی به 83.27 % و در مناطق فراساحلی به 98.15 % در ماه ژوئن رسیده بود. بگفته مسئولان SKK در حال حاضر بسیاری از نیروهای فعال این پروژه که بعلت شیوع ویروس کرونا محل کار را ترک کرده بودند در حال بازگشت به پروژه هستند . در این پروژه در ماه مارس سال جاری ( اسفند 1398 ) تعداد 13 هزار کارگر مشغول بکار بودند اما با توجه به ورود اندونزی به قرنطینه جهت مهار ویروس کرونا تعداد آنها به 6 هزار تن کاهش یافت ولی از اوایل ماه ژوئیه در حال افزایش می‌باشند بطوریکه اکنون به 7500 تن رسیده اند.

چهارمین پروژه JTB )Jambaran Tiung Biru) درشرق استان جاوه است که کوچکترین پروژه در میان چهار مورد ذکر شده می‌باشد. مجری آن شرکت نفت دولتی اندونزی(پرتامینا)می‌باشد. پیش بینی  شده است که با سرمایه گذاری 1.53 میلیارد دلاری بتواند روزانه 190 میلیون فوت مکعب گاز تولید نماید که بیشتر برای تولید برق در نیروگاه و برای واحدهای صنعتی که در مرکز و شرق ایالت جاوه شرقی واقع شده اند، مورد استفاده واقع می‌شود. پیشرفت فیزیکی این پروژه 66.62 % تا ماه ژوئن بوده است که کمتر از میزان 77.01 % هدفگذاری شده آن می‌باشد که دلیل آن نیز نرسیدن بموقع مواد مورد نیاز و کاهش نیروی انسانی فعال بعلت شیوع کرونا بوده است. طبق گفته مدیران پروژه تا ژوئن تعداد 4 حلقه چاه حفاری شده است وچاه‌های پنجم و ششم در دست حفاری می‌باشند تا بتوان در ماه نوامبر سالجاری 100% باتمام برسد و طبق زمان بندی انجام شده به بهره برداری برسد . اگر چه پیشرفت فیزیکی پروژه با تاخیر بوده است اما هنوز با کمبود نیروی انسانی مواجه می‌باشد و در عین حال کار حفاری خوب است و طبق زمانبدی ادامه دارد .   

جمعبندی :

1- شیوع ویروس کرونا و محدویت های ناشی  از مبارزه با این ویروس موجب افت شدید فعالیت های شرکت های داخلی و خارجی فعال در اندونزی شده است که بخش نفت و گاز با توجه به هزینه‌های بالای آن و استفاده از نیروهای متخصص بیشتر از سایر صنایع در این روند آسیب دیده است. بر این اساس شرکت های خارجی فعال در این بخش خصوصا شرکت های آمریکایی یکی پس از دیگری در حال خروج از این پروژه‌های عظیم هستند.

2- اندونزی بدلیل داشتن قوانین بسیار دست و پاگیر و طولانی مدت بودن روند ثبت شرکت و ورود سرمایه گذاری خارجی به این کشور برای شرکت های خارجی جذاب نیست. در این خصوص آقای جوکووی رئیس جمهور اندونزی چندماه قبل از وجود 15 هزار قانون تنها در دولت مرکزی و همزمان هزاران قانون در استان‌های این کشور ابراز گلایه نمود و از قانون گذاران و دست اندرکاران خواست تا نسبت به ساده سازی قوانین و برداشتن موانع ورود سرمایه گذاری خارجی به کشور اقدام نمایند .

3- دولت اندونزی هدف گذاری خود را برای انتقال اقتصاد کشور از نفت به اقتصاد گاز از سال 2002 مدنظر قرار داده است و بر این اساس توسعه میادین گازی که دارای ذخایر عظیم می‌باشد را در اولویت خود برای بهره برداری قرار داده است .

4-در کنارتغییر سیاست دولت از مصرف نفت به گاز، رویکرد استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نیز از اولویت های برنامه ای دولت اندونزی می‌باشد که در این خصوص هدف این است که در 25 سال آینده استفاده از انرژی‌های نوین جایگزین سوخت های فسیلی بشود .