میزان جذب سرمایه گذاری‌های خارجی در مصاحبه با مدیر آژانس توسعه صربستان (RAS)

مجله کرد دیپلماتیک (CORD) با آقای رادوش گاژدیچ مدیر آژانس توسعه صربستان (RAS) پیرامون میزان جذب سرمایه گذاریهای خارجی توسط صربستان طی سالهای اخیر و سیاستهای اقتصادی این کشور در طول شیوع ویروس کرونا مصاحبه ای انجام داده است که در ادامه برگردان بخش هایی از این مصاحبه آمده است.

 رادوش گاژدیچ(Radoš Gazdić) مدیر آژانس توسعه صربستان(RAS) در مصاحبه با مجله کرد دیپلماتیک با اشاره به اینکه تحولات جبهه اقتصادی در طول همه‌گیریCovid-19 دستخوش تغییر و تحولات اساسی در سطح جهانی شده است.این دوره نامشخص، نوعی چالش است و احتمالاً در ماه‌های آینده برای همه شرکت‌ها اعم از شرکت‌های بزرگ یا شرکت‌های کوچک و کارآفرینان، در صربستان یا هر کشور دیگر جهان این گونه خواهد بود، اظهار داشت: در خصوص صربستان به طور خاص و عملکرد شرکت‌ها در اینجا، در درجه اول می‌توان بین دو نوع شرکت تمایز قائل شد؛ زیرا چالش‌ها یا تأثیرات وضعیت"Covid-19"بسته به اینکه آیا ما در مورد شرکت کوچک یا متوسط،شرکت‌ها و کارآفرینان یا شرکت‌های چند ملیتی و شرکت‌های بزرگ که در صربستان فعالیت می‌کنندصحبت می‌کنیم متفاوت است.

وی همچنین افزود: آژانس توسعه صربستان (RAS) در ارتباط مداوم با شرکت‌ها است؛ در یک نظرسنجی که با نمایندگان این بخش انجام شد، برخی از چالش‌ها شامل حفظ سطوح عملیاتی است که پیش از بحران‌ داشته‌اند. برخی از آن‌ها مجبور بودند به طور موقت کار و تولید خود را متوقف کنند و همچنین در مورد چگونگی حفظ نقدینگی هراس داشتند. با این حال، آن‌ها موافقند و ثابت شده است که، اقدامات انجام شده توسط دولت، یک مداخله مؤثر است که بدون آن امکان بازگشت به جریان‌های تجاری منظم وجود ندارد. دوره پیش رو مطمئناً برای این نوع شرکت‌ها چالش برانگیز خواهد بود. با توجه به اینکه عملیات هنوز هم روند کاهشی را تجربه می‌کند و به همین ترتیب، شرکت ها نسبت به سرمایه‌گذاری‌های جدید مالی و قرار گرفتن در معرض خطرات احتیاط دارند.

 گاژدیچ در بخش دیگری از این مصاحبه گفت: اقدامات بیشتری که دولت قصد دارد به عنوان نوعی حمایت از اشتغال به کار گیرد، قطعاً به افزایش امنیت عملیاتی کمک خواهد کرد. شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های چند ملیتی، در سطح جهانی و همچنین در صربستان، شاهد وقفه در زنجیره‌های تامین بودند؛ و این امر احتمالاً در تغییر مکان بعدی شرکت‌های سازنده به سمت تأمین کنندگانی که از لحاظ جغرافیایی نزدیک‌تر و به سمت فرآیندهای ساده‌تر از نظر منطقی هستند تأثیر می‌گذارد. در این تغییرات بالقوه، ما امیدواریم که شرکت‌های صربستان به زنجیره‌های عرضه بازیگران اصلی جهان بپیوندند. به طور کلی، اکثر پروژه‌های سرمایه‌گذاری در صربستان در دوره کرونا متوقف نشده‌اند، چه مربوط به کار ساخت و ساز در کارخانه‌ها، که به هیچ عنوان متوقف نشده‌اند، یا ظرفیت‌های تولیدی موجود که دارای حداقل توقف هستند. وقتی وضعیت اضطراری برداشته شد، بیشتر کارخانه‌ها از نظر تولید به حالت عادی بازگشتند.

وی اضافه کرد: تولید‌کنندگان صنعت فرآوری، صنعت خودرو، و البته صنعت مواد غذایی در این زمینه پیشرو بودند که تعطیل نشدند بلکه با ظرفیت‌های بیشتر کار می‌کردند. او همچنین گفت:من معتقدم که کمبود پروژه‌های جدید سرمایه‌گذاری وجود نخواهد داشت، و تعداد آن‌ها از رقمی‌که در دوره قبل داشتیم عقب نمی ماند.

او در ادامه گفت: ما به آمار افتخار می‌کنیم زیرا می‌گویند ماحجم بیشتری از "سرمایه‌گذاری‌های گرینفیلد"[3](greenfield investments) را جذب کرده‌ایم و این روند در سال 2019 ادامه یافت. ما در مجموع، طی سالهای گذشته 3،825 میلیارد یورو سرمایه گذاری مستقیم خارجی داشتیم که بزرگترین میزان ورود مستقیم سرمایه در کشور ما تا به امروز است.  

 وی در خصوص اقدامات مهم دولت از نظر پیشبرد فضای کسب و کار و جذابیت برای سرمایه گذاری اشاره کرد: اقدامات بسیاری وجود دارد، به ویژه در مورد اصلاحات در هنجارهای قانونی موجود که در دوره قبل به منظور بهبود عملیات تجاری در صربستان انجام شده است؛ مانند اصلاحات در قانون کار، قانون برنامه‌ریزی و ساخت‌و‌ساز و قانون سرمایه‌گذاری، که به طور مستقیم و غیرمستقیم مربوط به ایجاد یک محیط بهینه برای سرمایه گذاران است.به موازات افزایش حداقل درآمدها، دولت بخش غیرمجاز حقوق و دستمزد را کاهش داد تا از افزایش چشمگیر هزینه‌های کارفرمایان جلوگیری کند، که این نیز برای سرمایه‌گذاران آتی قابل توجه است. مجموعه ای از قوانین و معافیت‌های مالیاتی در اواخر سال گذشته به تصویب رسید که برای ایجادیک فضای تجاری حتی بهتر در کشور ما پیش بینی شده است.

او اضافه کرد: اقدامات دولت صربستان در رابطه با کاهش پیامدهای منفی بیماری همه گیر Covid-19 نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.دریک بازه زمانی بسیار کوتاه، دولت سه آیین‌نامه را تصویب کرد که با استفاده از آن، چارچوب قانونی برای اجرای اقدامات کمک‌های دولتی از یک بسته اقتصادی به ارزش 5.1 میلیارد یورو را تنظیم کرد، و سپس به سرعت شروع به اجرای اقدامات مشابه کرد. این بخش از اقدامات پیشگیرانه دولت برای حفظ نقدینگی و عملیات‌های تجاری پایدار مهم است؛ در وهله اول در میان شرکت‌های داخلی، به ویژه شرکت‌هایی که در بخش بنگاه‌های کوچک و متوسط و کارآفرینان، که بیشترین آسیب را در این دوره بحران داشته اند.بهره گیری از این اقدامات، مانند مهلت قانونی وام، تعویق در پرداخت مالیات و سهام، پرداخت‌های مستقیم، کاهش مالیات بر درآمد شرکت‌ها، به خوبی توسط شرکت‌های داخلی پذیرفته شده‌ است و برای حفظ ثبات اقتصاد داخلی بسیار مهم هستند.

 گاژدیچ  در مورد اقدامات(RAS) از منظر حفظ مشاغل و ایجادشغل‌های جدید خاطر نشان کرد:صرفاً پروژه‌های سرمایه‌گذاری که از زمان تأسیس آژانس توسعه صربستان در سال 2016 راه‌اندازی شده اند، کمی‌بیش از 100 پروژه سرمایه‌گذاری بوده که بایستی مستقیماً بیش از 40،000 شغل ایجاد کنند؛ در حالی که به طور غیرمستقیم، طبق برآوردهای بانک جهانی، اگر کارهای ساختمانی، مشاغل لجستیکی، تأمین‌کنندگان و سایر بخش‌هایی که درگیر پروژه‌های سرمایه‌گذاری هستند را در نظر بگیریم،این پروژه‌هامی‌توانند ایجادچهار تا پنج برابری شغل را ممکن سازند. به همین ترتیب ارزش سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها به بیش از ۲.۳ میلیاردیورو می‌رسد. کلید موفقیت ما، در مقایسه با کشورهای همسایه و کشورهای منطقه، در درجه اول در تعهد غیرقابل انکار و روزمره دولت برای ایجادیک فضای تجاری مثبت و جذب سرمایه‌گذاری مستقیم از طریق اصلاح قانون و تنظیم تجارت است. این پیش شرطی است که به سرمایه‌گذاران می‌گوید ما یک محیط منظم، قابل پیش‌بینی و ایمن برای انجام کار هستیم.

او با اشاره به رویکردآژانس توسعه صربستان در جذب سرمایه گذاری‌ با قابلیت انتقال فناوری گفت: ما اهمیت سرمایه‌گذاری‌هایی را که انتقال فن‌آوری را ممکن می‌سازند تشخیص داده و تلاش می‌کنیم دقیقاً انواع شرکت‌هایی را که تجارت اصلی آن‌ها مبتنی بر فناوری پیشرفته است، به خود جلب نماییم. برخی از این قبیل شرکت‌ها مانندBrose ، MTU و ZFا ز قبل در کشور ما حضور دارند.ما همچنین، انتقال فن‌آوری‌های جدید را تشویق می‌کنیم؛ زیرا زیرساخت‌های بسیار خوبی برای اجرای چنین پروژه‌هایی داریم. موسسات آموزشی ما مهندسین، تکنسین‌ها و محققان باکیفیت را آموزش می‌دهند و موسساتی با سال‌ها تجربه در زمینه تحقیقات علمی در این امر شرکت می‌کنند.

مدیر آژانس توسعه صربستان ظرفیت این کشور در نیروی کار مناسب مطابق با نیازهای سرمایه گذاران خارجی دانست و افزود:فکر نمی‌کنم هیچ هراسی درخصوص داشتن نیروی کار مناسب داشته باشیم؛ در سال‌های آتی ما نسل‌های جدیدی خواهیم داشت که به اندازه کافی ماهر و آموزش‌ دیده‌اند و برای آنچه توسط سرمایه‌گذاران و بازار مورد نیاز است آموزش می‌بینند. برخی از علوم مهندسی در کشور ما بسیار رایج است، همچنین تعداد زیادی از جوانان ما در دبیرستان‌های فنی حضور دارند. ما در حال حاضر شرکت‌هایی داریم که از نظر آموزش دوگانه با مدارس همکاری می‌کنند؛ یک نمونه موفق از این همکاری، مدرسه فنی متوسطه در Požega است که طبق اعلامیه‌های دولت، می‌تواند به یک مرکز آموزش منطقه‌ای برای دستگاه‌های CNC تبدیل شود.

وی با اشاره به اقدامات تشویقی و یکسان برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی افزود: مقررات جمهوری صربستان به وضوح و بدون ابهام تعریف می‌کنند که تمام اقدامات تشویقی به طور مساوی برای شرکت‌های داخلی و خارجی اعمال می‌شوند. شرکت‌های داخلی در هنگام سرمایه‌گذاری، اغلب نسبت به سرمایه گذاران خارجی از لحاظ درصد عقب مانده‌اند که این خود نتیجه قدرت ضعیف سرمایه‌گذاری آنها است اما هرکسی این فرصت را دارد که در همان شرایط مشوق هایی را دریافت کند.

او همچنین اضافه کرد: مزیت آژانس توسعه صربستان(RAS)در این واقعیت است که ما از طریق برنامه‌ها و فعالیت‌هایی که برای بخش  شرکت های کوچک و متوط ( SME ) در نظر گرفته شده است به حمایت و توسعه اقتصاد داخلی توجه برابر می‌کنیم. با تقویت ظرفیت‌های شرکت‌های داخلی، از طریق بهبود عملکرد و پتانسیل آن‌ها، از یک سو و جذب سرمایه‌گذاری‌های مستقیم، از سوی دیگر، ما تلاش می‌کنیم یک سیستم پایدار و موفق بسازیم که در آن سرمایه‌گذاران، هم داخلی و هم خارجی، بتوانند بر تامین کنندگان داخلی تکیه کنند و آن‌ها را در جریان قرار دهند؛ به خصوص آن‌هایی که در جهت صادرات محصولات و خدمات شرکت‌ها از صربستان هستند.

 مدیر آژانس توسعه صربستان در خصوصظرفیت (RAS) در رقابت با آژانس‌های توسعه سایر کشورها گفت: من فکر می‌کنم، ما به عنوان یک آژانس، به اندازه کافی آماده هستیم تا بتوانیم با کشورها و آژانس‌های توسعه در سایر کشورها رقابت جدی داشته باشیم و شاهد این مدعا، نتایج و موفقیت‌های چند سال گذشته است.از نظر سرمایه‌گذاری مستقیم به نتایج بسیار بهتری از هر کشور دیگری در منطقه دست یافته‌ایم. چندین بار به عنوان بهترین مقصد سرمایه‌گذاری معرفی شده‌ایم، و این واقعیتی است که بیشترین سرمایه گذاری را در بالکان غربی داریم (3.8 میلیارد یورو در سال 2019).

شایان ذکر است براساس اعلام وزارت دارایی صربستان، در طول دوران شیوع کرونا در این کشور، صربستان تنها کشوری در منطقه بالکان بوده است که با رشد اقتصادی منفی روبرو نگردیده است و براساس پیش بینی‌های انجام شده رشدی اقتصادی 4 درصدی را در سال آینده تجربه خواهد نمود. همچنین مطابق گزارش تخصصی"فایننشال تایمز" برگرفته از گزارش‌های[4]FDI، صربستان در چند سال گذشته از نظر تعداد سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در صدر جهان قرار داشته است. طبق آمار "Eurostat "، این کشور با نرخ رشد ۵ درصدی تولید ناخالص داخلی در سه ماهه اول سال جاری، در میان ۳۸ اقتصاد اروپایی مقام اول را به خود اختصاص داده است.

جذب سرمایه‌های خارجی در اولویت اصلی سیاستهای دولت کنونی صربستان قرار دارد که با حداکثر توان در این حوزه قدم برداشته است تا حدی که در برخی از زمینه‌های سیاسی نیز با چشم پوشی نسبت به مواضع گذشته خود، اولویت را در جذب سرمایه‌های خارجی قرار داده است. 

 

 

(1) https://cordmagazine.com/interview/rados-gazdic-ras-vitality-in-confronting-challenges

(2)Development Agency of Serbia :RAS

3. سرمایه گذاری‌های گرینفیلد نوعی سرمایه گذاری مستقیم خارجی است که یک شرکت فعالیت خود را در کشورهای دیگر به عنوان شرکت تابعه خود آغاز می‌کند و در ساخت دفاتر، کارخانه‌ها، سایت ها، محصولات ساختمانی و غیره سرمایه گذاری می‌کند و از این طریق مدیریت عملیات خود را انجام می دهد و به بالاترین سطح کنترل می رسد.

(4) Foreign Direct Investment (FDI) in Serbia