گسست اقتصادی: تاثیر کووید ۱۹ بر اقتصاد جهانی
گفتگوی آقای گودمن و خانم سگال از مرکز تحقیقات استراتژیک با خانم گیتا گوپینات مشاور و رییس بخش پژوهش اقتصادی صندوق بین المللی پول در خصوص تاثیر کوید 19 بر اقتصاد جهانی به شرح ذیل است:
گفتگوی آقای گودمن و خانم سگال از مرکز تحقیقات استراتژیک با خانم گیتا گوپینات مشاور و رییس بخش پژوهش اقتصادی صندوق بین المللی پول.
گودمن: کووید۱۹ تا کنون ده میلیون مبتلا و نیم میلیون تلفات داشته است. آخرین وضعیت رشد اقتصادی جهان چگونه است؟ و سوال خانم سگال از رشد اقتصادی چین.
گیتا گوپینات: نسبت به آوریل پیش بینی رکود عمیقتری می‌کنیم. پیش بینی فعلی منفی چهار و نهم دهم درصد در ۲۰۲۰ است. چین تنها اقتصاد عمده ای است که پیش بینی رشد در ۲۰۲۰ دارد و در ۲۰۲۱ رشد ۸ درصدی خواهد داشت. چین توانسته سریعتر از بقیه ویروس را کنترل کند و اقتصاد را بازگشایی نماید. البته نرخ مصرف بخش خصوصی و عمومی هنوز کافی نیست. حمایت مالی قابل توجه و ترکیب این ابزارها و عوامل کمک کرده که نسبت به بقیه رشد بهتری داشته باشد.
گودمن: تاثیر سیاستهای مالی اتخاذ شده بر اقتصاد جهانی و وضعیت بدهیها. آیا نیاز به حمایت مالی بیشتر هست؟
گیتا گوپینات: حدود ۱۱ تریلیون دلار کمک مالی توسط کشورهای مختلف انجام شده است. حدود ۵۰ درصد آن به شکل کمکهای نقدی بوده و ۵۰ درصد وام و ... میزان بدهی از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون بیش از همیشه است. پیش بینی می‌شود که نرخ بهره برای اقتصادهای بزرگ برای مدت زمان طولانی پایین باقی بماند. وقتی بحران بهداشتی خاتمه یابد و به شکل پایداری اقتصاد بازگشایی شود، شاهد رشد بیشتری خواهیم داشت. برای کشورهای درحال توسعه که مشکل تامین مالی دارند، جامعه بین المللی باید نقش بیشتری ایفا کند و نهادهای مالی بین المللی تامین مالی کنند. برای کشورهای فقیر نیاز به تجدید ساختار بدهیها خواهد بود.
خیلی خوب است که الان بحران مالی نداریم. سیاستهای پولی اتخاذ شده توسط بانکهای مرکزی به پیشگیری از بحران مالی کمک کرده است. اما هنوز عدم اطمینان زیادی نسبت به چگونگی تحقق رشد در آینده وجود دارد. ما هر دو سناریو بدبینانه و خوشبینانه را در نظر می‌گریم اما بازار بیشتر جانب مثبت را می‌گیرد. کوید۱۹ بر بسیاری از شاخصهای خرد اقتصادی در بخش توریسم و تفریحی و .. تاثیر می‌گذارد. اینها خود را در بازار سهام نشان نمی دهد. بین اقتصاد واقعی و بازارهای سهام نوعی گسستگی ایجاد شده است. بخشهایی که تاثیر شدیدتر دیده اند رشد کمتری نیز پس از بازگشایی خواهند داشت. کشورهای تک محصولی مثل اقتصادهای نفتی نیز رشد کمی‌شاهد خواهند بد.
سگال: تاثیر این روند بر نابرابری در هر دو عرصه ملی و بین المللی چه خواهد بود؟
گوپینات: این پاندمیک بر بخشهای کم درآمد جامعه و مشاغل دارای مهارت کمتر تاثیر بیشتری خواهد داشت. بیشتر بیکاری در بخش توریسم و هتل داری است. کشورهایی که سیستم بهداشتی قویتری دارند، قادرند که سریعتر به مردم کمک کنند و سریعتر از بحران خارج شوند. یک راه برای کاهش بیکاری در این بخشها، آموزش مجدد افراد و اختصاص نیرو به بخشهایی است که رونق بیشتری دارند.
گودمن: چه درسهایی تا کنون از این بحران آموخته شده است که برای آینده قابل استفاده است؟
گوپینات: این بحران روشن ساخته که داشتن یک شبکه بهداشتی وسیع برای جامعه ضروری است. اگر سیستم بهداشتی فراگیر وجود نداشته باشد مقابله با پاندمیک سخت تر است. برای اقتصادهایی که اقتصاد غیررسمی‌بزرگی دارند، دسترسی به افراد برای کمک به آنها در شرایط اضطراری دشوارتر است. به جز چین، اقتصادهای درحال توسعه تاثیر بسیار بیشتری از این بحران بهداشتی می‌پذیرند.
گودمن: آیا صندوق بین المللی پول نسبت به ظرفیت آن زیادی گسترده شده است؟
گوپینات: ما درخواست زیادی برای کمک اضطراری از جانب کشورهای مختلف داشتیم. بیش از صد کشور درخواست داشتند که به حدود ۷۰ کشور پاسخ دادیم. این بی سابقه است. حدود یک تریلیون دلار ظرفیت وام دهی صندوق است. حدود ۲۵۰ میلیارد وام داده شده و ۷۵۰ میلیارد دیگر صندوق ظرفیت دارد. ممکن است با شروع موج دوم نیز درخواستهای بیشتری برای دریافت وام باشد.
گودمن: نهادهای چندجانبه چه اقدامات دیگری باید انجام دهند؟
گوپینات: صندوق در وضعیت مناسبی است. شبکه اقتصادی بین المللی فراتر از صندوق هست، بانک جهانی و گروه بیست نیز ابتکاراتی داشته اند. گروه بیست ابتکار صندوق تعویق بدهیها را راه اندازی کرده است. این گام مهم است که توسط این کشورها برداشته شده است. این اقدامات باید ادامه یابد اما به یک راه حل بهداشتی نیاز داریم که خطرات جانی کووید۱۹ کاهش یابد.
این بحرانی است که اقتصادها را کوچکتر می سازد و نیازمند هزینه و تامین مالی است. تعویق بدهیها ضروری است. این کار در ابتدا برای شش ماه در نظر گرفته شد اما بیش از این مورد نیاز است. لازم است بخش خصوصی نیز در زمینه کمک برای تعویق بدهیها مشارکت کند.
(تاثیر بحران بر ارزش ارزها): ارزش ارزها بسته به ریسک آنها دارد. در این زمینه بازارهای مالی به سرعت واکنش نشان دادند. اگر دور جدیدی از استرس مالی ایجاد شود، ما یک خط اعتباری برای اقتصادهای در حال توسعه در شرایط اضطراری داریم. در حال حاضر این بحران تاثیر زیادی بر ارزش دلار نگذاشته. همه اقتصادها آسیب دیده اند. این بحران روند بانکداری دیجیتال و استفاده از ارزها و پولهای دیجیتال را تقویت می‌کند.
تاثیر بر اروپا: واکنش اتحادیه اروپا قابل توجه بوده است. صندوق ۷۵۰ میلیارد دلاری اروپا برای کمک اقتصادی ایجاد شده است. لذا به نظر می رسد که یورو و اقتصاد اروپایی قدرت مقاومت کافی داشته باشد.
اقتصاد آمریکا آسیب زیادی در سال جاری خواهد دید و (رشد منفی هشت درصد) رشد کاهش شدید خواهد داشت. حتی تا پایان ۲۰۲۱ رشد کمتر از ۲۰۱۹ خواهد بود. برای سال آینده رشد اقتصاد جهانی حدود ۵ و چهاردهم درصد پیش بینی می‌شود. اما اگر موج دوم شدید باشد برای سال آینده نیز رشد اقتصادی جهان حدود صفر خواهد بود. بخشهای تکنولوژیک رشد بیشتری خواهند داشت. رشد توریسم و بخشهای وابسته بسیار کُندتر خواهد بود. آمریکا نیاز به یک سیستم هوشمند مهار پاندمیک دارد.
در خصوص هند مکزیک و برزیل و ... در مورد هند بسته مالی اختصاص داده شده قابل توجه است. مکزیک لازم است در حوزه مالی اقدامات بیشتری انجام دهد. به طور کلی شفافیت بیشتر مالی و برنامه تثبیت مالی میان مدت ضروری است. اختصاص کمک و اعانه توسط جامعه بین المللی نیز ضروری است. سرمایه گذاری در حوزه تکنولوژیهای سبز در شرایط جدید برای ایجاد شغل و توجه به چالش آب و هوا از جمله توصیه‌های ما است. کوید ۱۹ تنها چالش نیست. چالش آب و هوا نیز وجود دارد. ما برای انتقال سبز و کاهش آلاینده‌ها با اعضا همکاری نزدیکی داریم. برای کشورهای جزیره ای این یک خطر حیاتی است.