سرمایه گذاری در بخش کشاورزی مقدونیه

مقدونیه شمالی دارای آب و آفتاب فراوان و خاک کشاورزی مرغوب است و به دلیل چشم انداز عضویت آتی در اتحادیه اروپا و وجود توافقتنامه حذف تعرفه‌های گمرکی با آن اتحادیه از شرایط مستعدی برای اجرای پروژه‌های مختلف کشت فرا سرزمینی برخوردار می‌باشد. گزارشی که در پی خواهد آمد به ابعاد مختلف مقوله سرمایه گذاری در بخش کشاورزی در مقدونیه و فرصت ها و مزایای این بخش و نیز مراحل اجرائی آن پرداخته است .

برای سرمایه گذاری در بخش کشاورزی در مقدونیه ، ابتدا لازم است مشخص شود در کدام یک از بخش ها (تولید محصولات، ساخت تأسیسات فرآوری، ایجاد سردخانه و غیره) قصد سرمایه گذاری وجود دارد .
اگر یک سرمایه گذار خارجی تصمیم به سرمایه گذاری در مقدونیه شمالی بگیرد، در طول کل فرآیند اجرای طرح و بعد از آن توسط "آژانس سرمایه گذاری‌های خارجی و حمایت از صادرات" و "وزارت حمایت از سرمایه گذاری خارجی" و مشاوران دولت برای پشتیبانی از سرمایه گذاری خارجی حمایت خواهد شد.
واردات ماشین آلات کشاورزی از هر کشوری در جهان مجاز است. نمایندگی‌های انواع ماشین آلات کشاورزی در سراسر مقدونیه وجود دارد.
برای سرمایه گذاری در ساخت تأسیسات فرآوری محصولات، مزایایی برای خرید زمین با قیمت اولیه یک ( ۱ ) یورو در هر متر مربع و همچنین بهره گیری از امکانات صندوق های اروپاییIPARD2 وجود دارد. برای سرمایه گذاری در تولید محصولات می‌توان از "برنامه ملی توسعه روستایی" نیز کمک گرفت.
زمین‌های دولتی از طریق اجاره و مطابق با نیاز پروژه مورد نظر به سرمایه گذار اجاره داده می‌شود. مدت زمان اجاره بسته به مورد از ۱۵ تا ۷۰ سال است.
امکان خرید زمین کشاورزی از بخش خصوصی و تملک آن به صورت قانونی نیز وجود دارد. قیمت اولیه خرید زمین در این حالت حدودا همان یک یورو در هر متر مربع می‌باشد که البته بسته به شرایط ملک قابل تغییر است. 
افراد یا شرکت های خارجی می‌توانند با ثبت شرکت در "سازمان مرکز ثبت" زمین خریداری کنند.

پرداخت یارانه تولید در بخش باغبانی

۱. اعلام مساحت کل در هنگام درخواست یارانه برای محصولات باغی
کشاورزان یا شرکت هایی که به فعالیت های کشاورزی و باغبانی می‌پردازند در هنگام درخواست یارانه ، نیازی نیست برای هر محصول جداگانه ، زمینی به مساحت دو دهم هکتار داشته باشند و کافی است کل زمین زیر کشت به اندازه دو دهم هکتار باشد و کشت انواع محصولات در این زمین امکانپذیر است.
مزایای این روش:
ـ به جای توجه به مساحت کشت شده برای هر محصول بطور جداگانه، جمع کل مساحت زیر کشت مورد توجه قرار خواهد گرفت و از این طریق تعداد موارد رد درخواستها برای دریافت یارانه کاهش می یابد.
ـ کشاورزانی که زمین کمتری در اختیار دارند کافی است کل زمین‌های زیر کشت آنها به دو دهم هکتار برسد و به این شکل می‌توانند اقدام به دریافت یارانه کنند.
- با انجام این تغییر، به تدریج به سیاست کشاورزی مشترک اتحادیه اروپا نزدیک خواهیم شد.

۲. پشتیبانی مالی در باغبانی:
ـ حمایت مالی به صورت پرداخت یارانه برای کلیه محصولات باغی ۳۰ هزار دنار یا واحد پول ملی مقدونیه شمالی ( معادل 500 یورو، هر یورو معادل 61 دنار) برای هر یک هکتار و یا ۳۶ هزار دنار در هر هکتار برای کشاورزان یا شرکت هایی که ۱ تا ۵ هکتار زمین در اختیار دارند است.
ـ برای هندوانه، خربزه و کدو تنبل ۶ هزار دنار برای هر هکتار، یا ۶ هزار و ۶۰۰ دنار برای یک هکتار برای کشاورزانی که مساحت زمین زیرکشت آنها حداقل ۱.۵ (یک و نیم) تا ۵ هکتار می‌باشد.
ـ یارانه برای لوبیا و اسفناج به ازای هر هکتار ۲۰ هزار دنار یا ۲۴ هزار دنار برای هر هکتار برای کشاورزان دارای ۱ تا ۵ هکتار زمین زیر کشت است.
ـ یارانه برای محصولات گلخانه ای که در بازار داخلی فروخته شده یا از اول ژانویه تا ۱۵ مه ۲۰۱۹ صادر شده باشد، به ازای هر هکتار ۹۹ هزار دنار می‌باشد.
ـ یارانه سبزیجات ارسالی به مراکز فرآوری یا فروش آنها به نماینده رسمی و یا استفاده برای تولید محصولات برای مصارف شخصی (در دوره ۲۶ دسامبر ۲۰۱۸ تا ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹) برای هر کیلو ۳ دنار پرداخت می‌گردد.
- کشاورزانی می‌توانند از این نوع یارانه استفاده کنند که برای هر گونه میوه به طور جداگانه دارای حداقل دو دهم هکتار زمین باشند.
ـ میزان پرداخت یارانه برای هر هکتار سیب ۴۱ هزار دنار است و یا ۵۰ هزار دنار در هکتار برای کشاورزانی که بین ۱ تا ۵ هکتار سیب تولید کرده اند.
ـ میزان پرداخت مستقیم یارانه برای هر هکتار آلو و هلو ۳۶ هزار دنار یا ۴۲ هزار دنار (در زمینهای بین ۱ تا ۵ هکتار) است.
ـ میزان پرداخت مستقیم یارانه برای هر هکتار گلابی، گیلاس، زردآلو، توت فرنگی در فضای باز، تمشک، توت سیاه و زغال اخته ۳۳ هزار دنار یا ۳۹ هزار دنار (زمینهای بین ۱ تا ۵ هکتار) است.
- میزان پرداخت مستقیم یارانه برای هر هکتار  میوه بِه، ازگیل، زیتون، سیب ژاپنی، انجیر، آرونیا، توت، توت گوجه ای، بادام و فندق ۲۵ هزار دنار یا ۳۰ هزار دنار برای ۱ تا ۵ هکتار است.
ـ میزان پرداخت مستقیم یارانه برای هر هکتار گردو و بلوط ۱۵ هزار دنار یا ۱۸ هزار دنار (بین ۱ تا ۵ هکتار) است.
- کشاورزانی که دارای باغ میوه گیلاس، تمشک، توت سیاه، آرونیا ، توت گوجه ای، زردآلو، توت فرنگی و کیوی هستند، با ارسال محصولات خود به مراکز فرآوری یا فروش آن به نماینده رسمی و یا استفاده برای تولید محصولات برای مصارف شخصی (در دوره ۲۶ دسامبر ۲۰۱۸ تا ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹) برای هر کیلو میوه سه دنار یارانه دریافت می نمایند.

۳. پشتیبانی از باغبانی در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷
ـ در سال ۲۰۱۶ کل وجوه پرداخت شده برای باغبانی 439.506.595 دنار بوده است.
- در این سال در مجموع ۱۱ هزار و ۵۵۴ هکتار زمین زیر کشت محصولات باغی (فضای باز و گلخانه‌ها ) رفته است.
ـ در سال ۲۰۱۷ کل وجوه پرداخت شده برای باغبانی 465.856.900 دنار بوده است.

چشم انداز اروپایی صنعت فرآوری مواد غذایی مقدونیه : آیپارد/2014-2020
برنامه IPARD بخشی از برنامه کمک مالی اتحادیه اروپا به کشور های کاندیدای عضویت می‌باشد که در قالب آن ، کمکهایی به آنها پرداخت می‌گردد. هدف اصلی این برنامه کمک به این کشور ها برای توسعه روستایی و فعالیت های بخش کشاورزی و دامداری می‌باشد.
1. سرمایه گذاری در تهیه ملزومات فیزیکی فرآوری و بازاریابی محصولات کشاورزی و شیلات :
کسانی که در قالب این برنامه می‌توانند کمک مالی دریافت کنند عبارتند از:
- اشخاص حقوقی (شرکتهای کوچک و متوسط که حداکثر ۲۵۰ کارمند و گردش مالی سالانه حداکثر ۵۰ میلیون یورو دارند)
- شرکت هایی که کوچک و متوسط نیستند، اما کمتر از ۷۵۰ کارمند دارند و گردش مالی سالانه آنها به ۲۰۰ میلیون یورو نمی رسد.

2. بخش های اولویت دار برای سرمایه گذاری:
فرآوری شیر و فرآورده‌های لبنی، فرآوری گوشت و محصولات گوشتی، فرآوری میوه و سبزیجات (از جمله سیب زمینی، قارچ و حبوبات)، فرآوری غلات، نشاسته، روغن‌های گیاهی و حیوانی، سرکه، تولید انرژی با پردازش زیست توده اولیه با منشا گیاهی و جانوری (به غیره از زیست توده محصولات شیلاتی).

۳. استانداردها:
متقاضی برای دریافت کمک مالی موظف است تا پایان سرمایه گذاری، استانداردهای ملی را از جمله در ارتباط با حفاظت از محیط زیست، بهداشت عمومی، شرایط مساعد نگهداری حیوانات و ایمنی شغلی برآورده کند.

۴. پایداری اقتصادی:
متقاضی دریافت کمک مالی می‌بایست پایداری مالی سرمایه گذاری خود را با ارائه "طرح تجاری" ( business plan ) اثبات نماید.

۵. مالکیت زمین ـ ساختمان:
متقاضی کمکهای مالی باید مالکیت یا اجاره زمین را (حداقل ۷ سال پس از تاریخ درخواست) اثبات کند.

۶. معیارهای خاص:
متقاضی که در جمع آوری و توزیع سبزیجات، میوه‌ها، غلات و شیر سرمایه گذاری می‌کند، باید قبل از تاریخ ارسال درخواست دریافت در فهرست خریداران محصولات کشاورزی در وزارت کشاورزی ثبت نام کند.

۷. سرمایه گذاری‌های واجد شرایط برای دریافت کمک مالی:
- ساخت و ساز یا بازسازی ساختمان‌ها و سایر املاک و مستغلات مورد استفاده برای فرآوری و بازاریابی محصولات کشاورزی،
- ساخت و ساز ساختمان‌های کمکی جهت حفاظت از محیط زیست و ایمنی پرسنل در محل کار،
- خرید ماشین آلات و تجهیزات برای مرتب سازی، جمع آوری، ذخیره ، خنک کردن و بسته بندی محصولات،
- تولید انرژی از منابع جدید،
- خرید وسایل مخصوص برای حمل و نقل،
- خرید و یا نصب ماشین آلات جدید مربوط به حفاظت از محیط زیست از جمله تجهیزات تولید برق با استفاده از منابع تجدید پذیر...
- متقاضیان برای دریافت کمک مالی می‌توانند بیش از یک پروژه ارائه دهند، به شرطی که حداکثر هزینه‌ها بیش از ۴.۵ میلیون یورو نباشد و پروژه‌های قبلی اجرا شده باشد.

۸. مقدار حمایت:
مقدار حمایت مالی تا ۵۰ درصد از کل هزینه‌های واجد شرایط سرمایه گذاری است. در موارد مشروحه ذیل کمک مالی مورد اشاره 60 درصد می‌باشد:
- سرمایه گذاری در ساختمان‌ها و تجهیزات برای بهبود بهره وری انرژی؛
- سرمایه گذاری در ساختمان‌ها و تجهیزات تولید انرژی زیستی در صورت فرآوری مواد اولیه و همچنین فرآوری زیست توده اولیه و ثانویه از جانوران و گیاهان؛
- سرمایه گذاری در ساختمان‌ها و تجهیزات تولید انرژی از دیگر منابع تجدیدپذیر برای تأمین انرژی خود؛
- سرمایه گذاری در ساختمان‌ها و تجهیزات تصفیه آب و فاضلاب .
- حداقل ارزش کل هزینه‌های واجد شرایط برای هر پروژه سرمایه گذاری ۱۰ هزار یورور است.

- حداکثر ارزش کل هزینه‌های واجد شرایط در این برنامه برای هر متقاضی ۴.۵ میلیون یورو است. 

- کمک مالی برنامه IPARD پس از پایان سرمایه گذاری یعنی زمانی که شرکت تاسیس و زمین و تجهیزات خریداری شده و کشت آغاز گردیده به سرمایه گذار پرداخت می‌شود. در این مقطع سرمایه گذار مدارک مربوط به پایان سرمایه گذاری را به وزارت کشاورزی ارائه می‌کند. وزارت کشاورزی پس از بررسی در کمیسیون مربوطه و با استفاده از امکانات مالی برنامه IPARD اتحادیه اروپا اقدام به بازگرداندن ۵۰ یا ۶۰ درصد سرمایه به کار رفته خواهد نمود.

فرصت های اروپایی برای کشاورزی ( تولید محصولات و نیازهای فیزیکی مرتبط)
- کسانی که می‌توانند بعنوان متقاضی کمک مالی دریافت کنند عبارتند از: اشخاص حقوقی، افرادی که دارای زمین کشاورزی هستند، کشاورزان و شرکتهای تعاونی.
- ظرفیت های تولیدی که متقاضی باید داشته باشد بدین قرار است:
در تولید محصولات گیاهی، دارا بودن حداقل یک دهم هکتار برای سرمایه گذاری در کشت نهال، سه دهم هکتار برای سرمایه گذاری در محصولات چند ساله و گلخانه‌ها، پنج دهم هکتار برای سرمایه گذاری در تولید محصولات باغی در فضای باز،  یک  هکتار برای سرمایه گذاری در ماشین آلات کشاورزی.
در تولیدات دام: حداقل ۵ گاو  ویا ۱۲ گوساله برای سرمایه گذاری در حیوانات شیرده، حداقل ۱۵ گوسفند یا بز و حداقل ۳۰۰ خوک برای سرمایه گذاری در این دو بخش.

استانداردها:

در پایان سرمایه گذاری برآورده کردن استانداردهای ملی مربوط به سلامت عمومی، شرایط نگهداری حیوانات و حفاظت از محیط زیست ضروری است.
متقاضی برای سرمایه گذاری تا ۵۰ هزار یورو باید "پروژه پیشنهادی" ارائه دهد و برای سرمایه گذاری‌های بالاتر از ۵۰ هزار یورو باید "طرح تجاری" ( business plan ) ارائه نماید.
متقاضی دریافت کمک مالی همچنین باید مالکیت یا قرارداد اجاره زمین را (حداقل ۷ سال از تاریخ درخواست) اثبات کند.
بخش های اولویت دار برای سرمایه گذاری: تولید محصولات زراعی، باغی (از جمله سیب زمینی)، محصولات چند ساله( از جمله انگور، زیتون ، درخت برای تولید عسل)، تولید دام، تولید شیر و لبنیات، تولید گوشت و محصولات گوشتی، میوه، سبزیجات، قارچ، حبوبات، غلات، روغن گیاهی و حیوانی ،آب انگور، شراب، سرکه...
سرمایه گذاری‌های واجد شرایط: ساخت و ساز یا بازسازی تأسیسات تولیدی یا تأسیسات کمکی، تهیه گیاهان چند ساله، تهیه ماشین آلات و تجهیزات جدید، تجهیزات آبیاری، تهیه وسایل تخصصی برای حمل و نقل...
مقدار کمک مالی: مقدار کمک مالی ۶۰ درصد از کل هزینه‌های واجد شرایط سرمایه گذاری است.
سرمایه گذاری‌های آینده: حداقل ارزش کل هزینه‌های واجد شرایط برای یک پروژه سرمایه گذاری ۳ هزار یورو است، در حالیکه حداکثر ارزش کل هزینه‌های واجد شرایط برای هر متقاضی یک و نیم میلیون یورو ( طی کل دوره اجرای این برنامه) می‌باشد.
متقاضیان در طول اجرای این برنامه می‌توانند بیشتر از یک پروژه ارائه دهند، به شرطی که حداکثر هزینه‌ها بیش از یک و نیم میلیون یورو نباشد.