اخبار اقتصادی قزاقستان - آکتائو

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی قزاقستان در هفته چهارم تیرماه 1404مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

سهم منطقه آتیرائو از تولید ناخالص داخلی در نیمه اول سال2025

سریک شاپکنوف، استاندار منطقه آتیرائو،گزارش داد که این منطقه رشد پایداری را در شاخص‌های کلیدی اقتصاد کلان ثبت کرده به گونه ای که شاخص اقتصادی کوتاه‌مدت با۱۰۹.۸ درصد، نشان دهنده پویایی مثبت در بخش واقعی اقتصاد است. سهم منطقه در تولید ناخالص داخلی کشور از ژانویه تا مارس2025 با ۳.۴ تریلیون تنگه به ۱۱ درصد رسید. حوزه‌های کلیدی رشد: حمل و نقل و انبارداری: +۲۱.۱٪، معدن: +۱۵.۷٪، صنایع عمومی: +۱۴.۲٪، کشاورزی: +۱۰.۵٪، راه اندازی مسکن: +۸.۴٪، تجارت: +۵.۱٪، نفت: ۳۱ میلیون تن (+۱۸.۹٪)، گاز: بیش از ۱۵ میلیارد متر مکعب (+۶.۳٪) می‌باشند.

همزمان، افزایش سرمایه گذاری در بخش های جایگزین اقتصاد به میزان ۴۴٪ وجود دارد و ۳ پروژه سرمایه گذاری به ارزش ۱۸.۸ میلیارد تنگه در حال حاضر اجرا شده است. انتظار می‌رود تا پایان سال، ۱.۶ تریلیون تنگه دیگر سرمایه‌گذاری جذب و ۲۱ پروژه راه‌اندازی شود که بیش از ۱۲۰۰ شغل ایجاد می‌کند. از جمله پروژه‌های سرمایه‌گذاری عمده می‌توان به کارخانه فرآوری گاز در کاشاگان، تولید بوتادین و پلی‌اتیلن و کارخانه جداسازی اتان اشاره کرد.

https://azh.kz/ru/news/view/117433

افزایش قلمرو منطقه ویژه اقتصادی "بندر آکتائو"

بر اساس گزارش دولت جمهوری قزاقستان، مقررات مربوط به منطقه ویژه اقتصادی «بندر آکتائو» اصلاح شده است. منطقه ویژه اقتصادی «بندر آکتائو»SEZ) ) یک منطقه ویژه اقتصادی بندری در قلمرو منطقه مانگیستائو و در محدوده اداری-سرزمینی شهرهای آکتائو و ژانائوزن، شهرستان‌های مونایلینسکی، کاراکیا و توپکاراگانسکی می‌باشد. قلمرو منطقه ویژه اقتصادی از ۳۶۵۶.۱۷۱۹ هکتار به ۴۴۰۷.۵۰۳ هکتار افزایش یافته که شامل فرودگاه بین‌المللی آکتائو نیز می‌شود. قلمرو منطقه ویژه اقتصادی شامل موارد زیر است:

منطقه بندری : ۶۵۶.۳۵۴۳ هکتار.

منطقه صنعتی : ۲۰۲۱.۱۴۸۷ هکتار

 منطقه لجستیک: ۱۷۳۰ هکتار.

https://www.inaktau.kz/news/3971994/pravitelstvo-uvelicilo-territoriu-sez-morport-aktau 

 

ثبت25 معدن سنگ در منطقه مانگیستائو

نورداولت کیلی‌بای، استاندار منطقه مانگیستائو، جلسه‌ای طولانی در مورد فعالیت معادن سنگ خرد شده در نزدیکی روستای شتپه برگزار کرد. وی در این جلسه با توجه به شکایت ساکنان محلی از مشکلات زیست‌محیطی و مادی ناشی از عملیات انفجار در معادن، گرد و غبار و جابجایی شدید تجهیزات سنگین، گفت: توسعه معادن در مانگیستائو باید بدون آسیب به محیط زیست انجام شود. تا به امروز، ۲۵ معدن در منطقه مانگیستائو ثبت شده‌اند. از این تعداد، ۲۰ معدن بر اساس قرارداد و ۵ معدن بر اساس مجوز فعالیت می‌کنند.

در این جلسه پیشنهادهای خاصی جهت حل مشکلات از جمله رعایت دقیق الزامات قانون هنگام انجام عملیات انفجار، لغو مجوز کارآفرینانی که به تعهدات خود عمل نمی‌کنند، عدم همکاری با سازمان‌هایی که مجوز ویژه ندارند، رعایت قوانین حمل و نقل بار، رعایت الزامات توسعه قطعات زمین، نصب دستگاه‌های توزین روی کامیون‌ها، ارائه و تفاهم‌نامه همکاری بین شورای روستای شِتپه و شش معدن سنگ  امضا گردید.

 https://www.inaktau.kz/news/3971859/25-karerov-zaregistrirovano-v-mangistauskom-rajone-ziteli-zaluutsa-na-ekologiceskie-problemy

پیشنهاد آکتائو به عنوان پایتخت گردشگری اکو برای سال 2030

اولژاس بکتنوف، نخست وزیر قزاقستان، در هفدهمین اجلاس سازمان همکاری اقتصادی (اکو) که در خانکندی برگزار شد، گفت: قزاقستان قصد دارد آکتائو را به عنوان پایتخت گردشگری اکو برای سال ۲۰۳۰ پیشنهاد دهد: گردشگری عامل کلیدی در توسعه پایدار است. به منظور ترویج گردشگری منطقه‌ای، ما شهر آکتائو را به عنوان پایتخت گردشگری اکو برای سال ۲۰۳۰ پیشنهاد دادیم. آکتائو شهری مهم در منطقه خزر با زیرساخت‌های مدرن، تاریخ غنی و مکانی مناسب برای برگزاری رویدادهای بین‌المللی است. وی افزود: قزاقستان قصد دارد مجمع بین‌المللی گردشگری اکو را در ماه سپتامبر 2025 در آکتائو برگزار کند.

https://report.az/en/foreign-politics/kazakhstan-intends-to-propose-aktau-as-tourism-capital-of-eco-for-2030/

  

میزان تولید نفت و گاز قزاقستان در نیمه اول سال 2025 میلادی

ارلان آکنژنوف، وزیر انرژی، در جلسه هیات دولت گفت: در 6 ماه اول سال 2025، قزاقستان 49.9 میلیون تن نفت تولید کرد که 11.6 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است. بیشتر این رشد توسط تنگیز و بخش کمتری توسط کاراچاگاناک تأمین شده اما تولید در کاشاگان کاهش یافته است. صادرات نفت به ۳۹.۶ میلیون تن افزایش یافته که نسبت به ۳۵.۴ میلیون تن در مدت مشابه سال ۲۰۲۴  از خود افزایش نشان می دهد. انتظار می‌رود تا پایان سال، تولید نفت به ۹۶.۲ میلیون تن و صادرات به ۷۰.۵ میلیون تن برسد. وی افزود: تولید گاز در مجموع ۳۴.۶ میلیارد متر مکعب بوده که نسبت به ۳۳.۷ میلیارد متر مکعب در سال گذشته  2.6 افزایش یافته است. قزاقستان در نیمه اول سال میلادی  ۷.۶ میلیون تن فرآورده‌های نفتی،  ۳۸۲۰۰۰ تن محصولات پتروشیمی و ۶۲.۲ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرده که ۴.۲ میلیارد کیلووات ساعت آن از منابع انرژی تجدیدپذیر بوده است.

https://astanatimes.com/2025/07/kazakhstans-oil-output-hits-nearly-50-million-tons-in-first-half-of-2025/

نقش محوری قزاقستان و آذربایجان در تامین نفت اروپا

کازینفورم با استناد به گزارش اوپک گزارش می‌دهد که قزاقستان و آذربایجان در درازمدت نقش بسیار مهمی در تأمین نفت اروپا ایفا خواهند کرد. طبق پیش‌بینی، صادرات نفت خام و میعانات گازی به اروپا تا سال ۲۰۵۰ در حدود ۱.۶ میلیون بشکه در روز تثبیت خواهد شد. گرچه این رقم به طور قابل توجهی کمتر از حجم زمانی است که نفت روسیه آزادانه به اتحادیه اروپا صادر می‌شد، اما بر اهمیت استراتژیک رو به رشد تأمین‌کنندگان جایگزین از منطقه خزر(قزاقستان و آذربایجان) تأکید می‌کند.

براساس گزارش اوپک، تحریم نفت روسیه توسط اتحادیه اروپا منجر به تغییر جهت مسیرهای سنتی تأمین شده است. پیش‌بینی می‌شود واردات از روسیه و منطقه خزر به طور کلی از ۱.۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۴ به کمی‌کمتر از ۱.۷ میلیون بشکه تا سال ۲۰۳۰ کاهش و تا پایان دوره پیش‌بینی به ۱.۶ میلیون بشکه در روز برسد. بخش عمده‌ای از این منابع، غیر روسی خواهند بود که سهم قابل توجهی از آن از قزاقستان و آذربایجان تأمین می‌شود. طبق برآوردهای اوپک، بعید است که صادرات نفت روسیه به اروپا بتواند به سطح قبل از درگیری بازگردد. این امر موقعیت قزاقستان و آذربایجان را به عنوان تأمین‌کنندگان قابل اعتماد بلندمدت برای بازار اروپا تقویت می‌کند.

https://www.inform.kz/ru/kazahstan-iazerbaydzhan-zaymut-tsentralnoe-mesto-vpostavkah-nefti-vevropu-doklad-opek-b60145

آغاز ساخت مرکز لجستیک استراتژیک در منطقه کوستانای قزاقستان

قزاقستان در ۱۶ جولای2025 رسماً ساخت توبیل، یک مجتمع حمل و نقل و لجستیک جدید در شهر کوستانای که در شمال غربی آستانه و هم مرز با روسیه می‌باشد را آغاز کرد. این پروژه یکی از بزرگترین ابتکارات زیرساختی در منطقه است. این مرکز لجستیکی با مساحت ۱۳۳.۶ هکتار، ۶۴ میلیارد تنگه (۱۲۱.۴ میلیون دلار آمریکا) ارزش سرمایه‌گذاری دارد. پس از بهره‌برداری، توبیل، سالانه تا ۴۰۰۰۰۰ واحد معادل بیست فوت(TEU) یا بیش از ۱۱ میلیون تن بار را جابجا خواهد کرد. هدف این مجتمع جدید کاهش هزینه‌های لجستیک برای کسب‌وکارها، حمایت از رشد تولید صادرات‌محور، جذب سرمایه‌گذاری در بخش تولید و تحریک توسعه شرکت‌های صنعتی جدید است. این مرکز شامل ترمینال‌ها، انبارها، مناطق ترخیص گمرکی، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و تأسیسات خدماتی - همه در یک مکان - خواهد بود. یک سیستم ردیابی دیجیتال بار در لحظه نیز بخشی از این پروژه بوده که قرار است تا سال 2027 تکمیل شود.

در نیمه اول سال ۲۰۲۵، محموله‌های ترانزیتی از طریق قزاقستان به ۱۶.۸ میلیون تن رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴ درصد افزایش داشته است. انتظار می‌رود راه‌اندازی توبیل این ارقام را در سال‌های آینده بیشتر افزایش دهد. توبیل در کریدورهای حمل‌ونقل بین‌المللی که چین، آسیای میانه، ترکیه، ایران، افغانستان و اروپا را به هم متصل می‌کنند، ادغام خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود با افتتاح این مرکز، گردش بار در امتداد مسیر شمال قزاقستان-جنوب اورال و به سمت چین افزایش یافته و فرصت‌های جدیدی را برای همکاری در فضای اوراسیا ایجاد کند.

https://astanatimes.com/2025/07/kazakhstan-begins-construction-of-strategic-logistics-hub-in-kostanai/

 

افتتاح گمرکات جدید در مرز قزاقستان با چین و ازبکستان

چهار ایست بازرسی مدرن در مرزهای قزاقستان با چین و ازبکستان آغاز به کار کرده‌اند. به گزارش کمیته درآمد دولتی وزارت دارایی، این پروژه شامل ارتقاء نه ایست بازرسی در مرزهای چین، ازبکستان و ترکمنستان است. زیرساخت‌های قدیمی‌ با مجتمع‌های مدرن مجهز به تجهیزات پیشرفته، اسکنرها، تجهیزات بازرسی و اندازه‌گیری خودکار حمل و نقل، مطابق با استانداردهای بین‌المللی، جایگزین شده اند. از ابتدای سال 2025، مراکز بازرسی به‌روز شده"کالژات" و "آلاکول" ( مرز با چین) و "کاپلانبک" و "آتامکن"( مرز با ازبکستان) به بهره‌برداری رسیده‌اند.

قرار است تا پایان امسال، نوسازی پنج نقطه دیگر تکمیل شود: کازیگورت، تاژن، تمیر بابا، مایکاپچاگای و بختی. این امکانات به‌روز شده برای جریان بیشتر و راحتی عبور از مرز طراحی شده‌اند. تعداد خطوط از دو به شش افزایش یافته و رانندگان دیگر نیازی به خروج از کابین برای عبور از کنترل ندارند و به لطف اتوماسیون کامل، میانگین زمان ترخیص به 30 دقیقه کاهش یافته است. نوآوری کلیدی، حمل و نقل تمام مراحل کنترل بر اساس اصل "پنجره واحد" و بدون توقف اضافی بود. کمیته درآمد دولتی خاطرنشان می‌کند که نوسازی ایستگاه‌های بازرسی با دیجیتالی شدن و اتوماسیون رویه‌های گمرکی و همچنین توسعه خدمات مرزی همراه است.

https://www.inform.kz/ru/na-granitse-kazahstana-s-kitaem-i-uzbekistanom-zarabotali-novie-tamozhennie-posti-a21889

برنامه قزاقستان برای گسترش تجارت و حمل و نقل بار با ایران

بر اساس گزارش وزارت تجارت و همگرایی جمهوری قزاقستان، این کشور قصد دارد حجم تجارت و حمل و نقل بار با ایران را افزایش دهد. به گفته این وزارتخانه، با وجود تنش‌های ژئوپلیتیکی، روابط تجاری و اقتصادی بین دو کشور همچنان پایدار است. موقعیت جغرافیایی ایران به ویژه برای قزاقستان مهم است و به عنوان یک مرکز ترانزیت برای عرضه محصولات کشاورزی به سایر کشورهای منطقه، از جمله خلیج فارس و خاورمیانه عمل می‌کند.

این وزارتخانه خاطرنشان کرد: قزاقستان همچنان از بنادر کلیدی ایران (انزلی، امیرآباد و بندرعباس) برای عملیات تجاری کارآمد استفاده خواهد کرد. در عین حال، مسیرهای جایگزین شامل مسیر حمل و نقل بین‌المللی ترانس خزر از طریق گرجستان برای دسترسی به بازارهای اروپایی، بنادر چین برای بازارهای آسیایی و همچنین کریدورهای ترانزیتی گسترش یافته از طریق ترکمنستان و سایر کشورهای آسیای میانه در دسترس قرار دارد.

در زمینه همکاری لجستیکی با ایران، توجه ویژه‌ای به شاخه شرقی کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال-جنوب (ITC) معطوف شده است: قزاقستان - ترکمنستان - ایران. علاوه بر این، بندر آکتائو در حال توسعه همکاری‌های حمل و نقل دریایی با بنادر شمالی ایران است. این وزارتخانه همچنین خاطرنشان کرد که انواع جدیدی از محصولات، از جمله روغن نباتی، برنج، گوشت مرغ و سایر محصولات، مورد توجه ایران قرار گرفته‌اند. انتظار می‌رود صادرات جو قزاقستان به ایران در ماه‌های آینده افزایش یابد زیرا ایران همچنان یکی از بازارهای اصلی غلات قزاقستان است.

https://www.apk-inform.com/en/news/amp/1549012