اخبار اقتصادی عربستان سعودی - جده

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی عربستان سعودی در هفته دوم اردیبهشت ماه 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

 تجارت خارجی عربستان سعودی در سال 2024 

تراز تجاری عربستان سعودی در سال 2024 همچنان مثبت توصیف شده است، اما در مقایسه با سال 2023 شاهد کاهش قابل توجهی بود. این کاهش مازاد تحت تأثیر کاهش در کل صادرات کالایی و افزایش قابل توجه در کل واردات کالایی قرار گرفت.کل صادرات کالایی در سال 2024 با 4.5 درصد کاهش سالانه مواجه شد، در حالی که کل واردات کالایی در همین دوره با 12.5 درصد افزایش یافت.  نکته برجسته، رشد چشمگیر صادرات غیرنفتی عربستان سعودی بود که در سال 2024 به بالاترین حد تاریخی خود رسید و در مقایسه با سال قبل 13.1% افزایش نشان داد. این امر نشان دهنده روند مثبت در تلاش‌های عربستان برای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود است. سهم صادرات نفتی در کل صادرات از 77.3% در سال 2023 به 73.1 درصد در سال 2024 کاهش یافت که بر اهمیت روزافزون بخش غیرنفتی تأکید می‌کند.  محصولات صنایع شیمیایی در سال 2024 در صدر فهرست صادرات غیرنفتی قرار داشتند، در حالی که ماشین‌آلات، تجهیزات الکتریکی و قطعات یدکی بیشترین سهم واردات را به خود اختصاص دادند.  چین همچنان بزرگترین شریک تجاری عربستان سعودی در زمینه صادرات و واردات در سال 2024 بود. روند کلی نشان می‌دهد که عربستان در حال تحول اقتصادی قابل توجهی است، به طوری که کاهش اتکا به صادرات نفت تا حدودی با رشد در بخش‌های غیرنفتی جبران می‌شود، در کنار افزایش هزینه‌ها برای پروژه‌های توسعه که منجر به رشد واردات شده است.

افزایش واردات گوشی هوشمند توسط عربستان در سال 2024

عربستان سعودی در سال 2024 رشد 25.6 درصدی را در واردات گوشی‌های هوشمند ثبت کرد و ارزش کل این واردات به 26.1 میلیارد ریال سعودی (تقریباً 6.96 میلیارد دلار) رسید. چین با 20.2 میلیارد ریال سعودی (16.5 میلیون دستگاه گوشی) در صدر فهرست کشورهای صادرکننده گوشی هوشمند به عربستان قرار دارد.  ویتنام با 4.3 میلیارد ریال سعودی (4.7 میلیون دستگاه) دوم و هند با 1.7 میلیارد ریال سعودی (1.7 میلیون دستگاه) سوم است. واردات از کشورهای آمریکا و امارات متحده عربی، کمتر و به ترتیب 16.5 میلیون ریال سعودی و 7 میلیون ریال سعودی است.

افزایش واردات انواع پارچه توسط عربستان در سال 2024

براساس داده‌های رسمی، ارزش واردات پارچه عربستان سعودی در سال گذشته به 6.3 میلیارد ریال سعودی (1.68 میلیارد دلار) رسید که 3 درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش داشته است. کشور چین با 2.3 میلیارد ریال سعودی (613.3 میلیون دلار) رتبه اول را در میان کشورهای مبدا واردات به عربستان سعودی دارد. ترکیه با 1.1 میلیارد ریال سعودی (293.3 میلیون دلار) دوم و ژاپن با 428 میلیون ریال سعودی (114.1 میلیون دلار) سوم است.

افزایش واردات هیزم و زغال توسط عربستان در سال 2024

روزنامه «الإقتصادیة» در گزارشی نوشت، سعودی با هدف حفاظت از محیط‌زیست و مقابله با بیابان‌زایی، فروش و استفاده از هیزم تولید داخل را ممنوع و برای متخلفان جریمه‌های سنگینی وضع کرده است. همین موضوع باعث‌ شده است تا در سال 2024 حدود 187 هزار تُن هیزم به ارزش 2.1 میلیاردریال به این کشور وارد شود. این گزارش تأکید دارد، امریکا و آلمان، پرتغال، چین و امارت پنج کشور برتر در صادرات هیزم به سعودی هستند و اندونزی، مصر، نیجریه، چین و ویتنام نیز پنج کشور برتر صادرکننده زغال به این کشور هستند. طاهر احمد از فروشندگان هیزم و زغال در سعودی در مصاحبه با الإقتصادیة بیان داشت، در ابتدا هیزم وارداتی مشتری زیادی در سعودی نداشت و با گذشت زمان رفته‌رفته اقبال به خرید آن در میان شهروندان افزایش یافت.

جمعیت مهاجر عربستان سعودی به تفکیک ملیت آنها  

بر اساس آخرین داده‌های آماری بدست آمده در خصوص سرشمار نفوس و مسکن صورت گرفته در عربستان سعودی، این کشور دارای 36 میلیون و 544 هزار و 431 نفر جمعیت دارد. تعداد کل شهرواندان سعودی حدود 23 میلیون و تعداد کل اتباع خارجی در این کشور به 13.5 میلیون نفر رسیده است که از بیش از 175 ملیت مختلف جهان را نشان می­دهند. بر اساس این آمار تعداد ساکنان مرد به 10.24 میلیون نفر رسید که 76.5٪ از کل ساکنان را تشکیل می‌دهد،  در حالی که تعداد زنان به  3.14 میلیون نفر رسید که نشان دهنده  23.5 ٪ است. تعداد خانواده‌های ساکن در عربستان سعودی به 4.02 میلیون، با میانگین تعداد خانواده‌ها 2.7 نفر است. فهرست ملیت‌هایی که بیشترین حضور در عربستان را دارند، بنگلادش با بیش از 2.11 میلیون نفر که 15.8 درصد از کل جمعیت را تشکیل می‌دهند، پس از آن ملیت هندی با 1.88 میلیون ساکن که 14.1 درصد از کل جمعیت در ردیف­های بعدی، قرار دارد. همچنین ملیت پاکستانی با 1.81 میلیون نفر، 13.6 درصد از کل جمعیت را تشکیل می­دهد، و سایر ملیت­ها با مجموع 1.8 میلیون نفر ساکن هستند که 13.4 درصد را نمایندگی می­کنند. فهرست ملیت‌های عرب مقیم عربستان شامل موارد زیر است: ملیت یمنی، با 1.8 میلیون نفر که 13.5 درصد از کل جمعیت را تشکیل می‌دهند. ملیت مصری، با 1.4 میلیون نفر که 11 درصد از کل جمعیت را تشکیل می­دهند. و ملیت سودانی، با 819000 ساکن. ملیت سوری شامل 499000 نفر و در نهایت ملیت اردنی با 204000 ساکن هستند. این فهرست همچنین شامل فیلیپینی‌های مقیم  با 725000 نفر ساکن 5.4 درصد و اتباع نپال با 297000 نفر ساکن 2.2 درصد است.

پیش‌بینی بهبود جایگاه اقتصادی سعودی در میان کشورهای گروه 20

صندوق بین‌المللی پول با وجود پیش‌بینی کاهش رشد اقتصادی سعودی برای سال‌های 2024 و 2025، همچنان رشد اقتصاد این کشور را یکی از سریع‌ترین اقتصادهای G-20 می‌داند.  طبق پیش‌بینی‌ها، عربستان سعودی در سال جاری ششمین رشد اقتصادی را در میان کشورهای این گروه خواهد داشت و در سال 2026 به جایگاه پنجم صعود می‌کند. اقتصاد سعودی که در سال 2023 به دلیل کاهش تولید نفت در چارچوب توافق اوپک‌پلاس منقبض شده بود، انتظار می‌رود دوباره روندی رو به رشد در پیش گیرد. این کاهش پیش‌بینی‌ها در چارچوب نگرانی‌های جهانی از تأثیرات جنگ تجاری، به‌ویژه تعرفه‌های گمرکی اعمال‌شده از سوی امریکا و پاسخ متقابل کشورهایی مانند چین، صورت گرفته است.  صندوق بین‌المللی پول هشدار داده که این عوامل می‌توانند باعث افت قیمت نفت و کاهش تقاضا شوند، موضوعی که برای عربستان(با اقتصادی متکی به نفت) بسیار مهم است.

معرفی شرکت‌های سعودی دارای بیشترین سوددهی در 2024

الاقتصادیة در گزارشی نوشت، در سال مالی 2024 شرکت‌های سعودی پذیرفته‌شده در بازار بورس سعودی موسوم به «تاسی» مجموعاً بیش از 0.5 تریلیون ریال سود نقدی بین سهام‌داران خود توزیع کردند.  بر اساس این گزارش، در رأس این شرکت‌ها، شرکت آرامکو قرار دارد که با مجموع 429.5 میلیارد ریال، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. این رقم شامل 307.5 میلیارد ریال سود پایه و 122 میلیارد ریال سود مرتبط با عملکرد بوده و از زمان عرضه عمومی سهام آرامکو در سال 2019 تاکنون مجموع سود توزیعی این شرکت به 1.65 تریلیون ریال رسیده است. شرکت مخابرات سعودی(STC)  در جایگاه دوم قرار دارد که مجموع سود نقدی آن به 18.75 میلیاردریال رسید. این شرکت همچنین اعلام کرد، سود پایه سالانه خود را برای 3 سال آینده 37.5 درصد افزایش خواهدداد. بخش بانکی سعودی نیز حضور پررنگی در بین 10 شرکت برتر داشته و بانک‌هایی مانند «الاهلی» و «الراجحی» سودهای خود را به ترتیب تا 18 درصد و 9 درصد افزایش دادند. در بین شرکت‌هایی که بیشترین سود به ازای هر سهم را توزیع کردند، شرکت «سدافکو» در صدر قرار گرفت و 15 ریال برای هر سهم پرداخت کرد. این شرکت به‌دلیل سودآوری و فروش بالا توانست 25 درصد سود خود را نسبت به سال گذشته افزایش دهد.  شرکت‌هایی مانند «سلوشنز» و «إکسترا» نیز با سودهای نقدی بالا و سودهای استثنایی ناشی از فعالیت‌های تجاری و عرضه شرکت‌های تابعه، در میان توزیع‌کنندگان برتر قرار گرفتند.

اتاق بازرگانی جده میزبان اعضای دادگاه سرمایه‌گذاری عرب

اتاق‌بازرگانی، صنایع‌و‌معادن جده میزبان اعضای دادگاه سرمایه‌گذاری عرب، وابسته به اتحادیه کشورهای عربی بود. در این نشست، رائد المدیهم، نایب رئیس اتاق بازرگانی و صنعت جده، به همراه تعدادی از اعضای هیئت مدیره، دبیرخانه کل، بخش بازرگانی و وکلا حضور داشتند. در این دیدار، دادگاه سرمایه‌گذاری عرب و نقش آن در حفاظت از سرمایه در کشورهای عربی، محافظت از آن در برابر خطرات غیرتجاری و سیستم قضایی ویژه آن، به‌طور کامل معرفی شد. همچنین، راه‌های همکاری با بخش خصوصی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

افتتاح فروشگاه بدون مالیات و عوارض گمرکی در فرودگاه بین‌المللی طائف

مجموعه فرودگاه‌های ناحیه دوم اعلام کرد که فروشگاه آزاد در فرودگاه بین‌المللی طائف افتتاح شده است؛ این اقدام در راستای اهتمام این مجموعه به ارائه تجربه‌ای با کیفیت بالا برای مسافران در فرودگاه‌های تحت مدیریت آن انجام می‌گیرد. هدف از اجرای این پروژه، ارائه تجربه‌ای استثنایی در خرید برای مسافران بین‌المللی از طریق فراهم آوردن فروشگاهی معاف از مالیات و عوارض گمرکی است. در این فروشگاه، محصولات باکیفیت از برندهای مطرح جهانی و محلی عرضه می‌شود و این امکان را برای مسافران فراهم می‌آورد تا با قیمت‌هایی رقابتی، از خرید کالاهایی بهره‌مند شوند که تلفیقی از کیفیت عالی و تنوع منحصربه‌فرد را ارائه می‌دهند.

تاکید بر اهمیت بانک‌های تخصصی در ارتقای کارایی نظام‌جهانی صادرات

سعد بن عبدالعزیز الخلب، مدیرعامل بانک صادرات و واردات عربستان در سخنانی تاکید کرد که سیستم صادرات یک سیستم پیچیده است که شامل پیچیدگی‌هایی است که با عملیات تجاری محلی متفاوت است. وی توضیح داد که زنجیره‌های تأمین مرتبط با صادرات در سراسر قاره‌ها گسترش می‌یابد و این امر نیازمند تعامل با سیستم‌های مالی متنوع بین کشورها است. این سخنان در جریان هفتمین دوره دیوانیه دانش که توسط مرکز ارتباطات و دانش مالی (مومتال)، ابتکار وزارت دارایی، تحت عنوان "نقش صندوق‌های توسعه و بانک‌ها در ایجاد یک اقتصاد متنوع و پایدار" برگزار شد، مطرح شد. این رویداد با حضور گروهی منتخب از تصمیم‌گیران، کارشناسان مالی و اقتصادی، نمایندگان بخش‌های دولتی و خصوصی و بیش از 150 شرکت‌کننده برگزار شد. مدیرعامل بانک صادرات سعودی در ادامه تصریح کرد: "عملیات اعتباری از کشوری به کشور دیگر متفاوت است و به همین دلیل نیاز است که بانک‌های متخصص در عملیات صادراتی و اعتباری بین‌المللی به این موضوع رسیدگی کنند." وی توضیح داد که بانک‌های تجاری معمولاً محدودیت‌های خاصی را برای پذیرش ریسک رعایت می‌کنند که این امر باعث ایجاد شکاف‌های تأمین مالی و بیمه‌ای می‌شود و کشورها را مجبور به ایجاد بانک‌های تخصصی تأمین مالی صادرات برای پرکردن این شکاف‌ها می‌کند. الخلب همچنین خاطرنشان کرد که بانک صادرات و واردات عربستان در سال‌های اخیر تسهیلات اعتباری بالغ بر 70 میلیارد ریال سعودی و بیش از 65 مشارکت راهبردی با نهادهای جهانی و داخلی منعقد کرده است که به‌طور قابل توجهی به باز کردن بازارها برای صادرات عربستان کمک کرده است. وی همچنین به دستاوردهای قابل توجه عربستان اشاره کرد و گفت: "عربستان به لطف رهبری خود، با رشد بیش از 100 درصدی صادرات غیرنفتی بین سال‌های 2020 تا 2024، به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته است." مدیرعامل بانک صادرات عربستان به نقش بانک خود به عنوان یک توانمندکننده مالی در این زمینه اشاره کرد و توضیح داد که این بانک طیف گسترده‌ای از محصولات تأمین مالی و بیمه را ارائه می‌دهد که شامل صادرکنندگان داخلی، خریداران بین‌المللی، اتاق‌های‌تجاری‌جهانی و موسسات مالی داخلی و بین‌المللی می‌شود. وی همچنین اضافه کرد که در سال جاری، تأمین مالی نهاده‌های تولید برای تأمین مالی تأسیسات صنعتی در عربستان با مواد خام و تجهیزات نیز معرفی شده است. این محصولات کمک کرده‌اند تا شکاف‌های تأمین مالی توسط مؤسسات مالی تجاری پر شده و طرف‌های درگیر در عملیات صادراتی در برابر خطرات عدم پرداخت و نوسانات بازار محافظت شوند. مدیرعامل بانک اعلام کرد که شرکت‌های کوچک و متوسط بیش از 40 درصد از مشتریان بانک را تشکیل می‌دهند.