اخبار اقتصادی عربستان سعودی - جده

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی عربستان سعودی در هفته اول اردیبهشت ماه 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

کمپین‌سازمان‌مناطق ویژه اقتصادی برای جذب سرمایه‌گذاری و گسترش مشارکت‌های راهبردی

 سازمان شهرک‌ها و مناطق ویژه اقتصادی عربستان، کمپینی گسترده به منظور تقویت مشارکت‌های استراتژیک با مجموعه‌ای از نهادهای دولتی و غیرانتفاعی آغاز کرده است. هدف از این کمپین، معرفی مجموعه‌ای از مشوق‌ها و مزایای کیفی برای سرمایه‌گذاران در مناطق ویژه اقتصادی عربستان است.  این کمپین بخشی از تلاش‌های این سازمان برای تقویت یکپارچگی میان بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی و فراهم‌سازی محیطی شفاف، رقابتی و تسهیل‌شده در حوزه قانون‌گذاری و سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌رود. مشارکت‌های مورد اشاره، حوزه‌های کلیدی نظارتی را پوشش می‌دهد، از جمله: قضا و حل اختلاف، نیروی کار، استانداردها و انطباق با مقررات غذا و دارو.  نبیل خوجه، دبیرکل سازمان، ضمن تأکید بر اهمیت این مشارکت‌ها، آن‌ها را نقطه‌عطفی در مسیر توانمندسازی سرمایه‌گذاران توصیف کرد. وی افزود: ما با همکاری نهادهای کلیدی درحال فعال‌سازی مجموعه‌ای از مشوق‌های جذاب، همچون معافیت‌های مالیاتی، تسهیلات گمرکی و تسهیل در مقررات نیروی کار هستیم. این اقدامات، مناطق ویژه اقتصادی را به مقاصدی امیدوارکننده برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند.  او همچنین خاطرنشان کرد که اجرای این توافق‌نامه‌ها، دسترسی سرمایه‌گذاران جدید و فعلی را به سیستم‌های منعطف، خدمات تسهیل‌شده و فرآیندهای دیجیتالی فراهم‌کرده و تأثیرگذاری سرمایه‌گذاری‌ها را دوچندان می‌کند.  از جمله مهم‌ترین مشارکت‌های اعلام‌شده، می‌توان به توافق با وزارت دادگستری و مرکز داوری تجاری سعودی برای راه‌اندازی سیستم داوری و مصالحه منطبق با استانداردهای بین‌المللی در مناطق ویژه اشاره کرد. همچنین همکاری‌هایی با سازمان زکات، اداره مالیات‌و‌گمرک، وزارت‌منابع‌انسانی و توسعه اجتماعی برای ارائه معافیت‌های مالیاتی و گمرکی، تسهیل صدور روادید، و معافیت از هزینه‌های نیروی کار خارجی در حال اجراست.  علاوه بر این، سازمان با سازمان استاندارد و کیفیت عربستان سعودی و سازمان غذا و داروی عربستان سعودی نیز همکاری دارد تا با تسهیل در روند انطباق با مقررات ملی، ورود سریع‌تر محصولات و خدمات به بازارهای داخلی را امکان‌پذیر سازد.  در بعد دیجیتال، این سازمان به دنبال ارتقاء یکپارچگی داده‌ها و پلتفرم‌های خدماتی از طریق پلتفرم یکپارچه خود است که امکان اتصال مؤثر سرمایه‌گذاران به تمامی نهادهای ذی‌ربط را فراهم می‌کند و در نتیجه موجب تسریع فرآیندها و افزایش بهره‌وری می‌شود. این ابتکارات بخشی از تعهد سازمان به تسهیل مسیر سرمایه‌گذاری، کاهش هزینه‌های عملیاتی و کاهش ریسک‌های تجاری در مناطق ویژه اقتصادی عربستان است. این اقدامات همچنین در راستای حمایت از اهداف وزارت سرمایه‌گذاری و تحقق چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعودی در جذب سرمایه‌گذاری‌های با کیفیت و بلندمدت صورت می‌گیرد.

برگزاری نشست صنایع‌دستی و جواهرسازی در مرکز شرکت‌های کوچک و متوسط(منشات) جده

در چارچوب برنامه‌های هفته میراث و صنایع دستی، مرکز منشات جده نشست تخصصی‌ای با عنوان «صنایع دستی و ساخت جواهرات» برگزار کرد.  هدف از این نشست، معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و ابتکارات‌دولتی در حمایت از صنعت جواهرسازی و طلاسازی، و همچنین توانمندسازی کارآفرینان فعال در این حوزه در عربستان بود. در این رویداد، موضوعاتی کلیدی از جمله: اصول بازاریابی در صنعت جواهر و طلا، راهکارهای ایجاد مشارکت‌های اقتصادی موفق، ارائه حمایت‌های لجستیکی، و شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش صنایع دستی و طلاسازی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. هفته میراث و صنایع دستی یکی از ابتکارات اداره‌کل شرکت‌های کوچک و متوسط(منشات) است که با هدف تمرکز بر بخش‌های خاص تجاری در عربستان طراحی شده است. این ابتکار، بستری برای معرفی فرصت‌های دولتی و ایجاد ارتباط بین کارآفرینان، نهادهای دولتی و بخش خصوصی فراهم می‌کند. همچنین، این هفته‌ها شامل دعوت از سازمان‌ها و مؤسسات فعال در حوزه‌صنایع‌دستی برای به‌اشتراک‌گذاری تجربیات موفق، ارائه داستان رشد خود و چگونگی غلبه بر چالش‌های مسیر توسعه هستند. هدف اصلی، تشویق نوآوری، ارتقاء توان رقابتی، و حمایت پایدار از بخش‌های خلاق و فرهنگی عربستان است.

مشارکت عربستان در فعالیت‌های هفدهمین دوره کنفرانس اقتصادی اروپا در لهستان

عربستان با هیأت رسمی در فعالیت‌هاى هفدهمین دوره کنفرانس اقتصادی اروپا که از 23 تا 25 آوریل 2025 در لهستان برگزار شد، شرکت کرد. هیأت فوق شامل سعدبن صالح الصالح سفیر عربستان در لهستان، ساره السید معاون وزارت سرمایه‌گذاری در امور بین‌الملل، عبدالعزیز السکران معاون سازمان تجارت خارجی و نمایندگانی از اتحادیه اتاق‌های بازرگانی عربستان به نمایندگی از شورای تجاری سعودی-لهستانی بود. هیأت سعودی با معاون وزیر توسعه اقتصادی و فناوری لهستان دیدار کرد و درباره روابط اقتصادی و راه‌های تقویت همکاری‌های سرمایه‌گذاری و تجاری گفتگو نمود. همچنین نشست‌ها و کارگاه‌هایی با تعدادی از نمایندگان شرکت‌های حاضر در کنفرانس برگزار شد تا فرصت‌های سرمایه‌گذاری در عربستان معرفی شود. هیأت سعودی در یک نشست گفتگو محور درباره روابط اقتصادی عربستان و لهستان، زمینه‌های همکاری، فرصت‌های سرمایه‌گذاری، و تحولات اقتصادی عربستان در چارچوب چشم‌انداز 2030 شرکت کرد. به ادعای منابع محلی این کنفرانس یکی از مهم‌ترین رویدادهای اقتصادی در اروپای مرکزی به‌شمار می‌رفت که با حضور مقامات دولتی اروپایی، بازرگانان و شرکت‌ها برگزار و به بررسی آینده همکاری‌های اقتصادی ‌پرداخت.

همکاری استراتژیک بین شورای همکاری و آسیای مرکزی در مواجهه با چالش های اقتصادى

عبدالعزیز العویشق، دستیار دبیرکل در امور سیاسی و مذاکرات در شورای همکاری خلیج فارس، تاکید کرد که عربستان نقشی محوری در برگزاری اولین اجلاس سران بین کشورهای خلیج فارس و آسیای مرکزی در جده ایفا کرد. وی خاطرنشان کرد که عربستان یکی از کشورهایی است که بیشترین علاقمند به تقویت این مشارکت است. این سخنان در حاشیه سمیناری با عنوان «روابط شورای همکاری فارس با کشورهای آسیای مرکزی - اهداف و مبانی همکاری همجانبه» در مقر دبیرخانه کل شورای همکاری در ریاض به خبرگزاری عربستان بیان شد. وی توضیح داد که مشارکت بین دو طرف بر اساس یک برنامه اقدام مشترک است که در نشست جده تصویب شد.این شش حوزه اصلی را در بر می‌گیرد که مهمترین آنها همکاری‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی و همچنین آموزش، بهداشت، فرهنگ، جوانان و ورزش است. وی خاطرنشان کرد که همکاری‌های استراتژیک بین دو منطقه با وجود نبودن مسیرهای حمل و نقل مستقیم زمینی یا دریایی ولى شاهد پیشرفت های ملموسی است.حجم مبادلات تجاری بین دو طرف طی هشت سال گذشته 10برابر شده است. وی به افزایش سرمایه گذاری‌ها به ویژه در رمینه‌هاى انرژی و زیرساخت ها اشاره کرد که از جمله حوزه‌های اولویت دار کشورهای آسیای مرکزی است.

افتتاح دفتر مرکزی منطقه‌ای پپسی‌کو در منطقه مالی ملک عبدالله ریاض

شرکت پپسی‌کو دفتر مرکزی منطقه‌ای خود را در منطقه مالی ملک عبدالله (KAFD) در شهر ریاض عربستان افتتاح کرد و با این اقدام، حضور خود را در عربستان از طریق سرمایه‌گذاری‌های گسترده، از جمله تجهیز واحدهای تولیدی پیشرفته در شهر دمام و توسعه در بخش کشاورزی داخلی، تقویت نمود. پپسی‌کو برای تأمین سیب‌زمینی مورد استفاده در محصولات خود به مزارع محلی عربستان سعودی متکی است. این شرکت در ۸۶ نقطه در سراسر عربستان فعالیت دارد و با همکاری شرکای بسته‌بندی خود، بیش از ۹۰۰۰ فرصت شغلی ایجاد کرده است. همچنین برنامه‌های نوآورانه‌ای را برای حمایت از اشتغال و آموزش ارائه می‌دهد؛ از جمله ابتکار «آینده عربستان سعودی است» که با هدف توانمندسازی جوانان سعودی در راستای کسب مهارت‌های نوین و ارتقاء فرصت‌های شغلی، هم‌راستا با چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان طراحی شده است. برنامه Youth Impact Studio نیز با تمرکز بر ارتقاء مهارت‌های جوانان در زمینه پایداری، تحت پلتفرم «منطقه حمایتی Umme Anoval» برای پشتیبانی از Umme Abrella اجرا می‌شود. در همین راستا، ابتکار «تمکانی» با تمرکز بر کارآفرینی و نوآوری، به توانمندسازی و الهام‌بخشی به زنان عربستان سعودی پرداخته و تاکنون بیش از 100 هزار زن از این برنامه بهره‌مند شده‌اند. این اقدامات در راستای توسعه یک محیط اقتصادی پایدار و متنوع صورت می‌گیرند. شرکت‌های چندملیتی با ایجاد هزاران فرصت شغلی و پیاده‌سازی بهترین شیوه‌های جهانی در حوزه‌های کشاورزی، صنعت، لجستیک و سایر بخش‌ها، نقش مؤثری در حمایت از اقتصاد ملی عربستان ایفا می‌کنند. به ادعای منابع خبری محلی عربستان متعهد به ایجاد محیطی پویا و یکپارچه برای سرمایه‌گذاری است؛ محیطی که سرمایه‌گذاران خارجی از تسهیلات متنوعی برخوردار می‌شوند که موجب ارتقای فضای کسب‌وکار و جذب سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی می‌گردد. این تسهیلات شامل شبکه‌ای پیشرفته از زیرساخت‌ها و خدمات لجستیکی یکپارچه است که بستری انعطاف‌پذیر و کارآمد را برای فعالیت‌های تجاری فراهم می‌سازد و جایگاه عربستان را به‌عنوان مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاری جهانی در حوزه‌های گوناگون تثبیت می‌کند. تحولات اقتصادی عربستان که در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰ شکل گرفته‌اند، شرکت‌های بین‌المللی متعددی را برای توسعه فعالیت‌های خود جذب کرده‌اند. واکنش مثبت این شرکت‌ها به مشوق‌های اقتصادی ارائه‌شده توسط عربستان، منجر به افزایش قابل‌توجه تعداد دفاتر مرکزی منطقه‌ای شده است؛ به‌طوری‌که این تعداد اکنون به حدود ۶۰۰ شرکت رسیده و حجم کل سرمایه‌گذاری‌ها به ۱.۲ تریلیون ریال سعودی رسیده است که معادل ۳۰ درصد از کل اقتصاد عربستان را تشکیل می‌دهد.

افتتاح مجمع پیمانکاری عربستان سعودی و روسیه در مسکو

ماجد بن عبدالله الحقیل، وزیر شهرداری‌ها و مسکن عربستان، مجمع پیمانکاری عربستان سعودی و روسیه را که به همت سازمان پیمانکاران سعودی در شهر مسکو فدراسیون روسیه، برگزار شده بود افتتاح کرد. این رویداد در چارچوب سفر رسمی هیئت سعودی به روسیه برگزار شد. در سخنرانی افتتاحیه، وزیر بر تعهد رهبری سعودی به تقویت همکاری با روسیه در زمینه‌های گوناگون، به‌ویژه در بخش ساخت‌وساز تأکید کرد. وی همچنین بر اهمیت شکل‌گیری مشارکت‌های راهبردی میان شرکت‌های سعودی و همتایان روسی‌شان، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و انتقال دانش و تخصص برای پیشبرد اهداف توسعه‌ای بخش ساختمان و تحقق چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعودی تأکید داشت. از سوی دیگر، محمد بن عبدالعزیز العجلان، رئیس هیئت‌مدیره سازمان پیمانکاران سعودی، این مجمع را بستری برای همکاری عملی و مؤثر میان شرکت‌های بزرگ پیمانکاری دو کشور دانست. وی ضمن اعلام آمادگی کامل این سازمان برای همکاری با وزارت شهرداری‌ها و مسکن، بر لزوم تسهیل رویه‌ها و رفع موانع در مسیر مشارکت‌های آینده، در راستای تسریع روند توسعه عربستان، تأکید کرد. ریاست طرف روسی در این مجمع بر عهده الکساندر مور، رئیس مرکز ملی سیاست‌های ساخت‌وساز روسیه بود. وی ضمن استقبال از برگزاری این نشست، امضای توافق‌نامه همکاری میان مرکز متبوع خود و سازمان پیمانکاران سعودی را گامی مهم در تقویت روابط اقتصادی و فنی دو کشور دانست. به گفته وی، این توافق چشم‌اندازهای روشنی برای تبادل تخصص، اجرای پروژه‌های مشترک و بهره‌گیری از ظرفیت‌های روبه‌رشد بخش ساخت‌وساز در  عربستان ایجاد خواهد کرد.درحاشیه این مجمع، توافق‌نامه همکاری میان سازمان‌پیمانکاران‌سعودی و مرکز ملی‌سیاست‌های ساخت‌وساز روسیه به امضا رسید. این توافق با حمایت وزیر شهرداری‌ها و مسکن عربستان انجام شد و نشان‌دهنده عمق روابط دوجانبه و عزم مشترک برای توسعه همکاری‌های شهری و ساختمانی میان دو کشور است.

حضور هیات سعودی در نشست‌های بهار 2025 بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول

محمدبن عبدالله الجدعان، وزیردارایی عربستان، ریاست هیات سعودی را در نشست‌های بهاره( 26-21 آوریل 2025 آمریکا) گروه بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول بر عهده خواهد داشت. هیات همراه وزیر دارایی متشکل از مقامات ارشد بود، از جمله: ایمن بن محمد السیاری، رئیس بانک مرکزی عربستان (ساما)، عبدالمحسن بن سعد الخلیف، معاون وزیر دارایی، عبدالله بن زرعه، معاون کمیته بین‌المللی مالی، نایب رئیس کمیته بین المللی پولی و مالی، دکتر ریاض الخریف خالد باوزیر، مدیرعامل صندوق توسعه عربستان سعودی، سلطان المرشد، مدیرعامل مرکز ملی مدیریت توسعه، هانی المدینی، و همچنین نمایندگانی از وزارت دارایی، بانک مرکزی عربستان، صندوق ملی توسعه، گمرک سعودی، و نهادهای مرتبط با زکات و مالیات در حاشیه این نشست‌ها، وزیر دارایی و رئیس بانک مرکزی عربستان در دومین نشست وزرای دارایی و رؤسای بانک‌های مرکزی گروه G20، تحت ریاست جمهوری آفریقای جنوبی، شرکت کردند. این نشست به بررسی موضوعات اقتصادی و توسعه‌ای روز جهان و راه‌های تقویت همکاری بین‌المللی برای مقابله با چالش‌های اقتصاد جهانی اختصاص پرداخت. همچنین، وزیر دارایی عربستان در جلسه کمیته توسعه گروه بانک جهانی شرکت و در مورد تحولات جهانی و برنامه‌های توسعه‌ای این نهاد گفتگو کرد. وی همچنین ریاست جلسه کمیته‌بین‌المللی‌پولی‌و‌مالی صندوق بین‌المللی‌پول(IMFC)  را برعهده داشت. در این نشست، موضوعاتی همچون چشم‌انداز اقتصاد جهانی، ریسک‌های اقتصادی، اولویت‌های سیاست‌گذاری اقتصادی، و نقش صندوق در حمایت از کشورها از طریق مشاوره مالی، کمک‌های فنی و تأمین منابع مالی مورد بررسی قرار گرفت. نشست‌های بهاری، محفلی سالانه برای گردهمایی وزرای دارایی، رؤسای بانک‌های مرکزی، مقامات ارشد نهادهای بین‌المللی، نمایندگان بخش خصوصی، جامعه مدنی و دانشگاهیان است تا در مورد چالش‌های مهم اقتصاد جهانی، توسعه پایدار، مبارزه با فقر، و تحولات نظام مالی جهانی به بحث و تبادل نظر بپردازند.

حجم تسهیلات اعتباری اعطا شده توسط بانک صادرات و واردات سعودی در سال 2024

بانک صادرات و واردات سعودی (Saudi EXIM) در سال 2024 به رشد بی‌سابقه‌ای در ارائه تسهیلات اعتباری دست یافت، به‌گونه‌ای که ارزش کل این تسهیلات به 33.53 میلیاردریال سعودی رسید؛ رشدی معادل 103.2 درصد نسبت به 16.5 میلیاردریال در سال 2023. این جهش، در راستای حمایت از صادرات غیرنفتی عربستان سعودی و افزایش رقابت‌پذیری آن در بازارهای جهانی انجام شده است. بانک از زمان تأسیس خود در سال 2020، روند صعودی پایداری را در ارائه تسهیلات اعتباری ثبت کرده است. سهم این بانک از تسهیلات اعتباری صادرات غیرنفتی در سال 2024 به 7.66 درصد رسید و این تسهیلات شامل تأمین مالی و بیمه صادرات محصولات و خدمات غیرنفتی عربستان بوده است. تا پایان سال 2024، مجموع مبالغ پرداخت‌شده برای درخواست‌های تأمین مالی صادرات به 11.96 میلیارد ریال رسید که نشان‌دهنده افزایشی 70 درصدی نسبت به سال گذشته است. این بانک همچنین در طول سال، 50 قرارداد و تفاهم‌نامه امضا کرد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به امضای نخستین بیمه‌نامه اعتبار اسنادی در نوع خود با شرکت سابک (بزرگ‌ترین در خاورمیانه)، قرارداد تسهیلات اعتباری به ارزش 300 میلیون دلار با شرکت Glencore International و یادداشت تفاهم با بانک صادرات و واردات ایالات متحده اشاره کرد. در کنار این موفقیت‌ها، بانک همچنین میزبان نشست کارشناسان ریسک کشور اتحادیه برن در سال 2024 بود و نخستین برنامه توسعه فارغ‌التحصیلان سعودی برای بیمه صادراتی را راه‌اندازی کرد. سعد بن عبدالعزیز الخلب، مدیرعامل بانک، ضمن ابراز رضایت از دستاوردهای سال 2024 تأکید کرد: نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده تمرکز راهبردی بانک بر گسترش تعاملات تجاری بین‌المللی و حمایت از صادرات غیرنفتی عربستان است. این دستاوردها در ادامه موفقیت‌های پنج‌ساله بانک و هم‌راستا با اهداف چشم‌انداز 2030 عربستان محقق شده است.  وی همچنین افزود: بانک در شاخص‌های کلیدی عملکرد، به‌ویژه در همکاری یکپارچه با نهادهای دولتی و بخش خصوصی، به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته است و به لطف حمایت‌های رهبری فرزانه، مسیر توسعه پایدار خود را با قدرت ادامه خواهد داد. بانک صادرات و واردات سعودی، زیرمجموعه‌ای از صندوق توسعه ملی، نقش محوری در پر کردن شکاف‌های تأمین مالی و کاهش ریسک صادراتی ایفا می‌کند و هدف نهایی آن، تسریع رشد اقتصاد ملی غیرنفتی مطابق با اهداف چشم‌انداز 2030 عربستان است.