تاثیر افزایش تعرفه‌ها بر اقتصاد رومانی

روابط تجاری رومانی با ایالات متحده هر ساله بیش از ۳ میلیارد یورو ارزش دارد. بر اساس داده‌های مؤسسه ملی آمار، در سال ۲۰۲۴ رومانی کالاهایی به ارزش 2/1 میلیارد یورو به آمریکا صادر کرده است. رومانی در حال حاضر مشغول تهیه طرح‌های کمک‌های دولتی برای شرکت‌هایی است که تحت تأثیر تعرفه‌های گمرکی قرار خواهند گرفت.

روابط تجاری رومانی با ایالات متحده هر ساله بیش از ۳ میلیارد یورو ارزش دارد. بر اساس داده‌های مؤسسه ملی آمار، در سال ۲۰۲۴ رومانی کالاهایی به ارزش 2/1 میلیارد یورو به آمریکا صادر کرده است. واردات از ایالات متحده نیز 1/2 میلیارد یورو بوده است. رومانی فولاد، آلومینیوم، لاستیک، کنسول‌ها، تجهیزات رادار، قطعات هواپیما، موتورهای الکتریکی و قطعات خودرو را به ایالات متحده صادر می‌کند. پس از بریتانیا و ترکیه، ایالات متحده سومین شریک تجاری مهم رومانی خارج از اتحادیه اروپا است. مهم‌ترین شرکای تجاری رومانی، آلمان، ایتالیا، فرانسه و مجارستان هستند.

واکنش دولت رومانی به وضع تعرفه‌ها

در یک کنفرانس مطبوعاتی که در تاریخ ۸ آوریل برگزار شد، رئیس‌جمهور موقت رومانی، « ایلی بولوجان» هشدار داد که رومانی ممکن است با چالش‌های اقتصادی قابل توجهی مواجه شود، به ویژه در نتیجه اختلافات تجاری فرا اطلس، به خصوص در بخش‌هایی مانند آلومینیوم، صنایع دارویی و تولید قطعات. وی بر اثرات زنجیره‌ای کاهش صادرات آلمان به ایالات متحده تأکید کرد و خاطرنشان کرد که ادغام رومانی در زنجیره‌های ارزش اروپایی ممکن است این کشور را به آسیب‌پذیری‌های بیشتری مواجه کند. بولوجان خواستار احتیاط و ادامه مذاکرات بین اتحادیه اروپا و ایالات متحده شد و استدلال کرد که تعرفه‌های تلافی‌جویانه می‌توانند تورم و خطرات رکود اقتصادی را تشدید کنند. به نظر او، تقویت پایه صنعتی و رقابت‌پذیری رومانی در برابر شوک‌های خارجی از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود.

در ادامه واکنش ها به وضع تعرفه‌های ایالات متحده، رئیس‌جمهور رومانی، مارسل چیولاکو،قول داد که از طریق طرح‌های کمک‌های دولتی شرکت‌های رومانیایی را در برابر تعرفه‌های تجاری اعلام شده محافظت کند. چیولاکو قول کمک در برابر تعرفه‌ها را داده است و اینکه از شرکت‌های رومانیایی با همه منابع در دسترس در برابر اثرات جنگ تعرفه‌های گمرکی جدید بین آمریکا و اروپا محافظت خواهد شد.

بر اساس اظهارات نخست‌وزیر مارسل چیولاکو. رومانی در حال حاضر مشغول تهیه طرح‌های کمک‌های دولتی برای شرکت‌هایی است که تحت تأثیر تعرفه‌های گمرکی اعلام شده توسط رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در روز چهارشنبه، آوریل ۲، قرار خواهند گرفت.

دولت رومانی درحال آماده‌سازی اقدامات حمایتی برای همه صنایعی که تحت تأثیر قرار می‌گیرند، از طریق طرح‌های کمک‌های دولتی خواهد بود که به نحوی موثر و آسان قابل اجرا باشد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن تأثیرگذار باشد. داده‌های اخیری نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران رومانیایی و خارجی به پتانسیل اقتصادی رومانی است. یک نمونه مثال زده شده توسط مقامات رومانیایی، علاقه بزرگ‌ترین شرکت صنعتی کارآفرینی، به سرمایه گذاری 100 میلیون یورویی در یک کارخانه جدید در اونشتی سرمایه‌گذاری می‌کند. فنلاندی‌ها از  شرکت نوکیان، تولید لاستیک را در اورادئا آغاز کرده‌اند. گردش مالی این شرکت حتی در همین سال از یک میلیارد یورو بیشتر بوده است. شرکت های ددمن و موب اکسپرت، و همه زنجیره‌های بزرگ هاپرمارکت در حال گسترش شبکه لجستیکی خود در کشور با سرمایه‌گذاری‌های چندصد میلیونی یورو هستند.

یک صندوق سرمایه گذاری آمریکایی، شبکه سلامت رجینا ماریا را با بیش از 1/3 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری تصاحب کرده است. این شبکه سلامت رجینا ماریا توسط بزرگترین ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی خصوصی در فنلاند تصاحب خواهد شد. در نتیجه، اعتماد به رومانی وجود دارد و به همین دلیل سرمایه‌گذاران جدی در فکر سرمایه گذاری روی فرصت های اقتصادی رومانی هستند. این تصویر واقعی اقتصاد رومانی است.

در مجموع بنا به نظر کارشناسان، نکات کلیدی پاسخ دولت رومانی به شکل زیر خلاصه می‌شوند:

در کشوری مانند رومانی، که دارای کسری‌های بزرگ است، هر گونه رکود یا تأثیر منفی بر اقتصاد می‌تواند اثرات بسیار شدیدی داشته باشد؛

ضروری است که اقداماتی در سطح اروپا و ملی انجام شود تا اقتصاد رقابتی‌تری به دست آید؛

حمایت از اقتصاد از طریق سیاست‌های حمایتی به این صورت که رومانی باید تولید صنعتی در داخل کشور را تشویق کرده و ادغام شرکت‌های رومانیایی در زنجیره‌های ارزش جهانی را در سطح بالاتری تسهیل کند؛

رومانی در بخش آلومینیوم، صنایع دارویی و در حوزه تولید قطعاتی که شامل فولاد و آلومینیوم می‌شود، تحت تأثیر قرار خواهد گرفت؛

تأثیر غیرمستقیم قابل توجهی وجود خواهد داشت - از آنجا که اقتصاد آلمان یک سوم صادرات اتحادیه اروپا به ایالات متحده را تشکیل می‌دهد، شرکت‌های رومانیایی که در این زنجیره‌های ارزش ادغام شده‌اند، به احتمال زیاد سفارشات کمتری دریافت خواهند کرد، که منجر به کاهش فعالیت آن‌ها خواهد شد؛

سرمایه‌گذاری خارجی، که اخیراً در رومانی کم بوده است، تا زمانی که وضعیت تثبیت شود کاهش خواهد یافت؛

رومانی معتقد است اقدامات تلافی‌جویانه‌ای که اتحادیه اروپا ممکن است در دوره آینده اتخاذ کند، هزینه‌های تشدید را افزایش می‌دهد، که می‌تواند برای اقتصاد ما حتی بیشتر باشد زیرا تعرفه‌های متقابل به معنای تورم، کاهش قدرت خرید و خطر رکود اقتصادی است؛

در تاریخ ۹ آوریل 2025، کمیته موانع تجارت اتحادیه اروپا اولین پاسخ به اقدامات تعرفه‌ای ایالات متحده را تصویب خواهد کرد. اولین مجموعه تعرفه‌ها تدابیری تلافی‌جویانه در برابر اقدامات دولت ایالات متحده خواهد بود، که اتحادیه اروپا عمدتاً محصولات غذایی کشاورزی وارداتی از ایالات متحده را با تعرفه‌هایی بین 10 تا 25 درصدی هدف قرار خواهد داد؛

تمایل رومانی به حصول اطمینان از اینکه واردات مربوط به بخش هسته‌ای به اتحادیه اروپا در این بسته تحریمی‌گنجانده نمی‌شود، زیرا رومانی قرارداد مهمی‌برای راکتورهای هسته‌ای چرنودا ۳ و ۴ دارد. بنابراین، هر گونه اقدام تلافی‌جویانه به معنای هزینه‌های اضافی است که باید پرداخت شود؛

رومانی از ادامه مذاکرات حمایت خواهد کرد تا این دو بازار بزرگ - اتحادیه اروپا و ایالات متحده - بتوانند راه‌حل‌هایی پیدا کنند که جریان‌های اقتصادی را امکان‌پذیر سازند.

 رابطه دو کشور و اثرات سیاست جدید بر  شرکت های بزرگ 

صنعت فلزات یکی از صنایع پیشرو صادراتی رومانی است، اگرچه سهم کلی آن در دهه گذشته به طور مداوم کاهش یافته است. این صنعت از جایگاه دوم به جایگاه پنجم سقوط کرده و حدود ۱۰ واحد درصد را به نفع دیگر صنایع از دست داده است. رومانی ظرفیت‌های تولید مهمی در هر دو صنعت فولاد و آلومینیوم دارد، دو محصولی که رئیس‌جمهور ایالات متحده تصمیم گرفته است با تعرفه‌های 25% و 10% به ترتیب محافظت کند، اما تجارت بسیار اندکی با ایالات متحده دارد. با این حال، این به معنای آن نیست که صنعت فلزات رومانی تحت تأثیر جنگ تجاری قریب‌الوقوع قرار نخواهد گرفت.

 اگرچه تولیدات شرکت‌های زیرمجموعه رومانی به طور مستقیم برای بازار آمریکا رقابت نمی‌کنند، اما تعرفه‌ها تغییرات غیرقابل پیش‌بینی در توزیع تولید در مجموعه بین‌المللی امکانات تولید شرکت‌های چندملیتی ایجاد خواهند کرد.

صنعت فولاد رومانی تحت سلطه شرکت «آرسلورمیتال» قرار دارد، بزرگترین شرکت فولادسازی جهان که مقر آن در لوکزامبورگ است و مالک کارخانه‌های فولاد گالاتی و چندین کارخانه دیگر در سراسر رومانی می‌باشد، در حالی که تولیدکننده آلومینیوم «آلرو اسلاتینا» که در بورس اوراق بهادار لندن ثبت شده، متعلق به شرکت «ویمتکو» است، یک شرکت جهانی با ثبت در هلند که تحت مالکیت سرمایه‌دار روسی «ویتالای ماتسیتسکی» قرار دارد. تعرفه‌ها بر زنجیره‌های تأمین و فرآیندهای تجاری یکپارچه این شرکت‌های جهانی تأثیر خواهند گذاشت.

به عنوان مثال، آرسلورمیتال کارخانه‌های فولادی نه تنها در اروپا و آسیا، بلکه در قلب صنعتی آمریکا، ایالت پنسیلوانیا، که خانه رأی‌دهندگان مهمی است – کسانی که از رکود اقتصادی آسیب دیده و از جهانی‌شدن ناامید شده‌اند – دارد؛ رأی‌دهندگانی که دونالد ترامپ در وهله اول به نمایندگی از آنها این تعرفه‌ها را اعمال کرد. اگرچه تولیدات شرکت زیرمجموعه رومانیایی آرسلورمیتال به طور مستقیم برای بازار آمریکا رقابت نمی‌کند، اما این تعرفه‌ها می‌توانند تغییرات غیرقابل پیش‌بینی در توزیع تولید در مجموعه بین‌المللی، امکانات تولید این شرکت و همچنین در کل صنعت جهانی فولاد ایجاد کنند، که ممکن است تولید و اشتغال در رومانی را منفی تحت تأثیر قرار دهد. همین استدلال احتیاطی در مورد تأثیرات احتمالی بر تولید رومانی نیز برای عملیات بین‌المللی ویمتکو و صنعت جهانی آلومینیوم پس از تصمیم آمریکا برای اعمال تعرفه بر این محصول صدق می‌کند، حتی اگر ارتباطات چندملیتی در این زمینه کمتر قابل تشخیص باشد.

آیا و چگونه و تا چه میزان تولید فولاد و آلومینیوم رومانی به صورت غیرمستقیم تحت تأثیر تعرفه‌ها قرار خواهد گرفت، فعلاً مشخص نیست. اما آنچه قطعی است، این است که هیچ‌یک از محصولات آمریکایی که کمیسیون اروپا - که صلاحیت انحصاری سیاست خارجی تجاری اتحادیه اروپا را دارد - برای تعرفه‌های تلافی‌جویانه فهرست می‌کند (از شلوار جین لیوای استراوس گرفته تا ذرت می‌سی‌سی‌پی و از موتورسیکلت‌های‌هارلی دیویدسون تا ویسکی کنتاکی) به عنوان «جبران» برای رومانی در صورت وقوع جنگ تجاری مطرح نیستند، زیرا رومانی‌ها آن محصولات را به عنوان واردات واقعی ندارند و بنابراین نمی‌توانند بر تولیدکنندگان آمریکایی تأثیر بگذارند. در حال حاضر، رومانی هر ساله حدود نیم میلیارد یورو محصولات آمریکایی وارد می‌کند، که عمدتاً شامل کامپیوترهای اپل و گوشی‌های آیفون است.

 منابع

https://www.bta.bg/en/news/balkans/864612-romania-to-be-affected-by-new-tariffs-announced-by-trump-administration

https://www.romania-insider.com/romania-president-sectors-usa-tariffs-april-2025

https://www.themarketforideas.com/how-the-latest-trump-tariffs-will-affect-romania-a342/

https://www.romania-insider.com/romania-aid-schemes-companies-us-tariffs-apr-2025