نرخ تورم رومانی، بالاترین نرخ تورم میان کشورهای اروپایی

بنا بر آخرین گزارش تورم در اروپا، رومانی در رتبه اول قرار دارد. رومانی تورمی دارد که ۵ برابر میانگین اروپا است. به عقیده برخی تحلیلگران، این موضوع پدیده بسیار مهمی‌برای اقتصاد رومانی است. کشورهایی مانند رومانی، استونی، مجارستان نرخ تورم بالای 4 و حتی نزدیک به 5 و بالاتر را در برخی ماه‌ها شاهد بودند، که بسیار بالاتر از میانگین منطقه یورو (~2) بوده است. در سال 2024 نیز، نرخ تورم رومانی بالاترین نرخ میان کشورهایی اروپایی بوده است.

در ادامه مقاله یکی از کارشناسان اقتصادی در رومانی در تحلیل تورم رومانی ارائه شده است:

«تورم مالیاتی است که توسط دولت از طریق سیاست‌های مالی و پولی ایجاد می‌شود. این خطرناک‌ترین مالیات است. دولت‌ها در ۱۰ سال گذشته تمام اشتباهات پولی و مالی‌ای را که در کتاب‌های اقتصاد نوشته شده بود، مرتکب شده‌اند. بیشترین ریسک این است که طی ۱۲ ماه آینده تورم در رومانی بیش از 50% شود، همان‌طور که وضعیت امروز نشان می‌دهد. و دلیل آن موارد ذیل است:

 خطر اول: کسری حساب جاری

بر اساس داده‌های یورواستات، رومانی بزرگ‌ترین کسری حساب جاری در اروپا را دارد. بین ژانویه تا اوت ۲۰۲۵، رومانی کسری حساب جاری ۱۸.۷ میلیارد یورو داشته است. اساساً ۱۸.۷ میلیارد یورو از طریق تجارت واردات و صادرات از رومانی خارج شده است. به طور معمول، نرخ ارز یورو باید هر روز افزایش یابد. برای حفظ مصنوعی نرخ ارز، دولت از ابتدای سال تاکنون ۱۵ میلیارد یورو از بانک‌های خارجی قرض گرفته است. این طرح دیگر کارایی نخواهد داشت زیرا همه بستانکاران ما را مجبور به کاهش کسری بودجه می‌کنند. بدون این وام‌های خارجی، نرخ ارز یورو طی چند ماه به ۷ لِی خواهد رسید.

خطر دوم: تمام قیمت‌ها در رومانی به یورو اعلام می‌شود

در رومانی یک ناهنجاری اقتصادی وجود دارد. تمام قیمت‌ها به یورو بیان می‌شوند (مسکن، خودرو، تلفن، دندان‌پزشکی، حقوق و غیره). قیمت‌ها به یورو هستند اما ما با لِی پرداخت می‌کنیم. ریسک ناشی از نکته ۱ فشار زیادی بر نرخ ارز وارد می‌کند.

 خطر سوم: کسری بودجه

رومانی بزرگ‌ترین کسری بودجه در اروپا را دارد، ۹٪ از تولید ناخالص داخلی. دولت مجبور است مبالغ زیادی پول قرض بگیرد تا کسری بودجه را پوشش دهد. این مبالغ قرض گرفته‌شده باعث افزایش تورم می‌شوند. اگر تورم در سال ۲۰۲۳ جهانی بود، تورم بسیار زیاد کنونی به صورت صد در صد نتیجه کار دولت‌های رومانی در سال‌های اخیر است. علاوه بر این، در سال ۲۰۰۹ تورم در رومانی ۴٪ بود. حالا تورم ۱۰٪ است. در سال ۲۰۲۵ کاهش حقوق یا از دست دادن شغل بسیار پیچیده‌تر است. به همین دلیل کاهش تعداد کارمندان بخش دولتی بسیار دشوار است.

نتیجه‌گیری‌ها: تورم سه مرحله دارد:

مرحله ۱: در آن دولت پول چاپ می‌کند. مصرف افزایش می‌یابد. به دلیل این، اقتصاد نیز رشد می‌کند؛ مرحله ۲: تورم سریع افزایش می‌یابد و جمعیت را فقیر می‌کند؛ و مرحله ۳: شورش جمعیت؛ رومانی احتمالاً به زودی وارد مرحله سوم خواهد شد.»

 در شکل زیر نمودار نرخ تورم در سال 2024 برای کشورهای اروپایی ارائه شده است:

چشم‌انداز کلی منطقه یورو و اتحادیه اروپا

• نرخ تورم سالانه در منطقه یورو (شاخص HICP) در ژانویه ۲۰۲۵ حدود 5/2% بوده است؛
• در مارس ۲۰۲۵، نرخ تورم منطقه یورو به حدود 2/2% رسیده است؛
• در آوریل ۲۰۲۵ نیز همین عدد حدود 2/2% حفظ شده است؛
• در ماه مه ۲۰۲۵ نرخ تورم به حدود 9/1% کاهش یافته است؛
• در ژوئن ۲۰۲۵ نیز نرخ تورم منطقه یورو 2% اعلام شده است.

بنابراین، طی شش‌ماه اول سال، نرخ تورم در منطقه یورو نسبتاً پایین بود و حتی در ماه‌های می و ژوئن به زیر یا نزدیک 2% رسید.

برای تجزیه به اجزای تورم، در گزارش‌های رسمی‌برای منطقه یورو آمده است که:

• بخش خدمات، یکی از مولفه‌های اصلی تورم است و در برخی ماه‌ها نرخ آن حدود ۳٫۳-۳٫۹٪ بوده است.
• بخش غذا، دخانیات و نوشیدنی‌ها نیز نرخ تورم بالاتری نسبت به متوسط داشته است؛ مثلاً در مارس ۲۰۲۵ این بخش حدود ۲٫۹٪ بوده است.
• بخش انرژی تاثیر منفی در کاهش تورم داشته است؛ مثلاً در آوریل ۲۰۲۵ نرخ تورم بخش انرژی حدود - ۳٫۵٪ گزارش شده است (یعنی قیمت‌های انرژی کاهش سالانه داشته‌اند).

این ترکیب نشان می‌دهد که کاهش تورم عمدتاً به دلیل کاهش یا منفی شدن قیمت انرژی بوده، در حالی که تورم «پایه» (غذا، خدمات) همچنان بالاتر بوده است.

برای آمار کشوری تحلیل به صورت زیر وجود داشته است:

• در ژانویه ۲۰۲۵، برخی کشورهای منطقه اتحادیه اروپا نرخ تورم بسیار پایین داشتند: مثلاً دانمارک ۱٫۴٪، فنلاند، ایتالیا و ایرلند هم حدود ۱٫۷٪ بودند.
• در مقابل، برخی کشورهای شرق/مرکز اروپا نرخ تورم بالاتری داشتند؛ مثلاً در ژانویه ۲۰۲۵، مجارستان حدود ۵٫۷٪ و رومانی حدود ۵٫۳٪ بوده است.
• در مارس ۲۰۲۵، رومانی با نرخ حدود ۵٫۱٪ بالاترین تورم را در اتحادیه اروپا داشت.

 ارزیابی کلی و نکات مهم

• کاهش قابل توجه نرخ تورم در منطقه یورو طی نیمه اول سال ۲۰۲۵ مشاهده شد؛ از حدود ۲٫۵٪ در ابتدای سال تا حدود ۱٫۹-۲٫۰٪ در ماه‌های می و ژوئن.
• کاهش تورم عمدتاً به دلیل کاهش بخش انرژی بوده است؛ در حالی که بخش‌های خدمات و غذا/نوشیدنی همچنان تغییری نشان نداده‌اند.
• تفاوت میان کشورها زیاد است: کشورهای شرق اروپا با تورم نسبتاً بالا، کشورهای غربی یا شمالی با تورم پایین‌تر.
• این کاهش تورم می‌تواند برای سیاستگذاران پولی (مثل بانک مرکزی اروپایی) نشانه‌ای از امکان کاهش نرخ بهره یا تغییر سیاست‌گذاری باشد، اما تورم پایه همچنان بالاتر از هدف ۲٪ ممکن است چالش باشد. 

• کشورهایی مانند رومانی، استونی، مجارستان نرخ تورم بالای ۴٪ و حتی نزدیک به ۵٪ و بالاتر را در برخی ماه‌ها شاهد بودند، که بسیار بالاتر از میانگین منطقه یورو (~۲٪) بوده است؛
• کشورهایی مانند فرانسه، ایتالیا و قبرس دارای نرخ تورم بسیار پایین‌تر نسبت به متوسط بودند؛
• این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که همگرایی تورم در کشورهای اروپایی هنوز کامل نیست؛ ساختارهای اقتصادی، سیاست‌های پولی و اثرات انرژی متفاوت بودند؛
• کاهش تدریجی نرخ تورم در منطقه یورو (از ~۲٫۵٪ به ~۲٫۰٪) نشان‌دهنده فروکش کردن برخی فشارهای قیمتی است، به‌ویژه از بخش انرژی؛
• با این حال، در کشورهایی با تورم بالا، چالش‌های بیشتری برای ثبات قیمت‌ها وجود دارد.

 منابع

https://www.ziuanews.ro/stiri/s-a-publicat-raportul-cu-inflatia-din-europa-romania-este-detasat-pe-primul-loc-avem-o-inflatie-de-5-ori-mai-mare-decat-media-din-europa-urmeaza-revolu-ia-1590579

Euro area annual inflation stable at 2.2% - Euro indicators – Eurostat

Hungary and Romania Record Highest Inflation Rates in EU as of February 2025