اقتصاد هیدروژن کم‌کربن در تونس
موسسه Advisian با حمایت بانک بازسازی و توسعه اروپا (EBRD)به تازگی گزارشی با عنوان اقتصاد هیدروژن کم‌کربن در تونس منتشر کرده است.
طبق این گزارش تونس با بهره‌گیری از منابع طبیعی فراوان، موقعیت جغرافیایی استراتژیک و زیرساخت‌های موجود، در مسیر توسعه اقتصاد هیدروژن کم‌کربن قرار دارد. این کشور با هدف کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و ارتقای صادرات انرژی پاک، پروژه‌های کلیدی و برنامه‌های بلندمدتی را آغاز کرده است. برای اساس گزارش موسسه Advisian ، ظرفیت‌ها، چالش‌ها و اقدامات لازم برای موفقیت تونس در این حوزه به شرح می‌باشد.
ظرفیت‌ها و مزایای تونس
- منابع طبیعی و انرژی تجدیدپذیر:
- تونس از منابع باکیفیت انرژی بادی و خورشیدی به ویژه در مناطق جنوبی برخوردار است.
- ظرفیت نصب‌شده انرژی تجدیدپذیر تا سال 2020 برابر با 401 مگاوات با هدف دستیابی به 30% ظرفیت تجدیدپذیر تا سال 2030 بوده است.
- موقعیت جغرافیایی:
- نزدیکی به اروپا از طریق خط لوله TransMed امکان صادرات مستقیم هیدروژن سبز را فراهم می‌کند.
- تونس در مسیر اصلی حمل‌ونقل دریایی مدیترانه قرار دارد که امکان صادرات آمونیاک سبز و سوخت‌های مصنوعی را تقویت می‌کند.
- صنعت کودهای فسفاتی:
- صنعت کودسازی تونس با استفاده از آمونیاک وارداتی فعالیت می‌کند. تولید داخلی آمونیاک سبز می‌تواند امنیت عرضه را افزایش و هزینه‌ها را کاهش دهد.
- هزینه تولید هیدروژن سبز:
- هزینه تولید هیدروژن سبز در تونس به شرط استفاده از ترکیب منابع خورشیدی و بادی (2.32 یورو/کیلوگرم) کمتر از کشورهای اروپایی است.
چالش‌ها
- کمبود آب:
- تولید هیدروژن نیازمند مقادیر زیادی آب است، که در منطقه‌ای مانند تونس با مشکل کمبود آب مواجه است.
- نبود استراتژی ملی هیدروژن:
- عدم وجود سیاست‌ها و مشوق‌های مالی برای توسعه اقتصاد هیدروژن کم‌کربن مانع پیشرفت سریع این بخش شده است.
- زیرساخت‌های انتقال انرژی:
- نیاز به توسعه شبکه برق برای تأمین انرژی مورد نیاز تولید هیدروژن سبز وجود دارد.
- مهارت نیروی کار:
- کمبود نیروی کار متخصص برای مدیریت پروژه‌های بزرگ مقیاس هیدروژن یک چالش اساسی محسوب می‌شود.
اقدامات لازم:
- توسعه استراتژی ملی هیدروژن:
- تدوین نقشه راه ملی برای توسعه هیدروژن سبز با تمرکز بر تولید آمونیاک سبز.
- ایجاد قوانین و مشوق‌های مالی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی.
- گسترش زیرساخت‌ها:
- توسعه شبکه برق و ارزیابی امکان استفاده از خط لوله TransMed برای انتقال هیدروژن.
- آموزش نیروی کار:
- سرمایه‌گذاری در آموزش نیروی کار متخصص برای مدیریت پروژه‌های مرتبط با هیدروژن.
- توسعه زنجیره تأمین داخلی:
- ایجاد زنجیره تأمین داخلی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت‌پذیری.
مشکل کمبود آب در تونس که در گزارش این موسسه ذکر شده است را شاید بهتر باشد فقدان مدیریت صحیح آب عنوان کرد زیرا تونس با دارا بودن خط ساحلی طولانی و بارش بیش از متوسط جهانی در شمار کشورهای خشک و حتی نیمه خشک جهان قرار ندارد.
تونس با بهره‌گیری از منابع طبیعی، موقعیت جغرافیایی ممتاز و زیرساخت‌های موجود، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک مرکز منطقه‌ای تولید و صادرات هیدروژن سبز دارد. با این حال، موفقیت در این مسیر نیازمند مدیریت چالش‌ها، تدوین سیاست‌های مناسب و همکاری بین‌المللی است.