اخبار اقتصادی عربستان سعودی - جده

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی عربستان سعودی در هفته اول اسفند بهمن ماه 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

عربستان در تلاش برای ایجاد شراکت با شرکت‌های بزرگ هوش مصنوعی جهان

عربستان سعودی با هدف برتری و تسلط بر فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی و ارتقاء وضعیت اقتصادی و فناوری خود به دنبال سرمایه‌گذاری وتسهیل همکاری‌های بین‌المللی در این زمینه است. عبدالله السواحه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات سعودی در نشست لیپ 2025 (LEAP 2025) تأکید کرد، ارزش پروژه‌های ابتکاری سعودی در زمینه هوش مصنوعی 14.9 میلیارد دلار برآورد شده است. عربستان سعودی همکاری‌های تنگاتنگی را با شرکت‌های برجسته فناوری جهان آغاز کرده است. شرکت‌های «لنوو» و «آلات» قراردادی به ارزش 2 میلیارد دلار برای راه‌اندازی یک کارخانه تولیدی مبتنی بر هوش مصنوعی در سعودی امضا کرده‌اند. ضمنا چندین شرکت بزرگ دیگر از جمله «سِیْلزفورس»، «تنسنت»، «سامبانوا» و «دیتابریکس» بیش از 3 میلیارد دلار در پروژه‌های هوش مصنوعی سعودی و دیگر کشورهای خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری کرده‌اند. همچنین شرکت‌های «گوگل» و "Alibaba Cloud"  درحال رقابت برای تسلط بر بازار فناوری‌های ابری و هوش مصنوعی در این کشورها هستند.

افزایش تسهیلات بانکی به مؤسسات بخش خصوصی سعودی در بازه 5 سال گذشته

روزنامه «الوطن» با بررسی داده‌های «بانک مرکزی» عربستان سعودی در گزارشی نوشت، تسهیلات ارائه‌شده به مؤسسات بخش خصوصی این کشور در 5 سال گذشته 88% افزایش یافته و ارزش آن از 175.7 میلیارد ریال در سه‌ماهه سوم 2020 به 329.2 میلیارد ریال در سه‌ماهه سوم 2024 رسیده است. همچنین بر اساس داده‌های بانک مرکزی سعودی، این تسهیلات رشد سالانه مداومی داشته است به‌گونه‌ای که در سال 2021 با 14% افزایش، در 2022 با 13.8% افزایش، در 2023 با 17.8% افزایش و در 2024 نیز با بالاترین نرخ رشد یعنی 22.6% افزایش همراه بوده است. 

پیشرفت عربستان در شاخص جهانی لجستیک  

صالح الجاسر وزیر حمل‌ونقل و خدمات لجستیک سعودی در مصاحبه با «العربیه بیزینس» از پیشرفت 17 رتبه‌ای کشورش در شاخص لجستیک «بانک جهانی» خبر داد. وی در این باره گفت عربستان 200 میلیارد ریال سرمایه گذاری در بخش لجستیک جذب کرد. وی تأیید کرد که کشورش 17 رتبه در شاخص لجستیک بانک جهانی ارتقا یافته است.وی در ادامه  خاطرنشان کرد که تعداد مراکز لجستیک موثر به 23 مرکز افزایش یافته است تا به 59 مرکز تا سال 2030 برسد. وی در حاشیه امضای تعدادی از قراردادها برای شرکت‌های بخش لجستیک در عربستان سعودی گفت: عربستان از زمان راه‌اندازی استراتژی ملی حمل‌ونقل و خدمات لجستیک در اواسط سال 2021، گام‌های بلندی در زمینه سرمایه‌گذاری در بخش لجستیک برداشته است که هدف این استراتژی تبدیل عربستان به یک مرکز لجستیک جهانی با بهره گیری از موقعیت جغرافیایی متمایز و زیرساخت های پیشرفته در جاده‌ها، بنادر و فرودگاه‌ها است. به گفته وی این استراتژی سرمایه گذاری‌های بزرگی را از بخش خصوصی به مبلغ حدود 200 میلیارد ریال جذب کرد که نشان دهنده اعتماد به اقتصاد ملی است. الجاسر افزود که عربستان بیش از 2120 مجوز لجستیک جدید صادر کرده است و توضیح داد که این دستاوردها جذابیت اقتصاد ملی را برای سرمایه گذاری‌های خارجی افزایش می دهد و از همه بخش های اقتصادی، گردشگری و صنعتی حمایت می‌کند. نامبرده به العربیه گفت در حال حاضر 10 میلیارد ریال سرمایه گذاری در مناطق لجستیکی در بنادر انجام شده است. عربستان هم اکنون 22 منطقه لجستیکی دارد و هدف گذاری این کشور 59 منطقه تا سال 2030 است. صالح الجاسر گفت: راه اندازی منطقه لجستیک مرسک در بندر اسلامی جده به دلیل عوامل متعددی از جمله وسعت این منطقه که 225 هزار مترمربع است و شامل توانایی جابجایی انواع کالاها اعم از یخچالی تا 25- درجه سانتیگراد و غیره، شیمیایی، گام مهمی است. وی افزود که این منطقه راه حل های لجستیکی یکپارچه و ارزش افزوده اقتصادی برای بخش لجستیک ارائه می دهد و در راستای استراتژی ملی حمل و نقل و خدمات لجستیکی است که توسط ولیعهد راه اندازی شده است، از آن زمان تاکنون، ما میوه‌های پیشرفت در این بخش را درو کرده ایم تا پادشاهی را به یک مرکز لجستیکی متمایز تبدیل کنیم. نامبرده این پروژه را با توجه به سرعت تکمیل در مدت 18 ماه با سرمایه گذاری 1.3 میلیارد ریالی بخش خصوصی متمایز توصیف کرد که نشان دهنده جذابیت کشور پادشاهی و بخش لجستیک برای سرمایه گذاری خارجی و مکمل افزایش کارایی بخش لجستیک است. الجاسر توضیح داد که منطقه لجستیک مرسک در بندر جده یکی از 18 پروژه به عنوان مناطق لجستیک امضا شده است که در سراسر پادشاهی توزیع شده است، زیرا پروژه‌ها یکی پس از دیگری ادامه می یابد. وی تاکید کرد: هدف این است که تا سال 2030 تعداد مناطق لجستیکی در سطح ملی از 22 منطقه به 59 منطقه افزایش یابد و تعدادی منطقه نیز با مشارکت شرکت های معتبر بین المللی مانند مرسک، بنادر دبی و غیره و همچنین شرکت های ملی فعال در این زمینه در حال ساخت است. وزیر حمل و نقل گفت: بخش خصوصی در حال پمپاژ سرمایه گذاری در حوزه‌های لجستیکی در بنادر بیش از 10 میلیارد ریال و توزیع در مساحت 6 میلیون متر مربع است که برای تمامی 18 منطقه لجستیکی که قرارداد آنها منعقد شده و 3 مورد از آنها تاکنون افتتاح شده است، پیش بینی می‌شود برای 12 سال تفاهم نامه منعقد شود و برخی از مناطق لجستیکی به مناطق لجستیکی اضافه شود تبدیل به مناطق سپرده گمرکی و برخی از آنها به مناطق ویژه به مناطق یکپارچه تبدیل شود. وی خاطرنشان کرد: بنادر از طریق مکانیزم لجستیکی به فرودگاه‌ها متصل می‌شوند تا واردات از طریق هوایی در بنادر انجام شود و بالعکس. صالح الجاسر گفت: شرکت های هواپیمایی ملی برای توسعه ناوگان حمل و نقل و بار خود سرمایه گذاری‌های کلانی دارند و هواپیماهای اختصاصی بار دارند که باعث ادغام شرکت های ملی و شرکت صندوق سرمایه گذاری عمومی متخصص در اجاره هواپیما می‌شود، زیرا همکاری متمایزی بین آن و شرکت های ملی وجود دارد و مذاکرات در این زمینه ادامه دارد و همکاری‌های زیادی در بخش حمل و نقل وجود دارد. وی به شرکت تاسیس شده توسط صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان در زمینه لیزینگ هواپیما اشاره کرد که در آن همکاری زیادی بین سیستم حمل و نقل و صندوق سرمایه گذاری در این زمینه و سایر زمینه‌ها وجود دارد، با توجه به اینکه صندوق دارای خطوط هوایی ریاض و سرمایه گذاری در بخش پست و لجستیک است که کار همه طرف ها با چشم انداز 2030 عربستان برای دستیابی به اهداف هماهنگ است. وی خاطرنشان کرد: شرکت هواپیمایی ریاض در سال آینده اولین هواپیما را تحویل گرفته و اولین پروازهای خود را انجام خواهد داد.

 افتتاح بزرگترین منطقه لجستیکی یکپارچه مرسک در خاورمیانه در بندر اسلامی جده

بزرگترین منطقه لجستیکی یکپارچه مرسک در خاورمیانه در بندر اسلامی جده توسط اداره بنادر عربستان (موانی) و مرسک با سرمایه گذاری بالغ بر 1.3 میلیارد ریال افتتاح شد. منطقه جدید که در مساحتی به مساحت 225000 مترمربع وسعت دارد، طیف وسیعی از راه حل های لجستیکی را ارائه می دهد که حرکت زنجیره‌های تامین را به هم مرتبط و تسهیل می‌کند و سالانه 200 هزار کانتینر استاندارد را جابجا می‌کند و بیش از 2500 فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم را فراهم می‌کند.

افزایش حجم مبادلات تجاری میان عربستان و کره جنوبی

به گزارش روزنامه "وطن"، حجم کلی مبادلات تجاری و بازرگانی عربستان سعودی و کره جنوبی با 62 درصد رشد به رقم 34.8 ملیارد دلار رسیده است.  بدین ترتیب، کره جنوبی در رده چهارمین شریک تجاری بزرگ عربستان قرار گرفته است . به نوشته رسانه‌ها این ظرفیت وجود دارد که به جایگاه دوم پس از چین نیز دست یابد. حجم مبادلات تجاری فوق به نحوی است که مجموع صادرات عربستان سعودی به کره جنوبی 28.7 میلیارد دلار و مجموع صادرات کره جنوبی به عربستان سعودی 6.1 میلیارد دلار عنوان شده است.  ضمنا حجم سرمایه گذاریهای عربستان سعودی در کره جنوبی 6.3 میلیارد دلار و حجم سرمایه گذاریهای کره جنوبی در عربستان سعودی 3 میلیارد دلار برآورد شده است. 

راه‌اندازی مجتمع صنایع هواپیمایی عربستان در شهر جده

وزارت صنعت و منابع معدنی عربستان سعودی از راه‌اندازی مجمع صنایع هواپیمایی این کشور در شهر جده خبر داد. این مجمع با همکاری «سازمان شهرهای صنعتی و مناطق فناوری» و همچنین «سازمان هواپیمایی کشوری» سعودی در زمینی به مساحت 1.2 میلیون مترمربع راه‌اندازی شد. این وزارتخانه همچنین تأکید کرد، هدف از راه‌اندازی مجمع صنایع هواپیمایی سعودی بومی‌سازی فناوری‌های پیشرفته، تقویت زنجیره تأمین در بخش هوانوردی و افزایش رقابت‌پذیری صنعتی این پادشاهی است. این مجمع در 40 کیلومتری فرودگاه بین‌المللی «ملک عبدالعزیز»، 70 کیلومتری شهر اقتصادی «ملک عبدالله» و 66 کیلومتری بندر جده قرار دارد.

رشد شمار سفرها در تاکسی‌های اینترنتی سعودی

رمیح الرمیح رئیس سازمان حمل‌ونقل عربستان سعودی در حاشیه نشست مربوط به ارائه گزارش عملکرد سالانه شرکت «اوبر» در این کشور تأکید کرد، بخش حمل‌ونقل اینترنتی در عربستان با رشد سریع همراه است و تعداد سفرهای اینترنتی انجام‌شده در سال 2024 با رشد 26 درصدی نسبت به 2023 به 80.5 میلیون سفر رسیده است. الرمیح همچنین افزود، تعداد رانندگان ثبت‌نام‌شده در سامانه‌های حمل‌ونقل اینترنتی سعودی در سال 2024 افزایش 27 درصدی داشته و به 332 هزار راننده رسیده است که از این تعداد راننده 22 هزار نفر زن عربستانی هستند. او تأکید کرد، تعداد زنان راننده این بخش در سال 2024 رشدی معادل 48% داشته است.

مجمع حلال مکه، راهبرد جدید عربستان برای تبدیل شدن به اولین مرکز جهانی صنعت حلال

مجمع حلال مکه 2025 روز پنجشنبه 9 اسفند به کار سه روزه خود را به پایان رساند، که از 25 تا 27 فوریه 2025 در مرکز اتاق مکه برای کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌ها با عنوان "توسعه پایدار از طریق صنعت حلال" برگزار شد. این مجمع در توصیه‌های خود بر موقعیت عربستان به عنوان کشور پیشرو در حمایت از اقتصاد اسلامی تاکید کرد و نقش بزرگ مجمع مکه در تقویت صنعت حلال، لزوم اتخاذ استراتژی‌های جدید برای تمایز و همچنین تبدیل شدن آن به پلتفرمی‌برای ابتکارات نوعی و فرصت‌های جهانی را مطرح کرد. مجمع حلال مکه در پایان بر تعهد خود به توسعه بخش حلال و تقویت همکاری‌های بین‌المللی برای تحقق اهداف چشم‌انداز 2030، و تبدیل عربستان به اولین مرکز جهانی صنعت حلال، با حمایت از نوآوری، ارتقا کیفیت و تقویت اعتماد به محصولات حلال سعودی در سطح جهانی تاکید کرد. شایان ذکر است که مجمع حلال مکه رهبران صنعت حلال را جمع کرد تا در مورد نوآوری‌ها با حضور 5000 بازدیدکننده، 150 نمایش‌دهنده و 50 سخنران، و برگزارى 15 جلسه بحث و کارگاه بحث کنند. مجمع حلال مکه در این دور از نشست خود، شاهد امضای 13 موافقتنامه با هدف توسعه روابط تجاری و تقویت همکاری‌های اقتصادی از طریق تسهیل ارتباط و آشنایی بین بازرگانان، موسسات و شرکت های تجاری بود. این توافق نامه‌ها امکانات لازم را برای توسعه کسب و کار آنها و ارتقای رشد در بخش های مختلف اقتصاد، ایجاد چارچوبی برای علوم حلال، کمک به توسعه مواد علمی و آموزشی برای علوم حلال، تحکیم جایگاه مجمع مکه، علاوه بر سرمایه گذاری در آخرین فناوری‌های هوش مصنوعی برای هدایت نوآوری در صنعت حلال در چارچوب تعهد به ارزش های اسلامی و استانداردهای بین المللی فراهم می‌کند.این توافق نامه‌ها شامل امضای تفاهم نامه بین اتاق بازرگانی و توسعه اسلامى، شرکت وامبراس، سرکت کولینورلد.او.او، مرکز علوم حلال در دانشگاه چولالونگکون و اتاق بازرگانی و صنایع بحرین بود. در همین راستا، شرکت توسعه محصولات حلال با شرکت ملی طیور، مزارع مرغ طلایی، شرکت هلدینگ عجلان و برادران، مرکز جهانی حلال و مرکز ملی خرما و خرما قراردادهای همکاری امضا کرد. این همایش شامل امضای تفاهم نامه همکاری با شرکت فرست میلز و شرکت صنایع غذایی الزاد بود. مرکز حلال عربستان سعودی همچنین قراردادهای همکاری میان مرکز ملی نخل و خرما و وزارت محیط زیست، آب و کشاورزی عربستان سعودی امضا کرد. به نوشته رسانه‌های محل، مجمع حلال مکه رهبران حلال را از سراسر جهان در طول 3 روز گرد هم می آورد تا در مورد آخرین نوآوری‌ها و بهترین شیوه‌ها در بخش حلال با تمرکز بر پایداری و توسعه بحث کنند، و یک پلت فرم استراتژیک برای تقویت مشارکت های تجاری و فرصت های سرمایه گذاری است که از طریق بیش از 150 شرکت به نمایندگی از 15 کشور به موقعیت عربستان به عنوان یک مرکز جهانی پیشرو در اقتصاد حلال کمک می‌کند. ضمنا سازمان مدیریت شهرک‌های صنعتی و مناطق تکنولوژی عربستان موسوم به «مدن» دو توافقنامه سرمایه گذاری را در حاشیه شرکت خود در "مجمع حلال مکه 2025" که توسط شرکت منافع و اتاق اسلامی خدمات حلال در دومین دوره خود با شعار (توسعه پایدار از طریق صنعت حلال) برگزار شده است، امضا کرد. اولین توافق با شرکت فرست میلز، یک شرکت سهامی‌با سرمایه گذاری 80 میلیون ریال، با هدف تقویت صنایع غذایی در پادشاهی، به ویژه در بخش تولید ماکارونی و محصولات گندم، منعقد شد. دومین قرارداد با شرکت هلدینگ صنایع غذایی غدا الزاد با سرمایه گذاری 154 میلیون ریال بر توسعه و تولید غذاهای سالم بسته بندی شده جایگزین برای افزایش انرژی تمرکز دارد که به حمایت از نوآوری در صنعت غذای حلال کمک می‌کند.