بررسی واردات و صادرات قند، شکر و شیرینی قزاقستان 2023

قزاقستان در چندسال اخیر بعد از بحران اوکراین، با بهرگیری از موقعیت جغرافیایی در همسایگی روسیه و کشورهای آسیای مرکزی اقدام به صادارت مجدد محصولات کشاورزی و تولیدات صنعتی به کشورهای آسیایی می نماید و شکر نیز در این قالب مجددا صادر می‌شود. صادرات شکر از قزاقستان در سال های اخیر در حال شکستن رکورد است. طبق گزارش اداره آمار ملی، قزاقستان در 11 ماه نخست سال گذشته از ژانویه تا نوامبر حدود 126 هزار تن شکر صادر کرده است. این حجم نشان از افزایش قابل توجه نسبت به 11 ماه سال 2023 دارد.

سال گذشته دولت ممنوعیت موقت صادرات شکر را در دوره بیشترین تقاضا برای این محصول - از اواسط ژوئن تا پایان تابستان - اعمال کرد. در این سه ماه نوعی «توقف» در تحویل ها وجود داشت. سپس صادرات در حجم های قبلی از سر گرفته شد و از 15 هزار تن به 21 هزار تن در ماه افزایش یافت.

مسئله تجارت خارجی شکر برای قزاقستان بسیار مهم است، زیرا تولیدکنندگان داخلی هنوز نمی‌توانند نیاز مردم را به این محصول به طور کامل تامین کنند. به عنوان مثال، در سال 2024، سهم تولید شکر در کشور تنها 24.6 درصد بوده است. با این حال، بر اساس داده‌های وزارت کشاورزی، منظور از صادارت شکر، صادارت مجدد شکرهای وارداتی بویژه از روسیه می‌باشد.  

به عنوان مثال، در یازده ماه 2024،  به میزان 373.2 هزار تن شکر از روسیه به قزاقستان وارد شد که 92.4 درصد از کل حجم واردات شکر را تشکیل می دهد. واردات شکر از روسیه با تعرفه صفر صورت می‌پذیرد. واردات قند نیشکر یا چغندر و ساکارز شیمیایی خالص، به شکل جامد، کد تجاری 170199 در سال 2023 به میزان 212.835 میلیون دلار صورت پذیرفت.

واردات این کد تجاری در سال 2022: 207.393 میلیون دلار، در سال 2021 : 183.771 میلیون دلار، در سال 2020 به میزان 158.961 میلیون دلار و در سال 2019 به ارزش 112.237 میلیون دلار بوده است.

خریداران عمده شکر قزاقستان از کشورهای آسیایی هستند. ارزش صادرات شکر از قزاقستان در 11 ماه نخست 2024 به بیش از 50.2 میلیون دلار رسید که بیشتر از ژانویه تا نوامبر 2023 است. از 126 هزار تن شکر صادراتی از قزاقستان، بیش از 101.6 هزار تن معادل 80.7 درصد به ازبکستان، 17.6 هزار تن به تاجیکستان و 6.1 هزار تن به افغانستان ارسال شده است. برای هر یک از این کشورهای واردکننده، عرضه 3 تا 16 برابر افزایش یافته است.

در حالی که تولید داخلی در حال نوسان است، نیازهای داخلی تا حد زیادی از طریق واردات تامین می‌شود. در سال گذشته، از ژانویه تا نوامبر، 404.7 هزار تن شکر به کشور وارد شد که 48.9 درصد بیشتر از سال قبل است. چنین حجم زیادی از عرضه خارجی آخرین بار در سال 2020 (416.1 هزار تن) مشاهده شد. در سال 2023 در قزاقستان سطح زیر کشت چغندرقند تقریباً دو برابر شده و به 25.2 هزار هکتار رسیده است که رکورد برداشت ناخالص حدود 1.1 میلیون تن بود.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که آمار صنایع غذایی هنوز داده‌های مربوط به فرآوری چنین حجم زیادی از این محصول را منعکس نمی‌کند. دوره پردازش برداشت چغندر قند از پاییز آغاز می‌شود و چند ماه طول می‌کشد. بنابراین، نتیجه نهایی تلاش‌های مشترک مزارع و کارخانه‌های قند برای سال 2024 بعداً مشخص خواهد شد. بنا به گفته تحلیل گران در کنار آمدن با حجم رو به رشد برداشت چغندر مشکلاتی وجود دارد.

- واردات قند و شکر شیرینی، کد تجاری دو رقمی 17 قزاقستان در سال 2023  به میزان 425.305 میلیون دلار  بود و این واردات از سال 2019 تا 2023 رشد 20 درصدی داشته است.

 

جدول واردات قند و شکر شیرینی قزاقستان کد تجاری 6 رقمی:

 

 مبادی وارداتی محصولات قند و شکر شیرینی، کد تجاری دو رقمی 17  به ترتیب:

1-  روسیه: 276.226 میلیون دلار ، افزایش واردات از سال 2019 تا 2023  به میزان 15%  و از 2022 تا 2023 به میزان  67%  با میانگین تعرفه اعمالی صفر

2- برزیل: 80.435 میلیون دلار، افزایش واردات از سال 2019 تا 2023  به میزان 38%  و کاهش  48 درصدی از 2022 تا 2023، میانگین تعرفه اعمالی 14.3 درصد

3- اوکراین: 20 میلیون دلار، کاهش 1 درصد واردات از سال 2019 تا 2023  و افزایش 78درصدی واردات از سال 2022 تا 2023  میانگین تعرفه اعمالی 4.3%

4- ترکیه: 9.862 میلیون دلار،  افزایش واردات27%  از سال 2019 تا 2023  و 4% کاهش از 2022 تا 2023 میانگین تعرفه اعمالی 14.3%

5- گامبیا 5.839 میلیون دلار ، میانگین تعرفه اعمالی 14.3%

6- بلاروس: 5.543 میلیون دلار، میانگین تعرفه اعمالی صفر

7- تایلند:2.968 میلیون دلار، میانگین تعرفه اعمالی 14.03%

8- هند: 2.193 میلیون دلار، میانگین تعرفه اعمالی 14.3%

9- ازبکستان 2.111 میلیون دلار، میانگین تعرفه اعمالی 4.1%

واردات از ایران: 458 هزار دلار، رتبه 17، میانگین تعرفه اعمالی 14.3%، رشد 85 درصدی ارزش صادارتی از سال 2019 تا 2023

1-  شیرینی‌های شکری بدون کاکائو، از جمله. شکلات سفید (به استثنای آدامس کد 170490 : 431 هزار دلار، تنی 506 دلار

2- فروکتوز به شکل جامد و شربت فروکتوز، بدون مواد طعم دهنده یا رنگ دهنده اضافه شده[5] 170260: 14 هزار دلار ، تنی 1000 دلار

 

صادارت قند و شکر شیرینی کد 17 قزاقستان در سال 2023: 51.680 میلیون دلار:

مقاصد صادارتی به ترتیب (به میلیون دلار)روسیه: 23.138، ازبکستان 16.978، قرقیزستان: 3.833، تاجیکستان: 3.039،  افغانستان : 1.658 ترکمنستان : 1.234، چین 850 هزار دلار، مغولستان 754 هزار دلار

عمده محصولات صادارتی زیر مجموعه کد 17:

1- شیرینی‌های شکری بدون کاکائو، از جمله شکلات سفید (به استثنای آدامس کد 170490 : 31.794 میلیون دلار

2- قند نیشکر یا چغندر و ساکاروز شیمیایی خالص، به شکل جامد کد 170199: 9.504 میلیون دلار

3- گلوکز به شکل جامد و شربت گلوکز، بدون مواد طعم دهنده یا رنگ دهنده اضافه شده کد 170230: 9.351 میلیون دلار

 

 واردات قند، شکر شیرینی زیرمجموع کد 17 از روسیه: 226 میلیون دلار

 

2- واردات محصولات قند و شکرشیرینی کد 17 از برزیل:

 

3- واردات از اوکراین: 20 میلیون دلار

 

4- واردات از ترکیه: 9.862 میلیون دلار

 

 

5- واردات از چین: 9.537 میلیون دلار

 

منبع:

https://www.trademap.org/

 https://kazpravda.kz/n/eksport-sahara-vyros-v-13-raz-analitiki/

 

[1] . Cane or beet sugar and chemically pure sucrose, in solid form (excl. cane and beet sugar containing .

[2] . Sugar confectionery not containing cocoa, incl. white chocolate (excl. chewing gum)

[3] . Raw cane sugar, in solid form, not containing added flavouring or colouring matter (excl. cane

[4] . Glucose in solid form and glucose syrup, not containing added flavouring or colouring matter

[5] . Fructose in solid form and fructose syrup, not containing added flavouring or colouring matter

 

[7] . Sugars and sugar confectionery

[8] . Raw cane sugar, in solid form, not containing added flavouring or colouring matter (excl. cane

[9] . Sugar confectionery not containing cocoa, incl. white chocolate (excl. chewing gum)

[10] . Sugars and sugar confectionery

[11] . Sugar confectionery not containing cocoa, incl. white chocolate (excl. chewing gum)

[12] . Sugars and sugar confectionery

[13] . Sugar confectionery not containing cocoa, incl. white chocolate (excl. chewing gum)

[14] . Chemically pure fructose in solid form

[15] . Sugars and sugar confectionery

[16] . Sugar confectionery not containing cocoa, incl. white chocolate (excl. chewing gum)

[17] . Glucose in solid form and glucose syrup, not containing added flavouring or colouring matter