اخبار اقتصادی قزاقستان-آستانه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته دوم اسفند ماه 1403مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

تقویت روابط تجاری و اقتصادی قزاقستان و هیئت اتحادیه اروپا

پایتخت قزاقستان میزبان شانزدهمین نشست پلتفرم گفتگوی قزاقستان و اتحادیه اروپا در مورد مواد خام حیاتی با حضور روسای نمایندگی‌های دیپلماتیک کشورهای عضو اتحادیه اروپا و مدیران اجرایی شرکت های صنعتی پیشرو در 28 فوریه بود. این نشست به ریاست اولژاس بکتنوف نخست وزیر و یوهانس باور کاردار هیئت اتحادیه اروپا برگزار شد.

اتحادیه اروپا همچنان یک شریک حیاتی برای قزاقستان است. اتحادیه اروپا از سال 2005 تا 2024 بیش از 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم به قزاقستان داشته است که تقریباً نیمی از کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) در این کشور را تشکیل می دهد.

امروز اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین شریک تجاری و سرمایه گذاری قزاقستان است و بیش از یک سوم تجارت خارجی و نیمی از سرمایه گذاری‌های خارجی در قزاقستان را به خود اختصاص داده است. در سال گذشته، گردش تجارت متقابل 17 درصد افزایش یافت و نزدیک به 50 میلیارد دلار رسید.

بکتنوف در این دیدار گفت: ما مشتاق گسترش و تنوع بخشیدن به محصولاتی که به اروپا عرضه می‌کنیم، هستیم. برای تقویت همکاری‌های تجاری و اقتصادی، قزاقستان بر روی ایجاد یک محیط تجاری مطلوب تر کار می‌کند. مفهوم به روز شده سیاست سرمایه گذاری که تا سال 2029 ادامه دارد، با هدف راه اندازی یک چرخه سرمایه گذاری جدید و دستیابی به هدف استراتژیک دو برابر کردن تولید ناخالص داخلی کشور است.

دولت راه‌حل‌های دیجیتالی را برای ساده‌سازی مدیریت عمومی، کاهش بوروکراسی و بهینه‌سازی فرآیندهای نظارتی اجرا می‌کند. ابتکاراتی مانند پلتفرم ملی سرمایه گذاری دیجیتال و وب سایت هایی مانند minerals.gov.kz و e-qazyna.kz شفافیت فرآیندهای صدور مجوز را افزایش می دهند. تلاش ها برای بهبود چارچوب قانونی بر ترویج پردازش مواد خام و تولید محصولات نهایی با ارزش بالا متمرکز است.

یوهانس باور کاردار هیئت اتحادیه اروپا: «همراه با قزاقستان، ما در حال توسعه نقشه راه بعدی برای مشارکت استراتژیک برای سال‌های 2026-2025، با تأکید ویژه بر حمایت از دیجیتالی‌سازی و مدیریت داده‌های جغرافیایی هستیم».

مشکلات در اخذ ویزای شینگن به ویژه در کشورهایی مانند لیتوانی، آلمان و لهستان مطرح است. شرکت های حمل و نقل قزاقستان در مراکز اخذ روادید زمان انتظار طولانی تا دو ماه برای اخذ روادیدکوتاه مدت 3 ماهه صرف می‌کنند. این چالش ها به طور قابل توجهی عملیات تجاری آنها را پیچیده می‌کند. بکتنوف ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگوی سازنده برای ساده‌سازی رویه‌ها برای شرکت‌های تجاری و شرکت‌های حمل‌ونقل قزاقستان وجود داشته باشد.

https://astanatimes.com/2025/03/kazakh-pm-eu-delegation-discuss-

 پیشبرد ساخت کارخانه فولاد قزاقستان و چین در منطقه ژامبیل

نخست وزیر اولژاس بکتنوف در 27 فوریه با رئیس هیئت مدیره سرمایه گذاری فوجیان هنگوانگ Zeng Zhaoqiang در مورد ساخت یک کارخانه متالورژی به توافق رسید.

پیش بینی می‌شود کارخانه متالورژی با ظرفیت 3 میلیون تن فولاد در منطقه ویژه اقتصادی جیبک جولی واقع در منطقه ژامبیل احداث شود. به گزارش سرویس مطبوعاتی نخست وزیر، این سرمایه گذاری به دنبال توافقات انجام شده در میزگرد سرمایه گذاری قزاقستان و چین است که در نوامبر 2024 در جریان سفر رسمی‌بکتنوف به چین برگزار شد.

سرمایه گذاری 1.2 میلیارد دلاری شرکت Fujian Hengwang دو هزار و  پانصد شغل در منطقه ایجاد می‌کند. ساخت کارخانه در ماه آوریل با ظرفیت اولیه تولید 1 میلیون تن فولاد در سال 2027 آغاز می‌شود. انتظار می رود این مرحله اول به 160.2 میلیارد تنگه (318 میلیون دلار آمریکا) سرمایه گذاری نیاز داشته باشد. تا سال 2029، این کارخانه قصد دارد با سرمایه گذاری 312.8 میلیارد تنگه (621.1 میلیون دلار آمریکا) به ظرفیت کامل 3 میلیون تنی خود برسد.

مواد خام قزاقستان از جمله گاز طبیعی و سنگ آهن از مناطق کاراگاندی، کاستانای و اولیتو و همچنین آهک در تولید استفاده خواهد شد. این کارخانه طیف متنوعی از محصولات از جمله میله‌های سیم، میله‌های تقویت کننده، فولاد نواری برای تولید لوله و فولاد زاویه و پروفیل را تولید خواهد کرد.

به عنوان بخشی از فاز دوم پروژه، یک نیروگاه توربین گازی 350 مگاواتی (MW) با سرمایه گذاری 201.3 میلیارد تنگه (399.7 میلیون دلار آمریکا) برای پاسخگویی به نیازهای انرژی تاسیسات متالورژی ساخته خواهد شد. این کارخانه همچنین فناوری کاهش مستقیم آهن [2](DRI) را اجرا خواهد کرد که کیفیت محصول را افزایش می دهد و رقابت پذیری بخش متالورژی قزاقستان را افزایش می دهد.

 https://astanatimes.com/2025/02/kazakhstan-china-advance-construction-of-

 

هدف گذاری برای سرمایه گذاری 52 میلیارد دلاری قزاقستان در سال 2025 

قزاقستان هدف سرمایه گذاری 26.2 تریلیون تنگه (52 میلیارد دلار آمریکا) را در سال 2025 تعیین  کرده است که به افزایش حداقل 35.2 درصدی سرمایه گذاری در مقایسه با عملکرد سال گذشته نیاز دارد.

در سال 2024، حجم کل سرمایه گذاری در دارایی‌های ثابت به 19.4 تریلیون تنگه (38.5 میلیارد دلار آمریکا) رسید که نسبت به سال 2023 که شاهد 17.6 تریلیون تنگه (35 میلیارد دلار آمریکا) سرمایه گذاری بود، 7.5 درصد افزایش نشان می دهد.

ریزات اسماگولف، معاون سرویس حفاظت از منافع عمومی در دفتر دادستانی کل، ابتکارات جدیدی را برای بهبود حمایت از سرمایه گذاران معرفی کرد. او راه‌اندازی کریدور سبز را تشریح کرد، سیستمی‌که برای ساده‌سازی شرایط برای سرمایه‌گذاران از طریق کاهش زمان پردازش مجوز، کاهش الزامات صلاحیت و تسهیل فرآیندهای نصب زمین و ارتباطات طراحی شده است.

یک پلتفرم سرمایه گذاری دیجیتال نیز برای اطمینان از شفافیت و کارایی راه اندازی شده است. در صورت تشخیص تخلف یا موانع، اعلان‌ها به دفتر دادستان را به صورت خودکار ارسال می‌کند.

مکانیزم فیلتر دادستانی نیز برای محافظت از سرمایه گذاران در برابر اقدامات غیرقانونی دولت، مانند بازرسی‌های غیرموجه یا فسخ قرارداد، معرفی شده است. در مجموع 140 مقام مسئول به دلیل نقض حقوق سرمایه گذاران مجازات شده اند.

https://astanatimes.com/2025/02/kazakhstan-sets-52-billion-investment-goal-launches-investor-protection-measures/

 

برنامه ریزی تولید بیوگاز از ضایعات دام در منطقه ترکستان

سرمایه گذاران از ترکیه در حال برنامه ریزی برای راه اندازی تولید بیوگاز در منطقه ترکستان با استفاده از فناوری‌های سبز هستند. به گزارش سرویس مطبوعاتی حاکم (فرماندار) منطقه ای، این کارخانه با پردازش فضولات دامی، انرژی الکتریکی و حرارتی و همچنین کود تولید می‌کند.

قرار است این کارخانه در منطقه صائرم[3] مستقر شود. در جلسه ای با آکیم منطقه (حاکم/فرماندار) آرمان سابیتوف، سرمایه گذاران گزارش دادند که این شرکت با استفاده از فناوری تولید بیوگاز ثبت شده فعالیت خواهد کرد.

ساخت این کارخانه در سال جاری آغاز می‌شود. ظرفیت این شرکت 75 تن کود آلی معدنی و 40 میلیون کیلووات برق در سال خواهد بود. بیش از 100 شغل در این شرکت ایجاد خواهد شد.

https://eldala.kz/novosti/kazahstan/21486-proizvodit-biogaz-iz-othodov-zhivotnovodstva-planiruyut-v-turkestanskoy-oblasti

 

رئیس جمهور سند قرنطینه گیاهان را بین دولت های قزاقستان و ترکیه امضا کرد.

رئیس جمهوری قزاقستان " تصویب موافقتنامه بین دولت جمهوری قزاقستان و دولت جمهوری ترکیه در مورد همکاری در زمینه قرنطینه گیاهان و حفاظت از آنها" را امضا کرد.

متن این قانون در مطبوعات منتشر خواهد شد. هدف اصلی این توافق توسعه همکاری‌های دوجانبه در زمینه قرنطینه و حفاظت از گیاهان به منظور تضمین ایمنی بهداشت گیاهی و جلوگیری از ورود و گسترش آفات قرنطینه در قلمرو هر دو کشور است. همکاری بین المللی در زمینه قرنطینه گیاهان برای تضمین ایمنی گیاه پزشکی هر دو کشور مهم است. این موافقتنامه موضوعات بهبود اقدامات قرنطینه و توسعه تعاملات لازم را پوشش می دهد.

 https://kaz.inform.kz/news/prezident-kazakstan-men-turkiya-ukmetter-arasindagi-osmdkter-karantinne-katisti-kuzhatka-kol-koydi-d11e31/

 

تضعیف صادارت گندم قزاقستان با افزایش تعرفه‌های راه آهن

افزایش شدید تعرفه‌های راه آهن تمام صادرات از قزاقستان را تهدید می‌کند. تاجران غلات خود را در شرایط دشواری خواهند دید. انجمن حمل و نقل و اپراتورهای واگن (کانتینر) قزاقستان  KazAPO[4]در نامه ای به مدیر بخش لجستیک و حمل و نقل اتاق ملی کارآفرینان "Atameken" توجه را به این خطر جلب کرده است.

با دستور  شرکت ملی راه آهن قزاقستان مورخ 20 فوریه 2025، تصمیم به اعمال شاخص های افزایشی در تعرفه‌های خدمات تنظیم شده شبکه اصلی راه آهن گرفته شده و بر این اساس ضریب افزایش برای اکثر محموله‌ها (از جمله غلات) 3 برابر خواهد بود. معرفی ضرایب جدید از 7 مارس 2025 برنامه ریزی شده است و تا 31 دسامبر 2025 اعتبار دارد.

در نتیجه، از اول آوریل، تحویل هر تن گندم برای صادرات به آسیای مرکزی بین 30 تا 35 دلار برای تجار قزاقستان گران‌تر می‌شود و مابه‌التفاوت تعرفه راه‌آهن ترانزیتی صادرکنندگان روسی و تعرفه راه‌آهن برای صادرکنندگان قزاقستان به 16 دلار در برابر 40 دلار فعلی کاهش می‌یابد.

انجمن بر این باور است که در این صورت، غلات روسیه به دلیل عدم وجود عامل بازدارنده فعلی، بدون مانع به بازار آسیای مرکزی عرضه می‌شود. غلات با منشاء قزاقستان دیگر مزیت رقابتی در تنها بازار فروش بزرگ امروزی را نخواهد داشت.

جامعه تجاری مخالف افزایش ضرایب جدید است، زیرا این امر منجر به افزایش شدید هزینه حمل و نقل مواد اولیه و محصولات داخلی می‌شود که رقابت پذیری آنها را در بازارهای خارجی به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. در شرایط رقابتی، این امر در واقع صادرات را تهدید می‌کند و بنگاه‌ها را مجبور به کاهش حجم تولید، از دست دادن مشتریان و متحمل ضرر مالی قابل توجهی می‌کند.

انجمن حمل و نقل و اپراتورهای واگن (کانتینر) قزاقستان KazAPO از اتاق ملی کارآفرینان قزاقستان می خواهد که این موضوع را به دولت برای بررسی لغو یا تجدید نظر در افزایش تعرفه برنامه ریزی شده ارائه کند.

https://www.grainunion.kz/en/article/3440

 

رونمایی از سکه سرمایه گذاری دیجیتال قزاقستان در نمایشگاه جهانی پول برلین

سرویس مطبوعاتی این بانک گزارش داد که بانک ملی قزاقستان سکه سرمایه گذاری دیجیتال ÚKI را در نمایشگاه جهانی پول در برلین در 28 فوریه ارائه کرد. این ارائه جهانی از ویژگی‌های کلیدی راه اندازی و اجرای پروژه پرده برداری کرد.

سکه سرمایه گذاری طلا ÚKI از طلای Au 999.9 به وزن 31.1 گرم با ارزش اسمی 100 تنگه (دو سنت دلار) می‌باشد. کارشناسان بین المللی از پیشرفت پروژه، تمرکز بر آموزش مالی، کیفیت و طراحی انحصاری بسیار قدردانی کردند. ضرابخانه قزاقستان سکه سرمایه گذاری طلا ÚKI را تولید و طراحان بانک مرکزی مفهوم آن را توسعه دادند.

این سکه‌ها برای خرید در صرافی بین المللی آستانه (AIX) از طریق اپلیکیشن موبایل Tabys در دسترس خواهند بود. نمایشگاه جهانی پول بزرگترین پلتفرم سکه شناسی جهانی است که بانک های مرکزی، ضرابخانه‌ها، طراحان سکه و رهبران صنعت را گرد هم می آورد. بانک قزاقستان از سال 2000 سالانه در این مراسم مشارکت داشته است.

https://astanatimes.com/2025/03/kazakhstan-presents-digital-investment-coin-at-berlins-world-money-fair/

 

قیمت مواد غذایی در قزاقستان چقدر است؟

به گزارش کازینفورم، دفتر آمار ملی گزارشی در مورد شاخص های قیمت محصولات مهم اجتماعی در قزاقستان منتشر کرده است میانگین قیمت برخی از کالاها تا 25 فوریه 2025 در شهرهای مختلف قزاقستان:

- آرد گندم (درجه اول): ارزانترین در پتروپولوفسک – 150 تنگه (29 سنت دلار)، گرانترین در آکتائو – 308 تنگه (60 سنت دلار)، در آستانه – 285 تنگه (56 سنت دلار)

- نان گندم (درجه اول): حداقل قیمت در آکتوبه 158 تنگه (312 سنت دلار)،  در آستانه 209 تنگه (41 سنت دلار) است

- برنج صیقل داده شده (از نظر وزن): ارزان ترین در کیزیلوردا – 378 تنگه (74 سنت دلار)، گران ترین در شهر سمی – 478 تنگه (94 سنت)، در آستانه – 419 تنگه (82 سنت دلار)

- گندم سیاه (وزن): کمترین قیمت در پاولودار 155 تنگه (30 سنت)، بیشترین قیمت در ترکستان 226 تنگه (44 سنت)، در آستانه 181 تنگه (35 سنت) است.

- روغن آفتابگردان (لیتری): حداقل قیمت در ترکستان 719 تنگه (1.43 دلار) ، حداکثر در آستانه 852 تنگه (1.68 دلار) است.

- کره (بدون نمک): گران ترین در آکتائو – 6177 تنگه (12.23 دلار)، ارزان ترین در ترکستان – 3796 تنگه (7.51 دلار)، در آستانه – 5295 تنگه (10.48 دلار)

- شیر پاستوریزه 2.5% (لیتر): ارزانترین در کوکشتاو – 303 تنگه (60 سنت)، گرانتر در آلماتی – 468 تنگه (92 سنت)، در آستانه – 412 تنگه (81 سنت دلار)

- کفیر 2.5% (لیتر): حداقل قیمت در تالدی کرگان Taldykorgan  358 تنگه (70 سنت)، حداکثر در کامنوگورسک 505 تنگه (1 دلار)، در آستانه – 449 تنگه (88 سنت) است.

- پنیر کوتیج: کمترین قیمت در پتروپاولوفسک – 1622 تنگه (3.21 دلار)، بالاترین در آکتائو – 2884 تنگه (5.71)، در آستانه – 2520 تنگه (5 دلار).

- گوشت گاو (سینه شانه): گران ترین در آکتائو – 3075 تنگه (6 دلار)، ارزان ترین در اورالسک – 2466 تنگه (4.88 دلار)، در آستانه – 3009 تنگه (5.95 دلار).

- گوشت مرغ (ران و درشت نی): حداقل قیمت در سمی 1215 تنگه (2.405 دلار)، حداکثر در ژزکازگان 1618 تنگه (3.203 دلار)، در آستانه 1567 تنگه (3.102 دلار) است.

- تخم مرغ (1 دسته، دوجین): ارزان ترین در پتروپاولوفسک – 471 تنگه (93 سنت)، گران ترین در آستانه – 612 تنگه1.21 دلار

- سیب زمینی 1کیلو: حداقل قیمت در پتروپولوفسک 176 تنگه (34 سنت دلار)، حداکثر در ژزکازگان 310 تنگه (61 سنت)، در آستانه 230 تنگه (45 سنت) است.

- هویج: ارزان ترین در پاولودار – 96 تنگه (19 سنت)، گران ترین در کونایف – 193 تنگه (38 سنت) در آستانه – 127 تنگه (25 سنت).

- پیاز: کمترین قیمت در تراز – 103 تنگه، بیشترین قیمت در آتیراو و ژزکازگان – 171 تنگه، در آستانه – 141 تنگه.

- کلم سفید: ارزانترین در ترکستان - 135 تنگه، گرانترین در ژزکازگان - 273 تنگه (26 سنت)، در آستانه - 193 تنگه (38 سنت)

- شکر گرانول: حداقل قیمت در اورالسک 364 تنگه (72 سنت)، حداکثر در تالدی کورگان 421 تنگه (83 سنت)، در آستانه 397 تنگه (78 سنت) است.

- نمک: کمترین قیمت در آکتوبه – 56 تنگه (11 سنت)، بالاترین در آلماتی – 99 تنگه (19 سنت)، در آستانه – 89 تنگه (17 سنت).

https://www.inform.kz/ru/skolko-stoyat-sotsialno-znachimie-produkti-v-kazahstane-d24d42

هدف رشد اقتصادی 7 درصدی قزاقستان با تمرکز بر بخش نفت و گاز

تاکید معاون نخست وزیر و وزیر اقتصاد ملی سریک جومانگارین بر تقویت رشد اقتصادی با تمرکز بر صنعت نفت و گاز و توسعه سرمایه‌محور با رشد واقعی تولید ناخالص داخلی (GDP) در سال 2024 به 4.8 درصد، هدف برای سال 2025 رشد 7 درصد است. یرلان آکنژنوف معاون وزیر انرژی: پالایش نفت در ژانویه به 1.53 میلیون تن یا 104 درصد در مقایسه با ژانویه سال گذشته رسید. این رقم 0.6 درصد از برنامه ماه اول سال 2025 جلوتر است.

سهم پالایش نفت در تولید ناخالص داخلی قزاقستان کمتر از 1٪ است. در عین حال، بخش پالایش نفت محصولاتی با ارزش افزوده بالا تولید می‌کند. پس از تکمیل پروژه توسعه کاسپی بیتوم که در پایان اردیبهشت ماه پیش بینی می‌شود، ظرفیت پالایش آن از یک میلیون تن به یک میلیون و 500 هزار تن خواهد رسید. حجم کل ظرفیت های پالایشی در سال 2026 از 18 میلیون تن به 18.5 میلیون تن در قزاقستان افزایش خواهد یافت. وزیر اقتصاد ملی ژومانگارین گفت: «اگر چالش‌های خارجی بزرگی وجود نداشته باشد، بخش پالایش نفت فرصتی قوی برای افزایش سهم خود در تولید ناخالص داخلی قزاقستان در سال جاری دارد.

https://astanatimes.com/2025/03/kazakhstan-targets-7-economic-growth-focuses-on-oil-and-gas-sector/

تجارت خارجی قزاقستان در سال گذشته 141.4 میلیارد دلار بود.

در سال گذشته، گردش مالی تجارت خارجی قزاقستان 141.4 میلیارد دلار بود. این را آرمان شکالیف، رئیس این اداره، در نشست گسترده وزارت تجارت و همگرایی بیان کرد.

رشد تجارت در سال گذشته 9.1 درصد بود. 884.6 میلیارد تنگه (1.762 میلیارد دلار) در بخش تجارت سرمایه گذاری شد. این 14.6 درصد بیشتر از سال 2023 است. گردش مالی تجارت داخلی نیز در پویایی مثبت پایدار باقی می ماند ، حجم معاملات داخلی 14.1 درصد افزایش یافت و به 69.6 تریلیون (139 میلیارد دلار) تنگه رسید. گردش مالی تجارت خارجی قزاقستان 141.4 میلیارد دلار آمریکا بود. وزیر گفت: این افزایش 1.6 میلیارد دلاری نسبت به سال 2023 است. به گفته رئیس این اداره، تراز تجاری با 3.1 میلیارد دلار افزایش به 21.8 میلیارد دلار رسیده است.

 https://kaz.inform.kz/news/otken-zhili-kazakstannin-sirtki-tauar-aynalimi-1414-milliard-aksh-dollari-boldi-6f1d77/

 

قزاقستان صادرات فرآورده‌های نفتی را به مدت 6 ماه ممنوع کرد.

آستانه. کازینفورم – از 29 مارس سال جاری، صادرات برخی از انواع فرآورده‌های نفتی از خاک قزاقستان به مدت شش ماه ممنوع می‌شود. پیش نویس دستور مشترک وزیر نیرو، رئیس کمیته امنیت ملی، وزیر دارایی و وزیر امور داخله «درباره برخی مسائل صادرات فرآورده‌های نفتی از خاک جمهوری قزاقستان» منتشر شده که بر اساس آن ممنوعیت شش ماهه صادرات فرآورده‌های نفتی از قلمرو جمهوری قزاقستان، از جمله به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا را در نظر گرفته است.

 https://kaz.inform.kz/news/kazakstannan-munay-onmdern-aketuge-6-ayga-tiyim-salinadi-d66e6a/

[1] . Moiynty – Kyzylzhar

[2] . Direct Reduction Iron

[3] . Sairam

[4] . the Kazakhstan Association of Carriers and Wagon (Container) Operators