تحلیل روزنامه اتریشی پرسه در خصوص ضرورت افزایش قدرت رقابت‌پذیری اروپا

اروپا در زمینه تقویت اقتصاد از آمریکا و چین عقب افتاده است. شاید الان که آمریکا با تعرفه‌ها بازی می‌کند و چین نیز بر فشار صادراتش افزوده است، فرصت مناسبی برای بازاندیشی در مدل رشد اروپا باشد.

روز پنجشنبه، 4 بهمن سال‌جاری روزنامه اتریشی پرسه مطلبی تحلیلی را تحت عنوان «دلار برای مدت مدیدی به‌عنوان ابزار فشار مورد استفاده قرار گرفته است[1]»، به قلم الوسیوس ویدمان[2] منتشر کرد. نویسنده در مقدمه مطلب خود به بررسی اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در خصوص اقتصاد و تجارت و پیش‌بینی اقدامات احتمالی متعاقب این اظهارات می‌پردازد و در ادامه اثرات این اقدامات بر تجارت جهان و اروپا را مورد بررسی قرار داده و تأکید می‌کند که این مسأله پیامدهایی برای اتریش نیز دارد.

نویسنده معتقد است که بازار با دقت، انضباط بودجه دولت جدید آمریکا را تحت نظر قرار می‌دهد. اگرچه در حال حاضر اقتصاد آمریکا در وضعیت مناسبی قرار دارد، اما اوراق قرضه دولتی آمریکا تصویر متفاوتی را ترسیم می‌کند. از زمان انتخاب مجدد ترامپ، تمایل به فروش اوراق قرضه بیشتر بوده است. این بدان معنی است که در بازار تردیدهایی در باره نظم بودجه آمریکا وجود دارد. حتی تردیدهایی در باره خود دلار وجود دارد.

نویسنده تصریح می‌کند که دلار برای مدت‎‌های مدیدی ابزار فشار بوده است. تحریم‌ها علیه کشورهای مختلف، نمونه‌ای از این دست است که آنها را از سیستم پرداخت بین‌المللی محروم کرده است. البته راه‌های ظریف‌تری برای استفاده از این ابزار هم وجود دارد. دسترسی به منابع دلاری به‌عنوان مثال، هنگام درخواست وام از صندوق بین‌المللی پول یا بانک جهانی، می‌تواند به‌عنوان یک ابزار فشار در مسیر تحقق خواسته‌های سیاسی ایفای نقش کند. آمریکا از طریق چنین نهادهایی بر جریان مالی جهانی اعمال نفوذ می‌کند. البته کشورها می‌توانند از چین یا کشورهای حاشیه خلیج فارس وام بگیرند و نمی‌توان کسی را مجبور به استفاده از دلار کرد.

نویسنده  عنوان می‌کند که ترامپ قصد اعمال تعرفه بر واردات از اتحادیه اروپا را دارد. این امر می‌تواند ارزش دلار در برابر یورو را تقویت کند که متعاقباً به نفع صادرکنندگان اروپایی خواهد بود. وی در ادامه این پرسش را مطرح می‌کند که آیا تعرفه‌های ترامپ در درجه اول به اقتصاد آمریکا ضربه می‌زند؟ و این‌گونه پاسخ می‌دهد که از لحاظ تاریخی تعرفه‌ها هیچ‌گاه برای رشد آمریکا مفید نبوده‌اند. چرا که واردات گرانتر شده و باعث افزایش فشار تورمی می‌شود. به‌طور اصولی به نفع اروپا هم نیست که مهمترین شریک تجاری آن بر کالاهای اروپایی تعرفه تعیین کند. اما واقعیت این است که در این صورت ارزش یورو در برابر دلار کاهش خواهد یافت و این احتمال وجود دارد که قیمت دلاری کالاهای اروپایی در همان سطح قبل از تحمیل تعرفه قرار بگیرند اما یک یوروی ضعیف‌تر نمی‌تواند راه‌حلی بلندمدت برای قدرت رقابت‌پذیری اروپا باشد. چرا که اروپا مواد اولیه، محصولات واسطه‌ای و خدمات را از بازار جهانی خریداری می‌کند و با تضعیف یورو این‌ها نیز گرانتر می‌شوند.

وی در بخشی دیگر از مطلب خود تصریح می‌کند که اگرچه ترامپ می‌خواهد تعرفه بالاتری را برای کالاهای چینی تعیین کند اما با این‌کار هیچ لطفی در حق اروپا نمی‌کند. اگر دسترسی به بازار آمریکا دشوارتر شود چین صادراتش را بیش از پیش متوجه بازار اروپا می‌کند. کشورهایی مانند آلمان، جمهوری چک و مجارستان ساختار صادراتی نسبتا مشابهی با چین دارند، به‌عنوان مثال در صادرات محصولات صنعتی، خودرو و لوازم الکترونیکی. اگر چین بخواهد بیش از گذشته به اروپا خودرو بفروشد این امر باعث افزایش فشار بر صنایع اروپایی می‌شود. با توجه به ظرفیت عظیم تولیدی چین، اگر این کشور بتواند خودروهایش را با قیمت بسیار پایین‌تری بفروشد بنابراین دیگر تعیین تعرفه پاسخگو نخواهد بود و باید سهمیه واردات تعیین شود. وی این‌گونه نتیجه گیری می‌کند که اروپا چاره‌ای جز تقویت قدرت رقابت‌پذیری خود ندارد. اروپا در زمینه تقویت اقتصاد از آمریکا و چین عقب افتاده است. شاید الان که آمریکا با تعرفه‌ها بازی می‌کند و چین نیز بر فشار صادراتش افزوده است، فرصت مناسبی برای بازاندیشی در مدل رشد اروپا باشد.

[1] https://www.diepresse.com/19264705/der-dollar-wird-schon-laengst-als-druckmittel-genutzt

[2] Aloysius Widmann