اقتصاد قبرس در سال 2024

اقتصاد قبرس در سال 2024 توانست با وجود چالش‌های ژئوپلیتیکی و داخلی، تاب آوری و انعطاف‌پذیری قابل توجهی از خود نشان دهد.

رشد تولید ناخالص داخلی به 3.7 درصد رسید که بیشتر از انتظارات قبلی بود. این رشد، تحت تأثیر بخش‌هایی چون گردشگری، ساخت‌وساز، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی و با حمایت از سرمایه‌گذاری‌های جدید حاصل شد. بیکاری نیز که به حدود 5 درصد رسیده بود، کاهش یافت و به مرز اشتغال کامل نزدیک شد. تورم با روندی نزولی از 3.9درصد در سال گذشته به 2.2 درصد در سال 2024 کاهش یافت که ازجمله دستاوردهای کلیدی این سال بود. دولت در سه‌ماهۀ سوم موفق شد مازاد بودجه‌، معادل 867.5 میلیون یورو، را حفظ کند و بدهی عمومی را در مسیر کاهش قرار دهد. هدف‌گذاری برای کاهش بدهی عمومی‌به 56.7درصد از تولید ناخالص داخلی تا سال 2026، نیز در مسیر مورد انتظار قرار داشت و داده‌های مثبتی را به ثبت رسانید. این موفقیت‌ها درحالی حاصل شد که قبرس همچنان با مشکلات ساختاری چون وام‌های غیرجاری (NPL)، افزایش هزینه‌های عمومی و کسری صندوق‌های بازنشستگی روبه‌رو بود. نگرانی‌ها دربارۀ خطرات داخلی از جمله پرداخت غرامت‌های احتمالی ناشی از احکام دادگاه‌ها نیز از دغدغه‌های اقتصادی بود که در دستور کار دولت قرار داشت.

  قبرس با تمرکز بر اصلاحات در بانکداری، املاک، آموزش و مراقبت‌های بهداشتی، پنجمین درخواست دریافت 120 میلیون و سیصد هزار یورو از تسهیلات بازیابی و تاب‌آوری اتحادیۀ اروپا را  به اتحادیه ارائه کرد. طرح بازیابی و تاب‌آوری که در دسامبر 2023 به‌روزرسانی شد، 1.22میلیارد یورو به قبرس برای اصلاحات و سرمایه‌گذاری اختصاص داد. با دریافت مبلغ یادشده، کل پرداخت‌های اتحادیۀ اروپا به قبرس به 500 میلیون یورو رسید که نیمی از کل بودجۀ 1.22 میلیارد یورویی اختصاص داده شده به قبرس را شامل میشود.  پرداخت این مبلغ، نقش مهمی در موفقیت اقتصادی دولت قبرس برای اجراء برنامه‌ها و طرح های مورد نظرش در بخش های مختلف داشت.

عملکرد موفق حوزۀ گردشگری   

 گردشگری در سال 2024 با تعداد گردشگر نزدیک به چهار میلیون نفر ( 3 میلیون و نهصد هزار نفر ) رشد 5 درصدی را ثبت نمود. در تابستان این سال، رکوردهای جدیدی، از جمله به لحاظ درآمد، در بخش گردشگری به ثبت رسید. در شاخص تعداد ورود مسافران از فرودگاه‌های لارناکا و پافوس نیز رکورد های جدیدی ثبت شد. ماریا کوروپی، مدیر ارشد شرکت هلدینگ فرودگاه‌های هرمس اعلام کرد در 11 ماه سال جاری، در مجموع 11.6میلیون نفر از این دو فرودگاه تردد کرده‌اند و طبق پیش‌بینی‌ها این رقم تا پایان سال به بیش از 12 میلیون نفر میرسد. این آمار در ماه نوامبر به 715 هزارو231 نفر رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، هفت درصد رشد داشته است. با توجه به تحولات رخ داده و به منظور پاسخگویی به نیازها، قرارداد توسعۀ فرودگاه‌های لارناکا و پافوس به امضاء رسید که به نوعی تقویت چشم‌انداز گردشگری به شمار میرود. از نظر اقتصادی، افزایش ورودی‌ها، سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی قبرس را از 10.9درصد در سال گذشته به 13.5درصد در سال 2024 افزایش داد.

بخش انرژی  

 بخش انرژی قبرس در سال 2024 شاهد چالش‌ها و تحولات مهمی‌بود که شاید یکی از مهمترین‌های آنها لغو قرارداد ساخت پایانۀ گاز طبیعی مایع (LNG) در واسیلیکوس و درگیری‌های حقوقی پیرامون آن بود که با این حال، دولت موفق شد تحویل واحد شناور Prometheas  را که در واقع سهم هفتاد درصدی در تکمیل پروژه دارد را تضمین کند. این واحد شناور توسط کنسرسیوم طرف قرارداد ساخت پایانه واسیلیکوس در چین ساخته شده بود و در مسیر انتقال به قبرس قرار دارد. پیشرفت‌ها و تحولات مثبت به دست آمده پیرامون پروژه‌ اتصال برق بین قبرس و کرت از جمله اتفاقات مثبت در بخش انرژی بود. در بخش اکتشاف گاز طبیعی، توافقات مهمی‌با شرکت‌هایی چون شورون و ENI برای توسعۀ میدان‌های گازی حاصل شد و حفاری‌های جدیدی نیز برنامه‌ریزی شد. در راستای متنوع سازی تولید انرژی، بویژه تولید انرژی پاک نیز طرح دولت برای نصب پنل های خورشیدی در ساختمان‌های دولتی و عمومی‌به خوبی پیش رفت و بسیاری از ساختمان‌ها به پنل های جدید خورشیدی مجهز شدند. چندین مورد سرمایه گذاری در بخش مزارع خورشیدی و بادی نیز انجام شد.

بانکداری و مالی     

بخش بانکی در سال 2024 تقویت شد و بانک‌های قبرس از سیاست‌های بانک مرکزی اروپا برای افزایش نرخ سود بهره‌مند شدند. سودآوری این بانک‌ها منجر به بحث‌هایی درباره حمایت بیشتر از اقتصاد حقیقی (محصول ناخالص داخلی واقعی) شد. پیشنهاد مالیات بر سود مازاد بانک‌ها رد شد، اما فشار سیاسی برای اصلاحات ادامه یافت. از دیگر تحولات مهم، تکمیل پیشنهاد Eurobank برای تصاحب بانک هلنیک بود که به تغییرات ساختاری در بخش بانکی انجامید.

چشم‌انداز مثبت اقتصاد از نظر آژانس‌های رتبه‌بندی   

آژانس‌های بین‌المللی با ارتقای رتبۀ اعتباری قبرس به سطح A، بار دیگر اعتماد خود را به اقتصاد این کشور نشان دادند. این ارتقا پس از 13 سال رخ داد و نشانه‌ای از پیشرفت‌های ساختاری و ثبات اقتصادی قبرس بود.

چالش‌ها و تحولات در بازار کار    

 بازار کار در سال 2024 شاهد کاهش بیکاری به پایین‌ترین سطح در 15 سال اخیر بود. افزایش 30.4درصدی فرصت‌های شغلی نیز نشان از پویایی این بازار داشت. از سوی دیگر توافق افزایش حقوق برای کارکنان دولتی، پس از 15 سال، یکی از دستاوردهای مثبت این سال بود. با این حال، صنایع هتل‌داری و بهداشت با اعتصابات و تنش‌هایی روبه‌رو شدند که نیاز به سیاست‌های حمایتی بهتر را نشان داد.