اخبار اقتصادی قزاقستان - آلماتی

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته اول آذر ماه 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

آیا یک نیروگاه هسته ای در قزاقستان انرژی آینده را تولید خواهد کرد؟

وزارت نیرو قزاقستان در مورد استفاده از نیروگاه هسته ای برای تولید انرژی هیدروژنی اظهار نظر کرد. بنا به اعلام این وزارتخانه به عنوان بخشی از ساخت اولین نیروگاه هسته ای، تولید هیدروژن صورتی یا زرد در نظر گرفته نشده است. این وزارتخانه تصریح کرد: تمرکز اصلی بر دستیابی به اهداف انرژی و اقتصادی است. وزارت نیرو خاطرنشان کرد که این نام گذاری‌های رنگی مربوط به هیدروژن تولید شده با استفاده از انرژی نیروگاه هسته ای است. در عین حال، "صورتی" بیشتر بر ارتباط با انرژی اتمی تاکید می‌کند و "زرد" به عنوان نام جایگزین استفاده می‌شود. از نظر فنی، اینها همان نوع هستند که با حداقل ردپای کربن مشخص می‌شوند. خود نیروگاه هسته ای قرار است تا سال 2035 ساخته شود. پیش از این گزارش شده بود که قزاقستان می خواهد نوع جدیدی از انرژی را به خارج از کشور بفروشد. در همان زمان، شرکت کنندگان در صنعت اظهار داشتند که توسعه انرژی هیدروژن نیازمند قوانین واضح است.

https://lsm.kz/budet-li-aes-proizvodit-novyj-vid-energii

قزاقستان کسب درآمد بیشتر از آرد و محصولات غذایی را شروع کرد؛

قزاقستان قیمت نفت و فلزاتی را که به خارج صادر می‌کند افزایش داده است. در سه ماهه سوم سال جاری کالاهای صادراتی از این کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل 13.4 درصد افزایش قیمت داشته است. برای کشورهای مستقل مشترک المنافع، محصولات محلی 18.5٪ گران تر شدند و برای بقیه12.2٪. قیمت محصولات شیمیایی معدنی صادراتی از قزاقستان با 44.5 درصد بیشترین افزایش را داشت.

 قیمت زغال سنگ سخت غیر آگلومره شده 34٪،  فولاد تخت نورد گرم 32.2٪، روی و محصولات ساخته شده از آن 26.3٪،  سنگ معدن، سرباره  22.2٪ افزایش یافته است. محصولات غذایی و نوشیدنی‌های آماده صادراتی 18.6 درصد،  لبنیات و تخم مرغ 12.9 درصد،  آرد 12.6 درصد افزایش قیمت داشتند. علاوه بر این، بهای نفت عرضه شده در خارج از کشور 10.5 درصد و فلزات اساسی 10.1 درصد افزایش یافته است.

این در حالی است که قیمت سایر کالاها به طرز محسوسی در حال کاهش است. به عنوان مثال، چرم دباغی شده و چرم خام 6.3٪،  پنبه2.1٪، پلاستیک و محصولات ساخته شده از آنها 2٪ ارزان تر شدند. پیشتر اعلام شده بود قزاقستان می خواهد مالیاتی بر صادرات مواد خام وضع کند.

https://lsm.kz/kazahstan-stal-bol-she-zarabatyvat-na-muke-i-produktah-pitaniya

قزاقستان آمادگی خود را برای ترانزیت گاز از روسیه به چین اعلام کرده است؛

الماسادم ساتکالیف، وزیر انرژی در حاشیه مراسم مجلس خاطرنشان کرده است، قزاقستان علاقه مند به ترانزیت گاز روسیه از طریق خاک خود به چین است و در صورت تصمیم مثبت، آماده است تا این مسیر را پشتیبانی کند. وی تاکید کرد که این پروژه در درجه اول در صلاحیت دو کشور است که برای شروع اجرای پروژه باید پارامترهای اساسی را برای خود تعیین کنند. وزیر کشور گفت: قزاقستان قطعاً علاقه مند به اجرای این پروژه است.  یعنی اگر تصمیمات مقتضی در روسیه گرفته شود، ما حاضریم سرزمین‌های خود را برای عبور از مسیر فراهم کنیم و این تصمیم را مشروط به تامین حجم معینی گاز، یعنی تا سقف 10 میلیارد مترمکعب گاز با قیمت توافقی به بازار داخلی می‌کنیم.

https://www.inform.kz/ru/kazahstan-virazil-gotovnost-predostavit-svoyu-territoriyu-dlya-tranzita-gaza-iz-rossii-v-kitay-b3aa3d

گردشگری، حمل و نقل و صنعتی شدن: آنچه که شهردار آلماتی و اگزیم بانک چین بر سر آن توافق کردند؛

 یاربلات دوسایف با هیئتی از بانک صادرات و واردات چین (Eximbank) به سرپرستی معاون رئیس بانک ر یانگ دونگینگ دیدار کرد. طرفین دورنمای همکاری‌های سودمند متقابل با هدف توسعه زیرساخت ها و پروژه‌های سبز، گسترش بازار مالی، تعمیق روابط تجاری و اقتصادی و تعامل گردشگری را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

توجه ویژه به موضوعات تامین مالی پروژه‌های کلیدی در زمینه زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهری (ساخت خطوط جدید مترو)، تنوع بخشی به اقتصاد با گذار به پروژه‌های صنعتی جدید با ارزش بالاتر، اجرای پروژه‌های سبز (ساخت یک کارخانه بازیافت زباله) و توسعه گردشگری است.  در این دیدار خاطرنشان شد که سال 2024 در چین سال گردشگری قزاقستان و سال آینده 2025 سال گردشگری چین در قزاقستان اعلام شد.

 در نیمه اول سال جاری بیش از 40 هزار گردشگر چینی از آلماتی بازدید کردند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 68 درصد افزایش داشته است. همچنین نقش شهر در جذب سرمایه گذاری خارجی مورد بحث قرار گرفت.  در نیمه اول سال جاری 3.8 میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی در آلماتی جذب شده است.مبادلات تجاری بین آلماتی و چین به مدت 9 ماه سال  2024 - 5.6 میلیارد دلار آمریکا (یا 28.9٪ از گردش تجاری بین جمهوری قزاقستان و جمهوری خلق چین) خانم یانگ دانگنینگ از استقبال گرم ابراز قدردانی کرد و بر آمادگی اگزیم بانک برای حمایت از ابتکارات مشترک با هدف توسعه پایدار کلان شهر تاکید کرد. در پایان، طرفین قصد خود را برای ادامه همکاری‌های مثمر ثمر در چارچوب طرح‌های مشترک از جمله توسعه صنعتی‌سازی، زیرساخت‌های حمل‌ونقل، بازار مالی و پتانسیل گردشگری آلماتی تأیید کردند.

https://ulysmedia.kz/news/41994-turizm-transport-i-industrializatsiia-o-chem-dogovorilis-almaty-i-eksimbank-kitaia/

کسری بودجه به 3.6 تریلیون تنگه خواهد رسید؛

طبق گزارش ها درآمدهای بودجه جمهوری قزاقستان امسال 14.1 تریلیون تنگه برآورد شده است که 2 تریلیون تنگه کمتر از برنامه مصوب است. دلایل این امر توسط نورلان بایبازاروف، معاون نخست وزیر و وزیر اقتصاد ملی توضیح داده شد. نورلان بایبازاروف در جلسه عمومی مجلس  گفت: پیش بینی درآمد به دلیل کاهش 5.1 میلیون تنی تولید نفت در تنگیزچوریل به دلیل به تعویق افتادن راه اندازی پروژه توسعه آینده به سال 2025 پیش بینی می‌شود. همچنین افزایش بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده در سال جاری و کاهش گردش مالی تجارت خارجی گزارش شده است. عمده کاهش ها در مالیات بر درآمد شرکت ها و مالیات بر ارزش افزوده و عوارض نفت است.

وی با بیان اینکه این مالیات ها بیشترین سهم درآمدهای بودجه را به خود اختصاص داده است، تصریح کرد: سهم مالیات بر ارزش افزوده 45.9 درصد، مالیات بر درآمد شرکت ها 29 درصد و عوارض 10.8 درصد است. پیش‌بینی می‌شود که مالیات بر درآمد شرکت ها نسبت به طرح مصوب ۱.۱ تریلیون تنگه کاهش یابد.

 این تحت تاثیر کاهش قیمت انواع خاصی از فلزات، کاهش حجم استخراج و تولید در شرکت‌های بزرگ منفرد و پرداخت پیش‌پرداخت‌های سال جاری در سال گذشته بود. برای مالیات بر ارزش افزوده، درآمدها به دلیل افزایش 595 میلیارد تنگه بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده از بودجه و کاهش 8.3 درصدی حجم واردات، 1.5 تریلیون تنگه کاهش می یابد.  پیش‌بینی می‌شود به دلیل کاهش تولید از 95.4 میلیون تن به 90.3 میلیون تن، درآمدهای عوارض نفتی 266 میلیارد تنگه کاهش یابد. کسری بودجه به 3.6 تریلیون تنگه یا 2.7 درصد تولید ناخالص داخلی خواهد رسید. تراز بودجه سال گذشته 61 میلیارد تنگه بوده است. بنابراین، مخارج بودجه جمهوری در سال 2024،  24 تریلیون تنگه برنامه ریزی شده است.

https://www.inform.kz/ru/defitsit-byudzheta-sostavit-36-trln-tenge-ministr-natsekonomiki

 

 جمهوری خلق چین، جمهوری قزاقستان و فدراسیون روسیه روابط در زمینه لجستیک حمل و نقل را تقویت می‌کنند؛

شرکتTemir Zholy JSC  قزاقستان  Xi'an Free Trade Port Construction and Operation Co,  Ltd. (КНР) چین و  Slavtrans-Service JSC روسیه توافقنامه ای را به عنوان بخشی از سفر دولتی رئیس جمهور روسیه پوتین به قزاقستان امضا کردند. طرفین توافقاتی را در مورد ساخت ترمینال مرکز حمل و نقل و تدارکات CRK در ایستگاه سلیاتینو (منطقه مسکو، فدراسیون روسیه) تضمین کردند. همچنین توافقی در مورد استفاده مشترک از پلتفرم دیجیتال واحد در مسیر Xi’an (PRC) - Dostyk/Altynkol (RK) - Selyatino (RF) حاصل شد. این پروژه‌ها با هدف توسعه ظرفیت صادرات و ترانزیت کشور انجام می‌شود.  ساخت ترمینال و پلت فرم دیجیتال، حمل و نقل بار کارآمد و سریع را در مسیر چین –قزاقستان  - روسیه تضمین می‌کند و همچنین به توسعه تجارت الکترونیک کمک می‌کند.

https://dknews.kz/ru/shelkovyy-put/345565-rk-rf-i-knr-ukreplyayut-svyazi-v-oblasti-transportnoy

قزاقستان خواستار عدم تمدید قرارداد با سه غول نفتی است؛

قزاقستان خواستار عدم تمدید قرارداد با استفاده کنندگان بزرگ زیرزمینی خارجی شدند. به گفته عادل ژوبانوف نماینده مجلس، بخش قابل توجهی از منابع نفتی قزاقستان تحت کنترل شرکت های خارجی است. وی خاطرنشان کرد: از دولت می‌خواهم که قرارداد با شرکت‌های خارجی مانند تنگیزچورویل  TCO، شرکت عملیاتی شمال کاسپین N.V. و Karachaganak Petroleum Operating B.V. پس از انقضای آنها تمدید نشود. زمان آن فرا رسیده است که کنترل منابع طبیعی خود را دوباره به دست بگیریم. همچنین لازم است که یک استراتژی بلند مدت برای آماده سازی شرکت های مدیریت داخلی که می‌توانند مسئولیت نیروهای محلی را بر عهده بگیرند و همچنین تربیت متخصصانی آماده برای مدیریت صنعت در سطح بالا آغاز شود.

این نماینده همچنین پیشنهاد می‌کند که شرکت های خارجی در حالی که به فعالیت خود در قزاقستان ادامه می دهند، ملزم به انجام تعهدات خود در زمینه توسعه زیرساخت ها و فرآوری نفت و گاز و همچنین افزایش مسئولیت در قبال آسیب های زیست محیطی در داخل کشور شوند. وی تاکید کرد: من معتقدم که ما موظف هستیم از منافع قزاقستان محافظت کنیم و کنترل منابع خود را دوباره به دست آوریم.

بنابراین، به گفته ژوبانوف، در طول 30 سال استقلال، این کشور سرمایه گذاری قابل توجهی در پالایش نفت نداشته است. وی گفت: ما شاهد بوده‌ایم که منابع ما در قالب مواد خام به خارج از کشور می رود، در حالی که ظرفیت فرآوری داخلی توسعه نیافته است. علاوه بر این، به گفته وی، آسیب‌های زیست‌محیطی که در این سال‌ها به کشور وارد شده است. خارجی‌ها منابع ما را استخراج کردند و محیط زیست را آلوده کردند، اما هرگز به طور کامل توانایی خود را برای اصلاح وضعیت یا جبران خسارت ارائه نکردند.

 همچنین با وجود افزایش چشمگیر سهم پرسنل قزاقستانی در این شرکت ها، همچنان شاهد مشارکت کامل متخصصان داخلی در مدیریت و تصمیم گیری‌های کلیدی نیستیم. ما نباید اجازه دهیم که شرکت های بین المللی با استفاده از منابع ما شرایطی را به ما دیکته می‌کنند.

به گفته وی  North Caspian Operating Company N.V در پنج سال آینده قصد دارد حدود 60 میلیارد دلار درآمد داشته باشد، یعنی سالانه بیش از 10 میلیارد دلار درآمد داشته باشد. در عین حال، تنها 55 میلیون دلار برای پروژه‌های اجتماعی در مناطق آتیراو و مانگیستاو اختصاص خواهد یافت.

ژوبانوف خلاصه کرد: "لازم به ذکر است که از زمان راه اندازی شرکت  NCOC، قزاقستان متحمل ضررهای قابل توجهی در قالب سود از دست رفته شده است، زیرا این شرکت به طور قابل توجهی از سرمایه گذاری‌های برنامه ریزی شده و تاریخ راه اندازی فراتر رفته است.

https://lsm.kz/ne-prodlevat-kontrakty-s-krupnymi-inostrannymi-investorami-prizvali-v-kazahstan

قزاقستان به یک قدرت حمل و نقل تبدیل خواهد شد؛

گزارش لس: قزاقستان قصد دارد بیش از 13 تریلیون تنگه را برای توسعه صنعت حمل و نقل و لجستیک هزینه کند.  بر اساس اطلاعات وزارت ترانسپورت در حال حاضر حدود 140 پروژه در حال اجراست.  نیمی از آنها امیدوار کننده هستند و مقدار مورد نیاز بیش از 13 تریلیون تنگه است. به ویژه، برای بهبود حمل و نقل جاده ای، برنامه ریزی شده است که 19 جاده اولویت دار (حدود 4.3 هزار کیلومتر) بازسازی شود.  این امر به حدود 6.5 تریلیون تنگه نیاز دارد، از جمله از طریق جذب وام های خارجی از سازمان‌های مالی بین المللی.

در مرحله اول تعمیرات در مسیرهای زیر انجام می‌شود:

"Kyzylorda - Zhezkazgan" (412 کیلومتر)، "Aktobe - Ulgaisyn"  234(  کیلومتر)، ژزکازگان - کاراگاندا" (572 کیلومتر) و کنارگذر شهر ساریاگاش (102 کیلومتر) نیز ساخته خواهد شد. برای سایر ابتکارات، منابع مالی باید مشخص شود.

بر اساس گزارشات برای توسعه شبکه اصلی راه آهن بر اساس مفهوم مصوب، بیش از 4 تریلیون تنگه نیاز است. این وزارتخانه خاطرنشان کرد: امروز موقعیت جغرافیایی کشور با استفاده از کریدورهای ارتباطی "غرب - شرق" و "شمال - جنوب" فرصت هایی را برای توسعه پتانسیل لجستیکی فراهم می‌کند. در حال حاضر، 13 کریدور ترانزیتی از کشور عبور می‌کند ( شامل پنج راه آهن و هشت جاده ).

 بنابراین اقداماتی برای توسعه آنها در حال انجام است. همچنین علاوه بر مسیر بین المللی ترانس خزر، مسیرهای جدیدی نیز در حال بهبود است. به ویژه، همراه با شرکای خارجی، پتانسیل کریدور بلاروس-روسیه-قزاقستان-ازبکستان-افغانستان-پاکستان در حال افزایش است.  در این راستا امسال حمل و نقل آزمایشی محموله در مسیر قزاقستان – ازبکستان – افغانستان – پاکستان – بندر جبل علی (امارات متحده عربی) صورت گرفت.  زمان تخمینی تحویل 34 روز است که بخش قابل توجهی از آن در انتظار بارگیری بر روی کشتی‌های دریایی در بندر کراچی است. این وزارتخانه خط چین-قزاقستان-ترکمنستان-ایران را امیدوارکننده خواند. امضای نقشه راه برای توسعه راه آهن، حمل و نقل ترکیبی و زیرساخت ها در حال کار است. علاوه بر این، کار با کشورهای همسایه برای توسعه همزمان پتانسیل مسیر شرقی کریدور شمال - جنوب که از قلمرو روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و ایران می‌گذرد در حال انجام است. نقشه راه 2024-2025 امضا شده است. پیش بینی می‌شود با توجه به اقدامات انجام شده، ظرفیت توان عملیاتی این مسیر تا سال 2027 به 15 میلیون تن افزایش یابد.

علاوه بر این، موضوع ایجاد سرمایه گذاری مشترک بین KTZ Expres قزاقستان، RZD Logistics روسیه و مرکز حمل و نقل و لجستیک ترکمنستان در حال بررسی است.  توافق در مورد شرایط اساسی فعالیت های سرمایه گذاری مشترک حاصل شده است و رویه‌های شرکتی مربوطه در حال انجام است.

چشم انداز مسیر قزاقستان-ترکمنستان-افغانستان نیز در حال بررسی است. این کشور جنوبی به حمل و نقل به سمت چین علاقه مند شده است.

پیش از این گزارش شده بود که قزاقستان می خواهد در ساخت خط آهن در افغانستان مشارکت کند. در همین حال، رئیس جمهور قاسم جومارت توکایف گفت که قزاقستان باید به یک قدرت حمل و نقل و لجستیک کامل تبدیل شود.

https://lsm.kz/kazahstan-transportnoj-derzhavoj

قزاقستان و گازپروم روی یک مسیر جدید گاز به چین کار خواهند کرد؛

 الکساندر نواک معاون نخست وزیر روسیه گزارش ها مبنی بر اینکه در چارچوب مذاکرات طولانی در مورد ساخت خط لوله گاز "Power of Siberia-2" امکان ساخت خط لوله انتقال گاز جدید از روسیه از طریق قزاقستان به چین وجود دارد را تایید کرد. به گفته مدیر سرویس مطبوعاتی  NK QazaqGaz JSC  مخیت یکیلاس، چنین پروژه ای در مرحله توسعه مشترک با گازپروم است.  امروز، حجم مصرف گاز در مناطق شمالی و شرقی قزاقستان در حال بررسی و شفاف سازی است و شرایط قیمت گاز تجاری، ترانزیت و سایر موضوعات مورد بحث قرار می‌گیرد.

قزاق گاز خاطرنشان کرد: به عنوان بخشی از خط لوله انتقال گاز از روسیه به چین از طریق قزاقستان، ساکنان مناطق شمالی و شرقی قزاقستان می‌توانند به مصرف کنندگان احتمالی گاز تبدیل شوند.

همچنین گزارش شد که در اکتبر 2023، قرارداد خرید و فروش گاز طبیعی بین NK QazaqGaz JSC و PetroChina International Alashankou Company Limited امضا شده که تامین گاز قزاقستان به چین را برای سال های 2023-2026 فراهم می‌کرد. مخیت یکیلاس گزارش داد، امروز در چارچوب توافق فعلی، گاز قزاقستان در حجم های توافق شده به چین عرضه می‌شود.

 QazaqGaz حجم سوخت آبی(گاز) عرضه شونده به چین را فاش نکرد، اما بر اساس داده‌های منابع اینترنتی، می‌توان در مورد 4 میلیارد متر مکعب گاز صحبت کرد.  در عین حال، همانطور که شرکت ملی گاز اطمینان داد، قزاقستان گاز صادراتی را به شرط تامین کامل نیازهای داخلی برای گاز تجاری تامین می‌کند.

پیش از این، NK QazaqGaz JSC  افزایش عرضه گاز از قزاقستان به چین را مورد بحث قرار داده بود.

 این شرکت خاطرنشان کرد که افزایش صادرات گاز از جمهوری قزاقستان به چین پس از ساخت و راه اندازی خط دوم خط لوله گاز Beineu-Bozoi-Shymkent امکان پذیر است. مخیت یکیلاس خاطرنشان کرد: امروز کار همه جانبه با هدف اجرای پروژه ساخت خط دوم خط لوله گاز Beineu-Bozoi-Shymkent آغاز شده است. برای توسعه بیشتر گازرسانی به مناطق جنوبی و مرکزی جمهوری قزاقستان، یک مطالعه امکان سنجی برای ساخت رشته دوم خط لوله گاز در حال توسعه است.

به منظور افزایش جذابیت سرمایه گذاری صنعت گاز و تحریک تولید گاز تجاری، در دسامبر 2022، اصلاحاتی در قانون «تامین گاز و گاز» به منظور ارائه فرمول تشویقی برای قیمت خرید گاز تجاری برای استفاده جدید ( منابع) زیرزمینی انجام شد. پروژه‌ها و حجم اضافی طرف مقابل فعلی بیش از میانگین حجم گاز در پنج سال گذشته است. موخیت یکیلاس توضیح داد: «این مکانیسم بر اساس قیمت‌های صادراتی و قیمت‌های بازار داخلی با در نظر گرفتن پیچیدگی توسعه میدان شکل می‌گیرد. فرمول پیشنهادی تا به امروز با واکنش مثبت استفاده کنندگان و سرمایه گذاران مواجه شده است. وزارت نیرو به همراه شرکت NK QazaqGaz به طور فعال در تلاش است تا با افزایش منابع گاز تجاری، نیازهای بازار داخلی را پوشش دهد.

در سال 2024، وزارت انرژی جمهوری قزاقستان نقشه راه ساخت کارخانه‌های فرآوری گاز و توسعه میادین جدید گازی را تصویب کرد.

https://inbusiness.kz/ru/news/kazahstan-sovmestno-s-gazpromom-prorabotayut-novyj-gazovyj-marshrut-v-kitaj

قرار است زیتون در قزاقستان کشت شود؛

معاون وزیر کشاورزی آزات سلطانوف در حاشیه مجلس سنا در مورد محصولات کشاورزی جدید در کشور صحبت کرد. وی خاطرنشان کرد: طرح سرمایه گذاری برای تولید هزار تن موز در منطقه ترکستان اجرا شده است. این حدود 1 درصد از کل واردات این میوه‌ها به قزاقستان است.

 در حال حاضر با در نظر گرفتن قیمت و هزینه‌های تحویل، قیمت تمام شده این موز می‌تواند در بازار داخلی قابل رقابت باشد. زنجیره‌های خرده فروشی بزرگ علاقه زیادی به خرید موز در مقادیر زیاد دارند. روس ها نیز به این پروژه‌ها ابراز علاقه کرده اند. معاون وزیر ادامه داد: علاوه بر این، این اداره برنامه‌هایی برای کشت زیتون در منطقه ترکستان دارد. وی تاکید کرد: در غرب کشور نیز در حال برنامه ریزی برای اجرای پروژه سرمایه گذاری مشابه هستیم. ما آزمایشی انجام دادیم، شاخص های خوبی وجود دارد. ما امیدواریم که اینها پروژه‌هایی باشند که تولیدکنندگان ما بتوانند در قیمت با تامین کنندگان سنتی رقابت کنند.

https://lsm.kz/v-kazahstane-planiruyut-vyrashivat-olivki