اخبار اقتصادی صربستان
گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفتۀ اول آذر 1403 مندرج در رسانههای این کشور به شرح زیر ارائه میگردد:
بانک بازسازی و توسعه اروپا 100 میلیون یورو به کارآفرینان جوان غرب بالکان می دهد
بانک بازسازی و توسعه اروپا (EBRD) اعلام کرد که در چارچوب برنامه حمایت از کارآفرینی جوانان 100 میلیون یورو به بانک های شش کشور در غرب بالکان اهدا میکند.
بانک بازسازی و توسعه اروپا به همراه بانک های شریک، کمک کنندگان، شرکای اکوسیستم و سایر طرف های ذینفع در کنفرانسی در هرتسگ نووی برگزار کرد تا حمایت از شرکت های خرد، کوچک و متوسط (SMEs) در غرب بالکان را که تحت مالکیت یا مدیریت کارآفرینان جوان تا سن 35 سال هستند را تقویت کند.
این کنفرانس به عنوان بخشی از برنامه "جوانان در تجارت" که توسط اتحادیه اروپا، سوئد، لوکزامبورگ و ایتالیا از طریق ابتکار اروپای مرکزی حمایت میشود، برگزار شد.
از طریق آن برنامه تا امروز 30 میلیون یورو خط اعتباری برای وام دادن به کارآفرینان جوان و 17 میلیون یورو بودجه بیشتر در دسترس خواهد بود.
تاکنون بیش از 1700 وام به ارزش 19.3 میلیون یورو پرداخت شده است.
برنامه "جوانان در تجارت" به کارآفرینان جوان بسته یکپارچه حمایت مالی و مشاوره ارائه می دهد و خود این ابتکار مستقیماً با صاحبان و مدیران مشاغل جوان کار میکند و خدمات آموزشی، مشاوره ای و فرصت های شبکه ای را در برنامه "مشاوره برای مشاغل کوچک" بانک بازسازی و توسعه اروپا ارائه می دهد.
https://www.politika.rs/sr/clanak/645738/za-mlade-preduzetnike-zapadnog-balkana-100-miliona-evra-od-ebrd
پایگاه اینترنتی پولیتیکا -21/11/2024
صربستان برای ساخت خط لوله نفت از روسیه درخواست کمک کرد
ماکسیم رشتنیکوف وزیر توسعه اقتصادی روسیه اعلام کرد که روسیه و صربستان تفاهم نامه ای را برای ساخت زیرساخت های مشترک برای انتقال نفت در خاک صربستان امضا کردند.
تفاهم نامه ای در مورد همکاری شرکت های بزرگ نفت و گاز در روسیه و صربستان منعقد شده است. که مبنای ساخت و نگهداری زیرساخت های انتقال نفت در صربستان خواهد بود. ترانس نفت آمادگی خود را برای کمک به اجرای این پروژه اعلام کرده است.
ولادیمیر کالاندا، معاون شرکت ترانس نفت، گفت که این امر دو کشور را قادر می سازد تا در تامین نفت مستقل تر باشند و به میزان قابل توجهی حجم نفت تحویل شده از روسیه به خاک صربستان برای مصرف داخلی را افزایش می دهند. به نظر من خط لوله گاز حدود 300 کیلومتر طول خواهد داشت. و ادامه داد که صربستان برای کمک به آنها درخواست داده است. این پروژه پالایشگاه نفت در ساژالومباتا مجارستان را به شبکه خط لوله نفت صربستان متصل میکند.
بوداپست و بلگراد دو سال پیش، در پاییز 2022، برای ساخت خط انتقال دروژبه توافق کردند. صربستان از طریق خط لوله آدریاتیک (JANAF) از کرواسی نفت را دریافت میکند. مقامات صربستان خاطرنشان کردند که بعید است که این امر در آینده به دلیل تحریم ها ممکن شود.
https://www.politika.rs/sr/clanak/645804/srbija-se-obratila-rusiji-za-pomoc-oko-izgradnje-naftovoda-potpisan-memorandum
پایگاه اینترنتی پولیتیکا -21/11/2024
هفته آینده بودجه سال آینده صربستان در مجلس این کشور بررسی میشود
معاون اول نخست وزیر و وزیر دارایی صربستان، سینیشا مالی اعلام کرد که صربستان با پیشنهاد بودجه سال 2025 که هفته آینده به نمایندگان پارلمان صربستان ارائه خواهد شد که اولویتها افزایش استانداردها است. این بودجه به سیاست تقویت بیشتر اقتصادی، حمایت از شهروندان و اقتصاد ادامه می دهد. این اولین بودجه ای است که صربستان به عنوان کشوری با رتبه سرمایه گذاری از آن دفاع میکند
وی تصریح کرد که صندوق بین المللی پول با بررسی همه با نرخ کسری پیش بینی شده و نرخ بالای سرمایه گذاری عمومیبا پیشنهاد بودجه صربستان برای سال 2025 موافقت کرده است.
او میگوید که صندوق بینالمللی پول شریک بلندمدت صربستان و یک عامل اصلاحکننده است.
معاون اول دولت صربستان و وزیر دارایی افزودند که بودجه پیشنهادی توسعهای و اجتماعی است و بیانگر ادامه سیاست توانمندسازی بیشتر اقتصاد صربستان از طریق برنامه جهش به سوی آینده - صربستان 2027 است. وی افزود: با وجود چالش های جهانی، این برنامه پایدار است، زیرا صربستان همچنین بزرگترین پروژههای سرمایه ای را در زمینه حمل و نقل، انرژی، بهداشت، آموزش، علوم، ورزش اجرا میکند.
مالی خاطرنشان میکند که کل درآمدها برای سال 2025 بالغ بر 2346.2 میلیارد دینار است که 172.9 میلیارد یا هشت درصد بیشتر از تراز مجدد سال جاری است و کسری مالی پیش بینی شده سه درصد تولید ناخالص داخلی است.
نرخ رشد اقتصادی پیشبینیشده 4.2 درصد تولید ناخالص داخلی و به صورت مطلق 10328.9 میلیارد دینار یعنی 88.1 میلیارد یورو است.
به گفته وی، صربستان در نیمه اول سال با 4.2 درصد دومین اقتصاد سریعالرشد در اروپا و اولین اقتصاد در 9 ماهه امسال بر اساس دادههای موجود با رشد 3.9 درصدی بوده است.
https://www.politika.rs/sr/clanak/645640/mali-predlog-budzeta-sledece-nedelje-pred-poslanicima-rast-standarda-prioritet
پایگاه اینترنتی پولیتیکا -21/11/2024
انتظارات تورمیکوتاه مدت صربستان در بخش مالی همچنان 3.75 درصد باقی ماند
بانک مرکزی صربستان (NBS) اعلام کرد که بر اساس نتایج نظرسنجی ماه اکتبر آژانس نینامدیا، انتظارات تورمیکوتاه مدت بخش مالی صربستان همچنان بدون تغییر باقی مانده است. بانک مرکزی صربستان تورم را در محدوده هدف سه، مثبت و منفی 1.5 درصد قرار داده است. انتظارات به دست آمده بر اساس نظرسنجی نوامبر توسط آژانس بلومبرگ همچنان در سطح 3.5 درصد است.
تاکید میشود انتظارات میان مدت بخش مالی در ماه اکتبر نسبت به ماه قبل بدون تغییر بوده و برای دو سال آینده به 3.2 درصد و برای سه سال آینده به سه درصد می رسد که بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که نمایندگان بخش مالی در میان مدت انتظار دارد که تورم در اطراف هدف بانک مرکزی صربستان تثبیت شود.
بانک مرکزی صربستان یادآوری میکند که به منظور ارتباط شفاف با مردم، از ماه می 2015، به طور منظم ماهانه انتظارات تورمیبخش مالی، اقتصاد، اتحادیههای کارگری و جمعیت را گزارش میکند.
https://www.politika.rs/sr/clanak/645926/narodna-banka-srbije-kratkorocna-inflaciona-ocekivanja-finansijskog-sektora-ostala-3-75-odsto
پایگاه اینترنتی پولیتیکا -22/11/2024
تولید ناخالص داخلی صربستان در پایان سال 2027 به 102.4 میلیارد یورو خواهد رسید
الکساندار ووچیچ، رئیس جمهور صربستان، در مصاحبه تلویزیونی خود گفت که هدف صربستان این است که سال 2027 را با تولید ناخالص داخلی سرانه 15250 یورو و همچنین با تولید ناخالص داخلی کل بیش از 102.4 میلیارد یورو به پایان برساند.
وی در خطاب به شهروندان صربستان یادآور شد که تولید ناخالص داخلی سرانه در سال 2012 4870 یورو بوده است. و در آن سال نرخ بیکاری 26 درصد بود، در حالی که امروز 8.2 درصد است. و ادامه داد که نرخ بیکاری جوانان 53.2 درصد بوده امروز 20.2 درصد است. امروز صربستان 64 درصد از کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی را در کل بالکان غربی از آن خود کرده است. سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ماه نوامبر امسال از چهار میلیارد عبور کرد و انتظار می رود، در پایان سال جاری به 4 میلیارد و 400 یا چهار میلیارد و 600 یورو برسد.
همچنین اولین افزایش در سال آینده مستمری بازنشستگان است که 10.9 درصد افزایش می یابد.
وی تصریح کرد که تعدادی از جادههای مهم به زودی تکمیل میشود که از جمله آنها میتوان به بخش شاباس - لوزنیسا به طول 54 کیلومتر اشاره کرد.
الکساندر ووچیچ، رئیس جمهور صربستان اظهار داشت که ذخایر کالایی در سطح بالایی قرار دارد و به ارتش صربستان دستور داده است تا کل ذخایر خود را به 150 درصد افزایش دهد. همچنین ذخایر نمک، شکر، روغن، آفتابگردان، ذرت، گندم، گوشت، لوبیا و کنسرو ماهی پر است. 13.5 تا 14 میلیون کیلوگرم نمک در ذخایر کالایی وجود دارد و شکر، ذرت و گندم بیشتر است. وی افزود که ذخایر نفتی که 42 هزار تن حفظ خواهد شد و همیشه بین 38 تا 42 هزار تن خواهد بود. و در حال حاضر 504 میلیون مترمکعب ذخایر گاز صربستان دارد.
صربستان در ماه گذشته بیش از 40 میلیون گاز مصرف کردهاست، به محض سرد شدن هوا بسیار بیشتر نیز مصرف میکند.
صربستان گاز کافی خواهد داشت، مذاکراتی با طرف روسی نیز داشته است و امروز صربستان قیمت گاز را با قیمت 323 دلار در هر هزار متر مکعب پرداخت میکند. ووچیچ بیان کرد که امروز قیمت کاز در بازار 520 دلار است که حدود 60 درصد قیمت بازار را صربستان پرداخت میکند.
همچنین صربستان در حال حاضر حدود 2.5 میلیون تن زغال سنگ در ذخایر خود دارد که تا 20 روز سوخت نیر.گاههای برق را تامین میکند.
https://www.blic.rs/biznis/vucic-bdp-srbije-na-kraju-2027-godine-ce-biti-1024-milijarde-evra/2es047v
پایگاه اینترنتی بلیس -20/11/2024
بخش انرژی صربستان با بالاترین رتبه است
وزیر معدن و انرژی صربستان دوبراوکا جدوویچ هاندانوویچ اعلام کرد که انرژی بخش پیشرو از نظر پیشرفت در دستیابی به توصیههای "کتاب سفید" شورای سرمایه گذاران خارجی است.
در نشریه سالانه شورای سرمایه گذاران خارجی که اخیراً منتشر شده است، بخش انرژی صربستان در رتبه بندی کلی در سال 2024 با شاخص 2.63 از 3 رتبه اول را به خود اختصاص داده است که به طور قابل توجهی بالاتر از سطح سال 2023 است. که با شاخص 2.30 مشخص بود.
بر اساس کتاب سفید شورای سرمایه گذاران خارجی، انرژی بخشی است که بالاترین رتبه را دارد. بخش انرژی در حال عبور از یک تحول جدی است. به گزارش «کتاب سفید»، پیشرفت در تبدیل شرکت صنعت برق صربستان Elektroprivreda Srbije از یک شرکت سهامی عام به یک شرکت سهامی قابل توجه است.
وزیر معدن و انرژی صربستان می افزاید که اصلاحات قانون انرژی در چارچوب نظارتی را مطابق با بسته سوم انرژی اتحادیه اروپا تکمیل شده است و شرایط را برای ادغام در بازار اتحادیه اروپا ایجاد شده است. و تا پایان سال، تشکیل بورس مبادله برق منطقه ای تکمیل خواهد شد و اولین بورس در منطقه، که علاوه بر صربستان، دو کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا (مجارستان و اسلوونی) در آن شرکت خواهند داشت.
تا پایان نوامبر مزایدهها تکمیل خواهد شد و با 9 پروژه انرژی خورشیدی و بادی و سرمایهگذاری یک میلیارد یورو در این پروژهها تکمیل خواهد شد. و تا سال 2023 نصف انرژی صربستان از منابع تجدیدپذیر خواهد بود.
https://www.danas.rs/vesti/ekonomija/energetika-bela-knjiga-savet-stranih-investitora/
پایگاه اینترنتی داناس -20/11/2024
قطار سریعالسیر بلگراد-سوبوتیسا افتتاح میشود
پس از فاجعه فرو ریختن سایبان ایستگاه قطار نووی ساد که در مجموع 15 نفر به جان خود را از دست دادند. رئیس جمهور صربستان، الکساندار ووچیچ اعلام کرد که افتتاح این قطار سریع السیر بلگراد-سوبوتیسا در 8 دسامبر خواهد بود.
مقامات استان وویوودینا قبل از سقوط سایبان اعلام کرده بودند که افتتاح این خط راهآهن در اول نوامبر خواهد بود و سپس 24 نوامبر اعلام کردند.
در صورت افتتاح بخش راهآهن از نووی ساد به سوبوتیسا در ماه دسامبر باید دید با استفاده از ساختمان ایستگاه در نووی ساد که پس از فاجعه سقوط سایبان تا اطلاع ثانوی بسته شده بود، چه اتفاقی میافتد. گمانه زنی مردم این است که در صورت باز نبودن سالن ایستگاه، امکان دسترسی به سکوی ایستگاه نووی ساد از طریق گذرگاههای موقت وجود دارد، اما سوال اینجاست که این امر در عمل برای مسافران ورودی و خروجی چقدر امکان پذیر و ایمن خواهد بود. https://www.ekapija.com/news/4953811/prvi-put-posle-tragedije-o-otvaranju-brze-pruge-do-subotice-vozovi-mozda
پایگاه اینترنتی اکاپیا -20/11/2024
اکثر استارت آپ های صربستان می خواهند وارد بازار آسیا شوند
حدود 63 درصد استارت آپ ها در صربستان، قصد صادرات به بازار آسیا را دارند. 44 درصد استارت آپ ها صربستان قصد دارتد وارد کشور مغولستان شوند که بیشتر به دلیل تقاضا برای محصول یا خدمات این استارتآپها در آن کشور و وسعت بازار آن کشور است. برخی از نوآوران، بازارهای خاصی را، به دلیل فقدان رقابت (31 درصد) و هم به دلیل سادگی رویههای اداری (19 درصد) انتخاب میکنند.
قائممقام وزیر اقتصاد صربستان، ولادیمیر آرسنوویچ، اظهار داشت که صربستان به دلیل کارکنان تحصیلکرده و موقعیت جغرافیایی، جذاب ترین مقصد برای سرمایه گذاری در منطقه است. صربستان در سال گذشته 4.5 میلیارد یورو سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذب کرده است که 60 درصد از کل سرمایهگذاریها برای کل بالکان غربی میباشد.
شهردار نیش، دراگوسلاو پاولوویچ، ارزیابی کرد که نیش به موتور توسعه در منطقه تبدیل شود و تعداد زیادی از سرمایه گذاران شاهد یک محیط تجاری مطلوب و حمایت قوی در آن شهر هستند. نیش پایتخت کارآفرینی نوآورانه در صربستان و در سراسر منطقه است.
میلان رانجلوویچ، مدیر پارک علم و فناوری نیش، اعلام کرد که اخیراً توافقنامه همکاری با منطقه فناوری پیشرفتههانگژو چین امضا شده است.
https://biznis.rs/vesti/srbija/vecina-domacih-startapa-zeli-na-trziste-azije/
پایگاه اینترنتی بزینس -19/11/2024
صاحبان یک چهارم شرکت های تازه تأسیس صربستان زیر 30 سال سن دارند
در صربستان، از ماه می تا نوامبر، تعداد مؤسسات تجاری تازه تأسیسی که بنیانگذاران آنها زیر 30 سال سن داشته اند، 24.6 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است،
آژانس ثبت کسب و کار صربستان (APR) اعلام کرد که در صربستان از 6 می تا 6 نوامبر سال جاری، 4576 شرکت تاسیس و 26484 کارآفرین ثبت شده است که شامل 10356 کارآفرین زن و 926 زن به عنوان نمایندگان قانونی این شرکتها هستند.
مساروویچ، وزیر اقتصاد صربستان در بازدید از آژانس ثبت کسب و کار صربستان تاکید کرد که بهبود شرایط کسب و کار یکی از اولویت های وزارت اقتصاد است که از جمله از طریق برنامههای حمایت از کسب و کار و تخصیص کمک های مالی و همچنین از طریق بهبود همکاریهای متقابل و تبادل اطلاعات بین وزارتخانه اقتصاد و آژانس ثبت کسب و کار که هدف آن دستیابی به کارایی بیشتر و ادامه کار برای ساده سازی بیشتر شرایط تجاری است.
مساروویچ، آژانس ثبت کسب و کار را به عنوان یک مؤسسه کارآمد و از نظر فناوری توسعه یافته ارزیابی کرد.
https://n1info.rs/biznis/apr-tokom-sest-meseci-osnovano-za-cetvrtinu-vise-firmi-ciji-su-vlasnici-mladji-od-30-godina/
پایگاه اینترنتی ان1 -19/11/2024
جمعیت یک شهر کامل برای ساخت EXPO 2027 به صربستان می آیند
رانندگان حملونقل شهری و کارگران خدمات شهری از نپال، نظافتچیها از بنگلادش، خدمتکاران از هند، میوهچینکنندگان از سریلانکا، جوشکاران از ویتنام، کارگران ساختمانی از ترکیه و... در صربستان مشغول هستند.
تعداد شهروندان خارجی که در سال گذشته و سال قبل از آن در صربستان مجوز کار دریافت کردند به قدری زیاد هستند که میتوانند شهری دو برابر شهر پیروت یا شهر کیکیندا را پر کنند. این روند در سال جاری ادامه خواهد یافت.
بر اساس دادههای سرویس ملی اشتغال صربستان، در سال 2022 در حدود 35167 مجوز کار برای خارجیها صادر شده است. شهروندان چین (10044)، فدراسیون روسیه (8081) و هند (2973) بیشترین تعداد مجوز را دریافت کردند.
در سال 2023، حتی مجوزهای کار بیشتری برای شهروندان خارجی صادر شد و در حدود 52165 نفر رسید تعداد چینیها تقریبا ثابت ماند (10602)، اما تعداد شهروندان روسیه که مجوز کار دریافت کردند بیش از دو برابر شد (20395) و کارگران ترکیه در رتبه سوم قرار گرفتند (5070). هندیهایی که مجوز کار دریافت کرده اند اندکی کمتر شد (5010).
همچنین دادهها نشان می دهد که در سال گذشته، 1123 کارگر از نپال، 247 نفر از بنگلادش، پنج نفر از ویتنام و 358 کارگر از فیلیپین مجوز کار دریافت کردند.
با نگاهی به آمارهای نیمه اول سال جاری، به نظر می رسد که تعداد کارگران خارجی در حال کاهش است، اما این ارقام به دلیل انتظار طولانی برای دریافت مجوز، وضعیت واقعی امور را منعکس نمیکند. بدین ترتیب در این مدت 461 نپالی، 102 نفر از بنگلادش و 133 نفر از فیلیپین مجوز کار رسمی در سال جاری دریافت کردند.
پیش بینی میشود که هزاران کارگر از خارج در سال 2025 وارد صربستان میشوند، به طوری که تمام پروژههای مربوط به EXPO تا سال 2027 تکمیل میشود.
https://n1info.rs/biznis/uvoz-radnika-u-srbiju/
پایگاه اینترنتی ان1 -17/11/2024
خدمات پذیرایی نسبت به ماه مشابه سال قبل 13.9 درصد افزایش داشته است
بر اساس آخرین اطلاعات موسسه آمار صربستان، قیمت خدمات پذیرایی در ماه اکتبر نسبت به ماه مشابه سال قبل 13.9 درصد افزایش داشته است.
قیمت غذاها 11.3 درصد افزایش داشتند که شامل پیشغذاهای سرد و گرم 12.2 درصد، غذاهای آماده 8.5 درصد، پختوپز و غذاهای سفارشی 11.8 درصد افزایش داشتند.
در مورد نوشابه نیز قیمت مشروبات الکلی 12.8 درصد و مشروبات غیرالکلی 15.1 درصد افزایش یافته است.
قیمت مسکن 22.7 درصد افزایش یافته است. قیمت ها در ویوودینا کمتر از میانگین ملی، 10.3 درصد افزایش یافت. مواد غذایی 8.7 درصد، مشروبات الکلی 11.9 درصد و نوشیدنیهای غیر الکلی 9.5 درصد افزایش داشتند. بیشترین افزایش قیمت مربوط به اقامتگاه و به میزان 17.5 درصد بوده است.
https://bif.rs/2024/11/ugostiteljske-usluge-vece-za-139-odsto-u-odnosu-na-isti-mesec-prosle-godine/
پایگاه اینترنتی بزینس و فاینس -17/11/2024
در ساختار درآمد 52.5 درصد برای حقوق، 30.9 درصد برای بازنشستگی
بر اساس نتایج نظرسنجی در مورد مصرف خانوارها توسط موسسه آمار صربستان برای سال گذشته انجام شده است، خانوارهای صربستان 36.8 درصد از پول خود را صرف غذا و مشروبات الکلی کردند و پس از آن هزینههای مسکن، آب و برق که 16.4 درصد از مصرف را تشکیل می دادند.
8.7 درصد برای حمل و نقل، 5.3 درصد برای ارتباطات، 5.1 درصد برای تفریح و فرهنگ و 4.7 درصد برای پوشاک و کفش هزینه شده است. وقتی صحبت از درآمد میشود، اولین جایگاه در ساختار آن دستمزد است که با 52.5 درصد میباشد و پس از آن حقوق بازنشستگی با 30.9 درصد و درآمد حاصل از کشاورزی 4.0 درصد از درآمد خانوار را تشکیل می داد.
در خصوص عرضه کالاهای بادوام به خانوارها، نتایج نظرسنجی نشان داد که 95.4 درصد خانوارها تلفن همراه، 59.7 درصد رایانه شخصی یا لپ تاپ، 58.2 درصد خودرو، 54.2 درصد کولر و 29.3 درصد از خانوارها ماشین ظرفشویی دارند.
https://bif.rs/2024/11/u-strukturi-prihoda-525-odsto-za-plate-309-odsto-za-penzije/
پایگاه اینترنتی بزینس و فاینس -17/11/2024
صادرات بخش ICT صربستان 19 درصد رشد کرد
وزارت اطلاعات و ارتباطات صربستان اعلام کرد که در 9 ماهه نخست سال 2024، صادرات محصولات و خدمات در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به ارزش قابل توجه 2.966 میلیارد یورو رسیده است. این در مقایسه با مدت مشابه در سال 2023 که میزان صادرات به 2.497 میلیارد یورو بود، 19 درصد افزایش را نشان می دهد.
تنها در سپتامبر 2024، صادرات خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات به 338 میلیون یورو رسید که 20 درصد نسبت به ماه مشابه در سال 2023 افزایش داشت. مازاد تجاری خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات در 9 ماه اول سال جاری به 2.319 میلیارد یورو رسید.
صادرات محصولات و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات در پنج ماهه اول سال جاری 1.6 میلیارد یورو بوده که نشان دهنده افزایش 20.5 درصدی نسبت به مدت مشابه در سال قبل را نشان می دهد این درخالی است که از این نظر سال قبل رکورددار بود که ارزش کل صادرات فناوری اطلاعات و ارتباطات 3.4 میلیارد یورو بوده است. بخش ICT همچنان سریعترین صنعت در حال رشد صربستان است و به طور قابل توجهی به بهبود استانداردهای زندگی شهروندان، توسعه کلی صربستان و رشد پایدار تولید ناخالص داخلی کمک میکند.
https://www.nin.rs/ekonomija/vesti/61623/izvoz-usluga-ikt-sektora-u-srbiji-za-devet-meseci-veci-19-odsto
پایگاه اینترنتی نین -14/11/2024