تأثیر کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو بر اقتصاد تانزانیا

در سالیان اخیر تانزانیا به عنوان یک کشور نوظهور، با افزایش جریان ورودی سرمایه‌های خارجی، کاهش هزینه‌های تولید و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در زیرساخت ها و تولیدات صنعتی خود روبروست لکن، همزمان با چالش‌هایی مانند افزایش تورم عمومی قیمت ها، رشد بدهی‌های خارجی و نوسانات نرخ ارز مواجه است.

 در این شرایط، کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا (بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا)، به عنوان ابزاری قدرتمند در دستان بانک مرکزی این کشور در حوزه سیاست‌های پولی و مالی، تأثیرات شگرفی بر اقتصادهای جهانی و به‌ویژه بازارهای نوظهور مانند تانزانیا دارد. این اقدام که اغلب با هدف تحریک رشد اقتصادی، کنترل تورم و ایجاد ثبات مالی اتخاذ می‌شود، می‌تواند فرصت‌ها و چالش‌های مهمی را برای کشورهای در حال توسعه فراهم کند.

کاهش نرخ بهره و دلایل آن

فدرال رزرو آمریکا با کاهش نرخ بهره، هزینه اخذ وام‌ را برای کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان کاهش می‌دهد و به این ترتیب، انگیزه آن‌ها برای سرمایه‌گذاری و در عین حال، رشد میزان مصرف توسط شهروندان را افزایش می‌دهد. دلایل اصلی کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو شامل موارد زیر می­شود:

• تورم: فدرال رزرو تلاش دارد با هدف کاهش نرخ تورم، نرخ بهره را کاهش دهد؛
• تحرک به اقتصاد و رشد اقتصادی: در برهه ­هایی که شاهد کند شدن رشد اقتصادی هستیم، فدرال رزرو با کاهش نرخ بهره تلاش می‌کند تا اقتصاد را تحریک و رشد اقتصادی کشور را بالا ببرد؛
• ریسک‌های جهانی: رویدادهای جهانی مانند جنگ تجاری، پاندمی‌کرونا و افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی می‌توانند بر اقتصاد جهانی تأثیر بگذارند. در این وضعیت­ها که فدرال رزرو با کاهش میزان بهره، نسبت به سیاست­ گذاری پولی و مالی در فضای عدم قطعیت جهانی اقدام می­ نماید.

تأثیر کاهش نرخ بهره آمریکا بر اقتصاد تانزانیا

اقتصاد تانزانیا، در مقیاس آفریقایی آن، اقتصادی نوظهور و باز است. دولت تانزانیا نیز به دنبال بهره ­گیری از تمامی ظرفیت­ های داخلی و بین ­المللی در مسیر توسعه و ترقی اقتصاد و معیشت شهروندان خود است. در این وضعیت، شاهدیم که فدرال رزرو ایالات متحده، با اهدافی مشخص، نسبت به کاهش نرخ بهره اقدام نموده است. بدیهی است که بازار و اقتصاد تانزانیا به عنوان یک اقتصاد در هم­تنیده با اقتصاد جهانی، از این اقدام تاثیر خواهد پذیرفت. از مهمترین تاثیرات احتمالی (مثبت و منفی) این اقدام فدرال رزرو بر اقتصاد تانزانیا می­ توان موارد ذیل را برشمرد:

• افزایش جریان سرمایه‌های خارجی: با کاهش نرخ بهره در آمریکا، سرمایه‌گذاران به دنبال بازدهی بالاتر در بازارهای نوظهور مانند تانزانیا هستند. این امر منجر به افزایش ورود جریان سرمایه‌های خارجی به این کشور می‌شود؛
• تقویت ارزش شیلینگ: افزایش تقاضا برای شیلینگ به دلیل ورود سرمایه‌های خارجی، باعث تقویت ارزش این ارز در برابر دلار و سایر ارزهای خارجی می‌شود؛
• کاهش هزینه‌های تولید: با کاهش نرخ بهره، هزینه‌های تولید برای کسب‌وکارها کاهش می‌یابد. این امر در ترکیب با موارد پیش گفته شامل افزایش ورود سرمایه­ خارجی به تانزانیا، به افزایش تولید و اشتغال کمک می‌کند؛
• افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی: کاهش نرخ بهره می‌تواند سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در تانزانیا را نیز افزایش دهد زیرا شرکت‌های خارجی تمایل بیشتری برای سرمایه‌گذاری در کشورهایی با هزینه‌های تولید پایین‌تر از جمله تانزانیا پیدا می‌کنند؛
• افزایش تقاضا برای دارایی‌های ریسکی: کاهش نرخ بهره باعث می‌شود سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ریسکی مانند سهام پیدا کنند. این امر در ترکیب با موارد فوق، می‌تواند به افزایش شاخص بورس دارالسلام کمک کند؛
• افزایش تورم: نهایتاً و بالاجبار، افزایش نقدینگی و افزایش سمت تقاضا در یک اقتصاد، با فرض ثابت بودن یا عدم رشد متناسب سمت عرضه، به افزایش تورم منجر خواهد شد. این امر برای اقتصاد تانزانیا، با فرض موارد بالا، قابل پیش­بینی است.

چالش‌های کاهش نرخ ارز توسط فدرال رزرو برای اقتصاد تانزانیا

کاهش نرخ بهره در آمریکا در حالی که فرصت‌هایی را برای تحریک رشد اقتصادی تانزانیا فراهم می‌کند، با چالش‌هایی نیز همراه است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• افزایش بدهی خارجی: افزایش جریان سرمایه‌­گذاری­های خارجی می‌تواند به افزایش بدهی خارجی تانزانیا منجر شود و این امر در بلندمدت می‌تواند به پایداری اقتصاد کشور آسیب برساند؛
• نوسانات نرخ ارز: بنوعی، تاثیرپذیری از اقتصاد آمریکا و سیاست­های پولی و مالی آن می­ تواند به کاهش یا افزایش نرخ ارز منجر شود. این تغییرات ناگهانی نرخ ارز بر کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان تانزانیایی تأثیر منفی می­ گذارد؛
• افزایش سطح تورم: افزایش نقدینگی در اقتصاد تانزانیا به افزایش تورم منجر می­شود و این امر می‌تواند قدرت خرید شهروندان را کاهش دهد؛
• وابستگی به اقتصاد جهانی: اقتصاد تانزانیا به شدت به اقتصاد جهانی وابسته است. نوسانات اقتصادی جهانی می‌تواند بر اقتصاد این کشور تأثیر منفی بگذارد.

فرصت‌های کاهش نرخ ارز توسط فدرال رزرو برای اقتصاد تانزانیا

• جذب سرمایه‌گذاری خارجی: کاهش نرخ بهره می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های مختلف اقتصادی تانزانیا فراهم کند؛
• توسعه زیرساخت‌ها: با افزایش جریان سرمایه‌های خارجی، امکان سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشور فراهم می‌شود و این امر به بهبود بهره‌وری و افزایش رشد اقتصادی کمک می‌کند؛
• تقویت بخش خصوصی: کاهش نرخ بهره می‌تواند به رشد بخش خصوصی کمک کند و به اشتغال­ زایی یاری رساند.

جمع­ بندی

کاهش نرخ بهره در آمریکا فرصتی ارزشمند برای دولت تانزانیا فراهم می‌کند تا از طریق افزایش جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، به رشد اقتصادی و توسعه پایدار دست یابد. این تحولات، از یک سو با افزایش جریان سرمایه و تقویت ارزش شیلینگ، می‌تواند زمینه‌ساز بهبود شرایط تولید، اشتغال و زیرساخت‌های اقتصادی کشور شود. از سوی دیگر، این فرصت، با چالش‌هایی همچون احتمال افزایش بدهی خارجی، نوسانات ارزی و خطر تورم نیز همراه خواهد بود. بنظر می­­رسد، دولت تانزانیا برای بهره‌برداری از این فرصت و کاهش ریسک‌ها، باید بر تقویت بخش خصوصی، بهبود زیرساخت‌ها و اتخاذ سیاست‌های ارزی و پولی دقیق تمرکز کند. همچنین، افزایش شفافیت و مبارزه با فساد می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی را جلب کرده و پایداری اقتصادی کشور را تقویت کند. با پیگیری این اقدامات، تانزانیا قادر خواهد بود مسیر خود را به سوی رشد پایدار اقتصادی و توسعه هدایت کند.

 

منابع و مآخذ

- خبرگزاری دیلی نیوز

- گزارش‌ بانک جهانی در مورد اقتصاد تانزانیا

- گزارش‌ صندوق بین‌المللی پول درباره اقتصاد تانزانیا

- بانک مرکزی تانزانیا