گزارش سالانه بانک جهانی از اقتصاد صربستان درسال 2024

بانک جهانی در گزارش سالانه خود وضعیت اقتصاد کشورهای بالکان غربی و صربستان را مثبت ارزیابی کرد و با ملاحظات خاصی، افزایش رشد تولید ناخالص داخلی صربستان تا پایان سال را پیش بینی نمود.

در این گزارش آمده رشد اقتصادی در سال 2024، در سراسر بالکان غربی شتاب گرفته و صربستان در صدر این رشد با 3.8% رشد تولید ناخالص داخلی قرار دارد، در حالی که کندترین رشد در اقتصادهای منطقه بالکان غربی متعلق به کشور بوسنی و هرزگوین  با +2.8% تولید ناخالص داخلی و مقدونیه شمالی +1.8% به ثبت رسیده است.

رشد اقتصادی صربستان برای کل سال 2024، از پیش‌بینی قبلی که 3.5% بود، فراتر رفت و این نرخ به 3.8 درصد رسیده است. طبق گزارش بانک جهانی، دلایل این تجدید نظر صعودی در عملکرد غیرمنتظره و قوی در بخش‌های ساخت و ساز و خدمات در نیمه اول سال 2024 می‌باشد. رشد قوی تولید ناخالص داخلی در سه ماهه اول و دوم به ترتیب 4.6 و 4 درصد، نتیجه بهبود مصرف و سرمایه گذاری بخش خصوصی است. همچنین تولید صنایع در هفت ماهه نخست نسبت به مدت مشابه سال گذشته 3.6 درصد افزایش داشته است که این امر به دلیل عملکرد خوب بخش های غذایی، دخانیات و فلزات و همچنین صنایع الکترونیک و خودرو بوده است.

عوامل منفی در رشد اقتصادی صربستان شامل خشکسالی که در تابستان تولید کشاورزی(افت قابل توجهی در تولید گندم که دومین محصول مهم صربستان است و افت کمتر در تولید ذرت که بزرگترین محصول کشاورزی صربستان است) را تهدید کرد و باعث افزایش قیمت مواد غذایی شد، و همچنین باعث کاهش خالص صادرات صربستان شد. البته کشورهایی مانند مجارستان و رومانی مشکلاتی مشابه صربستان داشتند و واردات زیادی مانند صربستان انجام دادند.

همچنین پس از کاهش پانزده ماهه، بدهی عمومی صربستان در ژوئن سال جاری به میزان قابل توجهی افزایش یافت و به سطح 52.6 درصد تولید ناخالص داخلی رسید. سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی همچنان نتایج مثبتی را در صربستان ثبت می‌کنند و سطح آنها به یورو تا حد زیادی بدون تغییر باقی مانده است و در نیمه اول سال به دو میلیارد یورو رسیده است. ذخایر ارزی صربستان در پایان ژوئن به رکورد 27.5 میلیارد یورو رسید. حجم کل وام ها تا ژوئن 2024  نیز 1.2 درصد کاهش داشته است. اما وام های اعطایی به شرکت های خصوصی و خانوارها به ترتیب 7.3 و 4.8 درصد افزایش یافته است.

در سراسر منطقه بالکان غربی، پیش‌بینی‌های میان‌مدت بهبود یافته است. برای اطمینان از پایدار ماندن یا بهبود رشد فعلی در سال‌های آینده، لازم است تمام اصلاحات اعلام شده را اجرا کرد و منابع جدیدی برای تأمین مالی خرد ایجاد کرد. این نتیجه‌گیری نیکولا پونتارا، مدیر دفتر بانک جهانی در بلگراد، در کنفرانس سالانه در مورد چشم‌اندازهای رشد بود.

ریچارد رکورد، اقتصاددان ارشد بانک جهانی برای بالکان غربی اظهار داشت که کل منطقه بالکان در حال تجربه نرخ‌های اشتغال تاریخی بالایی است، با سهم افراد شاغل در کل جمعیت که اکنون به طور متوسط 49% است، که 1.0% بالاتر از سال گذشته است.

در حالی که این هنوز پایین‌تر از میانگین اتحادیه اروپا یعنی 55% است این در حالی است که بالکان غربی هرگز به این سطح نزدیک‌تر نبوده است.

مصرف بالا و نرخ اشتغال زیاد محرک‌های مهم رشد هستند. از سوی دیگر، پس از سه سال تثبیت کسری بودجه (پس از همه گیری)، واضح است که این کسری‌ها شروع به افزایش کرده‌اند که به دلیل نتیجه سرمایه‌گذاری عمومی افزایش یافته است.

البته در میان‌مدت انتظار می‌رود اقتصاد صربستان با نرخ حدود 4% رشد کند. طبق گزارش رسمی‌بانک جهانی، با محدود بودن فضای برای بسته‌های محرک آینده، اصلاحات ساختاری برای شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی ضروری می‌باشد که این مهم با نقش پیشرو بخش خصوصی می‌تواند رخ دهد.همانطور که توسط اقتصاددان ارشد بانک جهانی برای صربستان، لازار شستوویچ، توضیح داده شد، قیمت‌ها شروع به کاهش کرده بودند اما سپس به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی و وقفه‌ای که در چرخه توزیع پیش آمد این روند رخ داد.

پیش‌بینی‌ها برای رشد حتی بالاتر در سال 2025 انتظار می رود اما به شرطی که چنین فصل کشاورزی ضعیفی که در دو سال متوالی اتفاق افتاده است، تکرار نشود و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در همین سطح باقی بماند، اگرچه نگرانی بالقوه‌ای از کاهش صادرات به بازار اتحادیه اروپا نیز وجود دارد.

همچنین بانک جهانی تحولات صنعت خودرو جهانی را از نزدیک رصد می‌کند. تولید خودرو پاندا  در کارخانه کراگویواچ می‌تواند 1% اضافی به رشد تولید ناخالص داخلی صربستان کمک کند.