افزایش مازاد تجاری غنا در نیمه اول سال 2024

بانک مرکزی غنا (BoG) در گزارش اخیر سیاست های پولی خود اعلام کرد که این کشور در شش ماه نخست سال جاری، مبلغ 1.81 میلیارد دلار مازاد تجاری ثبت کرده است که این میزان نشان دهنده افزایش بیشتر صادرات به نسبت واردات است.

بر اساس این گزارش، افزایش صادرات طلا و نفت خام در طول دوره مورد بررسی، به عنوان دلیل اصلی این رشد چشمگیر معرفی گردیده است. به طوری که صادرات طلا با رشد 46.4 درصدی به 5.04 میلیارد دلار و همچنین، صادرات نفت خام نیز از 1.66 میلیارد دلار در مدت مشابه سال گذشته به 1.98 میلیارد دلار افزایش یافته است.
همچنین بهبود قابل توجه مازاد حساب جاری و کاهش خروج سرمایه از کشور، منجر به ثبت مازاد کل تراز پرداخت‌ ها به میزان 942.3 میلیون دلار در نیمه اول سال 2024 گردیده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته، تراز پرداخت‌ ها با کسری 341.0 میلیون دلاری مواجه بود. در نتیجه این بهبود، ذخایر بین ‌المللی غنا در پایان ژوئن سال جاری را به 6.87 میلیارد دلار افزایش داد که معادل 3.1 ماه پوشش واردات این کشور برآورد میگردد.

بر اساس این گزارش، کل صادرات غنا در دوره مورد بررسی با 13.4 درصد افزایش معادل (1.09 میلیارد دلار)، به 9.23 میلیارد دلار رسیده است که عمدتاً به دلیل رشد قوی در بخش صادرات طلا و نفت خام است.

• صادرات طلا و نفت خام:

ارزش صادرات طلا با جهش 46.4 درصدی به 5.04 میلیارد دلار رسیده است که این افزایش، به دو عامل اصلی افزایش حجم تولید در معادن ‌مقیاس کوچک این کشور و افزایش قیمت جهانی طلا مرتبط می‌باشد.

در این گزارش آمده است: «حجم صادرات طلا با 28.9 درصد افزایش به 2.4 میلیون اونس و افزایش 13.6 درصدی قیمت جهانی طلا به میزان 2094.5 دلار در هر اونس بوده است».

علاوه بر این، درآمد حاصل از صادرات نفت خام این کشور نیز از 1.66 میلیارد دلار در مدت مشابه سال گذشته به 1.98 میلیارد دلار در 6 ماه ابتدای سال جاری رسیده است.

همچنین ارزش سایر کالاهای صادراتی غیر سنتی نیز با 8.7 درصد کاهش به 1.5 میلیارد دلار رسیده است.

• صادرات کاکائو:

در مقابل رشد چشمگیر صادرات طلا و نفت، بخش کشاورزی غنا با چالش ‌های جدی مواجه بوده است. به طوری که صادرات کاکائو که یکی از محصولات اصلی صادراتی این کشور محسوب می‌گردد، با کاهش 47.4 درصدی به 760 میلیون دلار رسیده است که این کاهش شدید، عمدتاً ناشی از عوامل متعددی از جمله تغییرات آب و هوایی، شیوع آفات زراعی، کمبود نهاده ‌های کشاورزی و همچنین قاچاق محصولات از طریق مرزها می‌شود.

تولید کاکائو نقش مهمی در اقتصاد غنا ایفا می‌کند و کاهش تولید و صادرات آن می‌تواند بر درآمدهای ارزی این کشور، نرخ بیکاری و رشد اقتصادی تأثیر منفی بگذارد.

• واردات کالا:

در مقابل نیز حجم کل واردات در نیمه اول سال جاری با 13.5 درصد افزایش به 7.42 میلیارد دلار رسیده که عمدتاً ناشی از افزایش واردات محصولات نفتی و غیرنفتی است.

بر این اساس، واردات محصولات نفتی به ویژه سوخت با افزایش 6.1 درصدی به 2.30 میلیارد دلار و واردات محصولات غیر نفتی نیز با افزایش 17.2 درصدی به 5.12 میلیارد دلار در نیمه اول سال جاری رسیده است.

• بهبود قابل توجه تراز پرداخت ها (BOP) در نیمه اول سال 2024:

همچنین بانک مرکزی غنا (BoG) در این گزارش از بهبود چشمگیر تراز پرداخت ‌های این کشور در نیمه اول سال 2024 خبر داده است. بر اساس این گزارش، تراز حساب جاری غنا با افزایش قابل توجه 48.2 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، به 1.28 میلیارد دلار رسیده است که این بهبود عمدتاً به دلیل افزایش قابل توجه حواله‌ های ورودی با 33.2 درصد افزایش به 2.69 میلیارد دلار و افزایش درآمدهای ناشی از تراکنش های مالی و خدمات به ترتیب با 20.1 درصد به 1.23 میلیارد دلار و 13.6 درصد به 1.98 میلیارد دلار بوده است.

در همین حال، میزان خروجی خالص سرمایه نیز کاهش چشمگیری داشته است و از 1.04 میلیارد دلار در نیمه اول سال 2023 به 368 میلیون دلار در نیمه اول سال 2024 رسیده است. کاهش بدهی دولت، استهلاک ‌ها و خروجی‌های پرتفولیو، از جمله عوامل مؤثر در کاهش خروج سرمایه بوده ‌اند. با این حال، خروج خالص "سایر سرمایه‌ ها" که عمدتاً شامل سرمایه‌ گذاری‌های بخش خصوصی می‌شود، همچنان رو به افزایش است.

با این وجود، بهبود تراز حساب جاری  (BOP)و کاهش خروجی سرمایه‌ها، منجر به مازاد کل تراز پرداخت ‌های 942.3 میلیون دلاری در نیمه اول سال 2024 شده است که در مقایسه با کسری 341.0 میلیون دلاری در مدت مشابه سال قبل، بهبود قابل توجهی محسوب می‌گردد و منجر به افزایش ذخایر بین ‌المللی غنا (GIR) به میزان 6.87 میلیارد دلار در پایان ژوئن 2024 شده است که معادل 3.1 ماه پوشش هزینه‌های واردات این کشور می‌شود. اما با این حال، با حذف مبلغ محموله‌های نفتی، ذخایر بین ‌المللی به 4.52 میلیارد دلار کاهش می‌یابد.

به طور کلی، نتایج گزارش بانک مرکزی غنا نشان ‌دهنده بهبود قابل توجه در وضعیت تراز پرداخت ‌های این کشور است. این بهبود می‌تواند به عوامل مختلفی از جمله افزایش درآمدهای صادراتی، کاهش هزینه‌ های واردات و بهبود اعتماد سرمایه‌ گذاران نسبت به اقتصاد غنا مرتبط باشد. با این حال، برای حفظ این روند مثبت، لازم است دولت غنا به اجرای سیاست ‌های اقتصادی پایدار و تقویت بخش‌ های تولیدی ادامه دهد.

 

منابع:

1. https://ghanaiantimes.com.gh/ghanas-trade-surplus-hits-1-81bn/
2. https://www.gepaghana.org/ghanas-trade-surplus-hits-1-81bn/
3. https://www.bog.gov.gh/wp-content/uploads/2024/01/Monetary-Policy-Report-January-2024.pdf