نگاهی به وضعیت صنعت ساخت‌وساز در انگلیس

بر اساس ارزیابی روزنامه فایننشال تایمز، انگلیس به نیم میلیون مسکن جدید در سال نیاز دارد تا با جمعیت رو به افزایش این کشور همگام شود.

 یک از شاخص‌های مطرح در کشورها برای ارزیابی رونق و یا عدم رونق اقتصادی تحرک در بخش ساخت‌وساز و مسکن است؛ انگلیس نیز از این قائده مستثنی نیست. بر اساس ارزیابی روزنامه فایننشال تایمز، انگلیس به نیم میلیون مسکن جدید در سال نیاز دارد تا با جمعیت رو به افزایش این کشور همگام شود. افزایش جمعیت به دلیل ازدیاد بی‌سابقه مهاجرت به انگلیس، همراه با افزایش تقاضای داخلی و کمبود تاریخی ساخت‌وساز باعث شده است که رسیدن به اهداف ساخت مسکن سخت باشد. این تحلیل که بر اساس پیش‌بینی‌های مهاجرت برای سال‌های 2023 تا 2036 انجام شده است تخمین می‌زند که در بریتانیا، ساخت سالانه بیش از 421 هزار خانه جدید در طول دوره مذکور موردنیاز است. اگر سطوح مهاجرت خالص، در ارقام فعلی حفظ شود، این نیاز می‌تواند به تعداد 529 هزار واحد در سال برسد. هدف تعین شده فعلی دولت، ساخت 300 هزار واحد در سال است، هدفی که در سال‌های اخیر نتوانسته است به آن برسد و به اعتقاد کارشناسان، بلندپروازانه است، اما مایکل گوو، وزیر ارتقای سطح انگلیس، انتقادات مطرح شده مبنی بر اینکه اصلاحات پیشنهادی برای تقویت خانه‌سازی در رفع کمبودها با شکست مواجه خواهد شد را رد کرد و اعلام داشت که دولت به تعهدات خود پایبند بوده است.

تجزیه و تحلیل روزنامه فاینانشیال تایمز از گزارش سال 2018 دانشگاه هریوت وات که به سفارش فدراسیون ملی مسکن و سازمان خیریه بی‌خانمان‌ها تهیه شده استفاده کرده است و آن را با آخرین داده‌های مرکز آمار ملی (ONS) و پیش‌بینی‌های ارائه شده در مورد مهاجرت خالص از سوی رصدخانه مهاجرت دانشگاه آکسفورد به روز کره است. تحلیلگران می‌گویند افزایش غیرمنتظره مهاجرت به بریتانیا در سال‌های اخیر به طور قابل‌توجهی تعداد خانه‌های مورد نیاز برای همگام شدن با تقاضا را افزایش داده است. طبق گزارش مرکز آمار ملی، مهاجرت خالص سالانه به رکورد 745 هزار نفر در سال منتهی به اواسط سال 2022 رسید و تا اواسط سال 2023 به 672 هزار نفر کاهش یافت. بر اساس داده‌های اخیر، میانگین مهاجرت خالص سالانه به انگلیس در 15 سال آینده نزدیک به 345 هزار نفر خواهد بود که ناشی از سطوح مهاجرت بالاتر از حد انتظار در سال‌های 2021 و 2022 است. کارل ویلیامز، مدیر تحقیقات مرکز مطالعات سیاست در خصوص سیاست و برنامه‌های ساخت‌وساز در انگلیس اعلام داشت فقط با نگاه کوتاهی به ارقام مهاجرت، ساخت مسکن باید چیزی بیش از نیم میلیون واحد در سال باشد.

یکی دیگر از ملاحظات کلیدی در تعیین نیازهای واقعی مسکن در بریتانیا عقب ماندگی در بخش ساخت‌وساز است. بر اساس داده‌های رسمی، دولت انگلیس در سال‌های اخیر از هدف تعیین شده خود در این بخش عقب مانده است، به طوری که طبق داده‌های رسمی، تحویل واحد‌های ساخته شده در سال 2019 به 248,591 واحد رسید اما در سال 2023 به 234,400 واحد کاهش یافته است. گزارش‌های NHF و Crisis در سال 2018 به معیارهای نیاز مسکن برآورده نشده (مانند مقرون به صرفه بودن، ازدحام بیش از حد جمعیت و بی‌خانمانی) را مورد توجه قرار داده و تخمین زده که انگلیس تا سال 2031 به ساخت 340 هزار واحد اضافی در سال نیاز خواهد داشت.

پژوهشی که سال گذشته توسط اندیشکده مرکز شهرها انجام شده و منتشر گردیده و عقب‌ماندگی ساخت مسکن در انگلیس را از سال 1947 مورد بررسی قرار داده است، تخمین زده که سالانه ساخت 440 هزار واحد برای مقابله با این عقب‌ماندگی و در کنار تامین تقاضای جدید مسکن مورد نیاز این کشور است. با این حال، برخی کارشناسان بر این باورند که طرح موضوع عقب‌ماندگی در بازار مسکن و ساخت‌وساز اغراق آمیز است و ساخت 300 هزار واحد عدد مناسبی برای حفظ تعادل بازار عرضه و تقاضای مسکن در انگلستان است.

گلن براملی، استاد مطالعات شهری در Heriot-Watt و نویسنده گزارش NHF 2018، اعلام کرده است که وقتی مسکن خیلی گران یا کمیاب است، تأثیر چرخشی عجیبی در سطح جامعه پیدا می‌کند و موجب بازگشت بچه‌ها به خانه والدین یا اشتراک‌گذاری مسکن با آنها و همتایان و دوستان خود می‌شود و برخی نیز از تشکیل خانواده صرف‌نظر می‌کنند که این مسائل موجب عدم ایجاد تقاضا برای خانه‌های جدید خواهد شد، لذا تقاضای مورد انتظار در این بخش به مرور کاهش خواهد یافت.

هدف اعلامی ساخت سالانه 300 هزار واحد مسکن، در سال 2018 یعنی در زمان دولت خانم ترزا می مطرح شده است؛ منشا این عدد به یک بررسی مستقل در سال 2004 برمی‌گردد که هدف ساخت‌وساز مسکن در انگلیس را 240 هزار واحد در سال تعیین کرد که از آن زمان طی سال‌های بعد به سمت ارقام بالاتر بازنگری و افزایش یافته است، اما این کشور طی یک دهه اخیر سالانه 200 هزار واحد مسکن ساخته است و لذا بریتانیا سرانه خانه‌های کمتری نسبت به بسیاری از کشورهای مشابه دارد سرانه مسکن به ازای هر 1000 نفر جمعیت بالای 20 سال در بریتانیا 576 می‌باشد؛ این موضوع در حالی است که سرانه مذکور در فرانسه 775، در آلمان 624 و در ژاپن 594 است و حتی سرانه مسکن در بریتانیا کمتر از اسپانیا و ایتالیا می‌باشد.  

طی سه سال اخیر بخش مسکن انگلیس شاهد تحولات زیادی بوده است. در زمان کرونا بخش ساخت‌وساز از رونق بسیار کمتری نسبت به قبل برخودار بود، لذا پس از خروج این کشور از پاندومی‌کرونا، قیمت‌های مسکن و اجاره به شدت افزایش یافت، اما با بروز جنگ اوکراین و افزایش تورم ناشی از افزایش قیمت انرژی و اقدام دولت در افزایش بهره بانکی برای کنترل تورم، مجددا بخش ساخت‌وساز با مشکل مواجه شد، چرا که با نرخ بهره بالا، خریداران با شک و تردید و توقف خرید مسکن جدید مواجه شدند لذا در سال 2023 تا حدودی قیمت مسکن کاهش و این بخش همچون اقتصاد وارد رکود شد. گزارش آماری بخش ساخت‌وساز در بریتانیا مربوط به سال 2022 میلادی دارای آمار و ارقام جالبی از بخش مذکور می‌باشد که پیوست این گزارش می‌باشد.