چالش‌های پیش روی اقتصاد آلمان در سال 2024

خبرگزاری DPA آلمان و شبکه تلویزیونی یورونیوز در گزارشات اخیر خود به مشکلات و چالش‌های اقتصاد آلمان در سال2024 پرداخته که در این گزارش به آنها پرداخته شده است.

با ورود به سال 2024، انتظار می‌رود بزرگترین اقتصاد اروپا همچنان با پیامدهای بحران اقتصادی خود مقابله کند. در این میان پیش‌بینی می‌‎شود چندین چالش عمده نیز برای اقتصاد آلمان در سال 2024 رخ دهد و این کشور با یک شرایط سخت اقتصادی روبرو شود؛ در مجموع انتظار می‌رود که رشد تولید ناخالص داخلی آلمان در سال جاری، 0.6 درصد کاهش یابد، زیرا فشارهای ناشی از رکود تورمی (تورم بالا توام با بیکاری بالا و تقاضای راکد) سنگین است و خطر بزرگ کاهش تقاضا در انتظار اقتصاد آلمان می‌باشد و طلیعه آن با کاهش فعالیت‌های تولیدی در این کشور نمایانگر شده است.

انتظار می‌رود محدودیت‌های بودجه 2024 آلمان، مشکلات بیشتری را برای خانواده‌ها و مصرف‌کنندگان ایجاد نماید. از سوی دیگر برخی از سازمان‌های بزرگ اقتصادی جهان پیش‌بینی‌های تاریکی از تولید ناخالص داخلی آلمان در سال ۲۰۲۴ ترسیم کرده‌اند. طبق آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول (IMF)، آلمان تنها اقتصاد بزرگ جهان است که در سال2024 کوچک می‌شود و وضعیت آنرا به عنوان نمونه رشد ضعیف اقتصادی در میان کشورهای بزرگ اروپایی برجسته می‌نماید. علاوه بر این، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) نیز پیش‌بینی می‌کند که آلمان به دلیل تضعیف تجارت و نرخ‌های بهره بالا در سطح جهان که به سال 2024 نیز سرایت کرده، می‌تواند ضربه بزرگی را از «کُندی اقتصاد جهانی» متحمل شود.

آلمان در پایان سال2022، رکود تورمی را تجربه نمود و در سال2023 هم رکود مشابهی را پشت سر گذاشت و به همین دلیل، بیشتر کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند که رشد اقتصاد آلمان 0.6 درصد کاهش یابد. سال 2023 برای آلمان سال رکود نام گرفت و تا آنجا پیش رفت که بسیاری از محققان و موسسات اقتصادی اروپا و آلمان این احتمال را مطرح کردند که این کشور با ترکیب خطرناک «تورم مستمر و توقف رُشد» مواجه شده باشد. شایان ذکر است که به دلیل کُندی رشد اقتصادی، حدود 2.6 میلیون نفر در سال 2023 در آلمان در وضعیت بیکاری قرار گرفتند، در حالی که این رقم در سال 2022 بسیار کمتر بود و به 191 هزار نفر رسید. این آما نشان می‌دهد که اگر شرایط اقتصادی آلمان در همین وضعیت رکود باقی بماند، نرخ بیکاری در سال 2024 بدتر هم خواهد شد.

بخش خودرو آلمان که به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار خودروی اروپا شناخته می‌شود نیز با مشکلات فراوانی روبروست. این صنعت که به عنوان تاج صنعتی این کشور محسوب می‌شود، علی‌رغم نوآوری و فناوری‌های خیره کننده در حمل‌ونقل، با یکی از چالش‌های اصلی خود یعنی رقابت با خودروهای برقی چین، دست و پنجه نرم می‌کند. در حالی که بخش خودروسازی آلمان دارای ترکیبی منحصربه‌فرد از زیرساخت‌ها، کمک‌های دولتی و نیروی انسانی ماهر صنعتی است، ولی نمی‌تواند از قدرت فنی و صنعتی چین پیشی بگیرد. در حال حاضر، صنعت آلمان در زمینه تولید خودرو الکترونیکی و برقی نسبت به چین عقب مانده است. براساس گزارش سازمان حمل‌و‌نقل موتوری فدرال آلمان (KBA)، تقریبا 98درصد از خودروهای آلمانی دارای موتورهای احتراقی هستند، از این رو اکثر تحلیلگران بر این باورند که برنامه آلمان برای عرضه حدود 15میلیون وسیله نقلیه الکتریکی در جاده‌های این کشور تا سال2030، بیش از حد جاه‌طلبانه و دست نیافتنی است. صنعت آلمان به دلیل محدودیت‌های بودجه ای، توانایی به چالش کشیدن تسلط چین بر بازار خودرو برقی را ندارد، از این رو سرمایه‌گذاری‌های این حوزه در آلمان به تعویق می‌افتد. چین با حفظ سهم بازار خودروهای الکتریکی تقریبا 40 درصدی، آلمان را مجبور کرده تا به تولید سلول‌های باتری چینی وابسته بماند.

بودجه دولت فدرال آلمان نیز با بحران مواجه است؛ در اواسط نوامبر 2023، دادگاه قانون اساسی این کشور تخصیص و جابجایی60 میلیارد یورو از صندوق مقابله با کرونا به صندوق امور اقلیمی و محیط‌زیستی دولت فدرال برای بازسازی اقتصاد را ملغی اعلام نمود. دولت قصد داشت از این بودجه برای به حرکت درآوردن اقتصاد در حال سقوط استفاده کند، اما حکم دادگاه، چالش بزرگتری را در پیش روی برنامه‌های دولت ایجاد نمود و همین موضع عاملی بحران‌زا برای بازار و کارآفرینان آلمانی شده است. از سوی دیگر آب‌وهوای نامناسب و تغییرات اقلیمی احتمالا اقتصاد آلمان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. این کشور در سال گذشته شاهد بارندگی شدید و سیل گسترده بود و انتظار می‌رود همین شرایط در سال2024 نیز تکرار شود. این بارش‌ها تا حدودی به دلیل پدیده آب‌وهوایی «ال نینو» است که باعث بارش سنگین در مناطق کم ارتفاع می‌شود. چنین الگوهای آب‌وهوایی نامناسب، بر بخش انرژی آلمان به ویژه در مورد نفت و گاز مصرفی تأثیر منفی می‌گذارد. سخنگوی سازمان ملی هواشناسی آلمان می‌گوید: ویرانگری ال نینو قابل پیش‌بینی نیست، ولی احتمالا اقتصاد آلمان را ویران می‌کند. این گزارش در پایان می‌افزاید: اقتصاد آلمان در سال2024 با چالش‌های بزرگی مواجه خواهد شد و سه بحران ژئوپلیتیکی یعنی: جنگ روسیه و اوکراین، جنگ خاورمیانه و تشدید بحران در دریای سرخ را باید به چالش‌های یاد شده افزود که همگی به بحران انرژی برای آلمان منجر می‌گردد.