توزیع ثروت در ایتالیا

شاخص‌های اصلی توزیع ثروت در ایتالیا، پس از افزایش بین سال‌های 2010 و 2016، بین سال‌های 2017 و 2022 به میزان تقریبا ثابتی باقی مانده است

بر اساس گزارش بانک مرکزی ایتالیا پیرامون توزیع ثروت در میان خانواده‌های ایتالیایی، 46 درصد از ثروت خالص این کشور در اختیار 5 درصد از شهروندان آن قرار دارد. در این گزارش آمده است که خانواده‌های ایتالیایی برخلاف آنچه در سایر کشورهای بزرگ اروپایی مشاهده می‌شود، کماکان از «ضربه» بحران بدهی‌های حاکمیتی اروپا (European sovereign debt crisis) خلاص نشده‌اند. این گزارش که برای ارائه به بانک مرکزی اروپا تهیه شده است، نشان می‌دهد که «شاخص‌های اصلی نابرابری توزیع ثروت در ایتالیا، پس از افزایش بین سال‌های 2010 و 2016، بین سال‌های 2017 و 2022 به میزان تقریبا ثابتی باقی مانده است». در سطح بین‌المللی و با ارزیابی بر اساس شاخص جینی (معیار نابرابری توزیع ثروت)، این شاخص در ایتالیا کمتر از میانگین شاخص منطقه یورو است.

بر اساس این گزارش تحقیقاتی، خانواده‌های کم درآمد و معمولی ایتالیایی از نظر ثروت عمدتا به مالکیت مسکن خود تکیه می‌کنند. در حالی که افراد ثروتمند دارای سبد دارایی متنوع‌تری همچون پس‌انداز، اوراق قرضه و سهام هستند. این تحلیل نشان می‌دهد که به طور متوسط نیمی از ثروت خانواده‌های ایتالیایی‌ را مسکن تشکیل می‌دهد و این سهم بر اساس میزان ثروت شهروندان و طبقه اجتماعی آنها بسیار متفاوت است؛ به طوری که برای خانواده‌هایی که در زیر خط متوسط درآمد قرار دارند، مسکن سه چهارم (75 درصد) از ثروت آنها را تشکیل می‌دهد. این میزان برای افراد طبقه متوسط کمتر از 70 درصد است و  برای خانواده‌های‌های طبقه مرفه این نسبت تقریبا برابر با یک سوم ثروت آنها می‌باشد. برای خانواده‌های کم برخوردار ایتالیایی سپرده‌های بانکی با 17 رصد، تنها منبع مهم ثروت مالی آنها محسوب می‌گردد. در حالی که سبد یا پرتفوی دارایی‌های مالی ثروتمندان ایتالیایی متنوع‌‌تر است، به طوری که تقریبا یک سوم ثروت آنها از سرمایه‌های ریسک‌پذیر مرتبط با تولید (سهام، مشارکت در سرمایه و غیره ...) و یک پنجم آن از سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها و دیگر اشکال سرمایه‌گذاری تشکیل شده است.

در بخش دیگر این گزارش آمده است که در سال 2010، حدود نیمی از دارایی مسکن در اختیار خانواده‌های طبقه متوسط بوده است، ولی در سال 2022 این میزان به 45 درصد کاهش یافته و مابه‌التفاوت آن به خانواده‌های ثروتمند سرازیر شده است. در ایتالیا سهم خانواده‌های کم برخوردار از مسکن طی دوره فوق تقریبا ثابت باقی مانده و در حدود 14 درصد از کل منازل مسکونی را تشکیل می‌دهد. همچنین سپرده‌های بانکی طی دوره زمانی 2010 الی 2022 به میزان 40 درصد افزایش داشته است که بخش عمده آن در میان خانواده‌های ثروتمند بوده است. کشور ایتالیا از نظر نابرابری توزیع ثروت (با مقایسه ضریب جینی) در رده پائین‌تر از میانگین اتحادیه اروپا و در سطح کشور فرانسه قرار گرفته است.

در مجموع، بر اساس گزارش بانک مرکزی ایتالیا، توزیع ثروت در این کشور در سال‌های اخیر تغییرات چندانی نداشته است. شاخص‌های اصلی نابرابری همچنان در سطح پایینی قرار دارند و خانواده‌های ایتالیایی هنوز نتوانسته‌اند ضربه بحران دولتی را جبران کنند. ثروت خالص خانواده‌های ایتالیایی عمدتا توسط املاک و مستغلات تشکیل می‌شود. سهم این دارایی برای خانواده‌های کم‌درآمد بیشتر است و به سه چهارم ثروت آن‌ها می‌رسد. خانواده‌های ثروتمندتر، اما سبدی متنوع‌تر از سهام، سپرده‌ها و بیمه‌ها دارند. سپرده‌ها نیز منبع مهم دیگری از ثروت برای خانواده‌های ایتالیایی هستند که در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی به ویژه در میان خانواده‌های ثروتمندتر داشته‌اند.

منبع:

https://www.quotidiano.ilsole24ore.com/sfoglio/aviator.php?newspaper=S24&issue=20240109&edition=SOLE&startpage=1&displaypages=2