صنعت کشتیرانی قبرس

کشتیرانی از لحاظ تاریخی یکی از موفق ترین صنایع در قبرس بوده است. این صنعت پر جنب و جوش و انعطاف پذیر، همواره یکی از عرصه‌های مهم در جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده و توجه بسیاری از شرکتهای مهم و فعال در کشتیرانی و حمل و نقل دریایی منطقه ای و بین‌المللی را بخود جلب نموده است. از طرفی قبرس به لحاظ برخورداری از موقعیت جغرافیایی منحصر بفرد و قرار گرفتن در یکی از مهمترین نقاط کشتیرانی جهان، همواره مورد توجه بوده است.

از مزیت های بارز این کشور در این صنعت، می‌توان به موقعیت استراتژیک آن در تقاطع خطوط حمل و نقل دریایی شرق و غرب، نزدیکی به کانال سوئز، هزینه‌های عملیاتی کم، نیروی کار بسیار تحصیلکرده و چند زبانه و صنعت خدمات حرفه ای پیچیده آن، اشاره کرد. قبرس تمامی‌ کنوانسیون‌های بین المللی دریایی مورد نیاز را امضاء کرده و بدان‌ها پیوسته و با 27 کشور، از جمله تامین کنندگان پیشرو نیروی کار، قراردادهای همکاری دوجانبه دارد. در سال 2020، ناوگان تجاری قبرس دارای 1735 کشتی با 24.6 میلیون تناژ ناخالص بود. در سال 2021، تناژ ناخالص از 25 میلیون فراتر رفت ( 47 میلیون تن ) که بالاترین میزان از زمان پیوستن قبرس به اتحادیه اروپا بود. علاوه بر این، صنعت کشتیرانی برای قبرس به لحاظ تاثیرات اقتصادی اش همواره در مرکز توجه قرار داشته و دولتهای این کشور تلاش داشته اند با توسعه این صنعت از آن برای توسعه اقتصادی قبرس بهره برداری نمایند. بنابراین با سابقه دریانوردی هزاران ساله، امروزه کشتیرانی به عنوان یکی از مهم ترین و قوی ترین ستون‌های اقتصاد قبرس به شمار می رود.

 این کشور در سال 1960 صنعت مدرن حمل و نقل خود را آغاز کرد، این درست مصادف با زمانی بود که قبرس ثبت کشتی رانی اش را تاسیس و قوانینی را تدوین کرد که به مدیران و صاحبان کشتی‌ها، محیط مالیاتی رقابتی ایجاد می‌کرد. صنعت کشتیرانی سالیانه درآمد یک میلیاردی دلاری برای اقتصاد قبرس بهمراه دارد. این رقم به معنای مشارکت 7 درصدی صنعت کشتیرانی در تولید ناخالص ملی قبرس است.

ناوگان کشتیرانی قبرس، مقام سوم در اروپا و یازدهم را در جهان دارد. این کشور در بعد مدیریت کشتیرانی نیز شاخصه‌های برتری را بخود اختصاص داده، به شکلی که در لیست مربوطه در اروپا و جهان مقام سوم را داراست. تعداد شرکت های فعال در عرصه کشتیرانی در قبرس از 168 شرکت در سال 2017 به 220 شرکت در سال 2019 افزایش یافت و تعداد اپراتورهای مدیریتی به 50 شرکت رسید و قبرس را در صدر این رده در اتحادیه اروپا قرار داد. در سال 2021، خدمات کشتیرانی به حدود 3300 کشتی تحت پرچم های مختلف، افزایش یافت. با تناژ خالص 47 میلیون تن در سال 2021، درآمدهای مدیریت کشتی قبرس در نیمه اول 2021 به 447 میلیون یورو یا 4.1 درصد تولید ناخالص ملی این کشور رسید.

یکی از مشخصه‌های قابل توجه صنعت کشتیرانی قبرس اینست که این صنعت بدون سرمایه گذاری دولتی شکوفا شده است. البته دولت بشدت از این صنعت حمایت می‌کند. دو انجمن پویای کشتیرانی اتاق کشتیرانی قبرس ( CSC  ) و اتحادیه مالکان کشتی قبرس ( CUS )، برای ارتقاء این صنعت و حفظ قدرت رقابتی آن همکاری بسیار نزدیکی با دولت دارند. از طرفی تاسیس معاونت جدید و مستقل کشتیرانی ( یکی از چهار معاون رئیس جمهور )، در سال 2018، این صنعت را کارآمد تر، مختار تر و متمرکز تر بر تجارت کرد. راه اندازی این معاونت موجب شد تا کشتیرانی از فرصتهای سرمایه گذاری و اکتشاف گاز در منطقه بهره مند شود. این عوامل همراه با مشوق های مالیاتی قابل توجه موجب شده تا بسیاری از شرکتها دفاترشان را در شهر لیماسول، شهر بندری و بزرگ قبرس، افتتاح کنند.

با توجه شهرت ناوگان کشتیرانی قبرس و برخورداری از کیفیت و استاندارد های بسیار بالا، کشتیرانی تحت پرچم قبرس به پایگاهی مطلوب برای عملیات کشتیرانی جهانی تبدیل شده و حمل و نقل دریایی تحت این پرچم طرفداران مختص خود را دارد.  

در سال 2020، قبرس موقعیت خود را در تفاهم نامه پاریس و توکیو تثبیت کرد. این کشور در لیست سفید عملکرد ایمنی کشورهای صاحب پرچم قرار دارد و به لیست بیست و یک گانه گارد ساحلی آمریکا که یکی از مشهورترین لیست های جهان به لحاظ ایمنی عملکرد کشتیرانی است، اضافه شده است. تعداد شرکتهای مستقر در قبرس در سالهای اخیر رشد سی درصدی داشته است. با ورود شرکت‌های حمل‌ و نقلی جدید و کسب‌وکارهایی که خدمات مرتبط با حمل‌ونقل را ارائه می‌کنند، جذابیت و جایگاه ثابت این کشور به عنوان یک مرکز حمل‌ و نقل بین‌المللی تثبیت شده است. این تحول بر رقابت، ثبات و فرصت‌های رشد صنایع محلی تاثیر عمیقی گذاشته و موجب توسعه آنها شده است.

یکی از مهمترین موفقیت های قبرس در عرصه کشتیرانی در سال 2010 بدست آمد، تحولی که بعد از ده سال مذاکره نهایتا این کشور توافقنامه مالیات بر تن ( TT ) را با اتحادیه اروپا امضاء کرد. در سال 2020، این توافقنامه مجدداً توسط اتحادیه اروپا تأیید شد و به اتفاق آرا در مجلس نمایندگان نیز تصویب و ثبات چارچوب مالیاتی را تا سال 2030 تضمین و جایگاه برجسته این کشور را در عرصه کشتیرانی در سطح اروپایی و بین‌المللی حفظ کرد. مزیت اصلی رژیم TT ، تضمینی است که به شرکتها در مورد تعهدات مالیاتی سالانه آنها ارائه می‌کند و آنها را قادر می سازد برنامه ریزی تجاری خود را مطابق با آن انجام دهند. این سیستم در طول سال ها شرکت های زیادی را به خود جذب کرده است که تعداد آنها در دهه گذشته سه برابر شده است. تا سال 2012 نزدیک به 100 شرکت ( 97 ) در تی تی ثبت نام کرده بودند این درحالی است که این تعداد تا سال 2021 به 275 شرکت افزایش یافت.

قبرس قابلیت هر سه نوع فعالیت دریایی یعنی، مالکیت، مدیریت و اجاره کشتی را داراست. علاوه بر اینها، قبرس به کشتی‌هایی که آلودگی کمتری ایجاد کند مشوق های سبز ارائه می‌کند. این کشور که به دلیل شایستگی، ایمنی و مزایای متعددش شناخته شده است، به وضوح توانایی رقابت در مقیاس جهانی را دارد. اگرچه تجارت جهانی و کشتیرانی از همه‌گیری کووید آسیب ندیده‌اند، اما این بحران به سرعت بخشیدن به اصلاحات و معرفی خدمات ارتباطی پیشرفته، کمک شایانی کرده است. این امر باعث شده است که ناوگان کشتیرانی قبرس در مدت زمان کوتاه تری کارآمدتر شود. بیش از 9000 نفر در صنعت کشتیرانی قبرس مشغول بکار هستند.