افزایش قیمت مواد غذایی در کنیا

جنگ روسیه و اوکراین باعث شده تولید محصولات کشاورزی این کشورها که از تأمین¬کنندگان اصلی غلات در دنیا به شمار می¬روند با مشکلاتی روبرو شود و این موضوع منجر به افزایش قیمت مواد غذایی در کل دنیا شده است، همچنین اخیراً عدم صادرات برخی مواد غذایی نظیر برنج و شکر از هند به کنیا به دلیل تغییر اقلیم و کاهش بارندگی در این کشور و ایضاً تحریم¬های اعمال شده بر روسیه که یکی از تامین کنندگان مواد غذایی کنیا به شمار می¬¬رود، باعث افزایش مجدد قیمت مواد غذایی در کنیا شده است.

قیمت کالاهای اساسی کنیا از جمله برنج، گندم، ذرت، شکر و پیاز افزایش یافته و بحران غذایی جدیدی را در این کشور دامن زده است. تصمیم‌های اخیر دولت­های هند و اروپای شرقی به منظور مسدود کردن ذخایر مواد غذایی در داخل مرزهایشان احتمالاً عرضه برنج و گندم به کنیا را مختل خواهد کرد، در حال حاضر به علت شرایط بد آب و هوا واردات پیاز از کشور همسایه تانزانیا، دچار بحران شده است.

روسیه که اکنون در جنگ با اوکراین است، اخیراً از توافقی که در خصوص صادرات کالاهای کشاورزی اوکراین از طریق کانال امن و از طریق دریای سیاه بود؛ خارج شده است و به این خاطر امنیت غذایی آفریقا به خطر افتاده است، قیمت گندم نیز از این موضوع مستثنی نخواهد بود و تحت فشار قرار خواهد گرفت. اخیراً روسیه طی یک حمله راکتی، زیرساخت‌های ذخیره‌سازی حیاتی در اوکراین را نابود کرده، که این موضوع باعث اختلال در عرضه شده و در نتیجه قیمت ها افزایش یافته است.

تحلیل­گران نگرانند که بحران جدید به احتمال زیاد کمبود مواد غذایی را تشدید خواهد کرد و برخی از دستاوردهایی را که اخیراً این کشور به دست آورده بود، به عقب برمی­گرداند. میانگین قیمت مصرف ­کننده کالاها در ماه ژوئیه سال ­جاری 7.3 درصد افزایش یافت که پایین ترین میزان از ماه مه سال گذشته بوده است. این در حالی است که رئیس جمهور ویلیام روتو، روز چهارشنبه  2 اوت از دستاوردهای کشور در تولید مواد غذایی - از زمانی که دولتش برنامه یارانه کود را با هدف افزایش عملکرد محصولات اصلی راه اندازی نمود - صحبت کرده است. از آنجایی که زمین­های قابل کشت در کنیا محدود است و جمعیت این کشور در طول سال­ها افزایش یافته است، تنها راه برای افزایش بهره ­وری کشاورزی استفاده از نهاده ­های با کیفیت بالا و به ویژه کود است که به طور قابل توجهی عملکرد محصولات را افزایش خواهد داد.

 هند، یکی از تأمین­ کنندگان عمده برنج کنیا، اخیراً صادرات این کالا را ممنوع کرده است و این امر احتمالاً باعث افزایش قیمت برنج در آینده نزدیک در این کشور خواهد شد. کاهش عرضه برنج از هند که طبق داده­های رسمی حدود 676727 تن به ارزش 34.3 میلیارد شیلینگ تخمین زده می‌شود؛ احتمالاً قیمت خرده ­فروشی آن را افزایش خواهد داد. هند، بزرگترین صادرکننده برنج جهان، در 20 ژوئیه صادرات برنج سفید غیر باسماتی را ممنوع کرد، زیرا دولت به دنبال مهار افزایش قیمت مواد غذایی داخلی و اطمینان از دسترسی کافی داخلی با قیمت های معقول می­باشد.

 تولید برنج کنیا نمی­تواند تقاضای این کشور را برآورده کند، زیرا طی 10 سال گذشته  ذائقه مردم این کشور تغییر یافته است. هند نیز قبلاً صادرات شکر را ممنوع اعلام کرده بود و این اقدام باعث شد که کنیا به شدت به واردات گران قیمت شکر از کشور همسایه اوگاندا وابسته شود. داده ­های اداره قند نشان می­دهد که 68 درصد از 21887 تن شکر که کنیا در ماه مه وارد کرده، از اوگاندا وارد شده است، در حالی که محموله شکر وارداتی از هند که منبع اصلی این کالا در ماه پیش محسوب می­شد به 24 درصد کاهش یافته بود. هند هشدار داده است که تغییرات در الگوی آب و هوایی که اخیرا تجربه کرده است؛ می­تواند کاهش بارندگی و به دنبال آن کاهش تولید را در پی داشته باشد و در نهایت بر ذخایر محلی موجود برای مردمش تأثیر بگذارد.

 به دنبال تصمیم دولت مبنی بر بستن کارخانه­ های شکر به منظور جلوگیری از برداشت نیشکر نارس، قیمت شکر افزایش چشمگیری داشته است. رئیس جمهور روتو، روز چهارشنبه گفت که کنیا از آنجایی که ذخایر شکر در بازار مشترک آفریقای شرقی (کومسا) را کافی نیست، مجبور است برای تأمین شکر مورد نیاز، به بیرون از بلوک اقتصادی توجه داشته باشد.

 واردات گندم و کود از روسیه نیز به دلیل تحریم­های آمریکا و اتحادیه اروپا با مشکل مواجه شده است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در جریان نشست عمومی مجمع روسیه-آفریقا، خاطرنشان کرد که دولت او قصد دارد به بسیاری از کشورهای آفریقایی کودهای شیمیایی رایگان بفرستد، اما آنها تاکنون موفق به ارسال به کنیا و مالاوی شده‌اند. آقای پوتین گفت که کنیا 34000 تن و مالاوی 20000 تن کود رایگان دریافت کرده ­اند.

بر اساس گزارش وزارت کشاورزی در مورد وضعیت امنیت غذایی ملی، واردات ذرت طی ماه­های مه و ژوئن 2023 نیز در مقایسه با واردات در مدت مشابه سال 2022 به میزان قابل توجهی پایین بوده است. در این گزارش که توسط دولت منتشر شده، آمده است: «طبق گزارش انجمن آسیاب غلات کنیا، کاهش واردات به دلیل عرضه کم مواد غذایی در جهان، همراه با کاهش تقاضای محلی است که به قدرت خرید پایین مصرف‌کننده، نسبت داده می‌شود. آخرین داده­ های آمار ملی نشان می­دهد تانزانیا نیز صادرات پیاز خود به کنیا را کاهش داده است و قیمت سبزیجات در کنیا با افزایش همراه بوده است. تانزانیا برای محافظت از ذخایر غذایی خود، کنترل‌های سخت‌تری بر مجوز صادرات مواد غذایی اعمال کرده است تا خارجی‌ها از خرید ذرت کنیا منصرف شوند.