سیاست راهبردی جدید اتریش جهت تامین گاز

سیاست راهبردی جدید و بلندمدت اتریش جهت تامین انرژی موردنیاز خود، سرمایه‌گذاری در پروژه استخراج گاز از اعماق دریای سیاه موسوم به «Neptun Deep» است که با همکاری دو شرکت او ام فا (OMV) اتریش و پتروم رومانی آغاز شده است.

بر اساس آخرین اطلاعات منتشره از سوی وزارت انرژی اتریش در 22 ژوئن 2023، تاسیسات ذخیره‌سازی گاز اتریش هم اکنون تا 80 درصد پر است و همزمان نیز قیمت گاز در بازار، کاهش چشمگیری نسبت به زمان آغازین جنگ اوکراین داشته است، اما پس از آنکه اوکراین اعلام کرد که از سال 2025 به بعد، دیگر اجازه عبور هیچ محموله گاز روسی را از این کشور به مقصد اروپا نخواهد داد، نگرانی‌های جدیدی برای سال‌های آینده در میان کشورهای اتحادیه اروپایی ایجاد شده است. در این میان شرایط برای اتریش نسبت به دیگر کشورهای اتحادیه اروپایی وخیم‌تر است، زیرا مقامات اتریشی با این تصور که جنگ اوکراین طولانی نخواهد بود و شرایط تامین انرژی به ویژه گاز از روسیه به حالت عادی باز خواهد گشت، به دنبال منابع قطعی جایگزین برای گاز روسی نبوده‌اند. در حال حاضر نیز با آنکه تا آغاز فصل پاییز و دوران سرما، زمان زیادی نمانده است، اما دولت اتریش هنوز سیاست روشنی را در خصوص تامین گاز از منابعی به جز روسیه، به طور رسمی اعلام نکرده است.

بر اساس آخرین آمار در روزهای پایانی ماه آوریل 2023، روسیه همچنان 60 تا 80 درصد کل واردات گاز اتریش را به خود اختصاص می‌دهد و قراردادهای کلان تامین گاز میان او ام فا (OMV) و گازپروم روسیه تا سال 2040 ادامه دارند، اما با توجه به شرایط فعلی، به نظر نمی‌رسد که دولت اتریش بتواند در فصل پاییز و زمستان پیش رو، همچنان روند همکاری‌های خود با روسیه را برای دریافت نفت و گاز از این کشور ادامه دهد. با این اوصاف، هرچند اتریش اکنون دارای یک ذخیره استراتژیک گاز است، اما این مقدار ذخیره، حتی در دوران پیش رو نیز کافی نخواهد بود و در میانه فصل زمستان، اتریش با بحران گاز جدی روبرو خواهد شد.

والتر بولتز، رئیس سابق موسسه نظارت بر توزیع انرژی اتریش (E-Control) در خصوص راهبر اتریش برای تامین انرژی مورد نیاز خود هشدار داد و گفت: ما نسبت به دیگر همسایگان اروپایی، در مسیر تامین گاز و انرژی برای شهروندان و صنایع اتریشی بسیار عقب هستیم که البته گزینه‌های بسیار روشنی بر روی میز وجود دارند. به گفته آقای بولتز، اگر گاز روسیه به اروپا وارد نشود، اروپا حدود 20 میلیارد متر مکعب کمبود گاز خواهد داشت و حتی اگر مقادیر کافی به اروپا از دیگر منابع وارد شوند، شبکه حمل‌و‌نقل زمینی اروپا، ظرفیت کافی برای تامین گاز مورد نیاز اتریش، مجارستان، صربستان و اسلواکی از طریق آلمان و ایتالیا را نخواهد داشت.

یکی از راه‌های پیشنهادی از سوی وزیر انرژی اتریش، برای تامین منابع موردنیاز شرکت‌های خصوصی آن است که این شرکت‌ها به طور رسمی یا غیررسمی منابع مورد نیاز خود را از دیگر کشورها تهیه کنند و دولت نیز محدودیت کمتری در خصوص انتخاب منبع و مبدا محموله‌های انرژی به این شرکت‌ها اعمال کند. در واقع، این‌گونه استدلال می‌شود که در حیطه وظیفه دولت نیست که از منابع دولتی و به ویژه مالیات‌های دریافتی، برای خرید و تامین گاز موردنیاز شرکت‌های خصوصی در سراسر اتریش استفاده نماید. با این حال این مشکل وجود دارد که در صورت تامین گاز از منابع آزاد، قیمت نهایی برای مصرف‌کننده شفاف نبوده و همچنین برای دولت نیز قابل کنترل نخواهد بود و در نتیجه شاهد افزایش مجدد تورم در فصل پاییز و زمستان سال جاری خواهیم بود. از سوی دیگر مشتری‌های شرکت‌های خصوصی، از آنجایی که اعتماد کمتری به توان شرکت‌های کوچک‌تر غیردولتی و خصوصی برای تامین گاز موردنیاز خود دارند، ناچار به بازگشت به سمت تامین‌کننده‌های دولتی می‌شوند و این مساله شاخص‌های بازار بورس را به ویژه در حوزه انرژی جابه‌جا می‌نماید و صدمات جدی به اقتصاد کشور وارد می‌آورد و همزمان مشتریان نیز لزوما با بازگشت به سمت شرکت‌های دولتی، از انرژی ارزان قیمت برخوردار نخواهند بود. در نتیجه دولت به دلیل تورم ایجاد شده ناچار خواهد بود مجددا بخشودگی‌های مالیاتی یا دیگر کمک‌های مالی برای شهروندان، صاحبان صنایع و شرکت‌ها ارائه دهد که بار مالی جدیدی را به دولت وارد خواهد کرد و بدهی‌های دولتی را به سطح بی‌سابقه‌ای خواهد رساند.

در این میان، یک سیاست راهبردی جدید و بلندمدت اتریش جهت تامین انرژی موردنیاز خود، سرمایه‌گذاری در  پروژه استخراج گاز از اعماق دریای سیاه موسوم به «Neptun Deep» است که با همکاری دو شرکت او ام فا (OMV) اتریش و پتروم رومانی آغاز شده است. براساس اعلام این دو شرکت، سرمایه‌گذاری‌ها از سال 2027 آغاز خواهد شد و همزمان از همان سال نیز نخستین محموله‌های گاز، قابل استخراج و دریافت خواهند بود و این بدان معنی است که رومانی به بزرگترین تولیدکننده گاز در اتحادیه اروپا تبدیل می‌شود.

بر اساس اعلام شرکت OMV، هزینه‌های توسعه دو میدان گازی دومینو و پلیکان جنوبی که در آب‌های رومانی قرار دارند، بالغ بر 4 میلیارد یورو است که با توجه به شرایط فعلی، اتریش تلاش خود را خواهد کرد که با تامین این هزینه، از سهامداران اصلی این حوزه گازی باشد. این پروژه قرار است همراه با شرکت دولتی رومگاز (بزرگترین تولیدکننده و تامین‌کننده اصلی گاز طبیعی در رومانی) مدیریت شود. شرکت پتروم، پتانسیل این دو میدان گازی را در مجموع حدود 100 میلیارد مترمکعب برآورد‌ می‌کند.

آلفرد استرن، رئیس شرکت OMV، در این خصوص به خبرگزاری اتریش آپا گفت: به لطف پروژۀ «نپتون دیپ»، رومانی به بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی در اروپا تبدیل خواهد شد و به بسیاری از بحران‌های سیاسی و ژئوپلتیکی فعلی اروپا (ناشی از جنگ اوکراین) پاسخ خواهد داد. به گفته وی، در مسیر توسعه این طرح، دو میدان گازی دومینو و پلیکان جنوبی به ده چاه، سه سیستم تولید زیر دریا و خط لوله مرتبط، یک سکوی فراساحلی، خط لوله اصلی گاز طبیعی به شهر توزلا در شرق بخارست و یک ایستگاه اندازه‌گیری گاز طبیعی نیاز خواهد داشت که توسط مهندسان اتریشی ساخته خواهد شد.